Riel, Louis David
Kanadar buruzagi mestizoa (Saint Boniface, Assiniboia, 1844 - Regina, Assiniboia, 1885). Mendebal Kanadako mestizoen (europarren eta indiarren ondorengoen) buruzagi nagusia izan zen. Lege ikasketak egin zituen Montréal-en eta mestizoen erresistentzia antolatu zuen Red River ibaiaren inguruko lurraldeetan, Hudson-go badiako konpainiak kolonoen alde egin nahi zuen lur banaketaren aurka. Lurralde haietako behin-behineko gobernuko lehendakari aukeratu zuten Riel, eta Kanadarekiko batasunari buruzko gorabehera guztiak negoziatzeko ardura ere hartu zuen. 1870ean guztiz larritu ziren mestizoen eta Kanadako gobernarien arteko tirabirak, eta Kanadako gudarosteak gatazkan parte hartu zuen, Riel-en gobernuak kolono ingeles bat hil izana aitzakia hartuta. Riel-ek Estatu Batuetara jo behar izan zuen. 1871n Fiann irlandar iraultzaileen aurka borrokatzearen aldeko deia luzatu zien bere jarraitzaileei eta Kanadako gobernuaren eskerrak jaso zituen horrengatik. 1873an diputatu aukeratu zuten, baina parlamentutik egotzi eta legez kanpo utzi zuten 1875ean bost urtez. 1879-1884 urteetan Montanako estatuan bizi izan zen, Estatu Batuetan, eta 1884an deitu zioten Kanadako mendebaleko indiarrek eta mestizoek beren eskubideen alde borroka zedin Kanadako gobernuaren aurrean; hala, itzuli eta gobernu burujabe bat osatu zuen 1885eko martxoan. Kanadako gudarosteak atxilotu, epaitu eta urkatu zuen urte bereko azaroan. Kanadako indiarren mugimendu nazionalisten aitzindaritzat hartu izan da Louis Riel XX. mendean.
