Ribalta, Francisco
Kataluniar pintorea (Solsona, Lleida, 1565 - Valentzia, 1628). Caravaggio pintore italiarraren molde errealisten lehen jarraitzaileetako bat izan zen; argi-ilunak lantzeko zuen teknikak eta haren koadroetako ilunpe efektuak eragin handia izan zuten Espainiako XVII. mendeko pintoreengan. Bartzelonan bizi izan zen gaztetan eta Madrila aldatu zen gero. El Escorialgo pintore manieristekin lan egin zuen hasieran, Navarrete Mutua pintorearekin bereziki. Molde horretakoa da bere lehen lan ezaguna, Kristo gurutzean iltzatua (1582). 1598an Valentziara joan eta lantegi bat sortu zuen han Juan de Ribera artzapezpikuak lagunduta. Hurrengo urteetako lanetan ez zuen aparteko obrarik eskaini (1603-1610, Algemesí-ko elizako erretaulako berrogeita bi erretratuak), baina 1612az geroztik guztiz obra ederrak egin zituen: Kristo San Bernardoren besoetan, Portacœliko erretaula, eta San Frantzisko Asiskoaren ikuskaria. Joera errealista, forma indartsuak eta konposizio guztiz soila izan zituen, argi-ilun indartsuekin batera, ezaugarri nagusiak Ribaltaren pinturak. Diego Velázquez, Francisco de Zurbarán eta José de Ribera pintoreen aitzindaritzat jo izan dute adituek Ribalta.
