Kultura eta Hizkuntza Politika Saila

hustar

iz. eta izlag. Jan Hus-en jarraitzailea. Hustarrek higikunde sozial, politiko eta erlijiozkoa moldatu zuten XV. mendeko Erdialdeko Europan. Erdi Aroaren azken aldera Bohemian bizi izan zen krisian bide dago Elizaren eta sistema feudalaren kontrako herri higikunde horren jatorria. Jabetzaren hirutik bat apaizgoaren esku zegoen, eta handiki eta burges gutxi batzuen eskuetan gainerakoa. Mugimenduaren ideologia Jan Hus eta Pragako Jeronimoren idatzi eta predikuetan islatu zen. Bi predikarion dotrinak ebanjelioko pobretasuna eta hasierako elizaren izpiritua zituen eredu. Interes desberdinak zituzten taldetan banatua zen mugimendua: tabortarrak edo erradikalak, mirabe eta laborarien taldea, batetik, eta utrakista edo moderatuena, jauntxo eta burges jendeak osaturikoa, bestetik. Wenzeslao erregearekin hitzarmen batera iritsi ziren, baina Sigismundo haren anaia eta ondorengoaren aurka matxinatu ziren. Gerra zibilak 1419tik 1436 arte iraun zuen. Azkenean, utrakistek compactata deituriko itunak onetsi zituzten (1433) eta katolikoekin batera tabortarren aurka borrokatu ziren, eta garaile irten. XVI. mendean Bohemiako hustar gehienak lutertar egin ziren.