Guyana Frantsesa
Frantziako departamendua, itsasoaz bestaldekoa (1946az geroztik). Hego Amariketako ipar-ekialdeko itsasertzean, Guyanetako Mendigunearen, Surinamen eta Brasilen artean dago. Mugak: Maroni ibaia mendebalean eta Oyapock ibaia ekialdean, Tumuc-Humak mendia hegoaldean. 91.000 km2. 95.000 biztanle. Hiriburua: Cayenne. Hizkuntzak: frantsesa (ofiziala), hizkuntza indiarrak. Lurralde ia osoa oihanak estaltzen du. Biztanle gehienak itsasertzean bizi dira, oihanetako indiar ibiltariak izan ezik. Itsasertzean lantzen dira gai nagusiak (azukre kanabera, banana, arroza, mandioka, artoa, tabakoa). Arrantzak ez du garrantzi handirik. Oihanean zur bikaineko zuhaitzak ditu, eta meategi aberatsak ere bai (Kaw eskualdean bauxita meategi handiak), baina batzuk zein besteak ustiatu gabe. Frantziak 1966an espazioaren ikerketarako zentro bat eraiki zuen itsasertzean. v Historia. XVII. mendekoak dira Guyanari buruzko lehen berriak; Cayenne 1637an sortu zen. Frantsesak eta holandarrak kolonizatzen saiatu ziren, eta konpainia frantses bat finkatu zen bertan. Ingelesek eta ondoren holandarrek hartu zuten (Bredako hitzarmena, 1667), eta d’Estrées almiranteak beretu zuen azkenik. Kolonizatzen saiatu arren, XVIII. mendean ahalegin guztiek huts egin zuten eta kolono asko hil ziren. Esklabotasuna berriro indarrean jarri zenean (1804), beltzek ihes egin zuten. Portugalen mendean egon ondoren (1809-1814), esklabotasunean oinarrituriko kolonizazio frantsesa galdu egin zen hura indarrik gabe utzi zenean (1848-1849). 1852an kartzela eraiki zen bertan (1945ean kendua).
