Justizia eta Giza Eskubideen Saila

Lanaldia egokitzea

DESKRIBAPENA

Lanaldia egokitzeko eta banatzeko eskubidea da, norberaren bizitza, familia eta lana uztartzeko eskubidea gauzatzeko. Langileek lanaldiaren iraupena eta banaketa egokitzeko eska dezakete, bai denboraren antolamenduan, bai prestazioaren forman, baina ezin izango da exijitu. Hori bai, enpresa negoziatzera behartzen da eta, ezezkoa emanez gero, langilearen eskaera zergatik ukatzen duen arrazoitu eta justifikatu behar du.

Legearen arabera, eskaerek arrazoizkoak eta proportzionatuak izan behar dute, langilearen beharrei eta enpresaren antolamendu- eta ekoizpen-beharrei dagokienez.

FUNTZIONAMENDUA

Langileak bere lanaldiaren iraupena eta banaketa aldatzeko eska dezake, familia eta lana bateragarri egiteko eskubidea gauzatzeko seme-alabek hamabi urte bete arte. Era berean, eskubide hori izango dute hamabi urtetik gorako seme-alabak zaintzeko, langilearen ezkontideak edo izatezko bikotekideak, bigarren mailara arteko odol-ahaidetasunezko ahaideek, baita mendekotasuna duten beste pertsona batzuk zaintzeko ere. Azken kasu horretan, etxebizitza berean bizi direla, eta adinagatik, istripuagatik edo gaixotasunagatik beren kabuz moldatu ezin direla, eta besteak beste, eskaera oinarritzeko inguruabarrak justifikatu beharko dituzte.

Baldintzak negoziazio kolektiboan itunduta egon behar direla jasotzen den arren, negoziazio kolektiborik egon ez daitekeela aurreikusten denez, jarraitu beharreko prozedura ezartzen da. Langileak lanaldia egokitzea eskatzen badu, enpresak negoziazio-prozesu bat abiaraziko du harekin, gehienez ere 15 egunez, eta epe horretan berariazko aurkakotasun arrazoiturik agertzen ez bada, onartu egingo dela uste izango da. Prozesua amaitutakoan, enpresak idatziz jakinaraziko du hartutako erabakia. Honako hauek izan daitezke:

  • Eskaera onartzea.
  • Eskaera ukatuz gero, enpresak proposamen alternatibo bat egingo du idatziz, langilearen kontziliazio-premiak ahalbidetzeko, edo uko egingo dio eskaerari, eta erabakiaren oinarri diren arrazoi objektiboak arrazoitu beharko ditu.

Langileak eskubidea izango du egokitzapenaren aurreko egoerara itzultzeko, adostutako edo aurreikusitako aldia amaitu ondoren edo eskaera eragin zuten arrazoiak bertan behera geratzen direnean.

Emakumeen eta Gizonen Ordezkaritza Parekideari eta Presentzia Orekatuari buruzko abuztuaren 1eko 2/2024 Lege Organikoaren bederatzigarren xedapen gehigarriak aldaketa bat ezarri du Langileen Estatutuan. Aldaketa horren bidez, abuztuaren 22tik aurrera, enpresa batek bidegabe kaleratu ahal izango ditu lanaldia egokitzea eskatzen duten edo egokitzen ari diren pertsonak. Estatuko Gobernuak onartu du akatsa dela, eta lehenbailehen zuzenduko dutela adierazi du.

ONURADUNAK

Neurri horrek langile guztiei eragiten die, haien lanaldia lanaldi osokoa edo partzialekoa izan.

KONTUAN HARTU BEHARREKOA

Lanaldia egokitzeko aukera lanordurik eta kotizaziorik galdu gabe antolatzeko eta bateratzeko formula eraginkorra da; izan ere, adingabeak edo adinekoak zaintzeko ardurak direla eta, aukera bakartzat lanaldia murriztea ikusten dutenei aukera bat ematea lortzen da. Murrizketa batek berehalako soldata murriztea dakar, baita etorkizuneko prestazioak jaistea ere. Hala, lanaldia egokitzea, soldata murriztea ez dakarrenez, kontuan hartu beharreko tresna da kontziliazio erantzukidea errazteko.

ENPRESAN AURKEZTEKO ESKABIDE-EREDUA

Eskabide-eredu bat deskargatzeko, egin klik hemen.

Azken aldaketako data: