rococo
(Fr. rococo, rocaille eta barroco hitzetatik). iz. Art. XVII. mendearen hasieran, Luis XV.aren erregeordetzaren garaian (1715-1743), Parisen gorpuztu zen arte estiloa. Estilo barrokoaren amaiera ekarri zuen arte berri horrek; erabili zituen forma sentsualagoek, dotoreagoek eta bitxiagoek aristokraziaren molde intelektual eta gustu berriak irudikatzen zituzten. Argien mendeko ideologia berriak eta entziklopedismoak zerikusi handia izan zuen estilo horren zabalkundearekin: izadiaren zaletasuna eta norberaren gogoa bete nahia bereziki bildu ziren estilo berrizale hartara. Frantzian sortu eta berehala zabaldu zen rococo estiloa Europan barrena, Alemanian eta Austrian bereziki. Euskal Herrian ez zuen eragin handirik izan. Parisko burges aberatsek guztiz edertu zituzten beren etxeak; aristokratek, aldiz, Paristik kanpoko jauregietara jo zuten. Barne espazio guztia lantzen zen; nonahi agertzen ziren dekoraziorako harri biribilak, konkak eta landare edota ekialdeko urruneko elementu bitxien irudiko moldurak, eta kolore argi biziak erabiltzen ziren eskuarki, hondo zuriaren gainean. Germain Boffrand (1732-1734, Hôtel de Soubise, Paris), Jean Aubert (1722, Printzearen Aretoa, Chantilly-ko gaztelua) eta Robert de Cotte (Hôtel de la Vrillière, Paris) arkitektoak gailendu ziren Frantzian. Frantziatik bereziki zabaldu zen rococo artea Alemaniako lurralde katolikoetara eta Austriara. François de Cuvilliés arkitekto frantsesa nabarmendu zen Munich-ko hirian: Amalienburg izeneko ehiza-pabiloia (1734-1739, Nymphenburg-eko jauregiaren lurretan) eta Residenztheater antzokia (1750-1753, Bigarren Mundu Gerraren ondoren berriro eraikia). Balthasar Neumann-ek diseinatu zuen Vierzehnheiligen («hamalau santuen») eliza (1745etik aurrera, Lichtenfels, Bavaria) eta Zimmermann anaiek eraiki eta dekoratu zuten Wieskirche eliza, Munich-etik hurbil, 1745etik aurrera. Aipagarriak dira, bestalde, Vienako Belvedere jauregia eta Melk-eko abadiako dekorazioa. Italian garrantzi handia hartu zuen rococo estiloak Venezia aldean, Giambattista Tiepolo pintorearen inguruan. Rococo pinturak Frantzian eman zituen emaitza oparoenak, Antoine Wateau, François Boucher, Jean-Marc Nattier, Jean-Baptiste Perronau eta Jean-Honoré Fragonard pintoreen bitartez. 1750ean hasi zen rococo estiloaren gainbehera, gehiegizko dekorazioarengatik eta hari zerion giro hutsaletik jasotako kritikak zirela medio, eta 1760. urtetik aurrera guztiz zabaldu zen neoklasizismorako joera.
