Euskararen tresnak

Lur hiztegi entziklopedikoa

Kultura eta Hizkuntza Politika Saila

Doppler, Christian

Austriar fisikari eta matematikaria (Salzburgo, 1803 - Venezia, 1853). Vienako unibertsitateko irakaslea zen. Argi eta hots uhinei buruzko azterketak egin zituen. Bere izena daraman efektuari eta koloreei buruzko teoria eman zuen argitara 1842. urtean (Doppler-Fizeau efektua). v Doppler efektua. Fis. Ingurune batean hedatzen den aldizkako uhin baten (argi, hots…) maiztasunean, uhin iturriaren, behatzailearen edo bien higidurak eraginik, sumatzen den aldaketa balizkoa. Pertsona bat hots iturri batera hurbiltzen ari bada, adibidez, edo hots iturria hurbiltzen ari bazaio, geldirik balego baino segundoko uhin gehiago jasoko ditu; urruntzen bada aldiz, gutxiago jasoko ditu. Lehenengo kasuan, maiztasuna handiagoa denez, soinua zoliago entzuten da; bigarrenean, maiztasuna txikiagoa da, eta soinua baxuago entzuten da. Doppler efektua astronomiazko neurketak egiteko ere erabiltzen da, argizagiek Lurrarekiko duten mugimendua eta lastertasuna neurtzeko, argizagiek Lurrarekiko duten distantzia handitzen ari den neurrian beren espektroa uhin luzera handiagoko koloretarantz (gorria) lerratzen baita, eta alderantziz. Orobat radar teknologian erabiltzen da.