konplexu
izond. Osagai batez baino gehiagoz osatua. || iz. Psik. Sentimen eta irudimen multzoa, gehienetan guztiz inkontzientea, gizabanakoaren nortasuna antolatzen duen eragin afektiboa duena. v iz. Psik. Psikoanalisiaren teorian, gizabanakoaren jokabide ohartuan, afektibitatean eta harremanetan eragina duen sentimendu eta oroipen multzoa, haurtzaroan sortua. Konplexu nagusiak hauek dira: Edipo edo Elektra konplexua, haurrak berea ez duen sexuko aita edo amarengana duen lotura erotikoa; gutxiagotasun konplexua, gutxiagotasun sentimenduaren aurkako borroka adierazten duen jokaera; irendu konplexua, Diana konplexua, gehiagotasun konplexua, erruduntasun konplexua. v Kim. Bi elementu kimiko edo gehiago, ioi edo molekula, elkartuz osatutako egitura. Kimikan konplexu garrantzitsuenak metalezko katioi bat eta loturagai izeneko osagai bat edo gehiago elkartzen dituztenak dira. Loturagaiak izan daitezke molekula organikoak edo inorganikoak edo anioiak. Konplexuak koordinazio zenbakiaren arabera sailkatzen dira. Konplexu nagusiak: konplexu nukleo-bakarrak, kelatoak, konplexu polinuklearrak, koordinaziozko konposatuak. v Zenbaki konplexua. Parte erreal batez eta irudizko parte batez osaturiko zenbakia; irudizko partea, i irudizko banakoaz eta banakako hori biderkatzen duen zenbaki errealaz osatua dago. Zenbaki konplexuaren adierazpen kartesiarra a + b i da, bertan a eta b zenbaki errealak izanik, eta i berriz irudizko banakoa. b zenbakiak zero balioa har dezakeenez, zenbaki konplexuaren adierazpen horrek zenbaki erreal guztiak biltzen ditu. Zenbaki konplexu guztiez osaturiko multzoa C letraz adierazten da maizenik. Zenbaki konplexuen arteko batuketa eta biderketa aljebraren oinarrizko arauei jarraituz egiten dira, i 2 -ren ordez -1 jarriz hau da:
Zehatzago esanda, zenbaki errealen (a, b) ordenaturiko zenbaki pare guztiak jasotzen dituen R x R multzoa definitzen bada, multzo horretan zenbaki konplexuen batuketaren eta biderketaren definizioa hau da:
Froga daiteke honela definituriko batuketa eta biderketa eragiketak elkartze, banatze eta trukatze tasunak betetzen dituela. Zenbaki konplexuak adierazten diren plano kartesiarrari Argand-Gauss-en planoa deritza; bertan zenbaki konplexuak puntu gisa adierazten dira, puntu horren abzisa zenbaki erreala delarik eta irudizko partearen koefizientea berriz ordenatua. Abzisen ardatzean zenbaki errealak adierazten dira, hau da, irudizko partea nulua duten zenbakiak; eta ordenatuen ardatzean, berriz, irudizko zenbaki puruak izaten dira, parte erreala nulua izaten duten zenbakiak alegia. Plano horretako puntuak r eta q koordenatu polareetan adieraziz gero, zenbaki konplexuen adierazpen trigonometrikoa lortzen da, hau da:
n Zenbaki konplexu baten alderantzizko zenbakia. Zero ez den z zenbaki konplexu bat izanik, eta z = x + yi bada, z zenbaki konplexu horren alderantzizko zenbakia z-1 edo 1/z gisa adierazten da eta hau da:
