Kultura eta Hizkuntza Politika Saila

grabitazio

iz. Fis. Bi gorputzen artean sortzen den erakartze indar unibertsala, duten masak eta elkarren arteko distantziak mugatua. Gorputz guztietan gertatzen da, isurkari, solido eta gasetan. Isaac Newton-ek aurkitu zuen, 1666. urtean, eta lege unibertsal honi formula matematikoa eman zion: gorputzek edo materia partikulek elkarrekiko duten erakarmen indarrak (F) proportzio zuzena du beren masen biderkaketarekiko (m1 . m2) eta alderantzizko proportzioa bi gorputzen arteko distantziaren (r) karratuarekiko; hau da: F = G (m1 . m2/r2), bertan G grabitazio unibertsalaren konstantea delarik. v Grabitazio unibertsalaren konstantea. G konstantea. Newton-ek ez zuen G-ren balioa ezagutzen, baina H. Cavendish-ek egin zuen 1798. urtean lehen neurketa zehatza; gaur egun zehatzago neurtu da (G= 6,673 dina  cm2/g2). G konstante hau eta g grabitate azelerazioa ez dira gauza bera. v Grabitazio eremua. Grabitazio indarrak agertzen diren eremua. Gorputz oro, unibertsoan zehar hedatzen den grabitazio eremu baten baitan dago. v Einsteinek (1912) eta Birkhoff-ek (1944) grabitazio unibertsalaren kontzeptua zabaldu zuten, eta energia erradiatzaileentzat erabili.