Gide, André
Frantses idazlea (Paris, 1869 - Paris, 1951). Aita protestantea zuen eta ama katolikoa, eta horrek eragin handia izan zuen haren obran. Oso gazte zela aita hil zitzaion eta amak oso moral gogorrean hezi zuen. 1895ean Madeleine bere lehengusuarekin ezkondu zen; harekin lotzen zuten sentimenduak Les Cahiers d’André Walter (1891) obran azaldu zituen. Eragin sinbolista berak bultzaturik idatzi zituen Le Traité de Narcisse (1893), eta La Tentative amoureuse edo Le Traité du vain désir (1893). Gaixo zegoela eta, sendatzeko, Aljeriara joan zen (1893) eta han oso krisi gogorra izan zuen, Les Nourritures terrestres (1895) obran aipatu zuen bezala; ideal humanistaren zilegitasuna aldarrikatzen zuen han. Saül draman (1903) eta Prométhée mal enchainé (1899) ipuinean ideal hori zehaztu zuen, baina L’Immoraliste (1902, Imanol Unzurrunzagak euskarara itzulia) obran moteldu. Berekoikeria eta hurkoaren maitasuna, sentsualitatea eta adimena lotu nahirik, Les Caves du Vatican (1914), La Symphonie pastorale (1919, apaiz protestante baten bizitzako arazoak) idatzi zituen. 1925ean, eleberrigintzak dituen arazoei buruz Les Faux-Monnayeurs idatzi zuen. Afrika beltzera egin zuen bidaia baten ondoren, kolonialismoaren gehiegikeriak salatu zituen eta alderdi komunistara hurbildu zen, baina azkenik erabat baztertu zuen alderdia. 1946an Thésée (Teseu, Ibon Sarasolak euskaratua) obran, gizakiari barneko askatasuna ematen dion ekintza oro onetsiz, bere pentsaera morala osatu zuen. Une berean, 1889az geroztik idazten joan zen Journal, egunerokoan (1943tik 1953ra argitaratua) argitasun osoz agertu zituen idazlearen eta pertsonaren kezkak, eta baita Si le grain ne meurt (1920tik 1924ra) eleberri autobiografikoan eta Corydon (1911) saiakeran ere. v Literaturako Nobel saria eman zioten 1947an.
