Arreta Soziosanitarioa

Irailaren 27ko 178/1982 Dekretoz, 1982garrenerako Euskal Herriko Autonomia-Elkartearen Diruegitamu-Nagusiko Epailaren 24ko 3/1982 Legeko 2garren Atalaren bi idazzatiango d) hizkiak eta hogeita hamargarren Atalak Eusko Jaurlaritzari Herrizor-agiria ateratzeko emandako baimenaz baliatuz, guztira 4.000 miloe pesetarainoko Euskal Herriko Autonomia-Elkartearen bertarako Herrizor-agiriak ateratzea erabaki du, 3 eta 5 urtetan kitatzeko, Lege honek hoietarako baimena ematen dueneko diruezarketan zati bateko dirubideak egiteko. Aipatu Dekretoan agintzen dena betez eta horretan ohartematen dena egiteratzeko, beharrezko diren agintzak eta erabakiak hartzeko Ekonomia eta Herriogasun-Sail honi ematen dion baimenaz baliatuz, honako hau, ERABAKITZEN DUT: 1. Herrizor-Agiriaren zenbatekoa Herrizor-Agiria, bakoitza 10.000 pesetakoa izango da, eta ondoko maila hanen arauera diruz ordaindu delako agiritan bildurik: 1 Zenbakia, Zor-agiri batekoa. 2 Zenbakia, 10 Zor-agirikoa. 3 Zenbakia, 100 Zor-agirikoa. 4 Zenbakia, 1.000 Zor-agirikoa. 2. Herrizorra ltarlzeko modua 2.1. Ekonomia eta Herriogasun-Sailak, Azaroko 30eko 129/1981 Dekretoaren ondorioz, atara eta ehuneko hamabi kakotxa hirurogeita hamabosteko urte-sari batekin kitagarri den nornahirentzako Herrizorra eskainiko du. 2.2. Doakienek, Aurrezki-Kuaen, Bankoen nahiz Mailegu-Koperatiben bidez egingo dote hartzea, izenpetutako guztiarma zenhatekoa hartze-unean emanez. 2.3. Hartze hoiek egiteko idaz-eskeen diru-zenbatekoa honetan eskaintzen dena baino haundiagoa gertatzen bada, heineango banaketa egingo da; izeneko miloe bar peseta baino guaiagoko eskeak baztertuta geldituko dita. Heineango banaketa hau Ekonomia eta Herriogasun-Sailak egingo dv, izenpetutako guztien zenbateko osoa ezagutu ondoren. 2.4. Eskatutakoari dagokion dirua sartu dela egiaztatzen duen agiri-ordaina emango zaie hartzaileei, hartze-unean. Izenpetze-zenbatekoari dagokion diruz ordaindu delako agiriak Agiri-bidezko Lege-egiketegatikako Zergaren ondoriotarako, ez dira agiri-birreskuragarritzat hartuko, 2.5. Bere garaian, haroaile bakoitzari hartu duen diruzenbatekoan dagozkion Herrizor-agiriak eskuratuko zaizkio, Lanbide-elkarteko erroldean sartutako bitartekotza egiten duela; hoiek, 1950garreneko Abenduaren 15eko Dekretoz onartutako indarreattgo Sari-Taulak zehazten duen artekarisaria baino ez dute jasoko. Merkataritza-artekariek eskuhartuta egindako agiriak azkeneko mailako aletan gauzatuko dira. 3. jaulkipenaren Zenbatekoa eta xahupena 3.1. Ateratzen den Herrizor-agirien guztizko zenbatekoa Dirusartze-Egitamuan sartuko da, 9garren Atalburua, "Dirubidetza Zorpideen Aldakuntza", 93garren Atala, "Epe luzeko Zor Jaulkipena". 3.2. Jaulkipen honetan eskuhar dezaten dirubideartekariek, segurantzatarako erakundeetan eta "Eusko Jaurlaritzaren Diruzaingo-Nagusia"-ren izenean, hoietako bakoitzari dagokion zenbatekoa sartuko dute, jau1kipen-apea itxi dadin egunean hasi eta gehienezko hamar egutegi-eguneko epearen barruan. 3.3. Jabetza-agiriak, behin-betiko agiriak, artekari-sariak, salmenta-saria agiriak, arg::alpena eta, orobat, moeta honetako jesapenak egiteari dagozkion xahupenak, indarreango diruegitamuak emandako diru-izendapenen pentzutan egingo dita. 90garren Saila, "Herrizor-Agiria", 09garren Zerbitzua, "Askotariko Ordainkizunak", 2garren Atalburua, 29garren Atala, 291 Atalaren eretzean. 3.4. Ekonomia eta Herriogasun-Sail honek, Jaulkipen honetan eskuhar dazaten Erakundeekin, elkar hartuko du honen egiteratze-bidea, eta artekari-sariei dagokien zenbatekoa ezarriko du. 3.5. Ekonomia eta Herriogasun-Sail Euskal Herriko Autonomia-Elkarteko Jaurlaritzari eta Eusko-Legebiltzarreko Ekonomia, Herriogasun eta Diruegitamu-Batzordeari egindako jesapenen berri emango die. 4. Dirusaria ordaintzeko modua 4.1. Jaulkipenarekiko dirusarien ordaintze-zerbitzua, honetan laguntzen duten dirubide-artekarien bidez egingo da. 4.2. Agiriak, aurreko zatian aipatutako dirubideartekariek izatekotan, epe-muga bakoitzean, haiekiko dirusariak eskatuko dizkiote Ekonomia eta Herriogasun-Sailari, doakienei ordaintzeko. 4.9. Halaber, agiriak beste eukitzaileengan dagozenean, hoien ordainketa, lehen aipatutako diru-artekarien bidez egingo da, eta hoien aurrean aurkeztuko dira diruz ordaindu delako agiriak, eskuratze-eskubideá izateko, honi dagokion zuzen-ezkeari bide emango diolarik. 4.4. Kasu bietan, epe-mugari dagozkion dirusariak egin direneko bideratze-egiaztapena egingo du ordaintzen duen Erakundeak. 4.5. Ekonomia eta Herriogasun-Sailak ordaintzeko agindu berari eman arte, dirua eskuratzea bertan eska dadineko Dirubide-Erakundeak berak izango ditu diruz ordaindu delakoari dagozkion agiriak, agiridunak, hari dagokioneantxe, epe-mugarekiko zenbatekoaren gaudimena eman ezik. 5. Kitapena ordaintzeko modua 5.1. Jaulkipenarekiko kitapenen ordaintze-zerbitzua, horretan laguntzen duten dirubide-artekarien bidez egingo da. 5.2. Igarotako lehenengo aldian, hau da, jaulkipena egin eta hiru urte buruan, agirien kitapena ordaindu nahi dezaten eukitzaileek, 1985garreneko Azaroaren 5garren baino lehen, bere agiriak bertan gorde dituzteneko dirubide-erakundearen aurrean edota horretan laguntzen duen ezein erakunderen aurrean, bereziki jakinaraziko dute nahi hori, aurreko zatian aipaturikako dirubide-artekarietan gordeta ez izana gertatuz gero. Nahi hori jakinarazteak, dagokion zuzenketa-eskea ekarriko du. 5.3. Zuzenketa-eske hori eginez gero, kitapenen ordainpen modua 4.4 eta 4.5 idaz-zatietan agintzen den arauera egingo da, dirusariak dioenean, kitapenak ulertu behar dela salbu bakarrarekin. Gasteizen, 1982garreneko Urriak 1. Ekonomia eta Herriogasun-Sailburua, PEDRO LUIS URIARTE SANTAMARINA.Orotariko Hezkuntza-Legearen 49garren Atalak dionez, Berarizko Hezkuntzak zera du xede: Mentsdun eta egokigaitz guztiak, horretarako sendabide egokien bidez, bakoitzaren gaitasunaren eta hezkuntzaren ondorioen arauera ahalik eta gizarte-bizitzarik beteenean, eta, ahal dedin guztietan, laguntza-beharrik gabe konpontzeko eta gizarterako gauza ba direneko ustea izateko bidea eman diezaien lan-erapidetza baten eskuhartu dezaten gertatzea. Sendabiderapena, sailkapena eta arauzkotzea dira, beste hezkuntza-aukera batzuekiko begirunearen kaltetan gabe, guztiek Berarizko Hezkuntzaren gai diren haurren beharrentzako erantzun egokitzat onartzen dituzten irizpideak. Irizpide hoiek egiteratu ahal izateko, eskola haur hoien beharrei egokitzen hastea ezinbestekoa da, irakaslegoa gaitzeari eta sortarazi beharko diren eskolari laguntzezko sikoirakaspidetzazko egiturak antolatzeari lehentasuna emanaz. Orotariko Hezkuntza-Legearen 50garren Atalak agintzen duenez, Hezkuntza eta Zientzia-Ministeritzak Berarizko Hezkuntza behar duten ikasleak aurkitu eta hoiekiko gaitzazterketa egingo du eta baita, horretarako gaitasuna duten ihardutze-erakundeekin elkarlanean, berarizko hezkuntzaren helburuen, egituren, iraupenaren, irakasgaien eta mugen zehaztapena ere, hóiek mentsdun edo egokikaitz bakoitzaren maila, gaitasun eta aurreratzeko ahalmenari egokitzen zaizkiela. Abenduaren 30eko 3.195/1980 Errege-Dekretoz Erresumaren Berarizko Hezkuntzaren alorreango zerbitzu batzuk Euskal Herriko Autonomia-Elkarteari eskuratzen zaizkio, eta behin-behingo Ihardutze-Arauei buruzko Hezkuntza-Sailaren Jorrailaren 6ko Dekretoz, eskuratutako Berarizko Hezkuntzako zerbitzuak Irakaskuntza-Artezkaritzari eratxiki, eta Dekreto hori osabideratzeko eta egiteratzeko beharrezko izan daitezen manuak emateko eskua Hezkuritza-Sailburuari ematen zaio. Hori dela eta, honako hau erabakitzen dut: Lehenengo Atala.-Honako hauek izango dira Berarizko Hezkuntzaren gai: a) Adimen-mentsen bat duten ikasleak, ments hori soila nahiz jatorrizkoetan, metabolismotikakoetan, zauriduratatikakoetan etabar sailkatutako gaitz-zantzuei dagokienetakoa izan; hoientzako irakaskuntza-bideak burujabetza bat eta ezagutza-pilo bat lortu dezatenera joko dute eta, gero, lanean ahalik eta modurik osoenean eta asabetegarrienean sar daitezenera. b) Somakinetako mentsen ondoriozko gaitzak (itsuak, gorrak), neurolojiamailakoak (buru-helbarriak) etabar izan eta adimen osoaren jabe diren ikasleak; hoiek, erabili behar diren irakaskuntza-teknikabideen arazoa edo bere mentsa dela eta eskola-hezkuntzaren alderdi guztietara iristeko dituzten oztopoak gainditzeko zenbait gizartemailako arazoari (etxegintza-oztopoak, garraioak etabar) aterapideak eman beharra dakarkigu aurrera. c) Funtsean sikiatria edo sikolojia-alorretatikakoak diren gaitzak dituzten ikasleak, eskolako aintzinapenari eta ikasgaiei behin-behingoan edo modu iraunkorrez egokitu ezinekoak barne. Horrelakotan sendalari-taldeak irakasleekin harremanak izango ditu gaitzak ulertarazi eta haurrarekiko neurri edo jokabide bereziak hartzeari buruzko aholkuak emateko. 2garren Atala.-Berarizko Hezkuntzaren gai diren haurrek honako eskola hauetara joan ahal izango dute: - O.H.O.-ko agizko ikasgeletara. - O.H.O.-ko Ikastetxeetango berarizko ikasgeletara. - Berarizko Hezkuntzarako Ikastegi berezitara. 3garren atala.-Haur bat Berarizko Hezkuntzako ikasgela baten edo Berarizko Hezkuntzako Ikastetxe berezi baten hartu baino lehen gaitz-azterpen bat egin beharko zaio, Irakaskuntza-Artezkaritzak bere garaian jarriko duen ereduaren arauera. Gaitz-azterpen horrek, eskola-lana eta ikasketak egiteko erarik egokiena eman dezan artezpide-egitamu bat eramango du aldean. Gaitz-azterpen hori 11garren Atalean esaten den lanbidearteko taldeak egingo du, eta horren ezean horren sendespena izan beharko du. 4garren atala.-Agizko arau gisa, Berarizko Hezkuntzako ikaslegak izan ditzan ezein Ikastegik, Agizko nahiz Berarizko dela, Agizko Eskolan ezin sartu ahal izan eta sailez berari dagozkion haurrak hartu beharko ditu. 5garren atala.-Berarizko Hezkuntzarako ikasgelak ihardunean izan ditzaten Irakastegi guztietan ikasle bakoitzarentzat zehaztapidetza bat irekiko da, honako hauek bertan erasoz: - Agindu honen 3garren Atalak dion gaitz-aztetpena. - Atal horretxek dion artezpide-egitamua. - Balio-erizpen bereziek eman ditzatenak. - Interesgarri izan daitezkeen beste ohar batzuk. 6garren atala.-Hezkuntza-lana eginkorragoa izan dedin, ikasleak taldeka sailkatzea adinaren, gaitasungabetasun- moetaren eta gizarteratze-mailaren arauerako idekotasun- irizpidez egingo da. 7garren atala.-O.H.O.-ko Agizko nahiz Berarizko Hezkuntzarako bereziak izan eta Berarizko Hezkuntzarako hin ikasgela edo gehiago izan ditzaten Ikastegietan hezitzaileek aldian-aldian bilduko dira, hilean behin gutxienez, ikasgela hoien iharduna haztatzeko. Ikasturte bakoitza bukatu ondoren haur bakoitzarekiko orotariko balioneurketa bat egingo da, jarritako helburuen eta ihardutze-moduen egokitasuna ebatziz; balio-neurketa hori Teknika-Ikerlaritzari bidaliko zaio eta Herri nahiz Norbanako Jabetzapeko Ikastegietan egingo da, Irakaskuntza-Artezkaritzak horretarako eman ditzan artezpideen arauera. 8garren atala.-1. Aurreko Atalean aipatzen diren Ikastegietan, irakasleez gainera beste lanbidedun hauek izan ahal izango dituzte: a) Gorputz-hezitzaileak, ibilmenaren aldetikako gaitz larriak, buruhelbarritasunak eta horrelakoak dituzten haurrak izan ditzaten Ikastegietan. Fisioterapeuta-tituloaren jabe izan bearko dute. b) Mintzai-irakasleak, sendatu daitezkeen mintzoarekiko gaitdumak joan daitezeneko Ikastegietan. Erdi edo goren- mailako tituloaren jabe izan beharko dute, eta gai hoietzaz egindako ikasketei berarizko balioa emango zaie. c) Lantegi-Maisuak. Lanbide-Hezkuntzako ikasgeletako berenezko irakasle eta arduradun izango dira. Lanbide- Hezkuntzako 2garren mailako Tituloaren jabe izan beharko dute. d) Zaintzaileak. Hezkuntza-lanean irakasleei laguntzea izango dute bere funtsezko egitekoa; hoien lanak honako hauek izango dira: - Busetango zaingoa. - Janguarekiko arreta. - Haurrei bere gorputz-beharretan laguntza ematea. - Bakarrik ibiltzeko gauza ez diren haurrak eramatea. - Ikastegiko Artezkaritzak eman diezaien horrelatsuko beste ezein egiteko. Eritetxe-etxeko laguntzaile-tituloa, haurzaindari-tituloa edo hoien kideko lanbide-Hezkuntzako Lehenengo mailakoren bat eukitzea eskatuko da. 2. Lanari hoiek akuratzeko dagokion Lurralde- Ordezkaritzaren baimena beharko da, eta agiriko lehiaketaren bidez egingo da. 3. Artezko hezkuntza-lana egiten dutenen eta haurren zenbatekoen arteko heinak ezingo du 1/9-tik gorakoa edo 1/6tik beherakoa izan, haur xorrak izan daitezenean salbu, orduan txikiagoa izan beharko bait-du. 9garren atala.-Irakasle batek gaitz-azterpena egitea behar duten haurrak daudela somatu dezanean dagokion Teknika- Ikerlaritzari jakinaraziko dio horrek, bidezko baderitza, arazoa hurrengo Atalaren gai den Antolakidetegiari ezegutarazi diezaion. 10garren atala.-Kondaira-Lurralde bakoitzean, Sailaren Lurralde-Ordezkariaren menpe egon eta Berarizko Hezkuntzaren alorrean Kondaira-Lurralde bakoitzean egiteratu daitezen ekintzapide guztien erakideketa orotariko helburu izango duen Berarizko Hezkuntzarako Antolakidetegi bana sortarazikti da. Orotariko helburu hori honako hauetan gauzatuko da: a) Xehapen-biltegi gisa aritzea, Berarizko Hezkuntzako zerbitzu bereziekiko eta lanbidearteko taldeekin egitamuketa eta hoientzako tokiak ahalik eta ondoen zehazteko xedez ekintzak elkarri egokitu eta bere lurralde-eremuko benetako egoera aztertzeko. b) Lanbidearteko taldeen ekintzak ahalik eta eginkortasunik haundiena lortzeko xedez antolakidetzea. c) Lanbidearteko talde hoiek aukeratzen eta ontzat ematen eskuhartzea. d) Irakasleak gaitzearen alorrean izan daitezen beharrak aztertu eta gaikuntza horretarako artezpideak ematea. e) Berarizko Hezkuntzaren alorreango ikerketa. f) Sailaren Lurralde-Ordezkaritzari eta Teknika- Ikerlaritzari honako gai hauei buruzko aholkuak ematea: - Gaitasunik gabeko haurrentzako eskola-zerbitzu bereziak benetako beharrei egokitzeari buruz. - Berarizko Hezkuntzarako ikasgelak antolatzeari buruz. - Irakasleak izendatzeari buruz. - Irakasbidetza-egitasmoari buruz. - Berarizko Hezkuntzako ikasgela eta Ikastegiak irekitzeari eta ixteari buruz. - Gaitz-azterpenak ontzat emateari buruz. - Gaitasunik gabeko haurrei arreta egiteko moduei buruz. - Berarizko Hezkuntzarekiko saioak suztatzeari buruz. - Berarizko Hezkuntzako irakasleen gaikuntzari buruz. - Berarizko Hezkuntzari buruzkoak izan eta aurrera ekarri dakizkion beste arazo guztiei buruz. 11garren Atala.-Kondaira-Lurralde bakoitzean, Sailaren Lurralde-Ordezkariaren menpe egon eta Berarizko Hezkuntzako Ikastegiei laguntza emateko lanbidearteko taldeak egongo dira. Hoien zenbatekoa eta tokizko banaketa Irakaskuntza-Artezkaritzak zehaztuko ditu eta honako lan hauek egingo dituzte, bakoitza berari dagokion Antolakidetegiak emandako artezpideei atxikiz: a) Hirugarren Atalean esandako mendikutza-irakaspidetzazko azterpenak eta artezpide-egitamuak egitea. b) Mintzai-irakaskuntzaren, gorputz-hezkuntzaren, sikolojiaren eta gainetiko alorretako sendabideak, haur bakoitzaren gaitz-azterpenari darizkion beharren arauera. c) Berarizko Hezkuntzaren gai diren haurretako bakoitzaren aurrera-bideekiko arreta. d) Haurrekin artezko harremanak dituzten irakasleei laguntza eta artezpideak ematea. e) Lurralde-Ordezkariak edo Berarizko Hezkuntzarako Antolakidetegiak eman diezaizkien beste guztiak. 12garren Atala.-Honako hauek gutxienez osatuko dute lanbidearteko talde bakoitza: - Sikiatra batek. - Eskola-sikolojialari batek. - Irakaspidelari batek. - Gizarte-sorozlari batek. - Bi sendabidelarik. Talde bakoitzaren ihardutze-eremua Irakaskuntza- Artezkaritzak jarriko du. 13garren Atala.-1. Agizko Herri-Ikastegietan nahiz bestelakoetan Berarizko Hezkuntzako ikasgelak jartzeko honako baldintza hauek bete beharko dira: a) Ikasgela jartzeko adinako tokia egotea. Luze-zabalez gutxienez 25 metro kuadro izatea éskatuko da, eta ikasgelak behar adina egunargi izan, eta Teknika-Sailaren iritziz ikasketak behar bezala eman ahal izateko modukoa izan beharko du. b) Agindu honetan esanda bezala egindako gaitzazterpenak diotenez Berarizko Hezkuntza behar dezaten 10 haur gutxienez egotea. c) Irakaspidetza-egitasmo bat aurkeztea, honako hauek zehaztuz: - Helburuak, banaka eta orohar. - Ikasgelaren antolaketa eta horretzaz besteko Ikastegi- zatiarekingo harremanak. - Izan daitezen gauzazko eskuarteak. - Irakasketen abiadura-neurria eta balio-neurketetarako teknikabideak. d) Sendabide-irakaskuntzan berariz gaitutako aski irakasle izatea. 2. Norbanako Jabetzapeko Ikastegiak izan daitezenean, ikasgela jartzeko baimenak ez du nahitaez dirulaguntza- ematea ekarriko. BEHIN-BEHINGO ERABAKIA 1. Agindu hau indarrean jarri dedinean iadanik lanean ari daitezen Berarizko Hezkuntzako Ikastegi eta ikasgelak, 1982garreneko Abenduaren 31garrena baino lehen Irakaskuntza-Artezkaritzak horretarako emandako araupideen, ariozko irakaspidetza-egitasmo bat egin, eta dagokien eremu-Ikerlariari eskuratu beharko diote. 2. Gaudeneko 1982/83 ikasturte honetan Antolakidetegiek egingo dituzte, Agindu honek dionaren arauera, Berarizko Hezkuntzako ikasle izan eta behar dezatenei buruz 3garren Atalak esaten dituen gaitz-azterpen eta artezpide-egitamuak. 3. Lanbidearteko taldeak eratu ez daitezen artean, Berarizko Hezkuntzarako Antolakidetegiak hartuko du bere gain Agindu honen hamaikagarren Atalean lanbidearteko taldeei izendatzen zaien gaitz-azterpenak egiteko lana. AZKEN ERABAKIA Irakaskuntza-Artezkaritzari, Agindu hau behar bezala osabideratzeko eta egiteratzeko beharrezko izan daitezen manuak emateko eskua ematen zaio; Agindu hau, Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkarian argitaratu dedin egunaren biharamonean jarriko da indarrean. Gasteiz, 1982garreneko Irailak 2. Hezkuntza-Sailburua, PEDRO MIGEL ETXENIKE LANDIRIBAR.