Arreta Soziosanitarioa

Bereziki, honako hauei buruzko garapen- eta aplikazio-arauak ezartzen dira:

1. Nekazaritza Politika Erkidearen oinarrizko ordainketaren erregimenerako eskubideak esleitzea.

2. Europar Batasuneko laguntza-erregimen hauek:

   Oinarrizko ordainketa.

   Klimarako eta ingurumenerako jardunbide onuragarriak aplikatzeko ordainketa.

   Nekazaritza-jardueran hasten diren nekazari gazteentzako ordainketa osagarria.

   Ordainketa elkartuak.

   Nekazari txikientzako erregimen sinplifikatua.

Lagatzaileak dagokion foru-aldundiari emango dio laguntza-eskubidearen lagapenaren berri, eta foru-aldundiak nekazaritzaren eta abeltzaintzaren alorrean eskumena duen Eusko Jaurlaritzako sailera bideratuko du. Aipatutako jakinarazpenarekin batera, lagatzaileak beharrezkoak diren dokumentuak entregatuko ditu, aukeratutako lagapen motaren arabera, hura egiaztatzeko. Jakinarazteko epea azaroaren 1ean hasiko da, eta hurrengo urteko maiatzaren 31n amaituko da.

Honako betekizun hauek betetzen dituzten nekazariek pertsona fisikoak zein juridikoak izan izango dute nekazari gazteentzako ordainketa osagarria jasotzeko eskubidea:

1. Ordainketarako eskubidea izatea oinarrizko ordainketaren erregimenaren arabera, eta dagozkion ordainketa-eskubideak aktibatu izana.

2. Nekazaria pertsona fisikoa bada:

   1. Gehienez 40 urte izatea oinarrizko ordainketa-eskubideen lehen eskaera aurkezten duen urtean.

   2. Nekazaritzako ustiategi batean lehenengo aldiz ezartzea ustiategi horren arduradun gisa, edo oinarrizko ordainketaren erregimenaren babesean egindako eskaera lehenengo aldiz aurkeztu baino bost urte lehenago ezarri izana ustiategi horretan. Ustiategiaren kudeaketari, etekinei eta finantza-arriskuei lotutako erabakiei dagokienez epe luzerako kontrola ezartzen duenean ulertuko da nekazari gazte bat ustiategiko arduraduna dela. Apartatu horren xedeetarako, lehen ezarpena zein den zehazteko, Gizarte Segurantzan dagokion nekazaritza-jardueraren erregimenean alta hartu duen eguna hartuko da aintzat.

   3. Landa Garapenerako Programaren esparruan lehen ezarpenerako laguntza emateko aldeko espediente bat izatea, edo nekazaritzarako nahikoa gaitasun-maila duela egiaztatzea; hori zehazteko, kontuan hartuko dira ikaskuntzekin eta esperientzia profesionalarekin lotutako irizpideak, Nekazaritza-ustiategiak modernizatzeari buruzko uztailaren 4ko 19/1995 Legearen 4.1.b) artikuluan ezartzen den bezala, betiere 2015-2020 aldirako Euskal Autonomia Erkidegoko Landa Garapeneko Programan eskatutakoekin bat etorrita.

3. Nekazaria pertsona juridikoa edo pertsona fisikoek edo juridikoek osatutako talde bat bada, alde batera utzita forma juridikoa:

   1. Nekazari gazteentzako ordainketa osagarria eskatzen duen pertsona juridikoaren gaineko epe luzerako kontrol eraginkorra egokitzea nekazari gazte bati, zeinak b) apartatuan jasota dagoena beteko baitu pertsona juridikoak oinarrizko ordainketa-eskubideen lehenengo eskaera aurkezten duen urtean. Esan daiteke nekazari gazte batek edo nekazari gazte talde batek pertsona juridikoaren gaineko kontrol eraginkorra duela pertsona juridiko horren baitan erabakitzeko ahalmena duenean; horretarako, eskatzen zaio pertsona juridikoaren kapital sozialean kapital sozialaren erdia baino gehiagoko partaidetza eta boto-eskubideen erdia baino gehiago izatea.

   2. Zenbait pertsona fisikok, nekazari gazteak ez diren pertsonak barne, pertsona juridikoaren kapitalean edo kudeaketan parte hartzen badute, nekazari gaztea epe luzerako kontrol eraginkorra egiteko moduan egongo da, banaka edo beste nekazari batzuekin elkarlanean. Pertsona juridiko bat, banaka edo beste batzuekin batera beste pertsona juridiko baten kontrolpean badago, aurreko paragrafoan ezarritako baldintzak pertsona juridiko hori kontrolatzen duen edozein pertsona fisikori aplikatuko zaizkio. Xede horretarako, b) apartatuan ezarpena aipatu dugunean, pertsona juridikoa kontrolatzen duten nekazari gazteen ezarpena adierazi nahi izan dugu.

Erregimen horretan parte hartzen duten pertsonek ez dituzte aplikatu beharko klimarako eta ingurumenerako onuragarriak diren nekazaritza-jardunbideak abenduaren 19ko 1075/2014 Errege Dekretuaren 19. artikuluan ezarrita daudenak, ez zaie baldintzei buruzko kontrolik egingo, eta ez zaizkie aplikatuko ustiatze-azalera guztiak ez aitortzeagatik aurreikusita dauden zigorrak ere. Halaber, erregimen sinplifikatuari heldu ostean, nekazari txikiek ez dute bete beharko nekazari aktiboaren baldintza, eta ez dute egin beharko nekazaritza-jardueraren aurretiazko kontrola; horrez gain, erregimen honetan parte hartzen dutenen izenak ez dira argitaratuko laguntza zuzenen onuradunen zerrendan.

Lehenengo puntuan ezarritakoa alde batera utzi gabe, komunean erabiltzen diren larre-azaleren aitorpena (titulartasun publiko edo komunaleko lursailak, onura publikoko mendiak izan edo ez, zeinetan ganaduak larreen aprobetxamendu komuna egiten baitu) egingo da Nekazaritza Lursailak Identifikatzeko Informazio Geografikoaren Sisteman (SIGPAC) ezarritakoez bestelako identifikazio-erreferentzietan oinarrituta.

Larre-esparruak aitortuz gero, aitortuko den azalera guztizko azalera izango da, larreen onargarritasun-koefizienteak aplikatu aurretik (azalera gordina). Komunean erabiltzen diren larreak direnean (titulartasun publiko edo komunaleko lursailak, onura publikoko mendiak izan edo ez, zeinetan ganaduak larreen aprobetxamendu komuna egiten baitu), azaleren aitorpena egingo da Nekazaritza Lursailak Identifikatzeko Informazio Geografikoaren Sisteman (SIGPAC) ezarritakoez bestelako nekazaritza-lurzatien identifikazio-erreferentzietan oinarrituta. Kasu horietan, larrea kudeatzen duen agintariak esleitu dion azalera garbia aitortuko du nekazariak, hau da, azalera onargarria, dagokion larreen onargarritasun-koefizientea aplikatu ondoren.

Hurrengo apartatuan ezarritako epeetan esanbidezko ebazpenik eman eta jakinarazi ezean, eskabideak ezetsitzat joko dira, Administrazio Publikoen Administrazio Prozedura Erkidearen urriaren 1eko 39/2015 Legearen 25. artikuluan xedatutakoaren arabera.

Oro har, zuzeneko ordainketak egingo dira hurrengo urte naturaleko abenduaren 1aren eta ekainaren 30aren artean. Urriaren 16aren eta abenduaren 1aren artean, agintaritza eskudunak aurrerakinak ordaindu ahal izango ditu, Europako Batzordeak baimendutako ehunekoraino.

NIBE. Materia organikoaren mailari eustea lurzoruan lan egokiak eginez, uztondoak erretzeko debekua barne, salbu eta arrazoi fitosanitarioak direla medio erretzen badira.

Ezin izango dira uztondoak erre, salbu eta arrazoi fitosanitarioak direla medio agintari eskudunak horretarako baimena ematen badu; kasu horretan, suteen prebentzioari buruzko arauak bete beharko dira, eta bereziki, zerrenda perimetralaren gutxieneko zabalerari buruzkoak, lurrak baso-lurren mugakide direnean.

Belarki-laboreen uzta-hondarrak eta zurezko laboreen inausketa-hondarrak deuseztatzen direnean, ezarritako araudia bete beharko da.

Nekazaritza-azaleretan, minda ezin izango da banatu plater, haizemaile edo kanoi bidez. Halere, debeku hori ez da aplikatuko larre iraunkorrak eta belardiak dituzten lurzatietan. Halaber, otsailaren 16ko 20/2016 Dekretuaren 33. artikuluan jasotako aginduaren bidez, debeku hori salbuetsi egin ahal izango da beste azalera batzuetan agindu horren xede den kanpainarako, behar bezala justifikatutako salbuespenezko baldintzak ematen direnean.

Sats solidoak, aplikatu ostean, ahalik eta azkarren lurperatu beharko dira. Alabaina, EAEn, betebehar horretatik salbuetsita daude larre eta labore iraunkorrak, zuzeneko ereintzaren edo gutxieneko lur-lantzearen bidez eginiko laboreak, eta sats solidoa azalean botatzen denean, laborea dagoeneko jarrita dagoenean.