Arreta Soziosanitarioa

1. Lege honen xedea da lankidetzaren eta elkartasunaren arloko euskal politika publikoen araubide juridikoa ezartzea eta arautzea.

2. Lege honen helburua da euskal lankidetza eta elkartasuna bultzatzea, eta honetaz dihardugu hori esatean: Euskadik, Hegoaldeko eragileekin aliantzan, giza garapenaren eta bizitzen jasangarritasunaren, justizia globalaren bereziki, generoaren, gizartearen, ekonomiaren eta ingurumenaren ikuspegitik eta prozesu demokratikoen sakontzearen, bakearen eraikuntzaren eta munduko herrien arteko bizikidetzaren esku jartzen dituen jarduera, gaitasun, baliabide eta balio solidarioen multzoa.

3. Helburu hori lortzeko, euskal sektore publikoak lankidetzarako eta elkartasunerako euskal politika publikoa sustatzen du gainerako lankidetza- eta elkartasun-eragileekin koordinatuta. Lege honen ondorioetarako, hauek dira lankidetza- eta elkartasun-eragile horiek:

   1. Pertsona fisikoak eta juridikoak publikoak edo pribatuak, edozein dela ere haien izaera juridikoa, tokikoak, nazionalak edo nazioartekoak, beren gaitasun, baliabide eta erantzukizun espezifiko eta bereizietatik abiatuta, lege honen helburuak eta printzipioak betetzen laguntzen dutenak. Nabarmentzekoa da gobernuz kanpoko erakundeen ekarpen diferentziala konprometitutako gizarte baten adierazpena, zaurgarrien diren pertsonen eskubideak defendatzeko eta erakunde publikoei betebeharrak bete ditzaten eskatzeko duten ezagutzagatik eta gaitasunagatik.

   2. Pertsona juridikoen kasuan, egoitza soziala edo ordezkaritza Euskal Autonomia Erkidegoan duten entitateak dira Euskadiko lankidetza- eta elkartasun-eragileak.

4. Lankidetzarako eta elkartasunerako euskal politika publikoak garapenerako laguntza ofiziala jasotzeko hautagarri diren Hegoaldeko herrialde eta lurraldeetan jarduten du, eta pobrezia-, desparekotasun-, indarkeria- edo diskriminazio anizkoitzen mailak direla-eta euskal lankidetza publikoak berak testuinguruaren eta egokitasunaren gainean egindako azterketaren arabera jardutea egokitzat jotzen den herrialde eta lurraldeetan. Bestalde, ekintza humanitarioak krisi-testuinguruetan dauden biztanleen beharrei eta eskubideei erantzuten die, eta printzipio humanitarioak ditu gidari.

5. Lankidetzarako eta elkartasunerako euskal politika publikoak hauek sustatzen ditu, besteak beste: gizartea eraldatzeko hezkuntza, garapen jasangarrirako politiken koherentzia, ezagutzaren sorrera eta komunikazioa; horien bidez, bizitzen jasangarritasunean, justizia globalean eta herrien arteko bizikidetzan eragina izango duten balioen, jarreren eta jardunbideen aldaketa bultzatu nahi da.

Lege hau honako hauei aplikatuko zaie:

1. Euskal sektore publikoari, lankidetza- eta elkartasun-eragile den neurrian; eta lege honen ondorioetarako, honako hauek osatzen dute:

   1. Euskal administrazio publikoek: Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazio orokorrak, lurralde historikoetako foru-administrazioek eta toki- administrazioek, beren erakunde-administrazioak eta mendeko eta atxikitako gainerako erakunde instrumentalak barne hartuta.

   2. Euskal sektore publikoak eratutako nortasun juridikoko beste entitate batzuek, interes orokorreko premiak asetzeko berariaz sortuak, eta lankidetzaren eta elkartasunaren arloan dihardutenak; besteak beste, Eudel-Euskadiko Udalen Elkartea eta Euskal Fondoa-Lankidetzarako Euskal Toki Erakundeen Elkartea.

   3. Euskal Herriko Unibertsitateak.

   4. Euskal sektore publikoko beste edozein entitatek, baldin eta lankidetzaren eta elkartasunaren eremuan jarduten badu eta lege honen helburuak lortzen laguntzen badu.

2. Modu espezializatu batean edo jarduketa-esparru zabalago batean lankidetzan eta elkartasunean diharduten gobernuz kanpoko erakundeei eta gizarte-mugimenduei, eta lege honen helburuak lortzen laguntzen duten beste eragile batzuei hezkuntzan, kulturan, ekonomian, gai sindikaletan eta abarretan jarduten dutenak, euskal funts publikoekin egiten dituzten jarduerei dagokienez.

3. Lankidetzarako eta elkartasunerako euskal eragileek sustatutako lankidetza- eta elkartasun-jardueretan parte hartzen duten pertsona fisiko guztiei, hala nola gizarte-erakundeetako eta instituzioetako kooperante profesionalei, brigadistei, akademikoei, hezitzaileei, ikasleei, boluntarioei eta bazkide eta langileei.

Hauek dira lankidetzarako eta elkartasunerako euskal politika publikoaren ezaugarriak:

1. Epe luzerako konpromisoa hartzea eta Hegoaldeko biztanleei bereziki eragiten dieten txirotze, desparekotasun eta bazterketa-arrazoien egiturazko eraldaketa bilatzea, eta, ondorioz, Euskadin eta maila globalean ere aldaketak sustatzea.

2. Elkartasun-printzipioan besteak beste, merkataritza-, enpresa- edo geopolitika-onuretara baldintzatuta ez dagoena eta horizontaltasun-printzipioan Hegoaldeko herriekiko elkartasun-harremanak finkatzea xede duena oinarrituta egotea.

3. Ikuspegi hauen bidez garatzea: giza eskubideak, feminista, lokal-globala, ekosoziala, lurralde-mailakoa eta garapen jasangarrirako politiken koherentzia.

4. Norberaren eta beste eragile batzuen gaitasunak eta baliabide finantzarioak garapenaren alde mobilizatzeko gai izatea.

5. Partaidetzako eta elkarlaneko politika publikoa izatea, euskal elkarteek Hegoaldeko herrialde eta lurraldeetako gizarte-eragileekin eta botere publikoekin aliantza egonkorrak eratzeko duten ibilbidea eta berariazko gaitasunak onartuko dituena.

6. Gobernuak bere osotasunean duen ikuspegian aurrera egitea, garapen-agenda globalei laguntzeko, gobernuaren esperientziatik abiatuta eta Hegoaldeko biztanleen esperientziarekin uztartuta.

Hauek dira lankidetzarako eta elkartasunerako euskal politika publikoaren helburuak:

1. Bereziki Hegoaldeko gizataldeetan txirotasuna eta bazterkeria eragiten dituzten egiturazko arrazoiak eraldatzeko ekarpena egitea eta giza garapena eta jasangarritasuna sustatzea, ildo horretan adosten diren agenda globalei ekarpenak eginda.

2. Desparekotasunaren aurka borrokatzea eta, giza eskubideen nazioarteko testuinguruan, justizia globala sustatzea, bereziki dimentsio hauetan: ekonomia, gizartea, generoa eta ingurumena. Horretarako, gaur egun nagusi diren kultura-, ekonomia- eta gizarte-ereduen alternatibak eta jardunbide demokratikoak, bidezkoak, solidarioak eta jasangarriak sustatzen dira.

3. Gizarte askeak, demokratikoak, baketsuak eta inklusiboak sustatzea eta herrien arteko bizikidetza globala bultzatzea. Helburu hori lortzeko, giza eskubideen defentsan eta horien aplikazioaren agendan, gobernantza demokratikoan, bakearen eraikuntzan eta herritartasun aktibo eta konprometituan sakonduko da.

4. Elkartasunaren balioak sustatzea eta euskal gizartearen eta bere erakundeen mobilizazioa bultzatzea, aipatutako helburuak betetzeko prozesuan herritarren protagonismoa indartzeko; besteak beste, gizartea eraldatzeko hezkuntzako prozesuen bidez.

5. Gizarte zibil antolatuaren entitateak bai Euskadikoak, bai Hegoaldeko herrialde eta lurraldeetakoak indartzea eta haiei laguntzea, elkarte-sarea sustatuz gizarte demokratiko, inklusibo, horizontal eta eraldatzaileen sinbolo gisa.

Honako printzipio hauek ditu oinarri lankidetzarako eta elkartasunerako euskal politika publikoak:

1. Konpromiso solidarioa. Lankidetza- eta elkartasun-jarduerak guztion ongiaren aldeko eraldaketa- eta erantzukidetasun-konpromiso etikotik sortzen dira, merkataritza-, enpresa- edo geopolitika-onuren moduko itzulketarik espero izan gabe, eta ideologia- edo erlijio-proselitismotik urrun mantentzen dira.

2. Horizontaltasuna eta Hegoaldearen protagonismoa. Hegoaldeko biztanleak beren patuaren protagonista izan daitezen, Euskadiren eta lankidetzan kide diren Hegoaldeko herrialdeen eta lurraldeen arteko elkarlan-loturak horizontalak dira, eta berdintasunean oinarritutako harreman hurbiletan oinarritzen dira, inposiziorik gabe kulturaren edo ekonomiaren aldetik edo beste alderdiren batetik.

3. Parte-hartzea. Planetako pertsona eta herri guztientzako ondasun publikoen hornidura justua eta iraunkorra lortzeko, beharrezkoa da aliantzak eta elkarlan-jarduerak eratzea. Horregatik, hain zuzen ere, Euskadiko zein Hegoaldeko eragile instituzionalek eta sozialek parte hartzen dute lankidetzarako eta elkartasunerako euskal politika publikoa diseinatzeko, gauzatzeko eta ebaluatzeko lanetan.

4. Ekitatea. Lankidetza- eta elkartasun-jardueren zutabe dira, besteak beste, sexuan, genero-identitatean, sexu-orientazioan, etnia- edo arraza-jatorrian, hizkuntza- eta kultura-identitatean, adinean, ideologian edo erlijioan oinarritutako diskriminaziorik eza eta haurren interes gorenaren errespetua. Justiziari dagokionez aurrera egiteko, desagerrarazi egin behar dira pertsonen, herrialdeen eta lurraldeen desparekotasunak eta bazterkeria eragiten dituzten egiturazko oztopoak. Horretarako, ekitate-printzipioa izango da ardatz, tratu-berdintasunaz harago baitoa eta giza eskubideak erabat gozatu ahal izatea baitu helburu, bereziki emakumeen, herri indigenen, haurren eta LGTBI+ kolektiboaren eskubideak.

5. Erantzukizun partekatuak eta bereiziak. Erronka global, interdependente eta konplexuek hainbat errealitate eta eragile lotzen dituzten jarduerak eskatzen dituzte, tokiko prozesuen beren arteko eta estrategia globalen arteko erlazioa sakontzen duten jarduerak. Guztien ongiaren eta bizitzen jasangarritasunaren aldeko erantzukidetasun-konpromisoak ekonomia-, gizarte- eta kultura-ereduak eraldatzea eskatzen du, bai Euskadin, bai beste herrialde batzuetan.

6. Koherentzia. Euskadiko eragile instituzionalek eta sozialek sustatutako lankidetza-jarduerak koherenteak eta koordinatuak izango dira beren artean, lankidetza- eta elkartasun-politikaren helburuak lortuko badira. Osagarritasunari dagokionez, esku hartzen duen eragile bakoitzaren gaitasunak eta izaera berezia aitortu behar dira, elkarlan-ekintza gogoan eta egitekoak ez bikoizteko helburua kontuan hartuta.

7. Kalitatea. Lankidetzarako eta elkartasunerako euskal politikaren eraginkortasun, efizientzia eta irismen handiagoa erdiesteko, hauexek lortu behar dira:

   1. politika horretara bideratzen diren funts publikoak nahikoak, jarraituak eta aurreikusteko modukoak izatea;

   1. prozedurak bizkorrak eta zentzuzkoak izatea, lankidetzan kide diren herrialdeetako eta lurraldeetako errealitateetara eta esku hartzen duten eragileen izaerara egokituta;

   1. jarduerek eraldaketaren emaitzen irismena, jasangarritasuna eta lorpenak iraunkorrak izan daitezen lehenestea.

8. Etengabeko hobekuntza. Euskal lankidetzak berritu, ikasi, hausnartu eta trukatu egiten ditu ezagutzak, politika hori hobetzeko eta erronka globalei modu eraginkorragoan heltzeko. Horretarako, esku-hartzeak egiten dituen tokietako errealitateak sakon ezagutuko ditu, errealitate horietara hurbiltzeko jakintzen eta estrategien aniztasuna aitortuko du, eta elkarrekin ikastea bultzatuko du.

Lehentasunezko ikuspegi hauen arabera garatuko da lankidetzarako eta elkartasunerako euskal politika publikoa:

1. Giza eskubideen ikuspegia, eskubide indibidualen edo kolektiboen zibilen, politikoen, ekonomikoen, sozialen, kulturalen eta ingurumenekoen izaera integrala aitortzen baitu. Giza eskubideen aldeko nazioarteko konpromisoek indarrean dirautela aldarrikatzen du, eta eskubideen, betebeharren eta erantzukizunen titularren funtsezko eginkizuna indartzen duten estrategiei heltzen die. Printzipio demokratikoen garapenak, berriz, sakontzen du eskubideen galdagarritasunean, ekintza publikoaren gardentasunean eta kontuak emateko mekanismoen ezarpenean.

2. Ikuspegi feminista, bizitzaren jasangarritasuna erdigunean jarri eta nagusi diren ekonomia-, politika- eta kultura-ereduak sakonki jartzen baititu zalantzan. Ikuspegi honek, batetik, estrategia duala genero-ikuspegiaren zeharkakotasuna eta emakumeen ahalduntzea emakumeen bizipenen analisi intersekzionalarekin osatzen du; eta, bestetik, emakumeen eta erakunde feministen protagonismoa eta eragiletza lehenesten ditu gizarte baketsu, inklusibo eta jasangarriak lortzeko.

3. Ikuspegi lokal-globala, planetako lurraldeetan erronka global komunak daudela onartu eta sistemaren interdependentziak eta desparekotasuna eragiten duten egiturazko kausak ulertzen sakontzen baitu. Ikuspegi horrek maila anitzeko eraldaketak bultzatzeko tokiko prozesuen arteko lotura eta horiek prozesu eta estrategia globalekin dituzten loturak sustatzen ditu.

4. Ikuspegi ekosoziala, planetaren muga biofisikoak eta gizarte- eta ingurumen-desoreken arteko mendekotasuna onartzen baititu. Ikuspegi horrek agerian uzten du hazkunde ekonomiko neurrigabeak eragindako ekosistemen kolapsoa, eta horrek planetako biztanleengan sorrarazitako inpaktu desparekoak. Egungo eta etorkizuneko bizitzen jasangarritasuna arriskuan jarriko ez duen trantsizio ekosozialean aurrera egiteko apustua egiten da, eta ekintza zehatzak bultzatu, besteak beste energia-efizientzian, mugikortasun jasangarrian, biodibertsitatearen defentsan eta lurraldearen kudeaketa jasangarrian.

5. Lurralde-oinarriko ikuspegia, lurralde berean dauden baliabide eta gaitasun publiko eta sozialak mobilizatzea eskatzen baitu, giza garapenari eta jasangarritasunari ikuspegi integral eta multidimentsional batetik heltzeko. Biztanleen premiak, interesak eta asmoak abiapuntutzat hartzeak politika publikoen eraginkortasuna eta kalitatea hobetzen du, eta, aldi berean, lurraldeen partaidetza eta gobernagarritasun demokratikoa indartzen ditu. Ikuspegi horrek tokiko boterea handitzea du helburu, eragileak kontzertatuz eta antolatuz, gizarte- eta erakunde-eragileen gaitasunak eta ahalduntzea indartuz, eta maila anitzeko aliantzak bultzatuz.

6. Garapen jasangarrirako politiken koherentziaren ikuspegia, politika publikoaren ikuspegi integrala aplikatzeko beharra azpimarratzen baitu, osagarritasunak aprobetxatzeko, gatazkak murrizteko eta egungo eta hurbileko erronkei aurre egiteko, eta etorkizuneko belaunaldiekiko eta planetarekiko konpromisoan eta ekintza propioek beste gizarte batzuetan duten eraginean oinarrituta. Ikuspegi horrek esan nahi du administrazio bakoitzak bere erantzukizunak eta dituen politika guztien eraginak aztertu behar dituela garapenari, jasangarritasunari, justiziari eta bizikidetza globalari dagokienez, eta horien arabera jardun behar duela.

Euskal sektore publikoa osatzen duten administrazioek eta entitateek beren burua antolatzeko ahalak erabiliz eta autonomia osoz gauzatuko dituzte lankidetzaren eta elkartasunaren arloan dagozkienak, hala nola:

1. Euskadiko baliabide solidarioen mobilizazio ahalik eta handiena sustatzea, lege honen helburuak lortzeko.

2. Gainerako lankidetza- eta elkartasun-eragileen arteko elkarrizketa, parte-hartzea, elkarlana eta laguntza sustatzea, bai eta haien arteko aliantzak eratzea ere.

3. Lankidetza- eta elkartasun-eragileen gaitasunak indartzea, helburua izanik eraldatze-emaitzen kalitatea, eraginkortasuna eta irismena hobetzea eta, era berean, politika hedatzen parte hartzen dutela eta protagonistak direla bermatzea.

4. Euskal gizartean elkartasun-balioak eta jokabide- eta portaera-aldaketak bultzatzea, gizarte bidezkoagoak, zuzenagoak eta inklusiboagoak sustatzeko.

5. Lankidetza- eta elkartasun-ekintzetan ikuspegi feminista intersekzionalaren zeharkakotze eraginkorra sustatzea.

6. Lankidetza- eta elkartasun-politiketan, euskal sektore publikoko administrazioen eta entitateen artean, eta gainerako lankidetza- eta elkartasun-eragileekin, osagarritasuna, koordinazioa eta koherentzia sustatzea eta, gainera, beste administrazio batzuekiko eta aldebiko eta alde askotako agentzien arteko koordinazioa bultzatzea.

7. Izapide burokratikoak eta laguntzen eta dirulaguntzen prozedurak sinplifikatzeko eta arintzeko prozesuetan aurrera egitea, jarduketak gauzatzen diren lurralde eta herrialdeetako errealitateetara egokitzeko.

8. Lankidetzaren eta elkartasunaren arloan plangintzak eta ebaluazioak egin daitezen sustatzea.

9. Gardentasunaren eta kontuak ematearen arloan aurrera egitea, eta euskal herritarrek eta jarduten den herrialdeetako eta lurraldeetako herritarrek lankidetza- eta elkartasun-ekimenei buruzko informazio eskuragarria eta eguneratua izan dezaten sustatzea.

10. Garapen jasangarrirako politiken koherentzia sustatzea eta garapen-erronka globaletan laguntzea beren erakundeen sektore-politika guztietatik.

11. Beren zerbitzura dauden langileei zuzendutako sentsibilizazio- eta prestakuntza-ekintzak bultzatzea, garapen jasangarrirako politiken koherentzia sustatzeko.

12. Ezagutza sortzea, hausnartzea eta ikaskuntza bateratua sustatzea, erronka globalei eraginkortasun handiagoz ekiteko.

13. Indarrean dauden xedapenek esleitzen dizkioten beste guztiak.

1. Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazio orokorrari dagokio lege honen helburuak lortzen laguntzea, lankidetza- eta elkartasun-politika indartuz eskumen-esparru bakoitzetik, eta koordinaziorako estrategiak sortuz gobernu-ikuspegi bateratu batekin.

2. Eusko Jaurlaritzari dagokio:

   1. Lege hau erregelamendu bidez garatzea arautu beharreko alderdi guztietan.

   2. Hala badagokio, euskal sektore publikoak lankidetzaren eta elkartasunaren arloan dituen helburuak eta lehentasunak ezartzea, jardueren koherentzia bermatzeko.

   3. Eusko Legebiltzarrari igortzea Eusko Jaurlaritzaren lankidetzaren eta elkartasunaren arloko urte anitzeko plangintza-proposamena, batzordean eztabaidatzeko eta, hala badagokio, gomendioak emateko.

   4. Euskal Autonomia Erkidegoko sektore publikoaren lankidetzaren eta elkartasunaren arloko urte anitzeko planak Gobernu Kontseiluan onartzea.

   5. Eusko Legebiltzarrari bidaltzea, osoko bilkuran eztabaida dezan, Lankidetzarako eta Elkartasunerako Euskal Kontseiluak egindako Euskal Lankidetzaren eta Elkartasunaren Egoerari buruzko Txostena.

   6. Indarrean dauden xedapenek esleitzen dizkioten beste guztiak.

3. Eusko Jaurlaritzan lankidetzaren eta elkartasunaren arloan eskumena duen sailari dagokio:

   1. Euskal Autonomia Erkidegoko sektore publikoaren lankidetza- eta elkartasun-politikaren gidalerroak zehaztea.

   2. Eusko Legebiltzarrari urtero agerraldian aurkeztea Euskal Autonomia Erkidegoko sektore publikoak lankidetzaren eta elkartasunaren arloan egindako jardueren betearazpen-memoria.

   3. Indarrean dauden xedapenek esleitzen dizkioten beste guztiak.

1. eLankidetza-Lankidetzarako eta Elkartasunerako Euskal Agentzia Eusko Jaurlaritzan lankidetzaren eta elkartasunaren arloan eskumena duen sailari atxikitako erakundea da. Euskal Autonomia Erkidegoko sektore publikoaren lankidetza- eta elkartasun-politika planifikatzea, koordinatzea, kudeatzea, gauzatzea eta ebaluatzea sustatzen du.

2. eLankidetzaLankidetzarako eta Elkartasunerako Euskal Agentziak, bere antolamenduari eta funtzionamenduari dagokion guztian, lege honetan eta agentzia sortzeko legean eta berau garatzeko araudian xedatutakoari jarraituko dio.

1. Garapen jasangarrirako politiken koherentziak eskatzen du giza garapenaren ikuspegia eta ingurumen-jasangarritasuna administrazio publiko bakoitzaren politiken diseinuan, praktikan eta ebaluazioan txertatzea. Halaber, politiken eta erakundeen artean osagarritasunak indartzea eta gatazkak murriztea ere eskatzen du. Koherentzia horrek eragina du politikek ingurune hurbilean, beste herrialde eta lurralde batzuetan eta etorkizuneko belaunaldietan duten inpaktuan.

2. Garapen jasangarrirako politiken koherentziari dagokionez, hauexek dira Lehendakaritzari dagozkion eginkizunak:

   1. Gobernuaren politika guztiak giza garapenarekin eta jasangarritasunarekin koherenteak izan daitezen bultzatzea, politika horiek barnean zein kanpoan izan ditzaketen ondorio negatiboak ez gertatzeko edo murrizteko.

   2. Lankidetzarako eta Elkartasunerako Euskal Kontseiluari eta Eusko Legebiltzarrari aldizka garapen jasangarrirako politiken koherentziaren arloan egindako jardueren berri ematea, bereziki kanpo-ekintzari, enpresen nazioartekotzeari, erosketa publiko arduratsuari, ingurumen-estrategiari eta balioetan oinarritutako prestakuntzari eta hezkuntza-politikari dagokienez.

   3. Euskal Autonomia Erkidegoko sektore publikoko sail eta entitateen planei eta jarduketei buruzko aholkularitza eskatzea eLankidetza-Lankidetzarako eta Elkartasunerako Euskal Agentziari, plan horiek Hegoaldeko herrialdeetan eta lurraldeetan edo lege honen helburuetan eragin badezakete.

3. Garapen jasangarrirako politikak koherenteak izan daitezen bermatzeko, Euskal Autonomia Erkidegoko sektore publikoko sail eta entitateek kontuan izan beharko dute, beren eskumenak erabiltzean, beren planek eta jarduerek Hegoaldeko herrialdeetan eta lurraldeetan izan dezaketen eragina. Eragin hori aztertzeko, aholkularitza eskatu ahal izango diote eLankidetzaLankidetzarako eta Elkartasunerako Euskal Agentziari.

4. Euskal Autonomia Erkidegoko sektore publikoak, ekonomia sustatzeko politiketan, ez die laguntzarik emango armamentua edo erabilera militarreko teknologia ekoizten, merkaturatzen eta finantzatzen diharduten pertsona fisiko edo juridikoei.

5. Euskal Autonomia Erkidegoko sektore publikoko sail eta entitateek, Hegoaldeko herrialde edo lurraldeetan eragina duten doako besterentze-egintzak adosten dituztenean, ondareari buruzko araudia eta aplikatu beharreko gainerako araudia betetzeaz gain, alderdi hauek hartuko dituzte kontuan, gutxienez, dohaintzan emandako ondasunei dagokienez: gizarte-, kultura- eta teknologia-egokitasuna, tokiko ekonomian duten eragina, bizitza erabilgarria, igorpenari eta mantentze-lanei atxikitako kostuak, eta bizitza erabilgarriaren amaieran hondakinak banatzeko, biltegiratzeko eta modu eraginkorrean eta seguruan kudeatzeko sistemak.

1. Euskadin Lankidetzarako eta Elkartasunerako Euskal Kontseilua da lankidetzaren eta elkartasunaren arloko aholkularitza- eta partaidetza-organo nagusia, eta ahalmena du politika hori proposatzeko, haren gainean irizpenak emateko eta jarraipena egiteko.

2. Kontseilu hori lankidetzaren eta elkartasunaren arloan eskumenak dituen Eusko Jaurlaritzako sailari atxikita dago, eta Euskal Autonomia Erkidegoko Aurrekontu Orokorretan lankidetzari eta elkartasunari emandako baliabideekin bere eginkizunak betetzeko nahikoa baliabide ekonomiko izango du.

3. Kontseiluaren osaera parekidea da erakunde- eta gizarte-ordezkariei dagokienez, eta emakumeen eta gizonen osaera orekatua errespetatzen du, beti.

4. Kontseiluak eginkizun hauek ditu:

   1. Lankidetzaren eta elkartasunaren arloan euskal sektore publikoari eta Euskadiko gainerako eragileei aholkularitza, informazioa eta laguntza ematea.

   2. Eragileekiko izan eragile horiek publikoak edo pribatuak, tokikoak, nazio mailakoak edo nazioarte mailakoak elkarrizketa ahalbidetzea, lege honetan aurreikusitako helburuak sustatzeko.

   3. Euskal sektore publikoaren lankidetza- eta elkartasun-politikei buruzko proposamenak egitea, aztertzea eta haien gaineko jarraipena egitea.

   4. Aldez aurretik eta nahitaez, Euskal Autonomia Erkidegoko sektore publikoaren lankidetzaren eta elkartasunaren arloko xedapen orokorrei eta urte anitzeko plangintza-proposamenei buruzko txostena egitea.

   5. Bost urtean behin Euskal Lankidetzaren eta Elkartasunaren Egoerari buruzko Txostena egitea. Bertan ebaluatuko dira, besteak beste, lege honetan hartutako konpromisoen betetze-maila, eta sektore publikoari eta Euskadiko lankidetza- eta elkartasun-eragile guztiei zuzendutako gomendioak bilduko ditu, lankidetzarako eta elkartasunerako euskal politika hobetzeko. Txosten hori Eusko Legebiltzarrari igorriko zaio osoko bilkuran eztabaidatu dezan eta, hala badagokio, gomendioak eman ditzan. Kontseiluak gomendio horien ezarpenaren gaineko jarraipena egingo du aldizka.

   6. Lankidetzarako eta elkartasunerako euskal politika publikoaren hobekuntzan aurrera egiteko azterlanak eta proposamenak egitea eta eztabaidatzea, eta arreta berezia jartzea garapen jasangarrirako politiken koherentzian.

   7. Lankidetzarako eta elkartasunerako euskal politika publikoa hobetzeko eta horretan aurrera egiteko interesgarriak diren lankidetza- eta elkartasun-jarduketak eta ekimenak ezagutzea.

   8. Erregelamendu bidez esleitzen zaizkion beste guztiak.

5. Erregelamendu bidez garatuko dira kontseiluaren osaera, izendapenak eta kargu-uzteak, funtzionamendua eta eginkizunak.

6. Lankidetzarako eta Elkartasunerako Euskal Kontseiluak euskararen eta gaztelaniaren erabilera bermatuko du bere barne- eta kanpo-jardueran. Era berean, herritarrekin eta gainerako erakundeekin izango dituen harremanetan ere bermatu behar du euskararen eta gaztelaniaren erabilera.

1. Euskal sektore publikoak, bere kabuz edo beste entitate publiko edo pribatu batzuekin elkarlanean, erakundearteko jarduerak gauzatu ahal izango dituzte. Horretarako, lankidetza-mekanismoak aurreikusi ahal izango dira, hala nola hitzarmenak, partzuergoak eta beste elkarlan-formula egonkor batzuk.

2. Entitate horiek finantzaketa-funts komunak osatu ahal izango dituzte, eta funts horiek elkarrekin kudeatuko dituzte edo parte hartzen duen entitate publikoetako baten esku utzi ahal izango dute kudeaketa.

3. Finantzaketa-funts komun horien xedea, helburua eta kudeatzeko era funts horiek osatzen dituzten entitateek sinatutako elkarlan-hitzarmenen bidez arautuko dira, besteak beste.

1. Lankidetzaren eta elkartasunaren arloan, Lankidetzarako eta Elkartasunerako Erakundearteko Batzordea da euskal sektore publikoaren koordinazio- eta elkarlan-organoa.

2. Beti izango dira batzordearen parte Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazio orokorraren, foru-administrazioaren eta toki-administrazioaren ordezkariak. Batzordeak emakumeen eta gizonen osaera orekatua errespetatuko du.

3. Lankidetzarako eta Elkartasunerako Erakundearteko Batzordea lankidetzaren eta elkartasunaren arloan eskumenak dituen Eusko Jaurlaritzako sailari atxikita dago.

4. Batzordeak eginkizun hauek ditu:

   1. Euskal sektore publikoko administrazioen eta entitateen arteko elkarrizketa eta elkarrekiko laguntza ahalbidetzea, lankidetza- eta elkartasun-politikaren kudeaketa eta emaitzak optimizatzeko.

   2. Euskal sektore publikoak egiten dituen lankidetza- eta elkartasun-jarduketen koherentzia, koordinazioa eta osagarritasuna bermatzea, besteak beste honako ekintza hauen bidez:

      1. informazioa trukatuz;

      1. bikoiztasunak eta gainjartzeak saihestuz;

      1. estrategia eta ildo komunak landuz;

      1. arloko azterlanak, txostenak eta ebaluazioak eztabaidatuz;

      1. Euskal Lankidetzaren eta Elkartasunaren Egoerari buruzko Txostenaren eztabaidaren ondorioz Eusko Legebiltzarrak emandako gomendioak aztertuz eta, hala badagokio, plangintzetan eta jardueretan gomendio horiek aintzat hartuz.

         12. artikuluak aurreikusten duenarekin bat etorrita, erakundearteko jarduerak sustatzea eta koordinatzea.

         3. Erregelamendu bidez esleitzen zaizkion beste guztiak.

5. Erregelamendu bidez garatuko dira batzordearen osaera, izendapenak eta kargu-uzteak, funtzionamendua eta eginkizunak.

1. Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazio orokorrak, euskal sektore publikoaren jarduketen koherentzia bermatzeko asmoz, ekintza publikoak lankidetzaren eta elkartasunaren arloan dituen helburuak eta lehentasunak ezarri ahal izango ditu.

2. Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazio orokorrak, foru-organoek eta toki-entitateek, beren burua antolatzeko ahalak erabiliz eta autonomia osoz, banaka edo batera prestatuko dituzte urteko eta urte anitzeko plangintzak beren lankidetza- eta elkartasun-jarduketak antolatzeko.

3. Aurreko apartatuan aurreikusitako plangintzak orokorrak izan daitezke, edo lurralde- edo sektore-esparru espezifikoei buruzkoak, edo politika honetarako bereziki garrantzitsuak diren beste alderdi batzuei buruzkoak.

4. Urte anitzeko plangintzak lantzeko, administrazio horiek bideak sustatuko dituzte herritarrek, banaka edo antolatuta, eta lege honen helburuetan eragin dezaketen eginkizunak dituzten sailek edo arloek parte har dezaten.

5. Urte anitzeko plangintzek alderdi hauek jaso ahal izango dituzte: a) egoeraren diagnostikoa; b) helburuak; c) lehentasun estrategikoak; d) aurrekontu-aurreikuspenak; e) lankidetza-tresnen eta funtsak esleitzeko ehunekoen aurreikuspena; f) indarraldia; eta g) jarraipen- eta ebaluazio-sistemak.

6. Administrazio horiek, beren eskumenen arabera, ebaluatu egingo dituzte beren urte anitzeko planak. Ebaluazio horiek egiteko, Ekonomia Lankidetza eta Garapenerako Antolakundearen Garapenerako Laguntza Batzordeak edo horren baliokidea den erakundeak finkatutako oinarrizko irizpideak hartu ahal izango dira kontuan, bai eta lege honetan ezarritako lehentasunezko ikuspegiak ere.

1. Lankidetza- eta elkartasun-arloko jarduketak garatzeko, euskal sektore publikoak, nork bere eskumenen arabera, lankidetza- eta elkartasun-politika publikoaren esku jarriko ditu lege honen helburuak eraginkortasunez lortzeko beharrezkotzat jotzen diren modalitate, tresna eta prozedura guztiak. Tresna horiek erakundeen arteko koordinazioa sustatuko dute, bai eta izapideak bizkortzea eta sinplifikatzea ere, bultzatutako jarduketen efizientzia areagotzeko.

2. Euskal sektore publikoak lankidetzaren eta elkartasunaren arloko jarduerak egin ahal izango ditu zuzenean edo, besteak beste, gobernuz kanpoko erakundeen, nazioarteko erakundeen eta erakunde multilateralen nahiz beste entitate publiko edo pribatu batzuen bitartez. Jarduketa guztiek, izan zuzenekoak zein zeharkakoak, lege honetan aurreikusitako printzipio eta ikuspegiak beteko dituzte, eta kalitate, kontu-emate, gardentasun eta ebaluaziorako estandar berberak izango dituzte.

3. Lankidetza-politika egikaritzeko bideratu behar diren jarduketak dagokion administrazioaren funts propioekin egin daitezke, edo beste administrazio edo erakunde publiko nahiz pribatu batzuek lagatako funtsekin, edo herritarrek eurek transferitutako funtsekin.

4. Euskal administrazio publikoek beren jardueren osagarritasuna, koordinazioa eta koherentzia zainduko dute gainerako eragileek sustatzen dituztenekiko, bereziki gobernuz kanpoko erakundeenekiko, 7. artikuluko f) apartatuan ezarritakoaren arabera.

5. Euskal sektore publikoak giza garapena, jasangarritasuna, ekintza humanitarioa eta gizartea eraldatzeko hezkuntza sustatu ahal izango ditu, besteak beste ondoko modalitate hauen bitartez:

   1. Lankidetza teknikoa eta ezagutzen mobilizazioa: ezagutzen, kudeaketa-esperientzien eta politikak diseinatzeko esperientzien trukean eta beste truke mota batzuetan oinarritutako jarduketak, lankidetza- eta elkartasun-eragileen gaitasun instituzionalak eta antolatzekoak handitzeko eta irtenbide berritzaile eta eraginkorrak partekatzeko xedea dutenak, erronka komunei aurre egiteko.

   2. Lankidetza ekonomikoa eta gauzazko ekarpenak: ondasunen eta finantza-baliabideen transferentzia, funtsean dohaintza moduan, proiektuetara eta beste tresna espezializatu batzuetara bideratuak.

   3. Lankidetza finantzarioa: izaera etiko, sozial eta solidarioko tresna espezializatuak, hala nola kreditu- edo berme-tresnak, Hegoaldeko erakundeen eta organizazioen garapen sozioekonomikora eta finantza-gaitasunak handiagotzera bideratuak.

   4. Prestakuntzarako eta ezagutza sortzeko lankidetza: lankidetza- eta elkartasun-eragileen gaitasun profesionalak, teknikoak eta politikoak areagotzeko, ikerketa indartzeko eta herritarren kontzientzia kritikoa eta solidarioa zabaltzeko helburuak dituzten bekak, trukeak eta prestakuntzak.

1. Euskal administrazio publikoek, beren eskumenen esparruan, urtero esleituko dituzte beren aurrekontuetan lege honetan aurreikusitako funtzioak eta eginkizunak garatzeko behar diren baliabide ekonomikoak.

2. Euskal sektore publikoak eta Estatuko gainerako erakundeek helburu erkide dute errenta nazional gordinaren % 0,7 garapenerako laguntza ofizialera bideratzea.

3. Euskal Autonomia Erkidegoko Aurrekontu Orokorrak, zeina Eusko Legebiltzarrak onartzen baitu, gutxienez guztizko gastuaren % 0,7 bideratuko du lankidetza- eta elkartasun-politikara, urtero.

4. Lankidetza-aurrekontuaren urteko gehikuntza, gutxienez, aurrekontu orokorraren urteko igoerarekiko proportzionala izango da; hori guztia, garapeneko helburuak erdiesten laguntzen duten beste funts batzuk kontuan hartu gabe.

5. Ondorio horietarako, euskal lankidetza- eta elkartasun-politika publikora bideratutako aurrekontuko baliabide ekonomikoak handitu ahal izango dira pertsona fisikoek edo juridikoek eta Estatuko eta nazioarteko erakunde eta instituzio publikoek edo pribatuek egindako ekarpenekin.

1. Euskal lankidetza- eta elkartasun-eragileek herritar guztien eta, bereziki, lankidetza- eta elkartasun-jarduketetan parte hartzen duten pertsonen parte-hartze aktiboa sustatuko dute, lege honen helburuen alde ahalik eta gaitasun gehien mobilizatzeko.

2. Lege honen ondorioetarako, kooperante profesionaltzat hartuko da kanpoko lankidetza- eta elkartasun-jarduketetan parte hartzen duen eta jarduketa sustatzen duten entitateekin harreman juridikoa duen pertsona fisikoa. Langile horiek araudi aplikagarrian xedatutakoari jarraituko diote.

3. Lege honen ondorioetarako, boluntariotzat hartuko da jarduera solidarioak askatasunez eta ordain ekonomiko edo materialik jaso gabe egiten dituen pertsona fisikoa. Horrek ez du esan nahi jarduketaren ondorioz sortzen zaizkion gastu itzulgarriak ordaintzen ez zaizkionik. Jarduketa horiek, irabazi-asmorik gabeko erakundeek sustatutakoak, Euskadin edo nazioartean egin daitezke.

4. Lege honen ondorioetarako, prestakuntzaldian dagoen pertsonatzat hartuko da beka baten onuradun den edo lanekoak ez diren praktika profesionalak egiten dituen pertsona fisikoa, baldin eta lege honetan aurreikusitako jarduketetan parte hartzen badu.

5. Aurreko apartatuetan aipatutako boluntarioek eta prestakuntzaldian dauden pertsonek lege honetan eta aplikatzekoak diren gainerako arauetan xedatutakoa bete beharko dute. Nolanahi ere, jarduketa sustatzen duten entitateek eta aipatutako pertsonek elkarlan-hitzarmen bat sinatu beharko dute; hartan, betebeharrak eta eskubideak jasoko dira. Jarduera nazioartean gauzatzen denean, lankidetza- eta elkartasun-eragileek aseguru bat kontratatu beharko dute pertsona horien alde, jarduera egiten den bitartean gutxienez gaixotasun- eta istripu-gastuak, aberriratze-gastuak eta hirugarrenekiko erantzukizun zibila estaltzeko.

6. Euskal sektore publikoko entitateek, beren burua antolatzeko eskumenen esparruan, beren zerbitzura dauden langileek lankidetza- eta elkartasun-jarduketetan parte hartzea ahalbidetuko dute, baldin eta, ezagutza teknikoagatik edo metatutako esperientziagatik, modu positiboan eta esanguratsuan lagundu badezakete. Jarduketa horiek Euskadin nahiz nazioartean egin ahal izango dira, eta zerbitzuak ematen dituen administrazio publikoak, beste administrazio publiko batzuek, nazioarteko erakundeek edo bestelako lankidetza-agenteek sustatu ahal izango dituzte zuzenean.

1. Euskal administrazio publikoek, beren eskumenen esparruan, eta elkarlanean arituz euskal unibertsitate-sistemarekin, zientzia-, teknologia- eta berrikuntza-sareko entitateekin, eta gainerako lankidetza- eta elkartasun-eragileekin, pentsamendu kritikoa garatzen, desparekotasunaren eta pobretzearen egiturazko arrazoiak ulertzen, eta lege honen helburuak lortzeko estrategiak, politikak eta prozesu katalizatzaileak identifikatzen lagunduko duten azterlanak eta ikerketak bultzatuko dituzte. Era berean, elkarlan-mekanismoak bultzatuko dituzte akordioak, sareak, baterako programak edo trukeak, besteak beste Euskadiko unibertsitateen edo ikasketa- eta ikerketa-zentroen artean eta maila globalean, bai ikerketaren arloan, bai hezkuntzaren arloan, lankidetza- eta elkartasun-politikei buruzko hausnarketa inklusiboagoa egiten laguntzeko, Euskadin zein Hegoaldean gaitasun instituzionalak indartzen laguntzeko, ezagutzaren baterako sorkuntza eta transferentzia bultzatzeko, eta hainbat motatako prestakuntza-programetan elkarlanean aritzeko.

2. Euskal administrazio publikoek, beren eskumenen esparruan eta euskal hezkuntza-sistemarekin eta gainerako lankidetza-eragileekin elkarlanean, lagundu egingo dute unibertsitateko eta unibertsitateaz kanpoko hezkuntzaren curriculumean gizartea eraldatzeko hezkuntzako proposamenak sartzen, lege honen helburu, printzipio eta ikuspegien esparruan.

3. Euskal sektore publikoak ebaluazioan oinarritutako kultura, ezagutza sortzea eta baterako ikaskuntza sustatuko ditu, bere lankidetza- eta elkartasun-politiken funtsezko alderdiak direlako eta helburu hauek betetzeko:

   1. Jarduketen praktika hobetzea, esku-hartzeei buruzko gogoeta sistematikoa eginez.

   2. Ebidentzietan oinarritutako erabaki informatuak hartzea.

   3. Politika, plan eta tresnen diseinuan berritzea, arazo konplexuetarako konponbide egoki eta eraginkorrak bilatuz.

   4. Lankidetza- eta elkartasun-eragileen eta elkarlanean kide diren biztanlerien gaitasunak handitzea.

   5. Kontuak ematea euskal herritarrei eta lege honetan ezarritako modalitate guztietako lankidetza- eta elkartasun-ekimenak egiten dituen Hegoaldeko herrialde eta lurraldeetako herritarrei.

4. Ezagutzaren sorreraren esparruan egiten diren ikerketek, azterlanek, ebaluazioek eta gainerako jarduketek askotariko partaidetza-metodologiak erabili ahal izango dituzte, dagokien herrietako identitateetara egokituta (dela hizkuntza, gizartea edo kultura), eta lurralde eta erakunde inplikatuetan sortzen diren jakintzekin elkarrizketan jardunda.

5. Euskal sektore publikoak ezagutzaren kudeaketa irekia eta doakoa sustatuko du, baliabide publikoekin finantziatutako azterlanak, ikerketak, ebaluazioak eta gainerako materialak herritar guztien artean banatu eta erabili ahal izan daitezen, salbu eta pertsonen, herrien eta erakundeen konfidentzialtasuna eta segurtasuna arriskuan jar dezaketen informazioak badira. Gainera, guztiz errespetatuko da datu pertsonalen babesari begira aplikatzekoa den araudia.

6. Aurreko ataletan adierazitako dokumentuei eta materialei zabalkundea emateko, irisgarritasun-mekanismoak ezarriko dira, eta aintzat hartu beharko dira, besteak beste, xede dituzten herritarren gizarte-, kultura- eta hizkuntza-ezaugarriak, bai eta adina eta dibertsitate funtzionala ere.

1. Euskal sektore publikoak, bere eskumenen esparruan, hedabide publiko eta pribatuekin eta beste lankidetza- eta elkartasun-eragile batzuekin elkarlanean, elkartasun-balioak eta herritarren jokabide- eta portaera-aldaketa bultzatuko ditu, gizarte bidezkoagoak, zuzenagoak eta inklusiboagoak sustatzeko.

2. Euskal lankidetza- eta elkartasun-eragileek, bereziki hedabideek, publikoek zein pribatuek, Hegoaldeko biztanle, herri eta lurraldeen duintasuna eta autonomia errespetatuko dituzte, eta irudi estereotipatuak edo iraingarriak erabiltzea saihestuko dute.

3. Euskal Autonomia Erkidegoko titulartasun publikoko hedabideek lege honen helburuei erantzuten dieten informazio eta kanpainak zabaltzea babestu eta erraztuko dute. Horretarako, erakundeen arteko elkarlanerako mekanismo edo akordio egokiak ezarri ahal izango dira.

4. Euskal sektore publikoko entitate instrumentalek aurreko paragrafoan adierazitako kanpainei zabalkundea ematen lagunduko dute, publizitateari emandako tarteak lagata.

5. Giza eskubideak sustatzen laguntzeko eta eskubide horiek aldezten dituzten pertsonei, erakundeei eta sareei laguntzeko, euskal administrazio publikoek komunikazioa, posizionamendu publikoa eta eragina helburu duten jarduketak egin ahal izango dituzte.

Lege honen xedea da eLankidetza-Lankidetzarako eta Elkartasunerako Euskal Agentzia sortzea eta arautzea, Euskal Autonomia Erkidegoko sektore publikoaren lankidetza- eta elkartasun-politikaren planifikazioa, koordinazioa, kudeaketa, egikaritzea eta ebaluazioa bultzatzeaz arduratuko den erakundea izan dadin.