Arreta Soziosanitarioa

2010eko lehen seihilekoan kapital-merkatuen krisia sortu da Europar Batasunean, herrialde batzuek beren defizitak zuzentzeko eta beren zorra ordaintzeko duten ahalmenari buruzko zalantzak eraginik. Egoera honek eraginda, Europar Batasuna bere herrialde kideen aldeko defentsan atera da, batez ere euroaren defentsan. Ondoriorik aipagarriena izan da eurogunean zor publikoa ordaintzeko zailtasuna duten herrialdeei laguntzeko ekintza bateratuko mekanismo bat onartzea, eta neurri batzuk aktibatzea aurrekontua berrorekatzeko eta defizit publikoa murrizteko egutegiak aurreratzeko.

Maiatzaren 20ko 8/2010 Errege Lege Dekretuak defizit publikoa murrizteko ezohiko neurriak onartu zituen: Gobernuak hasieran aurreikusitako defizitaren murrizketa 2010ean eta 2011n bizkortzeko hartutako konpromisoa betetzeko behar ziren ezohiko neurriak ezarri zituen.

Krisi ekonomikoa hain izan da gogorra eta sakona, non herrialde industrializatu guztiak ahalegin fiskal nabarmena egitera behartu baititu krisiaren ondorioak arintzeko eta lortutako garapen- eta ongizate-mailei eusteko. Nolanahi ere, finantza publikoen andeatzea larria izan da, eta, orain, ezinbestean konpondu behar da, suspertze ekonomikoa sendoa eta iraunkorra izango bada. Horri zor zaizkio Errege Lege Dekretu horretan jasotako neurriak, soldata-masa urtean ehuneko bost murriztea baitute helburu.

Murrizketa hori ezinbestean aplikatu behar da herri-administrazio guztietan. Oinarrizko araudiaren aplikazioa ezinbestekoa da langile-gastuak arrazionalizatzeko eta eraginkor bihurtzeko helburu erkideak lortuko badira eta gastu horiek murriztuko badira egungo egoera ekonomiko ezohikoak irauten duen artean. Hala bada, Errege Lege Dekretu horretan jasotako oinarrizko araudi honek helburu horiek lortzea izan behar du xede.

Euskal Autonomia Erkidegoan egoera hobea da beste batzuenaren aldean, baina, hala eta guztiz ere, berak ere behar ditu neurriak, defizit publikoa murrizteko eta hazkunde ekonomikoarekin eta enplegua sortzearekin bateragarria izango den aurrekontu-egonkortasuna iristeko, eta funtsezko zerbitzu publikoei eutsi eta garatzeko. Xede hau beteko dela ziurtatzeko, ziurtatzen da kreditu soberakinak aurreikusitako zorpetzearen murrizketari aplikatuko zaizkiola, ez beste gastu batzuen finantzaketari.

8/2010 Errege Lege Dekretuak EAEn izango duen eraginak arauetan aldaketak egin beharra dakar, arau horien aplikazio eraginkorra bideratzeko. Neurri horietako batzuek EAEko sektore publikoa osatzen duten entitateen zerbitzuko funtzionarioen lansariei eragingo diete; beharrezkoa da, gainera, arau honekin lotuta, Eusko Legebiltzarrak lege bat onartzea neurri horiek autonomia-erkidegoaren eremuari egokitzeko. Era berean, komeni da beste neurri batzuk ere ezartzea (pertsonal-gastuetarako diru-laguntzak murriztea, esaterako). Horiekin, lerrokatu egingo da autonomia-erkidegoaren aurrekontu-politika gainerako aginte-guneen mailetakoekin, Estatukoekin nahiz Europako Ekonomia Erkidegokoekin.

Legegintza-teknikaren ikuspuntutik, aurreproiektua indarrean den Aurrekontu Legearen aldaketa gisa ematen da, lege honen edukia, funtsean, aurrekontuei buruzkoa baita argi eta garbi, 2/2009 Legeak, era horretako arauetan ohi denez, sektore publikoaren zerbitzuko langileen lansarietarako ematen dituen arauen aldaketa baita.

Legeak gastua murrizteko aurreikusten duen neurri nagusiak EAEko sektore publikoaren mendeko langileen lansariei eragiten die, eta haien soldata-masa urteko kopurutan % 5 gutxitzea eragingo du. Neurriak Administrazio Orokorreko, organismo autonomoetako eta ente eta sozietate publikoei eragingo die progresiboki.

Era berean, EHUko langile irakasle eta ikertzaileentzako berariazko araua ere ezartzen da; haien lansariak dagoeneko murriztu dira Estatuko araudiaren pean.

Beste alde batetik, ikastetxe itunduen modulu eta soldata-gastuak finantzatzeko diru-laguntzetan ere pareko gutxitzea gertatuko da; horiek ere sektore publikoko langileei aplikatu zaien antzeko heinean murriztuko dira.

Lehenengoa. Langileen lansarien murrizketa aplikatzea.

2/2009 Legearen 23. artikuluan eta hurrengoetan jasotako aurreikuspenek, 2010eko ekainaren 1etik aurrerako eraginarekin lansarien murrizketa arautzen dutenak, osoki aplikatuko zaizkie sektore publikoaren zerbitzuko langileei, beren lansariak araudi espezifikoak zehazturik dituztenei.

Gobernuak aldatu egin dezake Ertzaintzako langileen destino-osagarriaren urteko zenbatekoa, 2/2009 Legearen 24. artikuluak jasotzen duena, lege honetako neurriak betetzeko behar den eran.

Lege honetan xedatutako lansari-gutxitzea kolektibo batzuei eta besteei aplikatzeko orduan, urteko kopuru osoak hartuko dira kontuan, aintzinatasuna izan ezik; lege honetako 23. artikuluko 5.b.2.2.III paragrafoan jasotako taulako lansari-mailekin bat datoz kopuru horiek.

Bigarrena. Sektore publikoko entitateak.

Lege honetan xedatutakoaren aplikazioaren ondorioz Euskal Autonomia Erkidegoko sektore publikoa osatzen duten entitateen gastuetan izango den gutxitzearen eragina Administrazio Orokorraren gastuen aurrekontuan jasanaraziko da, eta dagozkion kredituak soberakin gisa geratuko dira, dagokion zenbatekoaren arabera.

Aurreko paragrafo horretan aipatzen den jasanarazpena egiaz gauzatzeko beharrezkoa denean, aldatu egingo dira, edo, osterantzean, aplikaezintzat joko dira baliabide propiotzat jotako entitateekiko kudeaketa-gomendioak, programa-kontratuak, finantzaketa-esparru egonkorrak eta, oro har, autonomia-erkidegoko sektore publikoko gainerako entitateen finantzaketa (Administrazioaren pentzuzkoa) arautzen duen tresna juridiko oro, den finantzaketa hori kontraprestazio bidezkoa edo ez.

Hirugarrena. Zorpetzea.

Lege honen aplikaziotik eratorritako gastuaren murrizketak honako hau eragingo du: Autonomia Erkidegoko Administrazioaren zorpetzearen muga, Euskal Autonomia Erkidegoko Aurrekontu Orokorrak onartzen dituen abenduaren 23ko 2/2009 Legearen 14.1 artikuluak aipatzen duena, ez erabiltzea.

Laugarrena. Diru-laguntzak.

Euskadiko Autonomia Erkidegoko sektore publikoko entitateek 2010ean emandako laguntzen eta diru-laguntzen zenbatekoa, soldata-kostuak ere barnean sartzen badira, doitu egingo da, sektore publikoko kategoria baliokideko langileen lansarietan egindakoaren pareko gutxitzea aplikatzeko. Lege hau indarrean dagoela onartu behar diren laguntza eta dirulaguntzak ezartzeko arauei dagokienez, arestian esandako hori jasoko duen klausula bat erantsi beharko da.

Bosgarrena. Akordioak aldi batez ahalgabetzea.

2010eko ekainaren 1etik aurrerako eraginarekin, aldi batez ahalgabetzen dira Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazio Orokorrak, bere organismo autonomoek, zuzenbide pribatuko ente publikoek eta sozietate publikoek sindikatuekin sinatutako akordio guztiak, lege honetan lansariei buruz ezarritako neurriak behar bezala aplikatzeko behar den eran.

Seigarrena. Eusko Legebiltzarra, Herri Kontuen Euskal Epaitegia eta aurrekontu orokorretan sekzio independentea duten beste entitate batzuk.

1. Aurrekontuen eta kontrol ekonomikoaren arloetan eskumena duen sailak, Eusko Legebiltzarrak eta Herri Kontuen Euskal Epaitegiak jakinaraziko dizkioten atxikipenak egingo ditu dagozkion aurrekontu-partidetan, hain zuzen ere, batak eta besteak zeinek bere kideen eta zerbitzuko langileen lansariak murrizteko hartutako erabakien ondorioz egin beharrekoak.

2. Era berean, sail horrek, aurrekontu orokorretan sekzio independentea duten entitateei dagozkien aurrekontu-partidetan, entitate horiei atxikitako langileen lansarietako murrizketak eta lege honen eraginpeko gainerako langileenak parekatzeko behar diren atxikipenak egingo ditu.

   Zazpigarrena. Itundutako ikastetxeak sostengatzeko modulu ekonomikoa.

   Itundutako ikastetxeak sostengatzeko moduluak osatzen dituzten urteko kopuruak, Euskal Autonomia Erkidegoko Aurrekontu Orokorrak onartzen dituen Legearen 28. artikuluan eta IV. eranskinean zehaztuta datozenak, murriztu egingo dira, langileen gastuei dagokien osagaian, lege hau indarrean sartu ondoren. Ikastetxe publikoetako funtzionarioen lansarietarako aurreikusitakoaren pareko proportzioan murriztuko dira.

   Zortzigarrena. Euskal Herriko Unibertsitateko langileak.

1. Lege-arau honetan ezarritakoa Euskal Herriko Unibertsitateko zerbitzuetako eta administrazioko langileei ere aplikatuko zaie, termino berberetan.

2. Ez zaie aplikatuko irakasleei eta ikertzaileei, diren funtzionarioak edo lan-erregimenekoak, osagarri autonomikoetako % 5eko gutxitzea.

Lehenengoa. Organismo autonomoetan, zuzenbide pribatuko ente publikoetan eta sozietate pribatuetan bakoitzaren gobernu-organoak aplikatuko ditu lege honetan jasotako neurriak, betiere, Gobernuak eta funtzio publikoaren arloko eskumenak dituen sailak horri buruz ezartzen dituzten jarraibideak beteta.

Bigarrena. Legea garatzea.

Aurrekontuen eta kontrol ekonomikoaren arloetan eskumena duen sailak lege hau betearazteko behar diren jarraibideak emango ditu; bereziki, soberakin kredituen zenbatekoa zehaztuko du, dagozkion atxikipenak eginez.

Funtzio publikoaren arloan eskumena duen sailak emango ditu lege honen artikulu bakarra aplikatzeko behar diren jarraibideak.

Hirugarrena. Indarrean jartzea.

Lege hau Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkarian argitaratzen den egunaren biharamunean jarriko da indarrean.

Beraz, Lege honi men egiteko eta men eginarazteko agintzen diet, norbanako zein agintari direla, Euskadiko herritar guztiei.

Vitoria-Gasteiz, 2010eko ekainaren 25a.

Lehendakaria,

FRANCISCO JAVIER LÓPEZ ÁLVAREZ.