Arreta Soziosanitarioa

Hauteskundeetarako deialdia zela eta, Eusko Legebiltzarra desegin egin zenez, ezinezkoa izan zen Euskal Autonomia Erkidegoko 1999rako Aurrekontu Orokorrak Legebiltzarrari epe barruan aurkeztea, azaroaren 11ko 1/1997 Legegintza Dekretuaren 6.4. artikuluaren eta irailaren 27ko 1/1994 Legegintza Dekretuaren 62. artikuluaren arabera. 1/1997 Legegintza Dekretuak Euskadiko Ogasun Nagusiaren Antolarauei buruzko Legearen testu bategina onartzen du; eta 1/1994 Legegintza Dekretuak Euskadiko Aurrekontu Erregimenari buruz indarrean dauden lege xedapenen Bateratutako Testua onartzen du. Horrenbestez, horrek eragin du aipatutako irailaren 27ko 1/1994 Legegintza Dekretuko IX. tituluan jasotzen den luzapen-erregimena martxan jartzea.

Hain zuzen ere, ekonomi urtealdi bat hasterako dagozkion aurrekontu orokorrak oraindik onartu gabe baldin badaude, aurreko urtealdiko aurrekontu orokorren indarraldia luzatzeko aukera jasotzen du arau horrek. Hala ere, indarraldia luzatu ahal izateko, oso kontuan eduki behar da, nolanahi ere, luzapen-erregimen orokorra erregulatzen duen araudia.

Irailaren 27ko 1/ 1994 Legegintza Dekretuko IX. tituluaren xedea da aurrekontu orokorren luzapena orokorrean erregulatzea, egoera horietan sortu daitezkeen arazoak saihestuz. Erregulazio horrek nolabaiteko tartea ematen du aurrekontuak gauzatzeko, bai egiturako gastuen estaldurari dagokionez (langileen eta funtzionamenduaren gastuak), eta bai aurreko urtealdietatik eratorritako aurrekontu-konpromisoei dagokienez, eta luzatutako urtealdian amaitu behar izan ez duten programei edo jarduerei dagokienez. Baina, bestalde, erregulazioa behin-behinekoa da eta horrek esan nahi du betearazteko zurruntasun handiagoa dagoela, batez ere gastuen egoerari dagokionez. Horrek praktikan dakarren ondorioetako bat da, besteak beste, honako hauen izozketa: pentsioak, gizarte-larrialdietarako laguntzak emateko aurrekontu dotazioak, aurrekontuen kontura finantzatzen diren erakundeetarako eta entitateetarako aurrekontu-dotazioak, hezkuntzako itunen moduluen osagaiak, eta gizarteratzeko gutxieneko diru-sarrerak. Beste ondorio bat da ezinezkoa dela garatzea aurreko urtealdiko aurrekontuetan aurreikusi ez diren jarduerak.

Hori horrela, kontuan hartuta tartean diren aparteko gorabeherak, eta bai atzeratu ezin diren hainbat jarduera premiaz burutu beharra ere, ezinbestekoa da aurrekontu-jarduerari hainbat neurri osagarri egituratzea, Euskal Autonomia Erkidegoan hurrengo aurrekontu orokorrak onartzen dituen legea aldarrikatzen den arteko denbora-tarterako.

Aipatutako eraginetarako, beraz, lege honen xedea da luzapenak eragindako arazo batzuk konpontzea, konponbidea atzeraezina delako. Arazoak hauek dira: Eusko Legebiltzarrerako eta UPV / EHUrako aurrekontu-dotazioa ezartzea, gizarte-larrialdietarako laguntzak emateko aurrekontu dotazioa gehitzea eta pentsioak, hezkuntza-itunen moduluen osagaiak eta gizarteratzeko gutxieneko diru-sarrerak eguneratzea. Lege honen xedea da, baita ere, interpretazio zehatzagoa behar duten arazoak konpontzea: laguntzak eta dirulaguntzak zuzenean ematea, eta inbertsio errealetarako gastuak. Halaber, hainbat neurri hartu behar dira aurreko urtealdiko aurrekontuetan, arrazoi nabariak zirela medio, aurreikusi ez ziren jarduerak kontuan hartzeko, uneko gorabeherak eta jarduera horiek burutzeko premiak hala eskatzen dutelako. Nolanahi ere, nahiz eta luzapen-epean egon, beharrezkoa den oreka bilatu behar da aurrekontuaren erabileraren artean, plangintza baten eta koiunturakoak ez diren neurri batzuen zerbitzuan dagoen ekonomi politikarako tresna denez, eta Legebiltzarrari zor zaion errespetuaren artean; hain zuzen ere, Legebiltzarra baita ekonomi urtealdiko gastuei aurre egiteko kredituak baimentzeko eskumena duen erakundea.

Arauaren eduki zehatzari dagokionez, honako alderdi hauek nabarmendu daitezke.

Lehenengo, sektore publikoaren ordainsariei dagokienez, nahiz eta luzapen-erregimenak beharrezkoa den estaldura eskaini ordainsariak eguneratu ahal izateko, egokiagotzat jo da ordainsarien igoeraren gehienezko portzentajea ezartzea, inflazioak izan duen bilakaerara egokituta. Horrekin batera, beharrezkoa den estaldura eskaini da unibertsitatekoak ez diren irakasleen ordainsari osagarriei 1994tik 1998ra bitartean dagokien egokitzapena egiteko. Hartzeko pasiboen erregimenari dagokienez ere antzera jokatu da eta pentsio publikoak igo egin dira.

Bestalde, egoki iritzi zaio, baita ere, itunpeko ikastetxeei eusteko ekonomi moduluen osagaien urteko zenbatekoak eguneratzeari, indarrean dauden eskola-unitateen egokitzapenak estali ahal izateko, 1998-1999 ikasturterako.

Gizarteratzeko gutxieneko diru-sarrerari dagokionez, 1998rako Euskal Autonomia Erkidegoko Aurrekontu Orokorrak onartzen dituen abenduaren 23ko 21/1997 Legearen indarraldiaren luzapena Gizarte Bazterketaren aurkako maiatzaren 22ko 12/1998 Legera egokitzeko beharrezkoak diren neurriak hartu dira. Eta gizarte-prestazio horren hileroko zenbatekoa ezarri da 1999. urterako. Bestalde, gizarte-larrialdietarako laguntzak emateko aurrekontu dotazioa gehitu egin da.

Dirulaguntzetarako gastuen baimenen luzapen-erregimenari dagokionez, Eusko Legebiltzarrerako eta Euskal Herriko Unibertsitaterako aurrekontu-dotazioak ezarri dira, 1999. urteko jarduera finantzatu ahal izateko. Jaurlaritzaren Kontseiluak eskumena du luzapen-erregimenean laguntzak eta dirulaguntzak zuzenean emateko, arlo honetan indarrean dagoen lege-erregimenarekin bat. Azkenik, beharrezkoa den gaikuntza eman zaio diruz lagundu daitezkeen programak erregulatzen dituzten xedapenak eta hitzarmenak aldatu ahal izateko, baldin eta diruz lagundu daitezkeen programa horiek mailegu-eragiketen finantza-zamak murriztearen bitartez gauzatzen badira, interes-motaren egungo bilakaerara egokitzeko. Gaikuntza horrek ez dakar berarekin gehiago gastatzeko baimenik.

Inbertsio errealetarako gastuen baimenen luzapen-erregimenari dagokionez, Euskadiko Aurrekontu Erregimenari buruz indarrean dauden lege xedapenen Bateratutako Testua onartzen duen irailaren 27ko 1/1994 Legegintza Dekretuaren 128. artikuluko e) idatz-zatiaren edukia zehazten eta mugatzen da. Izan ere, luzapen horretan sartzen dira zenbatekoa, batetik, eta aurreko ekitaldiko urtekako banaketa, bestetik; beti ere, gastuak baimentzea, jardueren ezaugarriak direla eta, urte horretan amaitu behar ez ziren jarduerak finantzatzeko ordainketa-kredituei edo konpromisozko kredituei dagokienean.

Azkenik, koiunturako eta sustapeneko hainbat neurri hartu dira luzatutako aurrekontuaren gastuen egoera osatzeko, aurreko urtealdiko aurrekontuetan aurreikusi ez ziren hainbat jarduera garatu ahal izateko.

Lehenik eta behin, kontuan hartuta "Euskadi XXI" Azpiegituren Erakundearteko Plana aurreko urtealdian amaitu zela, egoki iritzi zaio 1999an mugitzeari eta aparteko fondo bat sortzeari, azpiegiturei buruzko inbertsio-proiektuak finantzatu ahal izateko, Legearen eranskinean adierazten den banaketaren arabera. Horrek ez du alde batera uzten, hala ere, Ekonomiako eta Gizarteko Azpiegituren Erakundearteko Plan berri bat gauzatu ahal izateko aukera.

Bigarrenez, Industriarako eta Ekonomi Sustapenerako Erakundearteko Plana gauzatzen ez den bitartean, Jaurlaritzaren Kontseiluak ekonomi sustapena, lurraldeen arteko oreka eta, bereziki, gune kaltetuenen garapena laguntzeko jarduerak sustatzeko ezar ditzakeen neurriak finantzatzeko beharrezkoa den gastua baimendu da.

Hirugarrenik eta azkenik, lan-antolaketaren modernizazioa bultzatu nahi da, formula malguekin; eta Enplegua eta Prestakuntza Sustatzeko Erakundearteko Plana gauzatzen ez den bitartean, arlo horretako baliabideak eta herri-politikak integratzeko eta koordinatzeko, Jaurlaritzaren Kontseiluak enpleguaren aldeko jarduerak sustatzeko egoki iritzi dituen neurriak finantzatzeko beharrezkoa den gastua baimentzea aurreikusten da, hala nola, errelebu-kontratua, aparteko orduen murrizketa eta ezabapena, edo antzeko beste batzuk.

Araua osatzeko, bertan jasotzen diren neurriak betearazteko beharrezkoa den finantzaketa aurreikusten da. Finantzaketa hori diruzaintzako gaineratikoen kontura egingo da, eta baita luzapen-epean aportazioen erregimenaren aplikaziotik eratorritako diru-sarreren kontura ere. Hori horrela egingo da Euskadiko Aurrekontu Erregimenari buruz indarrean dauden lege xedapenen Bateratutako Testua onartzen duen irailaren 27ko 1/1994 Legegintza Dekretuko 133. artikuluaren arabera; eta Herri Finantzen Euskal Kontseiluak horri buruz 1998ko urriaren 5ean aurtengo urterako hartutako Erabakiaren arabera.

1. – Jaurlaritzaren Kontseiluak lege honetako 7. artikulutik eratorritako programetan aurretik kontsignatutako kredituak aldatu eta urteka banatu ahal izango ditu, gastuaren premiak hala eskatzen duenean eta baimendutako kreditu osoa gainditzen ez duenean; horretarako, baimendu ahal izango ditu dagozkion konpromisozko kredituak.

2. – Xedapen honen babesean gauzatutako eragiketak Legebiltzarrari azaldu beharko zaizkio.