Arreta Soziosanitarioa

1. – Udalek Drogamenpekotasunen Udal Plana idatziko dute, lege honetako 36.4 artikuluan erabakitakoaz bat eta erregelamendu bidez zehaztuko den moduan.

2. – Horretarako:

   1. Drogamenpekotasunei aurrea hartzeko elkarte-aurrezaintzarako programak garatzea bultzatuko dute.

   2. Lege honetako 37.1 artikuluan araututako Drogamenpekotasunen Planetik sortutako aurrezaintzako programak eta jarduerak bultzatu, koordinatu eta, beharrezkoa bada, betearaziko dituzte ikastetxeetan, gazte-, kultur eta kirol-elkarteetan eta profesional-taldeetan, bai eta lantokietan ere.

   3. Drogamenpekotasunaren arloan, gizarte-ekimenarekin eta bolondresekin elkarlanean jardutea bultzatuko dute, lege honetako IV. kapituluko 3. atalean erabakitakoaz bat.

3. – Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazio Orokorrak udalekin elkarlan egokian jarduteko bideak jarriko ditu, hain zuzen ere drogamenpekotasunen elkarte-aurrezaintzako ekintzak aurrera eraman ahal izateko.

1. – Drogamenpekotasunen berri (arrazoien eta ondorioen berri) emateko estrategiak landuko dituzte administrazio publikoek, droga-kontsumoari buruzko jarrerak eta ohiturak aldatzeko asmoz. Horretarako, hedabideei, bereziki eta lehentasunez jabetza publikokoei, elkarlanean jarduteko eskatuko diete, gizarteak osasunaren aldeko iritzia izatea bultzatzeko.

2. – Drogamenpekotasunei aurrea hartzeko erakundeek bultzatutako kanpainak aurrera eraman ahal izateko, Drogamenpekotasunen Sailen arteko Batzordeak (lege honetako 40. artikuluan arautzen da batzorde hori) doako tarteak izango ditu iragarkientzat, Autonomia Erkidegoan titularitate publikokoak diren hedabideetan. Iragarkientzako denbora gehienez ere iragarkientzat utzitako denboraren %5ekoa izango da, batzordeak berak aukeratutako ordutegiaren barruan. Bestalde, denbora-tarte hori kanpainek iraungo duten artean izango dute erakundeek.

   Euskal administrazio publikoek eta horien menpe dauden erakunde autonomoek, zuzenbide pribatuko erakunde publikoek zein enpresa publikoek, beren aginpideen esparruan, laguntza emango dute erakundeek bultzatutako kanpaina horiek zabaltzeko, haien titularitatekoak diren barruko zein kanpoko publizitate-gune edo -tokiak utziz.

3. – Osasun-administrazioak, epidemien berri emateko eta epidemiak zaintzeko sistemen bidez, drogamenpekotasunen ondorioz laguntza zenbat aldiz ematen den, morbilitatea zenbatekoa den eta zenbat pertsona hiltzen diren zehaztuko du.

4. – Era berean, osasun-sareen barruan informazio-zerbitzuak sortu eta jartzea bultzatuko du osasun-administrazioak, eta informazio-zerbitzu horiek informazioa, aholkularitza eta orientazioa eskainiko diete osasun-zerbitzuen erabiltzaileei eta osasunaren arloko profesionalei, drogamenpekotasunei aurrea hartzeari eta tratamenduari buruz.

5. – Lan-administrazioak, Osalan-en bidez, lan-munduan drogak kontsumitzeak dituen ondorioei buruzko informazioko eta prestakuntzako jarduerak burutuko ditu langileentzako, sindikatuetako ordezkarientzako eta enpresarientzako. Era berean, enpresek beren aldetik informazioko ekintzaren bat aurrera eramaten baldin badute, laguntza emango die horiei lan-administrazioak.

6. – 39. artikuluan aipatzen den laguntzako organoak drogamenpekotasunen aztergune bat izango du, ondorengo helburu orokorra duela: gizarteari drogamenpekotasunen ikuspegi zabala eskaintzea, aztergunean bertan landutako edo sortutako informazioan oinarrituta. Informazio horren hartzaileak drogamenpekotasunen inguruan diharduten pertsonak eta erakundeak izango dira, profesionalki dihardutenak direla edo borondatez dihardutenak direla. Lan hori aurrera eraman ahal izateko, drogen inguruan diharduten agente guztiei drogamenpekotasunei buruz duten informazioa eskatuko die azterguneak.

7. – Eusko Jaurlaritzak ondorengoak sustatuko ditu:

   1. Epidemiei, ekonomiari eta gizarteari buruzko aldian aldiko inkestak eta azterketak, drogamenpekotasunek zenbateko eragina eta indarra duten eta zer nolako arazoak sortzen dituzten ezagutzeko Inkesta horiek Eustat-en bitartez egingo dira ahal dela.

   2. Drogamenpekotasunengatik gizartean, osasun arloan eta ekonomian sortzen diren arazoekin zerikusia duten ikerketa- eta azterketa-ildoak eta prestakuntza.

   3. Aurrezaintzako, laguntzako eta gizarteratzeko programak ebaluatzea.

   4. Drogamenpekotasunen inguruan dagoen dokumentazioa hobetzea. Edozein erakunde publiko zein pribatuk, profesionalek eta interesa duten guztiek dokumentu horiek aztertzeko aukera izatea bermatu beharko du.

      Jarritako helburu horiek lortzen laguntzeko, Eusko Jaurlaritzak beharrezko lankidetza-hitzarmenak izenpetu ahal izango ditu, eta horretarako lehentasuna izango dute Euskal Herriko Unibertsitateak eta Euskal Herriko beste unibertsitateek.

1. – Hezkuntza-administrazioak eta osasun-administrazioak lankidetzan jardungo dute hezkuntzaren esparruan osasuna sustatzeko. Horretarako, eskolako kurrikulumean -maila guztietan- osasunaren inguruko gaiak ere garatuko dituzte eta eskolako giroa osasuntsua izatea bultzatuko dute, bai gorputzari dagokionez eta baita harremanei dagokienez ere. Hori guztia zentroaren antolaketa eta funtzionamendua arautzen duten arauetan jasota egongo da.

   Era berean, bi administrazio horiek elkarlanean jardungo dute, ekainaren 30eko 7/1982 Legean, Eskola Osasunari buruzkoan, aurreikusitako prestakuntzako programak aurrera eramateko; programa horiek ikasle, guraso, irakasle eta ikastetxeetako gainerako langileei zuzenduta daude, eta drogen kontsumo desegokiari aurrea hartzeko asmoa dute.

   Hori dela eta, hezkuntza-komunitatea osatzen duten guztiek eta osasun arloko profesionalek parte hartzea bultzatzeaz gainera, drogamenpekotasunen udal-planen baitan aurreikusita dauden jarduerak ere koordinatuko dituzte hezkuntza- eta osasun-administrazioak.

2. – Eusko Jaurlaritzak beharrezko neurriak hartuko ditu unibertsitateko ikasketetan osasunerako hezkuntza eta drogamenpekotasunen inguruko arlo guztiei buruzko prestakuntza egokia jasotzeko beharrezko edukiak sar daitezela bultzatzeko.

Osasun arloko langileek, gizarte-zerbitzuetakoek, hezitzaileek, Autonomia Erkidegoko poliziak, gizarteko beste bitartekari batzuek nahiz beste edozein motatako langileek, drogamenpekotasunekin zerikusia duten jardueretan baldin badihardute, diziplinarteko prestakuntza jaso beharko dute, eta Euskal Autonomia Erkidegoko administrazio publikoek zehaztuko dute zein programa izango diren horiek. Horretarako, administrazioak berak dituen baliabideez gainera, prestakuntzako proiektuak burutzen dituzten gizarteko ekimenen edo elkarteen laguntza eskatu ahal izango du.

1. – Urriaren 18ko 5/1996 Legean, Gizarte Zerbitzuenean, 3. artikuluan ezarritakoaren ondorioetarako, zerbitzu horiek drogamenpekotasunei aurrea hartzeko burutuko dituzten jarduerak lehentasunezkotzat joko dira eta indartu egin beharko dira dauden gizarte-zerbitzuen programetan.

2. – Aginte publikoek, bakoitzak bere eskumenen barruan, aurrezaintzako jarduerak bultzatuko dituzte bizitzeko baldintzak hobetzeko eta droga kontsumitzea eragiten duten norbanakoaren baitako eta familiako bazterkeriaren eragileak gainditzeko. Horretarako, ondorengoak egingo dituzte:

   1. Arriskua duten gizataldeak biltzea, taldeetan elkartzea bultzatuko dute, eta arreta berezia jarriko da adin txikikoekin eta gazteekin; ondorioz, gazteak ere taldeetan elkartzea bultzatuko da, bai eta zerbaitetan jarduteko, denbora libreko, kiroleko edo kulturako programetan parte har dezaten ere.

   2. Gizarte- eta kultur arloko zerbitzuak eskaintzerakoan, zerbitzu horien ekipamenduaren plangintzan, kontuan eduki beharko dute gizatalde guztientzako aukerak eskaini beharko direla, berdintasunean eta oreka gordeta, drogamenpekotasunak agertzea dakarten eragile guztiak alde batera uzteko.

   3. Gazteen artean lanbide-heziketako beste aukera batzuk, lehen lanpostua aurkitzeko aukerak eta autoenplegua edo enpresak sortzeko bideak bultzatuko dituzte, eskolan aurrera egiterik izan ez dutenek eta lana aurkitzeko biderik ez dutenek ez dezaten, horregatik, drogaren menpe geratzeko arrisku handiagoa izan.

   4. Hirigintzako plangintza egin eta lan horiek aurrera eramaterakoan, solidaritate, berdintasun eta arrazionaltasunezko irizpideak erabil daitezela zainduko dute, hirigintzaren garapena orekatua izan dadin eta horrek drogamenpekotasunak agertzea eragin dezaketen beste eragile batzuk gainditzeko eragile gisa jardun dezan.

Euskal Autonomia Erkidegoko lan-administrazioak, Osalan-en bidez, eta administrazio publikoetako kudeatzaileekin, enpresariekin eta enpresarien elkarteekin nahiz sindikatuekin batera, lan-mundurako aurrezaintzako programak sustatuko ditu, batez ere azaroaren 8ko 31/1995 Legean, Laneko Arriskuei Aurrea Hartzeari buruzkoan, aurreikusitako zerbitzuetan eta jardueretan, eta bertan zehaztutako moduan.

Era berean, laguntzako eta gizarteratzeko programa publikoetan enpresek ere lankidetzan jardutea bultzatuko du.

1. – Euskal Autonomia Erkidegoko poliziak, legez kontrako droga-salerosketari buruzko ikerketak aurrera eramateaz gainera, dagozkion ekintza guztietan elkarlanean jardungo du droga-eskariaren eta -kontsumoaren aurrezaintzaren arloan.

2. – Euskal Autonomia Erkidegoko poliziak, antolamendu juridikoak ezartzen duen menpekotasun organiko eta funtzionalarekiko errespetu osoz, ondorengo lehentasun-irizpideak izango ditu kontuan bere eginkizunak betetzeko orduan:

   1. Drogak legez kanpo banatzeko dauden sareen aurka jardungo du, eta produktu horiek eskaintzea galarazi edo eskaintza hori ahalik eta gehien zailtzen saiatuko da.

   2. Legez kontrako droga-salerosketarekin loturaren bat duten jarduerak ikertuko ditu, bereziki dirua «zuritzearekin» lotuta dauden jarduerak, baina, orokorrean, gertakari horrekin zerikusia duten jarduera ekonomiko guztiak.

   3. Osasun Sailak gai bakoitzaren arriskuari, toxikotasunari, ondorio psikoaktiboen intentsitateari eta menpekotasuna sortzeko azkartasunari buruzko txosten kontrastatua idatzi ondoren, gai bakoitzaren legez kontrako salerosketaren atzetik jotzea bultzatuko du lehentasunez, txostenak alerta garaiz sortu ondoren.

1. – Osasun-administrazioak, indarrean dagoen legeriak dioenaren barruan, arreta berezia jarriko du sorgorgarriak eta psikotropoak kontrolatzeko eta ikuskatzeko, eta modu berean jardun beharko du gai horiek dituzten sendagaiekin, hain zuzen ere ekoitzi, banatu eta denda edo botiketan saltzeko orduan. Bestalde, laborategiak eta gai horiek ekoizten, lantzen eta kanpoan saltzen dituzten zentro edo tegiak ere kontrolatu eta ikuskatuko ditu, eta gauza bera egingo du botikekin eta handizkako biltegiekin.

2. – Sorgorgarriak eta psikotropoak dituzten sendagaiak terapeutikoak ez diren beste helburu batzuetarako erabiltzea saihesteko, sendagaiak eskuratzeko errezeta behar izango da, kasuan kasuko oinarrizko araudian esaten den moduan.

Sendagai sorgorgarri eta psikotropoak erabili behar izateari aurrea hartu eta behar bezala erabiltzeari dagokionez, osasun-administrazioak ondorengoak egingo ditu:

1. – Herritarrek era horretako sendagaiak zenbateraino erabiltzen dituzten aztertu eta horren jarrraipena egingo du, zein gai eta zenbat hartzen diren jakiteko eta osasun publikoarekin zerikusia duten beste arlo batzuen berri izateko ere.

2. – Arreta berezia jarriko du gizartearen hezkuntzan, sendagai horiek ez daitezen erabili helburu terapeutikoetatik kanpora, erabiltzaile izan daitezkeenei eta erabiltzaile direnei zuzendutako kanpainen bidez. Kanpaina horietan produktu horiei buruzko informazio orokorra eta zehatza emango da. Era berean, arreta jarriko du gai horiek legez kontrako salerosketara ez iristeko.

3. – Sendagileen eta botikarien ordezkariekin harremanetan jarriko da, sendagai horiek neurriz erabiltzeko helburua duten planak gauzatzeko eta gehiegi nork kontsumitzen duen jakiteko, horri irtenbidea aurkitzeko asmoz.

4. – Kontuan hartuko da gizonek eta emakumeek sendagaiak hartzeko eragile ezberdinak egoten direla, eta horren ondorioak ere aztertuko dira.

Alkoholdun edarien eta tabakoaren iragarkiek, beti, ondorengo mugak bete beharko dituzte:

1. Iragarki horiek ezingo dira bereziki adin txikikoei zuzenduta egon, eta ezin izango dira gazteak alkoholdun edariak kontsumitzen edo tabakoa erretzen agertu.

2. Debekatuta egongo da alkoholdun edarien eta tabakoaren iragarkietan adin txikikoen irudia eta ahotsa erabiltzea; gainera, adin txikikoak ezingo dira horrelako iragarkietan protagonista izan, ezta agertuere.

3. Ez dira elkarri lotuta agertu beharko alkoholdun edariak nahiz tabakoa kontsumitzea eta etekin fisikoa hobetzea, kotxeak gidatzea edo armak erabiltzea. Era berean, iragarkiek ez dute kontsumo horrek gizartean edo sexuaren arloan arrakasta dakarren itxura eman beharko, edo sendatzeko, bizkortzeko edo lasaitzeko gaitasuna duela adierazi beharko; arazoak konpontzeko bide bat denik ere ezin izango dute adierazi eta kontsumo hori ezin izango da lotu hezkuntzako, osasunaren arloko edo kiroleko jarduerekin.

4. Ezin izango dute alkoholdun edariak eta tabakoa neurririk gabe kontsumitzea bultzatu, ezta ere ez edatea edo edan gabe egotea gauza txarra balitz bezala agertu. Bestalde, edari batzuek duten alkohol-kopuru handia ezin izango da nabarmendu ezaugarri positiboa bailitzan.

5. Marka edo merkataritzako izenen erreprodukzio grafikoak egin ahal izateko, produktuek behar bezala erregistratuta egon beharko dute, eta kasu guztietan garbi asko erakutsi beharko da zenbat alkohol duen kasuan kasuko edariak eta zenbat nikotina eta alkaterna duen dena delako tabako-markak.

Azoketan, erakusketetan edo antzeko jardueretan 20 gradu ehundar baino gehiagoko alkoholdun edariak edo tabakoa sustatu nahi direnean, sustatze hori gainerako guneetatik bereiztutako tokietan egingo da.

1. – Debekatuta egongo da kanpoko iragarkietan alkoholdun edarien eta tabakoaren iragarkiak egitea. Kanpoko iragarkitzat hartuko dira erabilera orokorrekoak diren guneetatik doazen edo gune horietan dauden nahiz leku irekietan dauden pertsonen arreta irudiaren edo soinuaren bidez erakartzeko gai diren iragarkiak.

2. – Ez dute debeku hori izango legez baimendutako produkzio- edo salmenta-guneetako ikur edo adierazleek; dena den, horiek ere 13. artikuluan aipatzen diren mugak izango dituzte.

1. – Debekatuta egongo da alkoholdun edarien eta tabakoaren iragarkiak jartzea ondorengo leku publikoetan:

   1. Batez ere 18 urtez beherako pertsonentzat diren lokaletan.

   2. Kirol-zentroetan, osasun-zentroetan, ikastetxeetan eta horietako sarbideetan.

   3. Zinema eta ikuskizun-aretoetan, gaueko azkenengo saioan izan ezik.

   4. Garraio publikoen barruko aldean, geltokietan eta portu eta aireportuetan jendea egoteko egokitutako lekuetan.

2. – Debekatuta egongo da alkoholdun edarien eta tabakoaren iragarkiak egitea postontzietan orriak sartuta, posta bidez bidalita, telefonoz deituta eta, oro har, dena delako bizilekura bidalitako mezuen bidez, salbu eta 18 urte baino gehiagoko pertsonen izenean bidaltzen badira, edo mezu horiek denak, kalitateari eta kantitateari dagokienez, guztira bidaltzen den publizitatearen barruan ardura gutxikoak badira.

1. – Euskal Autonomia Erkidegoan argitaratzen diren egunkari, aldizkari eta gainerako argitalpenak nahiz grafikoki erregistratu eta erreproduzitzeko beste edozein bitarteko, baita soinu bidezkoak ere, ondorengo mugen pean egongo dira:

   1. Ezin izango da horietan alkoholdun edarien edo tabakoaren iragarkirik sartu, 18 urtez beherakoei zuzendutakoak baldin badira.

   2. Gainerako kasuetan, debekatuta egongo da alkoholdun edarien eta tabakoaren iragarkiak jartzea lehenengo orrialdean, kirolei buruzko orrialdeetan, 18 urtez beherakoei zuzendutako tarteetan eta denbora pasatzekoak dituzten tarteetan.

2. – Debekatuta egongo da Euskal Autonomia Erkidegoan kokatutako irratiek alkoholdun edarien eta tabakoaren iragarkiak egitea goizeko 8:00etatik gaueko 10:00ak bitartean.

3. – Debekatuta egongo da Euskal Autonomia Erkidegoan kokatutako telebistek alkoholdun edarien eta tabakoaren iragarkiak egitea goizeko 8:00etatik gaueko 10:00ak bitartean.

1. – Dena delako markak, gauzakiak edo produktuak, duen izenagatik, erabilitako hitzengatik, grafismoagatik, aurkezteko moduagatik edo beste arrazoiren batengatik, zeharka edo erdi ezkutuan alkoholdun edarien edo tabakoaren iragarkiaren eginkizuna hartzeko aukera baldin badago, horien iragarkiak egitea ere debekatuta egongo da.

2. – Euskal Autonomia Erkidegoan kokatutako telebistetan, bertan egindako programetan ezin izango dira agertu aurkezleak edo elkarrizketatuak tabakoa erretzen edo alboan alkoholdun edariak edo tabakoa dituztela, ez eta produktu horien markak, izen komertzialak, logotipoak zein bestelako zeinuak, produktu horiek identifikatzeko edo gogora ekartzeko balio dutenak, bistan direla.

3. – Kiroleko, hezkuntzako, kulturako edo gizarteko dena delako ekitaldia dagoela baliatuz edo horiek babesteko aitzakiaz, ezin izango da alkoholdun edarien edo tabakoaren iragarkirik egin; debeku bera egongo da lehiaketa, zozketa eta kontsumoa eragiteko antzeko beste aukerentzat ere.

4. – Aurreko idatz-zatietan ezarritako debekuetatik kanpora geratuko dira Euskal Autonomia Erkidegoan kokatutako emisio-zentroek dagokien kateekin bat egitearen ondorioz aurrera eramandako programetan (berariaz iragarkietarako ez direnetan) egin daitezkeen iragarkiak.

39. artikuluan aipatzen den laguntzeko organoaren eginkizuna izango da drogamenpekotasunaren arloan legearen kontrako iragarkiak eragozteko asmoz hartu behar diren neurriak bultzatzea.

1. – Ondorengo pertsonei ezin izango zaie alkoholdun edaririk saldu, ez eta eskueran jarri ere:

   1. 18 urtez beherakoei.

      22. artikuluko 1. lerroaldean aipatzen diren profesionalei, zerbitzua eskaintzen dihardutenean.

2. – Makina automatikoen bidez ezin izango da alkoholdun edaririk saldu edo eskueran jarri, makina horiek establezimendu itxietan ez baldin badaude, eta pertsona jakin batek ikusteko moduan egon ere, 1. lerroaldean aipatzen diren debekuak betetzen direla ziurtatzeko.

3. – Ondorengo lekuetan ezin izango da alkoholdun edaririk saldu, ez eta eskueran jarri ere:

   1. Burutzen dituzten jarduerengatik eta eskaintzen dituzten zerbitzuengatik, batez ere 18 urtez beherakoentzat diren tegi eta zentroetan.

   2. 18 urtera arteko ikasleentzako ikastetxeetan.

4. – Ondorengo lekuetan ezin izango da 20 gradu ehundar baino gehiagoko alkoholdun edaririk saldu, ez eta eskueran jarri ere:

   1. 18 urte baino gehiagoko ikasleentzako irakaskuntza-zentroetan.

   2. Administrazio publikoen egoitzetan.

   3. Geltokietan eta autobide eta autopistetako zerbitzugune eta ostalaritzako guneetan.

   4. Kirol-instalazioetako eta osasun-zentroetako gune, taberna eta kafetegietan; gune horiek bereiztuta eta seinaleak jarrita egon beharko dute.

5. – Aurreko lerroaldeetan aipatu diren leku guztietan, duten debekuaren berri emango da, erregelamendu bidez zehaztuko den seinaleak jarrita.

1. – Debekatuta egongo da tabakoa, tabakotik sortutako produktuak edo imitazioak 18 urtetik beherako pertsonei saltzea edo eskueran jartzea, horiek kontsumitzera bultza baditzake horrek.

2. – Debekatuta egongo da tabakoa saltzea:

   1. Makina automatikoen bidez, makina horiek establezimendu itxietan ez baldin badaude, eta pertsona jakin batek ikusteko moduan egon ere, 1. lerroaldean aipatzen diren debekuak betetzen direla ziurtatzeko.

   2. Osasun-zentroetako eta 18 urtera arteko ikasleentzako ikastetxeetako gune guztietan.

   3. Kirol-instalazioetan.

   4. Burutzen dituzten jarduerengatik eta eskaintzen dituzten zerbitzuengatik, batez ere 18 urtez beherakoentzat diren tegi eta zentroetan.

   5. Indarrean dagoen legerian ontziratzeko eta etiketatzeko jarritako arauak bete gabe.

1. – Debekatuta izango dute alkoholdun edariak kontsumitzea ondoren zehazten diren zerbitzuak eskaintzen dituzten pertsonek, zerbitzua eskaintzen ari direla:

   1. Zerbitzu publikoko ibilgailuen gidariek.

   2. Osasun arloko langileek.

   3. 18 urtetik beherako ikasleak dituzten irakasleek.

   4. Kidego armatuetako kideek eta beren eginkizunetan armak eraman beharra duten profesionalek.

   5. Beren jarduera alkoholdun edarien eraginpean aurrera eramanez gero, norberaren edo beste pertsona batzuen bizitza nahiz osotasun fisikoa arriskuan jar lezaketen guztiek, orokorrean.

2. – Ohiz kanpoko egoeretan, erregelamendu bidez zehaztutako salbuespenak izango ditu aurreko lerroaldean aipatzen den debekuak zenbait lanbideren kasuan, jarduerak izango duen interes publikoaren arabera.

3. – Zerbitzua eskaintzen ari direnean edo eskaintzeko gertu daudenean, 1. lerroaldean aipatzen diren langileek ezin izango dute odolean 1.000 cc-ko 0,3 gramo alkohol baino alkohol-tasa handiagoa izan. Laneko arriskua saihesteko planetan edo aurrezaintzako neurrietan, 1. lerroaldean aipatzen diren lan-moduetan odoleko gehienezko alkohol-tasa zorrotzagoak jarri ahal izango dituzte. Era berean, tasa horiek egiaztatzeko moduak ere zehaztuko dituzte, eraginkorrak direla ziurtatzeko. Hori guztia negoziazio kolektiboaren baitan egingo da.

1. – Guztiz debekatuta egongo da ibilgailu edo garraiobide publiko guztietan eta pribatu osagarri guztietan erretzea:

   1. Jende askorentzako ibilgailu edo garraiobide guztietan, hiri barrukoak nahiz hiriartekoak izan.

   2. Eskola-garraioko ibilgailuetan eta erabat edo zati batean 18 urtez beherakoak edo gaixoak garraiatzeko erabiltzen diren ibilgailuetan.

2. – Garraiobideen jabeak diren enpresak izango dira aurreko lerroaldean esandakoa zorrotz betearazteko erantzukizuna izango dutenak. Gainera, erabiltzaileei erreklamazio-orriak -Euskal Autonomia Erkidegoko kontsumitzaileen eta erabiltzaileen erreklamazio-orriak arautzen dituen 5/1997 Dekretuan, urtarrilaren 14koan, aipatzen direnak- emateko obligazioa eta erretzeko zein muga dagoen adierazteko obligazioa dute, bai eta arauhausteei dagozkien zigorren berri emateko obligazioa ere. Garraiobidearen tiketean idatzita egon beharko du debekatuta dagoela erretzea.

3. – Ezin izango da erre:

   1. Langilearen osasunarentzat arrisku handiena sortzen den lekuetan, tabakoak eragiten duen kaltea industriako kutsatzaileak eragiten duenarekin batera agertzen delako.

   2. Haurdun dauden emakumeek lan egiten duten edozein lan-esparrutan.

4. – Artikulu honen 5. lerroaldean aipatzen diren salbuespenak egongo diren arren, ezin izango da erre:

   1. Haurtzaindegietan eta 18 urtez azpikoentzako gizarte-laguntzako zentroetan.

   2. Osasun-zentro, osasun-zerbitzu eta osasun-guneetako leku guztietan.

   3. Gizarte-zerbitzuen zentroetan.

   4. Ikastetxeetan.

   5. Administrazio publikoetako gune guztietan, aire zabalean daudenetan izan ezik.

   6. Jakiak egin, eraldatu, manipulatu, prestatu edo saltzen diren lekuetan, batez ere jaki horiek jateko diren lekuetan izan ezik. Dena den, jakien maneiatzaileek debekatuta izango dute erretzea.

   7. Erabilera publiko orokorrekoak diren lekuetan, irakurtzeko lekuetan edo erakusketak egitekoetan, hala nola museoetan, liburutegietan eta hitzaldiak eta erakusketak egiteko aretoetan.

   8. Merkataritza-gune itxietan, jendea sarritan biltzen bada horietan.

   9. Antzokietan, zinema-aretoetan eta ikuskizun publikoak eta kirol-ikuskizunak izaten diren beste toki itxietan.

   10. Igogailuetan eta jasogailuetan.

5. – Antzokietan, ikuskizun publikoetarako edo kirol-ikuskizunetarako beste toki itxietan, talde-garraioko geltokietako itxaron-geletan, administrazio publikoen egoitzetan eta erretzerik ez dagoen beste edozein lekutan, erretzaileentzako leku berezituak egokituko dira, horretarako direla argi eta garbi adierazita. Ezin baldin bada erretzaileentzako leku bereziturik egokitu, inon ere ezin dela erre adieraziko zaie erretzaileei, seinale egokien bidez.

6. – Aire zabalean ez dauden merkataritza-guneetan, pertsona-kopuru handia ibiltzen baldin bada bertan, nabarmen adierazi beharko da zeintzuk diren erretzeko aukera eskaintzen duten guneak; izan ere, kontrol gutxi dagoenez leku horietan eta arriskua handia denez, ez da araua bete gabe geratzerik nahi.

7. – Osasun- eta gizarte-zerbitzuetako zentro eta guneetan, erretzeko aukera non dagoen erabaki eta adieraziko du zuzendaritzak. Dena den, zerbitzuen erabiltzaileek eta bisitan datozenek erretzeko leku batzuk izango dituzte eta zentroetako langileek beste batzuk.

8. – Ikastetxeetan zuzendaritzak bereziki horretarako aukeratutako lekuetan baino ezin izango da erre. Leku horiek, dena den, ezingo dira izan irakasleak eta ikasleak elkarrekin egoten diren lekuak, ikasleak 18 urtez beherakoak baldin badira.

9. – Lokal, zentro eta guneen titularrak eta administrazio publikoetako zentro eta egoitzen kasuan horietan eskumena duten organoak (artikulu honetako 3. eta 4. lerroaldeetan aipatzen direnak) izango dira aipatu ditugun arauak zorrotz betetzeko erantzukizuna izango dutenak. Era berean, erretzeko mugak eta debekuak non dauden adierazteko obligazioa izango dute, eta erreklamazio-orriak ere -Euskal Autonomia Erkidegoko kontsumitzaileen eta erabiltzaileen erreklamazio-orriak arautzen dituen 5/1997 Dekretuan, urtarrilaren 14koan, aipatzen direnak- eduki beharko dituzte erabiltzaileen eskura jartzeko (erabiltzaileei orri horiek erabiltzeko aukera dutela jakinarazi beharko zaie).

1 d) artikuluan aipatzen diren gaiak behar ez bezala erabiltzeko aukerari aurrea hartzeko, Eusko Jaurlaritzak ondorengo jarduerak eramango ditu aurrera:

1. – Produktu horiek duten pozoigarritasunaren edo arriskuaren berri emateko etiketak erabiltzea bultzatuko du.

2. – Produktu horiek egiterakoan, beste gai gehigarri batzuk erabiltzea bultzatuko du; gai horiek produktua era arriskutsuan erabiltzeari trabak jartzeko modukoak izan beharko dute eta ez dute erabiltzaileentzat ondorio kaltegarririk izan beharko.

1. – 18 urtez beherakoei inoiz ere ezin izango zaizkie 2.1 d) artikuluan aipatzen diren gaiak saldu edo eskueran jarri.

2. – 2.1 d) artikuluan aipatzen diren gaiak dituzten produktuak ezin izango dira 18 urtez beherakoen arreta bereziki beregana dezaketen kolore, itxura eta grafismoarekin edo bestelako ezaugarriekin eskaini.

1. – Drogamenpekoari laguntza eskaintzerakoan, arreta berezia jarri beharko da batez ere ondorengo eskubideak errespetatzeko:

   1. Eskura ditzakeen zerbitzuei buruzko informazioa jasotzeko eskubidea, eta jaso behar duen tratamenduak eskatzen dituen baldintzak ezagutzeko eskubidea.

   2. Egoera isilpean gordetzeko eskubidea.

   3. Osasun-zerbitzuek aukeran eskaintzen dizkioten tratamenduen artean aukeratzeko eskubidea.

   4. Tratamendua hartzeari uko egiteko eskubidea, indarrean dagoen legeriak aipatzen dituen salbuespenetan izan ezik.

   5. Errespetuzko eta duintasunezko tratua izateko eskubidea.

2. – Euskal Autonomia Erkidegoko aginte publikoek beharrezko jarduerak eramango dituzte aurrera drogamenpekoak, gainerako herritar guztiek bezala, sistema publikoaren kontura osasun-zerbitzu egokiak eskuratuko dituela bermatzeko. Hori guztia Osasun Sistema Nazionalaren laguntzen katalogoan esaten denaz bat egingo da.

Drogamenpekoei zuzendutako osasun-jarduerak Euskal Autonomia Erkidegoko osasun-zerbitzuetan guztiz integratu behar direla oinarri hartuta, eta drogamenpekotasuna jasaten duen gaixoa beste edozein gaixo bezalakoa dela kontuan izanda, osasun-zerbitzuek ondorengo irizpideen arabera jardungo dute:

1. – Drogamenpekoek dituzten osasun-arazoei aurre egiteko, batez ere esparru komunitarioan jardungo da, eta nagusiki ospitalez kanpoko laguntza-baliabideak, ospitaleratze laburren sistema eta etxean emandako laguntza erabiliko dira, ospitaleratzeko premia ahalik eta txikiena izateko.

2. – Ospitalera eraman beharra dakarren gaitzen bat baldin badu gaixoak, ospitalean gaixotasun horri dagokion unitatean egongo da.

3. – Sendatzeko eskaintzen den aukera integrala izango da. Sendabideak jarraitu egingo duela ziurtatzeko, dauden baliabideak -osasun-arlokoak, komunitatekoak eta gizartekoak- koordinatu egingo dira.

4. – Osasun arloko laguntzak batez ere helburu hauek izango ditu: drogamenpekoak pozoigabetzea, ohituragabetzea, dituzten arriskuak gutxitzea, kalteak gutxitzea eta osasun-baldintza orokorrak hobetzea.

5. – Osasun-laguntza emateko ohiko egituren baitan, tratamendua emateko programa integralak jarriko dira, eta tratamendu hori talde profesional egokiek eskainiko dute, eta drogamenpekotasunen antzemateari, orientabideari eta tratamenduari buruzkoan, oinarrizko laguntzaren sarea hobetzeko ahaleginak egingo dira. Zerbitzuak, lurraldeka, zuzentasunez banatuko dira.

6. – Osasun-laguntza ematerakoan, kontuan izango da emakumea izatea, emakumeak diren drogamenpekoek bestelako arazoak ditzaketelako.

28. artikuluan jarri diren irizpideen arabera, ondorengoak egingo ditu osasun-administrazioak:

    1. Drogamenpekotasuna duten pertsonei beharrezko laguntza egokia eskainiko die, ondorengoaren arabera: gai toxiko batzuek eta besteek duten pozoigarritasunaren, menpekotasuna sortzeko gaitasunaren edo pertsonen jokabidea aldatzeko gaitasunaren arabera.

    2. Drogamenpekoak dituen arriskuak eta kalteak gutxitu eta osasun-baldintza orokorrak hobetzeko helburua duten programak aurrera eramatea bultzatuko du. Horien barruan, lehentasuna izango dute osasunean hezitzeko aurreikusita dauden jarduerek eta GIBek kutsatutako droga-hartzaileei eta HIESa duten pertsonei emandako aholkuek.

    3. Programa bereziak landuko ditu aldi luzeko drogamenpekoei eta gaixotzeko joera eta arrisku handiena duten drogamenpekoei laguntzeko. Programa horien barruan, opioaren ordezko gaiekin tratamendua jasotzeko aukera, osasun-kontrola izateko aukera eta laguntza banan-banakoa izateko aukera sartuko dira.

1. – Osasun-zerbitzu egokiak eskaintzen direla eta Euskal Autonomia Erkidegoan dauden baliabide guztiek koordinatuta dihardutela bermatzeko, osasun-administrazioak, dagoenaren osagarri gisa eta baliabide publikoak ahalik eta ondoen erabili ondoren, hitzarmenak izenpetu ahal izango ditu pozoigabetzeko, ohituragabetzeko, arriskuak eta kalteak gutxitzeko eta tarteko helburuak aurrera eramateko lanean diharduten zentro pribatuekin. Hitzarmen horiek izenpetzerakoan, bi erakundek baldintza berak eskaintzen dituztenean, lehentasuna izango dute dirua irabazteko asmorik ez duten erakundeek.

2. – Administrazioak, interes publikoak hala egitea bidezkoa dela erakusten badu, diru-laguntzak eman ahal izango dizkie aurreko lerroaldean aipatzen diren zentro pribatuei, indarrean dagoen legeriak dioena betez.

1. – Diagnostikoaren, pozoigabetzearen eta ohituragabetzearen arloko osasun-laguntza eskaintzen duten zentroek aldez aurretik baimena eskuratu eta dagokion lekuan izena emanda egon beharko dute, gai horren inguruan indarrean dagoen araudiak dioena beteta.

2. – Zentro horiek indarrean dagoen legeriak ezarritako baldintza guztiak bete beharko dituzte beti, ikuskatzeari, ebaluazioari, kontrolari eta estatistika- eta osasun-gaiei nahiz gainerako kontuei dagokienez.

1. – Espetxeetan dauden drogamenpekoentzat, laguntza integrala emateko programak jarriko dira abian (horien barruan, laguntza psikoterapeutikoa dagoela) , legeria penala ezarrita ere laguntza terapeutikorik ez duten gaixoentzat. Era berean, ezaugarri berak dituzten beste programa batzuk eramango dira aurrera adin txikikoentzako babes-zentroetan edo erreforma-zentroetan dauden drogamenpekoekin.

   Programa horiek, beti, ikuskatzearen, ebaluazioaren, kontrolaren eta estatistika eta osasun arloko informazioa ematearen inguruan ezarritako arauak bete beharko dituzte.

2. – Legeria penala ezartzearen ondorioz laguntza terapeutikoa eskuratzea dagokien Euskal Autonomia Erkidegoko espetxeetako drogamenpekoek tratamendua gorago aipatutako programen barruan jaso ahal izateko, beharrezko baliabide materialak jarriko dira.

1. – Drogamenpekoek dituzten gizarteko premiei erantzuteko eginkizuna eta pertsona horiei gizarteratzen laguntzeko neurriak aurrera eramateko eginkizuna gizarte-zerbitzuena izango da, eta gizarte-zerbitzuek lan hori urriaren 18ko 5/1996 Legean, Gizarte Zerbitzuenean, orokorrean jasotako printzipioekin bat eraman beharko dute aurrera.

2. – Gai horri lotuta, gizarte-zerbitzuek lehentasun hauek izango dituzte:

   1. Drogamenpekotasuna duten emakume eta gizonak baztertzea, pertsona horiek bereizkeria jasatea eta horien bizitza autonomoari mugak jartzea eragiten duten arrazoiei aurrea hartzea.

   2. Drogamenpekoa bere ingurunean (pertsonarenean berarenean, familiakoan eta gizartekoan) barneratzen saiatzea, gizarteratzen saiatzeaz gainera.

   3. Drogamenpekoei lan-munduan sartzen laguntzeko, pertsona horiek lanen bat aurkitzeko duten aukera areagotzeko programak aurrera eramatea. Bereziki era honetako jarduerak bultzatuko dira: enplegua lortzeko plan pertsonalak, lan egiteko norberaren ezaugarriak garatzea, lanbideei buruzko informazioa ematea enplegua lortu ahal izateko, eta lana lehiatsu bilatzeko teknikak. Era berean, drogamenpekoak trebatzeko eta lan-munduan errazago sartzeko heziketa-planak ezarriko dira.

   4. Drogamenpekoek osasun-zerbitzuetan bazterkeria jasan dezaten saihestea. Pertsona horiek zerbitzu publiko guztietan normalizatuta dauden jardueren baitan egongo dira.

   5. Gazteei dagokienez, taldeak osatzeko ekintzak bultzatzea; horren bidez, aurrezaintzako lan garrantzitsua burutzeaz gainera, bazterkeria jasaten duten gazteak gizarteratzeko tresna baliagarria edukiko da. Helburu hori lortzeko, bereziki hezkuntzako hainbat programa orokor aprobetxatuko dira, esate baterako lanbiderako gaikuntza lortzekoak, enplegukoak, etxebizitzenak eta gizarte-zerbitzuen sarekoak.

3. – Drogamenpekoak benetan gizarteratzea bultzatzeko asmoz, aginte publikoek, gizarte-zerbitzuen sistemaren bidez, gizarteak drogamenpekotasuna ulertzeko duen modua aldatzeko beharrezko pausoak bultzatuko dituzte, drogamenpekoen ezaugarri bereziak eta pertsona horientzako beharrezko zerbitzuak onartuak izan daitezen.

4. – Administrazio publikoek ebaluatu eta egokitu egingo dituzte gizarteratzera zuzendutako baliabideak, hala nola tutoretzapeko etxebizitzak, lanerako trebatzeko eta laguntza juridiko eta psiko-sozialerako tailerrak.

1. – Atxilotutako pertsonari laguntzeko eta orientabideak emateko zerbitzua izango du Eusko Jaurlaritzak, eta zerbitzu horren bidez, berehalako laguntza eta oinarrizko gizarte-zerbitzu arrunten berri emango zaio, ahal bezain azkar, atxilotutako drogamenpekoari, beste edozein pertsonari bezala. Era berean, zerbitzu horrek prozesu batean inputatuta dauden pertsona horiei buruzko erabakiak hartu behar dituzten organo judizialei informazio egokia emango die; gainera, internatzea erabakiko balitz, horren ordez beste neurri batzuk hartzea proposatuko luke.

2. – Euskal Autonomia Erkidegoko poliziak zerbitzu horrekin elkarlanean jardungo du, eta arauhausleak drogamenpekoak diren kasuetan, pertsona horiei Euskal Autonomia Erkidegoan dauden oinarrizko baliabideen berri emango die.

Legez eratutako elkarri laguntzeko elkarteek eta, orokorrean, antzeko eginkizunak burutzen dituztenek gizarte-zerbitzuen arloan eskumenak dituzten aginte publikoen laguntza jaso ahal izango dute. Laguntza hori aholkularitza teknikoaren, bestelako laguntzen edo diru-laguntzen bidez emango da. Dena den, laguntzak jasotzeko, esparru horretako gizarte-zerbitzuekin koordinatuta jardun beharko dute.

1. – Lege hau aplikatzearen ondorioz burutu behar diren jarduera publikoak eta arau–garapena Eusko Jaurlaritzak, foru-aldundiek eta udalek burutuko dituzte, zeinek bere eskumenaren arabera, hezkuntzan, kulturan, herri–segurtasunean, merkataritzan, osasunean, gizarte–zerbitzuetan eta abarretan.

2. – Edonola ere, Eusko Jaurlaritzaren esku geratuko da lege honetan arauturiko jardueren plangintza eta koordinazioa egitea.

3. – Foru-aldundien esku geratuko da drogamenpekotasunei aurrea hartzeko programak eta gizarteratzeko jarduerak prestatu eta garatzea, lege honen 37.1 artikuluan arauturiko Drogamenpekotasunen Planean jasotako xedapenei jarraiki.

4. – Udalei, banaka edo partzuergoan, Drogamenpekotasunen Udal Plana prestatu eta garatzea dagokie, 37.1 artikuluan arauturiko Drogamenpekotasunen Planean jasotako xedapenei jarraiki.

1. – Eusko Jaurlaritzak Drogamenpekotasunen Plana egin eta Eusko Legebiltzarrari bidaliko dio osoko bilkuran edo batzordean eztabaidatzeko komunikazio gisa, hiru urtean behin, onar dezan. Plan horretan Euskal Autonomia Erkidegoko administrazioek epealdi jakin batean burutu behar dituzten programak eta ekintzak jasoko dira modu koordinatu eta orokorrean. Jarduera horiek aurrezaintza, laguntza eta gizarteratzeko arlokoak izango dira, eta arlo horietan diharduten administrazio eta elkarteei aukera emango zaie, plana prestatu bitartean, beren iritziak azaltzeko.

   Eusko Jaurlaritzak urtero bidaliko dio txosten bat Legebiltzarrari planaren ebaluazioarekin.

2. – 36.4 artikuluan arauturiko Drogamenpekotasunen Udal Planean programak eta ekintzak jasoko dira egoki antolatuak. Programa eta ekintza horiek drogamenpekotasunen arloari dagozkion gizarte-ekimeneko egiturek estrukturatuak eta planifikatuak egongo dira eta egitura horien aholkularitzaz eratuak, dagokien udal-esparruan eta Drogamenpekotasunen Planari buruzkoan.

Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazioak, foru-aldundiek eta udalek, zeinek bere eskumenaren arabera, lege honetan jasotako jarduerak burutzeko behar diren kredituak bereizi behar dituzte beren aurrekontu orokorretan, horretarako onartzen diren programak eta aurrekontu–baliabideak aintzat harturik».

Eusko Jaurlaritzari drogamenpekotasunen politika taxutzen aholkatzeko, eta jarduerak koordinatzen eta kontrolatzen laguntzeko, laguntzako organo bat eratuko da, erregelamendu bidez ezarriko diren egitura eta eginkizunak izango dituena.

1. – Lege honen 39. artikuluko laguntzako organoa atxikitzen den sail berean sortuko da Drogamenpekotasunen Sailen arteko Batzordea, eta hortik koordinatuko dira Eusko Jaurlaritzaren jarduera guztiak drogamenpekotasunen arloan.

2. – Drogamenpekotasunen Sailen arteko Batzordeari dagokio lege honen 37.1 artikuluan arauturiko Drogamenpekotasunen Planaren proposamena egitea. Halaber, batzorde horri dagokio Eusko Jaurlaritzako sailek eta horien menpe dauden erakunde autonomoek, zuzenbide pribatuko erakunde publikoek zein enpresa pribatuek lege honetan zehazten diren konpromisoei aurre egin ahal izateko beharko dituzten kredituen proposamena egitea.

3. – Batzordeburu lehendakaria izango da, edo horren ezean, drogamenpekotasunen arloko sailburua, edo horrek eskuordetzen duena, eta berezko kide izango da 39. artikuluan aipaturiko laguntzako organoko titularra. Horietaz gainera, kide gehiago izango dira, sailburuorde mailakoak, arlo jakinetan eskumena duten sailburuek izendatuak. Hona arloak: osasuna, drogamenpekotasunak, gizarte-zerbitzuak, hezkuntza, herrizaingoa, justizia, enplegua, arautu gabeko prestakuntza, gazteria, kirola, industria, kontsumoa eta lan-osasuna.

4. – Erregelamendu bidez zehaztuko dira batzordearen egitura, antolamendua eta eginkizunak.

1. – Lege honen 39. artikuluko laguntzako organoa atxikitzen den sail berean sortuko da Drogamenpekotasunen Aholku Batzordea. Drogamenpekotasunei aurre egiten saiatzen diren gizarte–sektoreek parte hartzeko organo nagusia izango da, baita kontsulta egiteko eta aholkua emateko organoa ere drogamenpekotasunei buruzko lege, erregelamendu eta planei dagokienez.

2. – Drogamenpekotasunen Aholku Batzordea honela osatuta egongo da:

   • Burua: 39. artikuluan aipatzen den laguntzako organoko titularra.

   • Idazkaria: goian aipatutako organoko teknikari bat, batzordeko buruak izendatua.

   • Kideak:

     1. Drogamenpekotasunen Sailen arteko Batzordean ordezkaritza duten Eusko Jaurlaritzako sailetatik bokal bana.

     2. Hiru foru-aldundietatik ordezkari bana, eta Euskal Udalen Elkarteak (Eudel-ek) izendaturiko sei ordezkari.

     3. Lau bokal, Drogamenpekotasunen Sailen arteko Batzordeak drogamenpekotasunen arloko pertsona ospetsu eta gaituen artetik izendatuak.

     4. Bost bokal, Eusko Legebiltzarrak izendatuak. Bokal horiek legebiltzar-talde desberdinetakoak izango dira.

     5. Bokal bat, enpresarien erakunde mailako ordezkaritza duten Euskal Autonomia Erkidegoko enpresari-elkarteek izendatua, aplikatu beharreko arauen arabera.

     6. Bokal bat, Euskal Autonomia Erkidegoan ordezkaritzarik handiena duten sindikatuek eta sindikatu-konfederazioek izendatuak eta langile-ordezkarien eta enpresa-batzordeetako kideen eta administrazio publikoetako organoetako kideen %10 edo gehiagoko ordezakaritza dutenek izendatuak.

     7. Gizarte Ongizaterako Euskal Kontseiluak izendaturiko bokal bat.

     8. Euskadiko Gazteria Kontseiluak izendaturiko bokal bat.

     9. Euskadiko Eskola Kontseiluak izendaturiko bi bokal.

     10. Euskal Autonomia Erkidegoko Auzitegi Nagusiak izendaturiko bokal bat.

     11. Drogaren aurkako Euskal Autonomia Erkidegoko fiskal berezia.

     12. Bokal bana, Mediku, Botikari, Psikologo, Abokatu, Gizarte Langile, Gizarte Hezitzaile, Erizaintzan Diplomatu, Filosofia eta Letretako Doktore eta Lizentziatu eta Kazetarien elkargoetatik. Gizatalde horiek elkargo gisa eraturik ez daudenean, bokala hautatzea kasuan kasuko arloan hedadura gehien duen lanbide-elkartearen esku egongo da.

     13. Sei bokal, drogamenpekotasunen arloan lan egiten duten gobernuz kanpoko erakundeen izenean, batzordeburuak izendatuak, GKEen proposamenez.

     14. Bokal bat, Emakumearen Euskal Erakundeak (Emakundek) izendatua.

     15. Bokal bana, Euskal Autonomia Erkidegoko unibertsitateetatik.

     16. Euskal Autonomia Erkidego osoan diharduten kontsumitzaileen elkarte edo federazioek izendaturiko bokal bat.

         Kide horietako bakoitzaren ordezkoa ere zehaztuko da.

3. – Egitura, antolamendua eta eginkizunak erregelamendu bidez arautuko dira.

4. – Drogamenpekotasunen Aholku Batzordeak honako eginkizun hauek izango ditu berezko:

   1. Egokitzat jotzen dituen txostenak, iradokizunak, azterlanak eta proposamenak prestatzea, horretarako behar dituen argibideak eskuratu ahal izango dituela. Edonola ere, egindako kudeaketari buruzko analisia jasotzen duen urteko txostena prestatuko du, eta hor urtean zehar gertatu diren aldaketak bilduko dira.

   2. Euskal administrazio publikoek azaldutako gaiei buruzko aholkularitza ematea.

   3. Lege honen 37.1 artikuluan aipatzen den Drogamenpekotasunen Hirurteko Planaren aurretik derrigorrez eman behar den txostena idaztea.

   4. Euskal administrazio publikoek drogamenpekotasunen arloan prestatzen dituzten planak eta arauak aztertu eta, hala balegokio, iritzia ematea.

   5. Antolakuntza eta funtzionamenduaren erregelamendua prestatzea.

   6. Erregelamendu bidez zehazten den beste edozein eginkizun betetzea.

Foru-aldundiek eta udalek, zeinek bere eskumenaren barruan, drogamenpekotasunen foru batzordeak eta udal batzordeak eratu ahal izango dituzte. Batzorde horiek Drogamenpekotasunen Aholku Batzordearen eginkizunen antzekoak izango dituzte.

1. – Erakunde publikoek, indarrean dauden legeekin bat eginik, hitzarmenak izenpetu eta diru–laguntzak eman ahal izango dituzte, erakunde pribatuek zenbait zerbitzu eskain dezaten.

2. – Aurreko lerroaldean aipaturiko hitzarmenak izenpetzeko edo diru–laguntzak eskuratzeko lehentasuna izango dute gizarte–ekimeneko arlo jakinetan diharduten erakundeek. Hona arloak:

   1. Komunitateko aurrezaintza.

   2. Drogamenpekoen tratamendua eta laguntza.

   3. Osasun–hezkuntza eskolan.

   4. Drogamenpekotasunak direla–eta sortzen den gizarte–bazterketa.

   5. Drogen erabilera ezegokiarekin batera doazen arriskuak nola hautematen diren gizartean.

Drogamenpekoen aurrezaintzan, laguntzan eta gizarteratzean lagunduko duten bolondresen lana sustatuko da.

Drogamenpekotasunen arloan administrazio publikoekin batera elkarlanean aritzen diren irabazi–asmorik gabeko erakundeei daukaten merezimendua aitortuko zaie, horretarako dauden arauekin bat eginez. Hori dela–eta:

1. Herri–onurakotzat jo ahal izango dira, berariazko legeetan ezarritakoari jarraiki.

2. Esandako helburuak betetzearren, lehentasuna izango dute laguntzak eta diru-laguntzak banatzen direnean, baina aurrez homologazioa beharko dute izan.

1. – Udalek Drogamenpekotasunen Udal Plana idatziko dute, lege honetako 36.4 artikuluan erabakitakoaz bat eta erregelamendu bidez zehaztuko den moduan.

2. – Horretarako:

   1. Drogamenpekotasunei aurrea hartzeko elkarte-aurrezaintzarako programak garatzea bultzatuko dute.

   2. Lege honetako 37.1 artikuluan araututako Drogamenpekotasunen Planetik sortutako aurrezaintzako programak eta jarduerak bultzatu, koordinatu eta, beharrezkoa bada, betearaziko dituzte ikastetxeetan, gazte-, kultur eta kirol-elkarteetan eta profesional-taldeetan, bai eta lantokietan ere.

   3. Drogamenpekotasunaren arloan, gizarte-ekimenarekin eta bolondresekin elkarlanean jardutea bultzatuko dute, lege honetako IV. kapituluko 3. atalean erabakitakoaz bat.

3. – Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazio Orokorrak udalekin elkarlan egokian jarduteko bideak jarriko ditu, hain zuzen ere drogamenpekotasunen elkarte-aurrezaintzako ekintzak aurrera eraman ahal izateko.

1. – Drogamenpekotasunen berri (arrazoien eta ondorioen berri) emateko estrategiak landuko dituzte administrazio publikoek, droga-kontsumoari buruzko jarrerak eta ohiturak aldatzeko asmoz. Horretarako, hedabideei, bereziki eta lehentasunez jabetza publikokoei, elkarlanean jarduteko eskatuko diete, gizarteak osasunaren aldeko iritzia izatea bultzatzeko.

2. – Drogamenpekotasunei aurrea hartzeko erakundeek bultzatutako kanpainak aurrera eraman ahal izateko, Drogamenpekotasunen Sailen arteko Batzordeak (lege honetako 40. artikuluan arautzen da batzorde hori) doako tarteak izango ditu iragarkientzat, Autonomia Erkidegoan titularitate publikokoak diren hedabideetan. Iragarkientzako denbora gehienez ere iragarkientzat utzitako denboraren %5ekoa izango da, batzordeak berak aukeratutako ordutegiaren barruan. Bestalde, denbora-tarte hori kanpainek iraungo duten artean izango dute erakundeek.

   Euskal administrazio publikoek eta horien menpe dauden erakunde autonomoek, zuzenbide pribatuko erakunde publikoek zein enpresa publikoek, beren aginpideen esparruan, laguntza emango dute erakundeek bultzatutako kanpaina horiek zabaltzeko, haien titularitatekoak diren barruko zein kanpoko publizitate-gune edo -tokiak utziz.

3. – Osasun-administrazioak, epidemien berri emateko eta epidemiak zaintzeko sistemen bidez, drogamenpekotasunen ondorioz laguntza zenbat aldiz ematen den, morbilitatea zenbatekoa den eta zenbat pertsona hiltzen diren zehaztuko du.

4. – Era berean, osasun-sareen barruan informazio-zerbitzuak sortu eta jartzea bultzatuko du osasun-administrazioak, eta informazio-zerbitzu horiek informazioa, aholkularitza eta orientazioa eskainiko diete osasun-zerbitzuen erabiltzaileei eta osasunaren arloko profesionalei, drogamenpekotasunei aurrea hartzeari eta tratamenduari buruz.

5. – Lan-administrazioak, Osalan-en bidez, lan-munduan drogak kontsumitzeak dituen ondorioei buruzko informazioko eta prestakuntzako jarduerak burutuko ditu langileentzako, sindikatuetako ordezkarientzako eta enpresarientzako. Era berean, enpresek beren aldetik informazioko ekintzaren bat aurrera eramaten baldin badute, laguntza emango die horiei lan-administrazioak.

6. – 39. artikuluan aipatzen den laguntzako organoak drogamenpekotasunen aztergune bat izango du, ondorengo helburu orokorra duela: gizarteari drogamenpekotasunen ikuspegi zabala eskaintzea, aztergunean bertan landutako edo sortutako informazioan oinarrituta. Informazio horren hartzaileak drogamenpekotasunen inguruan diharduten pertsonak eta erakundeak izango dira, profesionalki dihardutenak direla edo borondatez dihardutenak direla. Lan hori aurrera eraman ahal izateko, drogen inguruan diharduten agente guztiei drogamenpekotasunei buruz duten informazioa eskatuko die azterguneak.

7. – Eusko Jaurlaritzak ondorengoak sustatuko ditu:

   1. Epidemiei, ekonomiari eta gizarteari buruzko aldian aldiko inkestak eta azterketak, drogamenpekotasunek zenbateko eragina eta indarra duten eta zer nolako arazoak sortzen dituzten ezagutzeko Inkesta horiek Eustat-en bitartez egingo dira ahal dela.

   2. Drogamenpekotasunengatik gizartean, osasun arloan eta ekonomian sortzen diren arazoekin zerikusia duten ikerketa- eta azterketa-ildoak eta prestakuntza.

   3. Aurrezaintzako, laguntzako eta gizarteratzeko programak ebaluatzea.

   4. Drogamenpekotasunen inguruan dagoen dokumentazioa hobetzea. Edozein erakunde publiko zein pribatuk, profesionalek eta interesa duten guztiek dokumentu horiek aztertzeko aukera izatea bermatu beharko du.

      Jarritako helburu horiek lortzen laguntzeko, Eusko Jaurlaritzak beharrezko lankidetza-hitzarmenak izenpetu ahal izango ditu, eta horretarako lehentasuna izango dute Euskal Herriko Unibertsitateak eta Euskal Herriko beste unibertsitateek.

1. – Hezkuntza-administrazioak eta osasun-administrazioak lankidetzan jardungo dute hezkuntzaren esparruan osasuna sustatzeko. Horretarako, eskolako kurrikulumean -maila guztietan- osasunaren inguruko gaiak ere garatuko dituzte eta eskolako giroa osasuntsua izatea bultzatuko dute, bai gorputzari dagokionez eta baita harremanei dagokienez ere. Hori guztia zentroaren antolaketa eta funtzionamendua arautzen duten arauetan jasota egongo da.

   Era berean, bi administrazio horiek elkarlanean jardungo dute, ekainaren 30eko 7/1982 Legean, Eskola Osasunari buruzkoan, aurreikusitako prestakuntzako programak aurrera eramateko; programa horiek ikasle, guraso, irakasle eta ikastetxeetako gainerako langileei zuzenduta daude, eta drogen kontsumo desegokiari aurrea hartzeko asmoa dute.

   Hori dela eta, hezkuntza-komunitatea osatzen duten guztiek eta osasun arloko profesionalek parte hartzea bultzatzeaz gainera, drogamenpekotasunen udal-planen baitan aurreikusita dauden jarduerak ere koordinatuko dituzte hezkuntza- eta osasun-administrazioak.

2. – Eusko Jaurlaritzak beharrezko neurriak hartuko ditu unibertsitateko ikasketetan osasunerako hezkuntza eta drogamenpekotasunen inguruko arlo guztiei buruzko prestakuntza egokia jasotzeko beharrezko edukiak sar daitezela bultzatzeko.

Osasun arloko langileek, gizarte-zerbitzuetakoek, hezitzaileek, Autonomia Erkidegoko poliziak, gizarteko beste bitartekari batzuek nahiz beste edozein motatako langileek, drogamenpekotasunekin zerikusia duten jardueretan baldin badihardute, diziplinarteko prestakuntza jaso beharko dute, eta Euskal Autonomia Erkidegoko administrazio publikoek zehaztuko dute zein programa izango diren horiek. Horretarako, administrazioak berak dituen baliabideez gainera, prestakuntzako proiektuak burutzen dituzten gizarteko ekimenen edo elkarteen laguntza eskatu ahal izango du.

1. – Urriaren 18ko 5/1996 Legean, Gizarte Zerbitzuenean, 3. artikuluan ezarritakoaren ondorioetarako, zerbitzu horiek drogamenpekotasunei aurrea hartzeko burutuko dituzten jarduerak lehentasunezkotzat joko dira eta indartu egin beharko dira dauden gizarte-zerbitzuen programetan.

2. – Aginte publikoek, bakoitzak bere eskumenen barruan, aurrezaintzako jarduerak bultzatuko dituzte bizitzeko baldintzak hobetzeko eta droga kontsumitzea eragiten duten norbanakoaren baitako eta familiako bazterkeriaren eragileak gainditzeko. Horretarako, ondorengoak egingo dituzte:

   1. Arriskua duten gizataldeak biltzea, taldeetan elkartzea bultzatuko dute, eta arreta berezia jarriko da adin txikikoekin eta gazteekin; ondorioz, gazteak ere taldeetan elkartzea bultzatuko da, bai eta zerbaitetan jarduteko, denbora libreko, kiroleko edo kulturako programetan parte har dezaten ere.

   2. Gizarte- eta kultur arloko zerbitzuak eskaintzerakoan, zerbitzu horien ekipamenduaren plangintzan, kontuan eduki beharko dute gizatalde guztientzako aukerak eskaini beharko direla, berdintasunean eta oreka gordeta, drogamenpekotasunak agertzea dakarten eragile guztiak alde batera uzteko.

   3. Gazteen artean lanbide-heziketako beste aukera batzuk, lehen lanpostua aurkitzeko aukerak eta autoenplegua edo enpresak sortzeko bideak bultzatuko dituzte, eskolan aurrera egiterik izan ez dutenek eta lana aurkitzeko biderik ez dutenek ez dezaten, horregatik, drogaren menpe geratzeko arrisku handiagoa izan.

   4. Hirigintzako plangintza egin eta lan horiek aurrera eramaterakoan, solidaritate, berdintasun eta arrazionaltasunezko irizpideak erabil daitezela zainduko dute, hirigintzaren garapena orekatua izan dadin eta horrek drogamenpekotasunak agertzea eragin dezaketen beste eragile batzuk gainditzeko eragile gisa jardun dezan.

Euskal Autonomia Erkidegoko lan-administrazioak, Osalan-en bidez, eta administrazio publikoetako kudeatzaileekin, enpresariekin eta enpresarien elkarteekin nahiz sindikatuekin batera, lan-mundurako aurrezaintzako programak sustatuko ditu, batez ere azaroaren 8ko 31/1995 Legean, Laneko Arriskuei Aurrea Hartzeari buruzkoan, aurreikusitako zerbitzuetan eta jardueretan, eta bertan zehaztutako moduan.

Era berean, laguntzako eta gizarteratzeko programa publikoetan enpresek ere lankidetzan jardutea bultzatuko du.

1. – Euskal Autonomia Erkidegoko poliziak, legez kontrako droga-salerosketari buruzko ikerketak aurrera eramateaz gainera, dagozkion ekintza guztietan elkarlanean jardungo du droga-eskariaren eta -kontsumoaren aurrezaintzaren arloan.

2. – Euskal Autonomia Erkidegoko poliziak, antolamendu juridikoak ezartzen duen menpekotasun organiko eta funtzionalarekiko errespetu osoz, ondorengo lehentasun-irizpideak izango ditu kontuan bere eginkizunak betetzeko orduan:

   1. Drogak legez kanpo banatzeko dauden sareen aurka jardungo du, eta produktu horiek eskaintzea galarazi edo eskaintza hori ahalik eta gehien zailtzen saiatuko da.

   2. Legez kontrako droga-salerosketarekin loturaren bat duten jarduerak ikertuko ditu, bereziki dirua «zuritzearekin» lotuta dauden jarduerak, baina, orokorrean, gertakari horrekin zerikusia duten jarduera ekonomiko guztiak.

   3. Osasun Sailak gai bakoitzaren arriskuari, toxikotasunari, ondorio psikoaktiboen intentsitateari eta menpekotasuna sortzeko azkartasunari buruzko txosten kontrastatua idatzi ondoren, gai bakoitzaren legez kontrako salerosketaren atzetik jotzea bultzatuko du lehentasunez, txostenak alerta garaiz sortu ondoren.

1. – Osasun-administrazioak, indarrean dagoen legeriak dioenaren barruan, arreta berezia jarriko du sorgorgarriak eta psikotropoak kontrolatzeko eta ikuskatzeko, eta modu berean jardun beharko du gai horiek dituzten sendagaiekin, hain zuzen ere ekoitzi, banatu eta denda edo botiketan saltzeko orduan. Bestalde, laborategiak eta gai horiek ekoizten, lantzen eta kanpoan saltzen dituzten zentro edo tegiak ere kontrolatu eta ikuskatuko ditu, eta gauza bera egingo du botikekin eta handizkako biltegiekin.

2. – Sorgorgarriak eta psikotropoak dituzten sendagaiak terapeutikoak ez diren beste helburu batzuetarako erabiltzea saihesteko, sendagaiak eskuratzeko errezeta behar izango da, kasuan kasuko oinarrizko araudian esaten den moduan.

Sendagai sorgorgarri eta psikotropoak erabili behar izateari aurrea hartu eta behar bezala erabiltzeari dagokionez, osasun-administrazioak ondorengoak egingo ditu:

1. – Herritarrek era horretako sendagaiak zenbateraino erabiltzen dituzten aztertu eta horren jarrraipena egingo du, zein gai eta zenbat hartzen diren jakiteko eta osasun publikoarekin zerikusia duten beste arlo batzuen berri izateko ere.

2. – Arreta berezia jarriko du gizartearen hezkuntzan, sendagai horiek ez daitezen erabili helburu terapeutikoetatik kanpora, erabiltzaile izan daitezkeenei eta erabiltzaile direnei zuzendutako kanpainen bidez. Kanpaina horietan produktu horiei buruzko informazio orokorra eta zehatza emango da. Era berean, arreta jarriko du gai horiek legez kontrako salerosketara ez iristeko.

3. – Sendagileen eta botikarien ordezkariekin harremanetan jarriko da, sendagai horiek neurriz erabiltzeko helburua duten planak gauzatzeko eta gehiegi nork kontsumitzen duen jakiteko, horri irtenbidea aurkitzeko asmoz.

4. – Kontuan hartuko da gizonek eta emakumeek sendagaiak hartzeko eragile ezberdinak egoten direla, eta horren ondorioak ere aztertuko dira.

Alkoholdun edarien eta tabakoaren iragarkiek, beti, ondorengo mugak bete beharko dituzte:

1. Iragarki horiek ezingo dira bereziki adin txikikoei zuzenduta egon, eta ezin izango dira gazteak alkoholdun edariak kontsumitzen edo tabakoa erretzen agertu.

2. Debekatuta egongo da alkoholdun edarien eta tabakoaren iragarkietan adin txikikoen irudia eta ahotsa erabiltzea; gainera, adin txikikoak ezingo dira horrelako iragarkietan protagonista izan, ezta agertuere.

3. Ez dira elkarri lotuta agertu beharko alkoholdun edariak nahiz tabakoa kontsumitzea eta etekin fisikoa hobetzea, kotxeak gidatzea edo armak erabiltzea. Era berean, iragarkiek ez dute kontsumo horrek gizartean edo sexuaren arloan arrakasta dakarren itxura eman beharko, edo sendatzeko, bizkortzeko edo lasaitzeko gaitasuna duela adierazi beharko; arazoak konpontzeko bide bat denik ere ezin izango dute adierazi eta kontsumo hori ezin izango da lotu hezkuntzako, osasunaren arloko edo kiroleko jarduerekin.

4. Ezin izango dute alkoholdun edariak eta tabakoa neurririk gabe kontsumitzea bultzatu, ezta ere ez edatea edo edan gabe egotea gauza txarra balitz bezala agertu. Bestalde, edari batzuek duten alkohol-kopuru handia ezin izango da nabarmendu ezaugarri positiboa bailitzan.

5. Marka edo merkataritzako izenen erreprodukzio grafikoak egin ahal izateko, produktuek behar bezala erregistratuta egon beharko dute, eta kasu guztietan garbi asko erakutsi beharko da zenbat alkohol duen kasuan kasuko edariak eta zenbat nikotina eta alkaterna duen dena delako tabako-markak.

Azoketan, erakusketetan edo antzeko jardueretan 20 gradu ehundar baino gehiagoko alkoholdun edariak edo tabakoa sustatu nahi direnean, sustatze hori gainerako guneetatik bereiztutako tokietan egingo da.

1. – Debekatuta egongo da kanpoko iragarkietan alkoholdun edarien eta tabakoaren iragarkiak egitea. Kanpoko iragarkitzat hartuko dira erabilera orokorrekoak diren guneetatik doazen edo gune horietan dauden nahiz leku irekietan dauden pertsonen arreta irudiaren edo soinuaren bidez erakartzeko gai diren iragarkiak.

2. – Ez dute debeku hori izango legez baimendutako produkzio- edo salmenta-guneetako ikur edo adierazleek; dena den, horiek ere 13. artikuluan aipatzen diren mugak izango dituzte.

1. – Debekatuta egongo da alkoholdun edarien eta tabakoaren iragarkiak jartzea ondorengo leku publikoetan:

   1. Batez ere 18 urtez beherako pertsonentzat diren lokaletan.

   2. Kirol-zentroetan, osasun-zentroetan, ikastetxeetan eta horietako sarbideetan.

   3. Zinema eta ikuskizun-aretoetan, gaueko azkenengo saioan izan ezik.

   4. Garraio publikoen barruko aldean, geltokietan eta portu eta aireportuetan jendea egoteko egokitutako lekuetan.

2. – Debekatuta egongo da alkoholdun edarien eta tabakoaren iragarkiak egitea postontzietan orriak sartuta, posta bidez bidalita, telefonoz deituta eta, oro har, dena delako bizilekura bidalitako mezuen bidez, salbu eta 18 urte baino gehiagoko pertsonen izenean bidaltzen badira, edo mezu horiek denak, kalitateari eta kantitateari dagokienez, guztira bidaltzen den publizitatearen barruan ardura gutxikoak badira.

1. – Euskal Autonomia Erkidegoan argitaratzen diren egunkari, aldizkari eta gainerako argitalpenak nahiz grafikoki erregistratu eta erreproduzitzeko beste edozein bitarteko, baita soinu bidezkoak ere, ondorengo mugen pean egongo dira:

   1. Ezin izango da horietan alkoholdun edarien edo tabakoaren iragarkirik sartu, 18 urtez beherakoei zuzendutakoak baldin badira.

   2. Gainerako kasuetan, debekatuta egongo da alkoholdun edarien eta tabakoaren iragarkiak jartzea lehenengo orrialdean, kirolei buruzko orrialdeetan, 18 urtez beherakoei zuzendutako tarteetan eta denbora pasatzekoak dituzten tarteetan.

2. – Debekatuta egongo da Euskal Autonomia Erkidegoan kokatutako irratiek alkoholdun edarien eta tabakoaren iragarkiak egitea goizeko 8:00etatik gaueko 10:00ak bitartean.

3. – Debekatuta egongo da Euskal Autonomia Erkidegoan kokatutako telebistek alkoholdun edarien eta tabakoaren iragarkiak egitea goizeko 8:00etatik gaueko 10:00ak bitartean.

1. – Dena delako markak, gauzakiak edo produktuak, duen izenagatik, erabilitako hitzengatik, grafismoagatik, aurkezteko moduagatik edo beste arrazoiren batengatik, zeharka edo erdi ezkutuan alkoholdun edarien edo tabakoaren iragarkiaren eginkizuna hartzeko aukera baldin badago, horien iragarkiak egitea ere debekatuta egongo da.

2. – Euskal Autonomia Erkidegoan kokatutako telebistetan, bertan egindako programetan ezin izango dira agertu aurkezleak edo elkarrizketatuak tabakoa erretzen edo alboan alkoholdun edariak edo tabakoa dituztela, ez eta produktu horien markak, izen komertzialak, logotipoak zein bestelako zeinuak, produktu horiek identifikatzeko edo gogora ekartzeko balio dutenak, bistan direla.

3. – Kiroleko, hezkuntzako, kulturako edo gizarteko dena delako ekitaldia dagoela baliatuz edo horiek babesteko aitzakiaz, ezin izango da alkoholdun edarien edo tabakoaren iragarkirik egin; debeku bera egongo da lehiaketa, zozketa eta kontsumoa eragiteko antzeko beste aukerentzat ere.

4. – Aurreko idatz-zatietan ezarritako debekuetatik kanpora geratuko dira Euskal Autonomia Erkidegoan kokatutako emisio-zentroek dagokien kateekin bat egitearen ondorioz aurrera eramandako programetan (berariaz iragarkietarako ez direnetan) egin daitezkeen iragarkiak.

39. artikuluan aipatzen den laguntzeko organoaren eginkizuna izango da drogamenpekotasunaren arloan legearen kontrako iragarkiak eragozteko asmoz hartu behar diren neurriak bultzatzea.

1. – Ondorengo pertsonei ezin izango zaie alkoholdun edaririk saldu, ez eta eskueran jarri ere:

   1. 18 urtez beherakoei.

      22. artikuluko 1. lerroaldean aipatzen diren profesionalei, zerbitzua eskaintzen dihardutenean.

2. – Makina automatikoen bidez ezin izango da alkoholdun edaririk saldu edo eskueran jarri, makina horiek establezimendu itxietan ez baldin badaude, eta pertsona jakin batek ikusteko moduan egon ere, 1. lerroaldean aipatzen diren debekuak betetzen direla ziurtatzeko.

3. – Ondorengo lekuetan ezin izango da alkoholdun edaririk saldu, ez eta eskueran jarri ere:

   1. Burutzen dituzten jarduerengatik eta eskaintzen dituzten zerbitzuengatik, batez ere 18 urtez beherakoentzat diren tegi eta zentroetan.

   2. 18 urtera arteko ikasleentzako ikastetxeetan.

4. – Ondorengo lekuetan ezin izango da 20 gradu ehundar baino gehiagoko alkoholdun edaririk saldu, ez eta eskueran jarri ere:

   1. 18 urte baino gehiagoko ikasleentzako irakaskuntza-zentroetan.

   2. Administrazio publikoen egoitzetan.

   3. Geltokietan eta autobide eta autopistetako zerbitzugune eta ostalaritzako guneetan.

   4. Kirol-instalazioetako eta osasun-zentroetako gune, taberna eta kafetegietan; gune horiek bereiztuta eta seinaleak jarrita egon beharko dute.

5. – Aurreko lerroaldeetan aipatu diren leku guztietan, duten debekuaren berri emango da, erregelamendu bidez zehaztuko den seinaleak jarrita.

1. – Debekatuta egongo da tabakoa, tabakotik sortutako produktuak edo imitazioak 18 urtetik beherako pertsonei saltzea edo eskueran jartzea, horiek kontsumitzera bultza baditzake horrek.

2. – Debekatuta egongo da tabakoa saltzea:

   1. Makina automatikoen bidez, makina horiek establezimendu itxietan ez baldin badaude, eta pertsona jakin batek ikusteko moduan egon ere, 1. lerroaldean aipatzen diren debekuak betetzen direla ziurtatzeko.

   2. Osasun-zentroetako eta 18 urtera arteko ikasleentzako ikastetxeetako gune guztietan.

   3. Kirol-instalazioetan.

   4. Burutzen dituzten jarduerengatik eta eskaintzen dituzten zerbitzuengatik, batez ere 18 urtez beherakoentzat diren tegi eta zentroetan.

   5. Indarrean dagoen legerian ontziratzeko eta etiketatzeko jarritako arauak bete gabe.

1. – Debekatuta izango dute alkoholdun edariak kontsumitzea ondoren zehazten diren zerbitzuak eskaintzen dituzten pertsonek, zerbitzua eskaintzen ari direla:

   1. Zerbitzu publikoko ibilgailuen gidariek.

   2. Osasun arloko langileek.

   3. 18 urtetik beherako ikasleak dituzten irakasleek.

   4. Kidego armatuetako kideek eta beren eginkizunetan armak eraman beharra duten profesionalek.

   5. Beren jarduera alkoholdun edarien eraginpean aurrera eramanez gero, norberaren edo beste pertsona batzuen bizitza nahiz osotasun fisikoa arriskuan jar lezaketen guztiek, orokorrean.

2. – Ohiz kanpoko egoeretan, erregelamendu bidez zehaztutako salbuespenak izango ditu aurreko lerroaldean aipatzen den debekuak zenbait lanbideren kasuan, jarduerak izango duen interes publikoaren arabera.

3. – Zerbitzua eskaintzen ari direnean edo eskaintzeko gertu daudenean, 1. lerroaldean aipatzen diren langileek ezin izango dute odolean 1.000 cc-ko 0,3 gramo alkohol baino alkohol-tasa handiagoa izan. Laneko arriskua saihesteko planetan edo aurrezaintzako neurrietan, 1. lerroaldean aipatzen diren lan-moduetan odoleko gehienezko alkohol-tasa zorrotzagoak jarri ahal izango dituzte. Era berean, tasa horiek egiaztatzeko moduak ere zehaztuko dituzte, eraginkorrak direla ziurtatzeko. Hori guztia negoziazio kolektiboaren baitan egingo da.

1. – Guztiz debekatuta egongo da ibilgailu edo garraiobide publiko guztietan eta pribatu osagarri guztietan erretzea:

   1. Jende askorentzako ibilgailu edo garraiobide guztietan, hiri barrukoak nahiz hiriartekoak izan.

   2. Eskola-garraioko ibilgailuetan eta erabat edo zati batean 18 urtez beherakoak edo gaixoak garraiatzeko erabiltzen diren ibilgailuetan.

2. – Garraiobideen jabeak diren enpresak izango dira aurreko lerroaldean esandakoa zorrotz betearazteko erantzukizuna izango dutenak. Gainera, erabiltzaileei erreklamazio-orriak -Euskal Autonomia Erkidegoko kontsumitzaileen eta erabiltzaileen erreklamazio-orriak arautzen dituen 5/1997 Dekretuan, urtarrilaren 14koan, aipatzen direnak- emateko obligazioa eta erretzeko zein muga dagoen adierazteko obligazioa dute, bai eta arauhausteei dagozkien zigorren berri emateko obligazioa ere. Garraiobidearen tiketean idatzita egon beharko du debekatuta dagoela erretzea.

3. – Ezin izango da erre:

   1. Langilearen osasunarentzat arrisku handiena sortzen den lekuetan, tabakoak eragiten duen kaltea industriako kutsatzaileak eragiten duenarekin batera agertzen delako.

   2. Haurdun dauden emakumeek lan egiten duten edozein lan-esparrutan.

4. – Artikulu honen 5. lerroaldean aipatzen diren salbuespenak egongo diren arren, ezin izango da erre:

   1. Haurtzaindegietan eta 18 urtez azpikoentzako gizarte-laguntzako zentroetan.

   2. Osasun-zentro, osasun-zerbitzu eta osasun-guneetako leku guztietan.

   3. Gizarte-zerbitzuen zentroetan.

   4. Ikastetxeetan.

   5. Administrazio publikoetako gune guztietan, aire zabalean daudenetan izan ezik.

   6. Jakiak egin, eraldatu, manipulatu, prestatu edo saltzen diren lekuetan, batez ere jaki horiek jateko diren lekuetan izan ezik. Dena den, jakien maneiatzaileek debekatuta izango dute erretzea.

   7. Erabilera publiko orokorrekoak diren lekuetan, irakurtzeko lekuetan edo erakusketak egitekoetan, hala nola museoetan, liburutegietan eta hitzaldiak eta erakusketak egiteko aretoetan.

   8. Merkataritza-gune itxietan, jendea sarritan biltzen bada horietan.

   9. Antzokietan, zinema-aretoetan eta ikuskizun publikoak eta kirol-ikuskizunak izaten diren beste toki itxietan.

   10. Igogailuetan eta jasogailuetan.

5. – Antzokietan, ikuskizun publikoetarako edo kirol-ikuskizunetarako beste toki itxietan, talde-garraioko geltokietako itxaron-geletan, administrazio publikoen egoitzetan eta erretzerik ez dagoen beste edozein lekutan, erretzaileentzako leku berezituak egokituko dira, horretarako direla argi eta garbi adierazita. Ezin baldin bada erretzaileentzako leku bereziturik egokitu, inon ere ezin dela erre adieraziko zaie erretzaileei, seinale egokien bidez.

6. – Aire zabalean ez dauden merkataritza-guneetan, pertsona-kopuru handia ibiltzen baldin bada bertan, nabarmen adierazi beharko da zeintzuk diren erretzeko aukera eskaintzen duten guneak; izan ere, kontrol gutxi dagoenez leku horietan eta arriskua handia denez, ez da araua bete gabe geratzerik nahi.

7. – Osasun- eta gizarte-zerbitzuetako zentro eta guneetan, erretzeko aukera non dagoen erabaki eta adieraziko du zuzendaritzak. Dena den, zerbitzuen erabiltzaileek eta bisitan datozenek erretzeko leku batzuk izango dituzte eta zentroetako langileek beste batzuk.

8. – Ikastetxeetan zuzendaritzak bereziki horretarako aukeratutako lekuetan baino ezin izango da erre. Leku horiek, dena den, ezingo dira izan irakasleak eta ikasleak elkarrekin egoten diren lekuak, ikasleak 18 urtez beherakoak baldin badira.

9. – Lokal, zentro eta guneen titularrak eta administrazio publikoetako zentro eta egoitzen kasuan horietan eskumena duten organoak (artikulu honetako 3. eta 4. lerroaldeetan aipatzen direnak) izango dira aipatu ditugun arauak zorrotz betetzeko erantzukizuna izango dutenak. Era berean, erretzeko mugak eta debekuak non dauden adierazteko obligazioa izango dute, eta erreklamazio-orriak ere -Euskal Autonomia Erkidegoko kontsumitzaileen eta erabiltzaileen erreklamazio-orriak arautzen dituen 5/1997 Dekretuan, urtarrilaren 14koan, aipatzen direnak- eduki beharko dituzte erabiltzaileen eskura jartzeko (erabiltzaileei orri horiek erabiltzeko aukera dutela jakinarazi beharko zaie).

1 d) artikuluan aipatzen diren gaiak behar ez bezala erabiltzeko aukerari aurrea hartzeko, Eusko Jaurlaritzak ondorengo jarduerak eramango ditu aurrera:

1. – Produktu horiek duten pozoigarritasunaren edo arriskuaren berri emateko etiketak erabiltzea bultzatuko du.

2. – Produktu horiek egiterakoan, beste gai gehigarri batzuk erabiltzea bultzatuko du; gai horiek produktua era arriskutsuan erabiltzeari trabak jartzeko modukoak izan beharko dute eta ez dute erabiltzaileentzat ondorio kaltegarririk izan beharko.

1. – 18 urtez beherakoei inoiz ere ezin izango zaizkie 2.1 d) artikuluan aipatzen diren gaiak saldu edo eskueran jarri.

2. – 2.1 d) artikuluan aipatzen diren gaiak dituzten produktuak ezin izango dira 18 urtez beherakoen arreta bereziki beregana dezaketen kolore, itxura eta grafismoarekin edo bestelako ezaugarriekin eskaini.

1. – Drogamenpekoari laguntza eskaintzerakoan, arreta berezia jarri beharko da batez ere ondorengo eskubideak errespetatzeko:

   1. Eskura ditzakeen zerbitzuei buruzko informazioa jasotzeko eskubidea, eta jaso behar duen tratamenduak eskatzen dituen baldintzak ezagutzeko eskubidea.

   2. Egoera isilpean gordetzeko eskubidea.

   3. Osasun-zerbitzuek aukeran eskaintzen dizkioten tratamenduen artean aukeratzeko eskubidea.

   4. Tratamendua hartzeari uko egiteko eskubidea, indarrean dagoen legeriak aipatzen dituen salbuespenetan izan ezik.

   5. Errespetuzko eta duintasunezko tratua izateko eskubidea.

2. – Euskal Autonomia Erkidegoko aginte publikoek beharrezko jarduerak eramango dituzte aurrera drogamenpekoak, gainerako herritar guztiek bezala, sistema publikoaren kontura osasun-zerbitzu egokiak eskuratuko dituela bermatzeko. Hori guztia Osasun Sistema Nazionalaren laguntzen katalogoan esaten denaz bat egingo da.

Drogamenpekoei zuzendutako osasun-jarduerak Euskal Autonomia Erkidegoko osasun-zerbitzuetan guztiz integratu behar direla oinarri hartuta, eta drogamenpekotasuna jasaten duen gaixoa beste edozein gaixo bezalakoa dela kontuan izanda, osasun-zerbitzuek ondorengo irizpideen arabera jardungo dute:

1. – Drogamenpekoek dituzten osasun-arazoei aurre egiteko, batez ere esparru komunitarioan jardungo da, eta nagusiki ospitalez kanpoko laguntza-baliabideak, ospitaleratze laburren sistema eta etxean emandako laguntza erabiliko dira, ospitaleratzeko premia ahalik eta txikiena izateko.

2. – Ospitalera eraman beharra dakarren gaitzen bat baldin badu gaixoak, ospitalean gaixotasun horri dagokion unitatean egongo da.

3. – Sendatzeko eskaintzen den aukera integrala izango da. Sendabideak jarraitu egingo duela ziurtatzeko, dauden baliabideak -osasun-arlokoak, komunitatekoak eta gizartekoak- koordinatu egingo dira.

4. – Osasun arloko laguntzak batez ere helburu hauek izango ditu: drogamenpekoak pozoigabetzea, ohituragabetzea, dituzten arriskuak gutxitzea, kalteak gutxitzea eta osasun-baldintza orokorrak hobetzea.

5. – Osasun-laguntza emateko ohiko egituren baitan, tratamendua emateko programa integralak jarriko dira, eta tratamendu hori talde profesional egokiek eskainiko dute, eta drogamenpekotasunen antzemateari, orientabideari eta tratamenduari buruzkoan, oinarrizko laguntzaren sarea hobetzeko ahaleginak egingo dira. Zerbitzuak, lurraldeka, zuzentasunez banatuko dira.

6. – Osasun-laguntza ematerakoan, kontuan izango da emakumea izatea, emakumeak diren drogamenpekoek bestelako arazoak ditzaketelako.

28. artikuluan jarri diren irizpideen arabera, ondorengoak egingo ditu osasun-administrazioak:

    1. Drogamenpekotasuna duten pertsonei beharrezko laguntza egokia eskainiko die, ondorengoaren arabera: gai toxiko batzuek eta besteek duten pozoigarritasunaren, menpekotasuna sortzeko gaitasunaren edo pertsonen jokabidea aldatzeko gaitasunaren arabera.

    2. Drogamenpekoak dituen arriskuak eta kalteak gutxitu eta osasun-baldintza orokorrak hobetzeko helburua duten programak aurrera eramatea bultzatuko du. Horien barruan, lehentasuna izango dute osasunean hezitzeko aurreikusita dauden jarduerek eta GIBek kutsatutako droga-hartzaileei eta HIESa duten pertsonei emandako aholkuek.

    3. Programa bereziak landuko ditu aldi luzeko drogamenpekoei eta gaixotzeko joera eta arrisku handiena duten drogamenpekoei laguntzeko. Programa horien barruan, opioaren ordezko gaiekin tratamendua jasotzeko aukera, osasun-kontrola izateko aukera eta laguntza banan-banakoa izateko aukera sartuko dira.

1. – Osasun-zerbitzu egokiak eskaintzen direla eta Euskal Autonomia Erkidegoan dauden baliabide guztiek koordinatuta dihardutela bermatzeko, osasun-administrazioak, dagoenaren osagarri gisa eta baliabide publikoak ahalik eta ondoen erabili ondoren, hitzarmenak izenpetu ahal izango ditu pozoigabetzeko, ohituragabetzeko, arriskuak eta kalteak gutxitzeko eta tarteko helburuak aurrera eramateko lanean diharduten zentro pribatuekin. Hitzarmen horiek izenpetzerakoan, bi erakundek baldintza berak eskaintzen dituztenean, lehentasuna izango dute dirua irabazteko asmorik ez duten erakundeek.

2. – Administrazioak, interes publikoak hala egitea bidezkoa dela erakusten badu, diru-laguntzak eman ahal izango dizkie aurreko lerroaldean aipatzen diren zentro pribatuei, indarrean dagoen legeriak dioena betez.

1. – Diagnostikoaren, pozoigabetzearen eta ohituragabetzearen arloko osasun-laguntza eskaintzen duten zentroek aldez aurretik baimena eskuratu eta dagokion lekuan izena emanda egon beharko dute, gai horren inguruan indarrean dagoen araudiak dioena beteta.

2. – Zentro horiek indarrean dagoen legeriak ezarritako baldintza guztiak bete beharko dituzte beti, ikuskatzeari, ebaluazioari, kontrolari eta estatistika- eta osasun-gaiei nahiz gainerako kontuei dagokienez.

1. – Espetxeetan dauden drogamenpekoentzat, laguntza integrala emateko programak jarriko dira abian (horien barruan, laguntza psikoterapeutikoa dagoela) , legeria penala ezarrita ere laguntza terapeutikorik ez duten gaixoentzat. Era berean, ezaugarri berak dituzten beste programa batzuk eramango dira aurrera adin txikikoentzako babes-zentroetan edo erreforma-zentroetan dauden drogamenpekoekin.

   Programa horiek, beti, ikuskatzearen, ebaluazioaren, kontrolaren eta estatistika eta osasun arloko informazioa ematearen inguruan ezarritako arauak bete beharko dituzte.

2. – Legeria penala ezartzearen ondorioz laguntza terapeutikoa eskuratzea dagokien Euskal Autonomia Erkidegoko espetxeetako drogamenpekoek tratamendua gorago aipatutako programen barruan jaso ahal izateko, beharrezko baliabide materialak jarriko dira.

1. – Drogamenpekoek dituzten gizarteko premiei erantzuteko eginkizuna eta pertsona horiei gizarteratzen laguntzeko neurriak aurrera eramateko eginkizuna gizarte-zerbitzuena izango da, eta gizarte-zerbitzuek lan hori urriaren 18ko 5/1996 Legean, Gizarte Zerbitzuenean, orokorrean jasotako printzipioekin bat eraman beharko dute aurrera.

2. – Gai horri lotuta, gizarte-zerbitzuek lehentasun hauek izango dituzte:

   1. Drogamenpekotasuna duten emakume eta gizonak baztertzea, pertsona horiek bereizkeria jasatea eta horien bizitza autonomoari mugak jartzea eragiten duten arrazoiei aurrea hartzea.

   2. Drogamenpekoa bere ingurunean (pertsonarenean berarenean, familiakoan eta gizartekoan) barneratzen saiatzea, gizarteratzen saiatzeaz gainera.

   3. Drogamenpekoei lan-munduan sartzen laguntzeko, pertsona horiek lanen bat aurkitzeko duten aukera areagotzeko programak aurrera eramatea. Bereziki era honetako jarduerak bultzatuko dira: enplegua lortzeko plan pertsonalak, lan egiteko norberaren ezaugarriak garatzea, lanbideei buruzko informazioa ematea enplegua lortu ahal izateko, eta lana lehiatsu bilatzeko teknikak. Era berean, drogamenpekoak trebatzeko eta lan-munduan errazago sartzeko heziketa-planak ezarriko dira.

   4. Drogamenpekoek osasun-zerbitzuetan bazterkeria jasan dezaten saihestea. Pertsona horiek zerbitzu publiko guztietan normalizatuta dauden jardueren baitan egongo dira.

   5. Gazteei dagokienez, taldeak osatzeko ekintzak bultzatzea; horren bidez, aurrezaintzako lan garrantzitsua burutzeaz gainera, bazterkeria jasaten duten gazteak gizarteratzeko tresna baliagarria edukiko da. Helburu hori lortzeko, bereziki hezkuntzako hainbat programa orokor aprobetxatuko dira, esate baterako lanbiderako gaikuntza lortzekoak, enplegukoak, etxebizitzenak eta gizarte-zerbitzuen sarekoak.

3. – Drogamenpekoak benetan gizarteratzea bultzatzeko asmoz, aginte publikoek, gizarte-zerbitzuen sistemaren bidez, gizarteak drogamenpekotasuna ulertzeko duen modua aldatzeko beharrezko pausoak bultzatuko dituzte, drogamenpekoen ezaugarri bereziak eta pertsona horientzako beharrezko zerbitzuak onartuak izan daitezen.

4. – Administrazio publikoek ebaluatu eta egokitu egingo dituzte gizarteratzera zuzendutako baliabideak, hala nola tutoretzapeko etxebizitzak, lanerako trebatzeko eta laguntza juridiko eta psiko-sozialerako tailerrak.

1. – Atxilotutako pertsonari laguntzeko eta orientabideak emateko zerbitzua izango du Eusko Jaurlaritzak, eta zerbitzu horren bidez, berehalako laguntza eta oinarrizko gizarte-zerbitzu arrunten berri emango zaio, ahal bezain azkar, atxilotutako drogamenpekoari, beste edozein pertsonari bezala. Era berean, zerbitzu horrek prozesu batean inputatuta dauden pertsona horiei buruzko erabakiak hartu behar dituzten organo judizialei informazio egokia emango die; gainera, internatzea erabakiko balitz, horren ordez beste neurri batzuk hartzea proposatuko luke.

2. – Euskal Autonomia Erkidegoko poliziak zerbitzu horrekin elkarlanean jardungo du, eta arauhausleak drogamenpekoak diren kasuetan, pertsona horiei Euskal Autonomia Erkidegoan dauden oinarrizko baliabideen berri emango die.

Legez eratutako elkarri laguntzeko elkarteek eta, orokorrean, antzeko eginkizunak burutzen dituztenek gizarte-zerbitzuen arloan eskumenak dituzten aginte publikoen laguntza jaso ahal izango dute. Laguntza horiaholkularitza teknikoaren, bestelako laguntzen edo diru-laguntzen bidez emango da. Dena den, laguntzak jasotzeko, esparru horretako gizarte-zerbitzuekin koordinatuta jardun beharko dute.

1. – Lege hau aplikatzearen ondorioz burutu behar diren jarduera publikoak eta arau–garapena Eusko Jaurlaritzak, foru-aldundiek eta udalek burutuko dituzte, zeinek bere eskumenaren arabera, hezkuntzan, kulturan, herri–segurtasunean, merkataritzan, osasunean, gizarte–zerbitzuetan eta abarretan.

2. – Edonola ere, Eusko Jaurlaritzaren esku geratuko da lege honetan arauturiko jardueren plangintza eta koordinazioa egitea.

3. – Foru-aldundien esku geratuko da drogamenpekotasunei aurrea hartzeko programak eta gizarteratzeko jarduerak prestatu eta garatzea, lege honen 37.1 artikuluan arauturiko Drogamenpekotasunen Planean jasotako xedapenei jarraiki.

4. – Udalei, banaka edo partzuergoan, Drogamenpekotasunen Udal Plana prestatu eta garatzea dagokie, 37.1 artikuluan arauturiko Drogamenpekotasunen Planean jasotako xedapenei jarraiki.

1. – Eusko Jaurlaritzak Drogamenpekotasunen Plana egin eta Eusko Legebiltzarrari bidaliko dio osoko bilkuran edo batzordean eztabaidatzeko komunikazio gisa, bost urtean behin, onar dezan. Plan horretan Euskal Autonomia Erkidegoko administrazioek epealdi jakin batean burutu behar dituzten programak eta ekintzak jasoko dira modu koordinatu eta orokorrean. Jarduera horiek aurrezaintza, laguntza eta gizarteratzeko arlokoak izango dira, eta arlo horietan diharduten administrazio eta elkarteei aukera emango zaie, plana prestatu bitartean, beren iritziak azaltzeko. Nolanahi ere, ahalegina egingo da plana Estatuko eta Europako planen epe bererako izan dadin.

   Eusko Jaurlaritzak urtero bidaliko dio txosten bat Legebiltzarrari planaren ebaluazioarekin.

2. – 36.4 artikuluan arauturiko Drogamenpekotasunen Udal Planean programak eta ekintzak jasoko dira egoki antolatuak. Programa eta ekintza horiek drogamenpekotasunen arloari dagozkion gizarte-ekimeneko egiturek estrukturatuak eta planifikatuak egongo dira eta egitura horien aholkularitzaz eratuak, dagokien udal-esparruan eta Drogamenpekotasunen Planari buruzkoan.

Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazioak, foru-aldundiek eta udalek, zeinek bere eskumenaren arabera, lege honetan jasotako jarduerak burutzeko behar diren kredituak bereizi behar dituzte beren aurrekontu orokorretan, horretarako onartzen diren programak eta aurrekontu–baliabideak aintzat harturik.

Eusko Jaurlaritzari drogamenpekotasunen politika taxutzen aholkatzeko, eta jarduerak koordinatzen eta kontrolatzen laguntzeko, laguntzako organo bat eratuko da, erregelamendu bidez ezarriko diren egitura eta eginkizunak izango dituena.

1. – Lege honen 39. artikuluko laguntzako organoa atxikitzen den sail berean sortuko da Drogamenpekotasunen Sailen arteko Batzordea, eta hortik koordinatuko dira Eusko Jaurlaritzaren jarduera guztiak drogamenpekotasunen arloan.

2. – Drogamenpekotasunen Sailen arteko Batzordeari dagokio lege honen 37.1 artikuluan arauturiko Drogamenpekotasunen Planaren proposamena egitea. Halaber, batzorde horri dagokio Eusko Jaurlaritzako sailek eta horien menpe dauden erakunde autonomoek, zuzenbide pribatuko erakunde publikoek zein enpresa pribatuek lege honetan zehazten diren konpromisoei aurre egin ahal izateko beharko dituzten kredituen proposamena egitea.

3. – Batzordeburu lehendakaria izango da, edo horren ezean, drogamenpekotasunen arloko sailburua, edo horrek eskuordetzen duena, eta berezko kide izango da 39. artikuluan aipaturiko laguntzako organoko titularra. Horietaz gainera, kide gehiago izango dira, sailburuorde mailakoak, arlo jakinetan eskumena duten sailburuek izendatuak. Hona arloak: osasuna, drogamenpekotasunak, gizarte-zerbitzuak, hezkuntza, herrizaingoa, justizia, enplegua, arautu gabeko prestakuntza, gazteria, kirola, industria, kontsumoa eta lan-osasuna.

4. – Erregelamendu bidez zehaztuko dira batzordearen egitura, antolamendua eta eginkizunak.

1. – Lege honen 39. artikuluko laguntzako organoa atxikitzen den sail berean sortuko da Drogamenpekotasunen Aholku Batzordea. Drogamenpekotasunei aurre egiten saiatzen diren gizarte–sektoreek parte hartzeko organo nagusia izango da, baita kontsulta egiteko eta aholkua emateko organoa ere drogamenpekotasunei buruzko lege, erregelamendu eta planei dagokienez.

2. – Drogamenpekotasunen Aholku Batzordea honela osatuta egongo da:

   • Burua: 39. artikuluan aipatzen den laguntzako organoko titularra.

   • Idazkaria: goian aipatutako organoko teknikari bat, batzordeko buruak izendatua.

   • Kideak:

     1. Drogamenpekotasunen Sailen arteko Batzordean ordezkaritza duten Eusko Jaurlaritzako sailetatik bokal bana.

     2. Hiru foru-aldundietatik ordezkari bana, eta Euskal Udalen Elkarteak (Eudel-ek) izendaturiko sei ordezkari.

     3. Lau bokal, Drogamenpekotasunen Sailen arteko Batzordeak drogamenpekotasunen arloko pertsona ospetsu eta gaituen artetik izendatuak.

     4. Bost bokal, Eusko Legebiltzarrak izendatuak. Bokal horiek legebiltzar-talde desberdinetakoak izango dira.

     5. Bokal bat, enpresarien erakunde mailako ordezkaritza duten Euskal Autonomia Erkidegoko enpresari-elkarteek izendatua, aplikatu beharreko arauen arabera.

     6. Bokal bat, Euskal Autonomia Erkidegoan ordezkaritzarik handiena duten sindikatuek eta sindikatu-konfederazioek izendatuak eta langile-ordezkarien eta enpresa-batzordeetako kideen eta administrazio publikoetako organoetako kideen %10 edo gehiagoko ordezakaritza dutenek izendatuak.

     7. Gizarte Ongizaterako Euskal Kontseiluak izendaturiko bokal bat.

     8. Euskadiko Gazteria Kontseiluak izendaturiko bokal bat.

     9. Euskadiko Eskola Kontseiluak izendaturiko bi bokal.

     10. Euskal Autonomia Erkidegoko Auzitegi Nagusiak izendaturiko bokal bat.

     11. Drogaren aurkako Euskal Autonomia Erkidegoko fiskal berezia.

     12. Bokal bana, Mediku, Botikari, Psikologo, Abokatu, Gizarte Langile, Gizarte Hezitzaile, Erizaintzan Diplomatu, Filosofia eta Letretako Doktore eta Lizentziatu eta Kazetarien elkargoetatik. Gizatalde horiek elkargo gisa eraturik ez daudenean, bokala hautatzea kasuan kasuko arloan hedadura gehien duen lanbide-elkartearen esku egongo da.

     13. Sei bokal, drogamenpekotasunen arloan lan egiten duten gobernuz kanpoko erakundeen izenean, batzordeburuak izendatuak, GKEen proposamenez.

     14. Bokal bat, Emakumearen Euskal Erakundeak (Emakundek) izendatua.

     15. Bokal bana, Euskal Autonomia Erkidegoko unibertsitateetatik.

     16. Euskal Autonomia Erkidego osoan diharduten kontsumitzaileen elkarte edo federazioek izendaturiko bokal bat.

         Kide horietako bakoitzaren ordezkoa ere zehaztuko da.

3. – Egitura, antolamendua eta eginkizunak erregelamendu bidez arautuko dira.

4. – Drogamenpekotasunen Aholku Batzordeak honako eginkizun hauek izango ditu berezko:

   1. Egokitzat jotzen dituen txostenak, iradokizunak, azterlanak eta proposamenak prestatzea, horretarako behar dituen argibideak eskuratu ahal izango dituela. Edonola ere, egindako kudeaketari buruzko analisia jasotzen duen urteko txostena prestatuko du, eta hor urtean zehar gertatu diren aldaketak bilduko dira.

   2. Euskal administrazio publikoek azaldutako gaiei buruzko aholkularitza ematea.

   3. Lege honetako 37.1 artikuluan aipatzen den Drogamenpekotasunen Bosturteko Planaren aurretik derrigorrez eman behar den txostena idaztea.

   4. Euskal administrazio publikoek drogamenpekotasunen arloan prestatzen dituzten planak eta arauak aztertu eta, hala balegokio, iritzia ematea.

   5. Antolakuntza eta funtzionamenduaren erregelamendua prestatzea.

   6. Erregelamendu bidez zehazten den beste edozein eginkizun betetzea.

Foru-aldundiek eta udalek, zeinek bere eskumenaren barruan, drogamenpekotasunen foru batzordeak eta udal batzordeak eratu ahal izango dituzte. Batzorde horiek Drogamenpekotasunen Aholku Batzordearen eginkizunen antzekoak izango dituzte.

1. – Erakunde publikoek, indarrean dauden legeekin bat eginik, hitzarmenak izenpetu eta diru–laguntzak eman ahal izango dituzte, erakunde pribatuek zenbait zerbitzu eskain dezaten.

2. – Aurreko lerroaldean aipaturiko hitzarmenak izenpetzeko edo diru–laguntzak eskuratzeko lehentasuna izango dute gizarte–ekimeneko arlo jakinetan diharduten erakundeek. Hona arloak:

   1. Komunitateko aurrezaintza.

   2. Drogamenpekoen tratamendua eta laguntza.

   3. Osasun–hezkuntza eskolan.

   4. Drogamenpekotasunak direla–eta sortzen den gizarte–bazterketa.

   5. Drogen erabilera ezegokiarekin batera doazen arriskuak nola hautematen diren gizartean.

Drogamenpekoen aurrezaintzan, laguntzan eta gizarteratzean lagunduko duten bolondresen lana sustatuko da.

Drogamenpekotasunen arloan administrazio publikoekin batera elkarlanean aritzen diren irabazi–asmorik gabeko erakundeei daukaten merezimendua aitortuko zaie, horretarako dauden arauekin bat eginez. Hori dela–eta:

1. Herri–onurakotzat jo ahal izango dira, berariazko legeetan ezarritakoari jarraiki.

2. Esandako helburuak betetzearren, lehentasuna izango dute laguntzak eta diru-laguntzak banatzen direnean, baina aurrez homologazioa beharko dute izan.

1. – Udalek Drogamenpekotasunen Udal Plana idatziko dute, lege honetako 36.4 artikuluan erabakitakoaz bat eta erregelamendu bidez zehaztuko den moduan.

2. – Horretarako:

   1. Drogamenpekotasunei aurrea hartzeko elkarte-aurrezaintzarako programak garatzea bultzatuko dute.

   2. Lege honetako 37.1 artikuluan araututako Drogamenpekotasunen Planetik sortutako aurrezaintzako programak eta jarduerak bultzatu, koordinatu eta, beharrezkoa bada, betearaziko dituzte ikastetxeetan, gazte-, kultur eta kirol-elkarteetan eta profesional-taldeetan, bai eta lantokietan ere.

   3. Drogamenpekotasunaren arloan, gizarte-ekimenarekin eta bolondresekin elkarlanean jardutea bultzatuko dute, lege honetako IV. kapituluko 3. atalean erabakitakoaz bat.

3. – Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazio Orokorrak udalekin elkarlan egokian jarduteko bideak jarriko ditu, hain zuzen ere drogamenpekotasunen elkarte-aurrezaintzako ekintzak aurrera eraman ahal izateko.

1. – Drogamenpekotasunen berri (arrazoien eta ondorioen berri) emateko estrategiak landuko dituzte administrazio publikoek, droga-kontsumoari buruzko jarrerak eta ohiturak aldatzeko asmoz. Horretarako, hedabideei, bereziki eta lehentasunez jabetza publikokoei, elkarlanean jarduteko eskatuko diete, gizarteak osasunaren aldeko iritzia izatea bultzatzeko.

2. – Drogamenpekotasunei aurrea hartzeko erakundeek bultzatutako kanpainak aurrera eraman ahal izateko, Drogamenpekotasunen Sailen arteko Batzordeak (lege honetako 40. artikuluan arautzen da batzorde hori) doako tarteak izango ditu iragarkientzat, Autonomia Erkidegoan titularitate publikokoak diren hedabideetan. Iragarkientzako denbora gehienez ere iragarkientzat utzitako denboraren %5ekoa izango da, batzordeak berak aukeratutako ordutegiaren barruan. Bestalde, denbora-tarte hori kanpainek iraungo duten artean izango dute erakundeek.

   Euskal administrazio publikoek eta horien menpe dauden erakunde autonomoek, zuzenbide pribatuko erakunde publikoek zein enpresa publikoek, beren aginpideen esparruan, laguntza emango dute erakundeek bultzatutako kanpaina horiek zabaltzeko, haien titularitatekoak diren barruko zein kanpoko publizitate-gune edo -tokiak utziz.

3. – Osasun-administrazioak, epidemien berri emateko eta epidemiak zaintzeko sistemen bidez, drogamenpekotasunen ondorioz laguntza zenbat aldiz ematen den, morbilitatea zenbatekoa den eta zenbat pertsona hiltzen diren zehaztuko du.

4. – Era berean, osasun-sareen barruan informazio-zerbitzuak sortu eta jartzea bultzatuko du osasun-administrazioak, eta informazio-zerbitzu horiek informazioa, aholkularitza eta orientazioa eskainiko diete osasun-zerbitzuen erabiltzaileei eta osasunaren arloko profesionalei, drogamenpekotasunei aurrea hartzeari eta tratamenduari buruz.

5. – Lan-administrazioak, Osalan-en bidez, lan-munduan drogak kontsumitzeak dituen ondorioei buruzko informazioko eta prestakuntzako jarduerak burutuko ditu langileentzako, sindikatuetako ordezkarientzako eta enpresarientzako. Era berean, enpresek beren aldetik informazioko ekintzaren bat aurrera eramaten baldin badute, laguntza emango die horiei lan-administrazioak.

6. – 39. artikuluan aipatzen den laguntzako organoak drogamenpekotasunen aztergune bat izango du, ondorengo helburu orokorra duela: gizarteari drogamenpekotasunen ikuspegi zabala eskaintzea, aztergunean bertan landutako edo sortutako informazioan oinarrituta. Informazio horren hartzaileak drogamenpekotasunen inguruan diharduten pertsonak eta erakundeak izango dira, profesionalki dihardutenak direla edo borondatez dihardutenak direla. Lan hori aurrera eraman ahal izateko, drogen inguruan diharduten agente guztiei drogamenpekotasunei buruz duten informazioa eskatuko die azterguneak.

7. – Eusko Jaurlaritzak ondorengoak sustatuko ditu:

   1. Epidemiei, ekonomiari eta gizarteari buruzko aldian aldiko inkestak eta azterketak, drogamenpekotasunek zenbateko eragina eta indarra duten eta zer nolako arazoak sortzen dituzten ezagutzeko Inkesta horiek Eustat-en bitartez egingo dira ahal dela.

   2. Drogamenpekotasunengatik gizartean, osasun arloan eta ekonomian sortzen diren arazoekin zerikusia duten ikerketa- eta azterketa-ildoak eta prestakuntza.

   3. Aurrezaintzako, laguntzako eta gizarteratzeko programak ebaluatzea.

   4. Drogamenpekotasunen inguruan dagoen dokumentazioa hobetzea. Edozein erakunde publiko zein pribatuk, profesionalek eta interesa duten guztiek dokumentu horiek aztertzeko aukera izatea bermatu beharko du.

      Jarritako helburu horiek lortzen laguntzeko, Eusko Jaurlaritzak beharrezko lankidetza-hitzarmenak izenpetu ahal izango ditu, eta horretarako lehentasuna izango dute Euskal Herriko Unibertsitateak eta Euskal Herriko beste unibertsitateek.

1. – Hezkuntza-administrazioak eta osasun-administrazioak lankidetzan jardungo dute hezkuntzaren esparruan osasuna sustatzeko. Horretarako, eskolako kurrikulumean -maila guztietan- osasunaren inguruko gaiak ere garatuko dituzte eta eskolako giroa osasuntsua izatea bultzatuko dute, bai gorputzari dagokionez eta baita harremanei dagokienez ere. Hori guztia zentroaren antolaketa eta funtzionamendua arautzen duten arauetan jasota egongo da.

   Era berean, bi administrazio horiek elkarlanean jardungo dute, ekainaren 30eko 7/1982 Legean, Eskola Osasunari buruzkoan, aurreikusitako prestakuntzako programak aurrera eramateko; programa horiek ikasle, guraso, irakasle eta ikastetxeetako gainerako langileei zuzenduta daude, eta drogen kontsumo desegokiari aurrea hartzeko asmoa dute.

   Hori dela eta, hezkuntza-komunitatea osatzen duten guztiek eta osasun arloko profesionalek parte hartzea bultzatzeaz gainera, drogamenpekotasunen udal-planen baitan aurreikusita dauden jarduerak ere koordinatuko dituzte hezkuntza- eta osasun-administrazioak.

2. – Eusko Jaurlaritzak beharrezko neurriak hartuko ditu unibertsitateko ikasketetan osasunerako hezkuntza eta drogamenpekotasunen inguruko arlo guztiei buruzko prestakuntza egokia jasotzeko beharrezko edukiak sar daitezela bultzatzeko.

Osasun arloko langileek, gizarte-zerbitzuetakoek, hezitzaileek, Autonomia Erkidegoko poliziak, gizarteko beste bitartekari batzuek nahiz beste edozein motatako langileek, drogamenpekotasunekin zerikusia duten jardueretan baldin badihardute, diziplinarteko prestakuntza jaso beharko dute, eta Euskal Autonomia Erkidegoko administrazio publikoek zehaztuko dute zein programa izango diren horiek. Horretarako, administrazioak berak dituen baliabideez gainera, prestakuntzako proiektuak burutzen dituzten gizarteko ekimenen edo elkarteen laguntza eskatu ahal izango du.

1. – Urriaren 18ko 5/1996 Legean, Gizarte Zerbitzuenean, 3. artikuluan ezarritakoaren ondorioetarako, zerbitzu horiek drogamenpekotasunei aurrea hartzeko burutuko dituzten jarduerak lehentasunezkotzat joko dira eta indartu egin beharko dira dauden gizarte-zerbitzuen programetan.

2. – Aginte publikoek, bakoitzak bere eskumenen barruan, aurrezaintzako jarduerak bultzatuko dituzte bizitzeko baldintzak hobetzeko eta droga kontsumitzea eragiten duten norbanakoaren baitako eta familiako bazterkeriaren eragileak gainditzeko. Horretarako, ondorengoak egingo dituzte:

   1. Arriskua duten gizataldeak biltzea, taldeetan elkartzea bultzatuko dute, eta arreta berezia jarriko da adin txikikoekin eta gazteekin; ondorioz, gazteak ere taldeetan elkartzea bultzatuko da, bai eta zerbaitetan jarduteko, denbora libreko, kiroleko edo kulturako programetan parte har dezaten ere.

   2. Gizarte- eta kultur arloko zerbitzuak eskaintzerakoan, zerbitzu horien ekipamenduaren plangintzan, kontuan eduki beharko dute gizatalde guztientzako aukerak eskaini beharko direla, berdintasunean eta oreka gordeta, drogamenpekotasunak agertzea dakarten eragile guztiak alde batera uzteko.

   3. Gazteen artean lanbide-heziketako beste aukera batzuk, lehen lanpostua aurkitzeko aukerak eta autoenplegua edo enpresak sortzeko bideak bultzatuko dituzte, eskolan aurrera egiterik izan ez dutenek eta lana aurkitzeko biderik ez dutenek ez dezaten, horregatik, drogaren menpe geratzeko arrisku handiagoa izan.

   4. Hirigintzako plangintza egin eta lan horiek aurrera eramaterakoan, solidaritate, berdintasun eta arrazionaltasunezko irizpideak erabil daitezela zainduko dute, hirigintzaren garapena orekatua izan dadin eta horrek drogamenpekotasunak agertzea eragin dezaketen beste eragile batzuk gainditzeko eragile gisa jardun dezan.

Euskal Autonomia Erkidegoko lan-administrazioak, Osalan-en bidez, eta administrazio publikoetako kudeatzaileekin, enpresariekin eta enpresarien elkarteekin nahiz sindikatuekin batera, lan-mundurako aurrezaintzako programak sustatuko ditu, batez ere azaroaren 8ko 31/1995 Legean, Laneko Arriskuei Aurrea Hartzeari buruzkoan, aurreikusitako zerbitzuetan eta jardueretan, eta bertan zehaztutako moduan.

Era berean, laguntzako eta gizarteratzeko programa publikoetan enpresek ere lankidetzan jardutea bultzatuko du.

1. – Euskal Autonomia Erkidegoko poliziak, legez kontrako droga-salerosketari buruzko ikerketak aurrera eramateaz gainera, dagozkion ekintza guztietan elkarlanean jardungo du droga-eskariaren eta -kontsumoaren aurrezaintzaren arloan.

2. – Euskal Autonomia Erkidegoko poliziak, antolamendu juridikoak ezartzen duen menpekotasun organiko eta funtzionalarekiko errespetu osoz, ondorengo lehentasun-irizpideak izango ditu kontuan bere eginkizunak betetzeko orduan:

   1. Drogak legez kanpo banatzeko dauden sareen aurka jardungo du, eta produktu horiek eskaintzea galarazi edo eskaintza hori ahalik eta gehien zailtzen saiatuko da.

   2. Legez kontrako droga-salerosketarekin loturaren bat duten jarduerak ikertuko ditu, bereziki dirua «zuritzearekin» lotuta dauden jarduerak, baina, orokorrean, gertakari horrekin zerikusia duten jarduera ekonomiko guztiak.

   3. Osasun Sailak gai bakoitzaren arriskuari, toxikotasunari, ondorio psikoaktiboen intentsitateari eta menpekotasuna sortzeko azkartasunari buruzko txosten kontrastatua idatzi ondoren, gai bakoitzaren legez kontrako salerosketaren atzetik jotzea bultzatuko du lehentasunez, txostenak alerta garaiz sortu ondoren.

1. – Osasun-administrazioak, indarrean dagoen legeriak dioenaren barruan, arreta berezia jarriko du sorgorgarriak eta psikotropoak kontrolatzeko eta ikuskatzeko, eta modu berean jardun beharko du gai horiek dituzten sendagaiekin, hain zuzen ere ekoitzi, banatu eta denda edo botiketan saltzeko orduan. Bestalde, laborategiak eta gai horiek ekoizten, lantzen eta kanpoan saltzen dituzten zentro edo tegiak ere kontrolatu eta ikuskatuko ditu, eta gauza bera egingo du botikekin eta handizkako biltegiekin.

2. – Sorgorgarriak eta psikotropoak dituzten sendagaiak terapeutikoak ez diren beste helburu batzuetarako erabiltzea saihesteko, sendagaiak eskuratzeko errezeta behar izango da, kasuan kasuko oinarrizko araudian esaten den moduan.

Sendagai sorgorgarri eta psikotropoak erabili behar izateari aurrea hartu eta behar bezala erabiltzeari dagokionez, osasun-administrazioak ondorengoak egingo ditu:

1. – Herritarrek era horretako sendagaiak zenbateraino erabiltzen dituzten aztertu eta horren jarrraipena egingo du, zein gai eta zenbat hartzen diren jakiteko eta osasun publikoarekin zerikusia duten beste arlo batzuen berri izateko ere.

2. – Arreta berezia jarriko du gizartearen hezkuntzan, sendagai horiek ez daitezen erabili helburu terapeutikoetatik kanpora, erabiltzaile izan daitezkeenei eta erabiltzaile direnei zuzendutako kanpainen bidez. Kanpaina horietan produktu horiei buruzko informazio orokorra eta zehatza emango da. Era berean, arreta jarriko du gai horiek legez kontrako salerosketara ez iristeko.

3. – Sendagileen eta botikarien ordezkariekin harremanetan jarriko da, sendagai horiek neurriz erabiltzeko helburua duten planak gauzatzeko eta gehiegi nork kontsumitzen duen jakiteko, horri irtenbidea aurkitzeko asmoz.

4. – Kontuan hartuko da gizonek eta emakumeek sendagaiak hartzeko eragile ezberdinak egoten direla, eta horren ondorioak ere aztertuko dira.

Alkoholdun edarien iragarkiek, beti, ondorengo mugak bete beharko dituzte:

1. – Iragarki horiek ezingo dira bereziki adingabeei zuzenduta egon, eta ezin izango dira adingabeak alkoholdun edariak kontsumitzen agertu.

2. – Debekatuta egongo da alkoholdun edarien iragarkietan adingabeen irudia eta ahotsa erabiltzea; gainera, adingabeak ezingo dira horrelako iragarkietan protagonista izan, ezta agertu ere.

3. – Ez dira elkarri lotuta agertu beharko alkoholdun edariak kontsumitzea eta etekin fisikoa hobetzea, ibilgailuak gidatzea edo armak erabiltzea. Era berean, iragarkiek ez dute kontsumo horrek gizartean edo sexuaren arloan arrakasta dakarren itxura eman beharko, edo sendatzeko, bizkortzeko edo lasaitzeko gaitasuna duela adierazi beharko; arazoak konpontzeko bide bat denik ere ezin izango dute adierazi. Kontsumo hori ezin izango da lotu hezkuntzako, osasunaren arloko edo kiroleko jarduerekin.

4. – Ezin izango dute alkoholdun edariak neurririk gabe kontsumitzea bultzatu, ezta ere ez edatea edo edan gabe egotea gauza txarra balitz bezala agertu. Bestalde, edari batzuek duten alkohol-kopuru handia ezin izango da nabarmendu ezaugarri positiboa bailitzan.

5. – Marka edo merkataritzako izenen erreprodukzio grafikoak egin ahal izateko, behar bezala erregistratuta egon beharko dute marka eta izen horiek, eta kasu guztietan garbi asko erakutsi beharko da zenbat alkohol duen kasuan kasuko edariak.

   13 bis artikulua.– Tabakoaren iragarkiek bete beharreko baldintzak.

   Debekatuta daude tabako-produktuen iragarki guztiak, salbuespen hauetan izan ezik:

1. – Tabako-merkataritzan parte hartzen duten profesionalentzat bakarrik diren argitalpenetan.

2. – Europar Batasuna osatzen duten herrialdeetatik kanpo argitaratu edo inprimatu diren eta tabako-produktuen iragarkiak dauzkaten argitalpenetan, baldin eta argitalpen horiek ez badira nagusiki Europar Batasuneko merkaturako eginak. Edonola ere, halako iragarkiak debekatuta egongo dira argitalpenak batez ere adingabeentzat direnean.

Azoketan, erakusketetan edo antzeko jardueretan 20 gradu ehundar baino gehiagoko alkoholdun edariak sustatu nahi direnean, sustatze hori gainerako guneetatik bereizitako tokietan egingo da.

14 bis artikulua.– Tabakoaren sustapena.

1. – Debekatuta egongo da tabako-produktuak babestea eta haien beste edozein motatako sustapena egitea bitarteko eta euskarri guztietan, baita tabako-makinetan eta informazioaren gizartearen zerbitzuetan ere. Hori horrela, ondoko hauek salbuespentzat joko dira: tabako-produktuak sektoreko profesionalei aurkeztea, Tabako Merkatuaren Antolamenduari eta Zerga Arauei buruzko maiatzaren 4ko 13/1998 Legearen esparruan, eta produktu horiek Estatuko tabako-eta tinbre-saltokien sarean sustatzea; nolanahi ere, debekatuta egongo da, sustapen horren hartzaileak adingabeak direnean, tabakoa edo tabako-produktuei edo erretzeko ohiturari soilik loturiko ondasun edo zerbitzuak dohainik banatzen direnean edo doan banaturikoek tabako-produktuetarako erabiltzen diren izenak, markak, ikurrak edo bestelako bereizgarriak inprimatuta dauzkatenean. Dena den, aipaturiko ondasun edo zerbitzuen balioa edo salneurria ezin daiteke izan sustatu nahi diren tabako-produktuen salneurriaren ehuneko bost baino handiagoa.

   Jarduera horiek ez dira inoiz erakusleihoetan egingo, ez establezimendu horietatik kanpo hedatuko, ez kanpora zuzenduko.

2. – Debekatuta egongo dira, tabako-eta tinbre-saltokien sarean izan ezik, zuzenean edo zeharka tabakoa sustatu nahi duten jarduerak edo produktuen, ondasunen edo zerbitzuen doako edo sustapenezko banaketa.

1. – Debekatuta egongo da alkoholdun edarien kanpoko iragarkiak egitea. Kanpoko iragarkitzat hartuko dira erabilera orokorrekoak diren guneetatik doazen edo gune horietan dauden nahiz leku irekietan dauden pertsonen arreta irudiaren edo soinuaren bidez erakartzeko gai diren iragarkiak.

2. – Ez dute debeku hori izango legez baimendutako produkzio-edo salmenta-guneetako ikur edo adierazleek; dena den, horiek ere 13. artikuluan aipatzen diren mugak izango dituzte.

1. – Debekatuta egongo da alkoholdun edarien iragarkiak jartzea ondorengo leku publikoetan:

   1. Batez ere 18 urtez beherako pertsonentzat diren lokaletan.

   2. Kirol-zentroetan, osasun-zentroetan, ikastetxeetan eta horietako sarbideetan.

   3. Zinema eta ikuskizun-aretoetan, gaueko azken saioan izan ezik.

   4. Garraio publikoen barruko aldean, geltokietan eta portu zein aireportuetan jendea egoteko egokitutako lekuetan.

2. – Debekatuta egongo da alkoholdun edarien iragarkiak egitea postontzietan orriak sartuta, posta bidez bidalita, telefonoz deituta eta, oro har, dena delako bizilekura bidalitako mezuen bidez, salbu eta 18 urte baino gehiagoko pertsonen izenean bidaltzen badira, edo mezu horiek denak, kalitateari eta kantitateari dagokienez, guztira bidaltzen den publizitatearen barruan ardura gutxikoak badira.

1. – Euskal Autonomia Erkidegoan argitaratzen diren egunkari, aldizkari eta gainerako argitalpenak nahiz grafikoki erregistratu eta erreproduzitzeko beste edozein bitarteko, baita soinu bidezkoak ere, ondorengo mugen pean egongo dira:

   1. Debekatuta egongo da horietan alkoholdun edarien iragarkirik sartzea, 18 urtez beherakoei zuzendutakoak baldin badira.

   2. Gainerako kasuetan, debekatuta egongo da alkoholdun edarien iragarkiak jartzea lehenengo orrialdean, kirolei buruzko orrialdeetan, 18 urtez beherakoei zuzendutako tarteetan eta denbora pasatzekoak dituzten tarteetan.

2. – Debekatuta egongo da Euskal Autonomia Erkidegoan kokatutako irratiek alkoholdun edarien iragarkiak ematea 08:00etatik 22:00ak bitartean.

3. – Debekatuta egongo da Euskal Autonomia Erkidegoan kokatutako telebistek alkoholdun edarien iragarkiak ematea 08:00etatik 22:00ak bitartean.

1. – Dena delako markak, gauzakiak edo produktuak, duen izenagatik, erabilitako hitzengatik, grafismoagatik, aurkezteko moduagatik edo beste arrazoiren batengatik, zeharka edo erdi ezkutuan alkoholdun edarien iragarkiaren eginkizuna hartzeko aukera baldin badago, horien iragarkiak egitea ere debekatuta egongo da.

2. – Euskal Autonomia Erkidegoan kokatutako telebistetan, bertan egindako programetan aurkezleak edo elkarrizketatuak ezin izango dira agertu alboan alkoholdun edariak dituztela, ez eta produktu horien markak, izen komertzialak, logotipoak zein bestelako zeinuak, produktu horiek identifikatzeko edo gogora ekartzeko balio dutenak, bistan direla.

3. – Kiroleko, hezkuntzako, kulturako edo gizarteko ekitaldiak daudela baliatuz edo horiek babestuz, ezin izango da alkoholdun edarien iragarkirik egin; debeku bera egongo da lehiaketen, zozketen eta kontsumoa eragiteko antzeko beste jardueren bidez egindako sustapenentzat ere.

4. – Aurreko idatz-zatietan ezarritako debekuetatik kanpora geratuko dira Euskal Autonomia Erkidegoan kokatutako emisio-zentroek dagokien kateekin bat egitearen ondorioz aurrera eramandako programetan (berariaz iragarkietarako ez direnetan) egin daitezkeen iragarkiak.

   18 bis artikulua.– Tabakoaren beste iragarki-mota batzuk.

1. – Dena delako markak, gauzakiak edo produktuak, duen izenagatik, erabilitako hitzengatik, grafismoagatik, aurkezteko moduagatik edo beste arrazoiren batengatik, zeharka edo erdi ezkutuan tabakoaren iragarkiaren eginkizuna hartzeko aukera baldin badago, horien iragarkiak egitea ere debekatuta egongo da, tabako-dendetan edo tabakoaren sektoreko profesionalen jarduerak aurrera eramatearekin zuzenean lotutako guneetan izan ezik.

2. – Euskal Autonomia Erkidegoan kokatutako telebistetan, bertan egindako programetan aurkezleak, elkarrizketatuak, kolaboratzaileak edo gonbidatuak ezin izango dira agertu erretzen, ez eta, zuzenean edo zeharka, tabako-produktuen markak, izen komertzialak, logotipoak zein bestelako zeinuak aipatuz edo erakutsiz, produktu horiek identifikatzeko edo gogora ekartzeko balio dutenak, bistan direla.

3. – Kiroleko, hezkuntzako, kulturako edo gizarteko ekitaldiak daudela baliatuz edo horiek babestuz, ezin izango da tabako-produktuen iragarkirik egin; debeku bera egongo da lehiaketen, zozketen eta kontsumoa eragiteko antzeko beste jardueren bidez egindako sustapenentzat ere.

39. artikuluan aipatzen den laguntzeko organoaren eginkizuna izango da drogamenpekotasunaren arloan legearen kontrako iragarkiak eragozteko asmoz hartu behar diren neurriak bultzatzea.

1. – Ondorengo pertsonei ezin izango zaie alkoholdun edaririk saldu, ez eta eskueran jarri ere:

   1. 18 urtez beherakoei.

      22. artikuluko 1. lerroaldean aipatzen diren profesionalei, zerbitzua eskaintzen dihardutenean.

2. – Makina automatikoen bidez ezin izango da alkoholdun edaririk saldu edo eskueran jarri, makina horiek establezimendu itxietan ez baldin badaude, eta pertsona jakin batek ikusteko moduan egon ere, 1. lerroaldean aipatzen diren debekuak betetzen direla ziurtatzeko.

3. – Ondorengo lekuetan ezin izango da alkoholdun edaririk saldu, ez eta eskueran jarri ere:

   1. Burutzen dituzten jarduerengatik eta eskaintzen dituzten zerbitzuengatik, batez ere 18 urtez beherakoentzat diren tegi eta zentroetan.

   2. 18 urtera arteko ikasleentzako ikastetxeetan.

4. – Ondorengo lekuetan ezin izango da 20 gradu ehundar baino gehiagoko alkoholdun edaririk saldu, ez eta eskueran jarri ere:

   1. 18 urte baino gehiagoko ikasleentzako irakaskuntza-zentroetan.

   2. Administrazio publikoen egoitzetan.

   3. Geltokietan eta autobide eta autopistetako zerbitzugune eta ostalaritzako guneetan.

   4. Kirol-instalazioetako eta osasun-zentroetako gune, taberna eta kafetegietan; gune horiek bereiztuta eta seinaleak jarrita egon beharko dute.

5. – Aurreko lerroaldeetan aipatu diren leku guztietan, duten debekuaren berri emango da, erregelamendu bidez zehaztuko den seinaleak jarrita.

1. – Tabako-produktuen txikizkako salmenta eta horniketa tabako-eta tinbre-saltokien sarean edo tabako-makinen bitartez baino ezin izango dira egin. Tabako-produktuak makinen bidez saldu edo hornitzeko, dagozkien administrazio-baimenak dituzten establezimenduetan kokatu beharko dira tabako-makinak.

2. – Tabako-produktuen salmenta eta horniketa baimenduta dituzten establezimendu guztietan, horixe adierazten duten kartelak jarriko dira, ikusteko moduan. Kartel horiek, gainera, euskaraz eta gaztelaniaz informatu beharko dute debekatuta dagoela 18 urtetik beherakoei tabakoa saltzea, eta tabakoaren erabilerak osasunari eragiten dizkion kalteez ohartarazi beharko dute. Establezimendu horietan erosle guztiei eskatuko zaie adindun direla egiazta dezatela balio ofizialeko agiri baten bidez, halakoak direla begi-bistakoa denean izan ezik.

3. – Debekatuta egongo da geruza naturalik ez duten zigarretak eta zigarro txikiak merkaturatzea, saltzea eta hornitzea banaka edo 20 ale baino gutxiagoko paketeetan.

4. – Debekatuta egongo da, merkataritza-edo enpresa-jarduera bat gauzatzean, edozein tabako-produkturen laginak ematea, hornitzea edo banatzea, doakoak izan ala ez. Tabako-produktuak deskontua aplikatuta saltzea ere debekatuta egongo da.

   Ulertzen da tabako-laginak ematea, hornitzea edo banatzea merkataritza-edo enpresa-jarduera bat gauzatzean gertatzen dela, baldin eta fabrikatzaileak, ekoizleak, banatzaileak, inportatzaileak edo saltzaileak zuzenean egiten badu.

   21 bis artikulua.– Tabako-produktuen salmenta eta horniketa, tabako-makinen bidez.

   Tabako-produktuak tabako-makinen bidez saltzeko edo hornitzeko, baldintza hauek bete beharko dira:

1. – Erabilera: debekatuta egongo da 18 urtetik beherakoek tabako-makinak erabiltzea.

2. – Kokapena: tabako-makinak, soilik, kalean dauden prentsa-kioskoen barruan kokatu ahal izango dira, edo kalera irispidea duten prentsa-salmentarako lokal espezifikoetan eta, zerbitzuguneetan badaude, Merkataritza Ordutegiei buruzko abenduaren 21eko 1/2004 Legearen 5.4 artikuluan aurreikusitako komenentziako dendetan, edo honako beste leku hauetan:

   1. Hoteletan eta antzeko establezimenduetan.

   2. Tabernetan, jatetxeetan eta sukaldaritzako gainerako establezimendu itxietan.

   3. Dantzalekuetan eta joko-establezimenduetan.

      Ezin izango dira kokatu lokalei erantsitako guneetan edo lokalen aurrean dauden sarbideetan, hala nola haize-babeslekuetan, portxeetan, atarietan, merkataritza-guneetako korridoreetan, atondoetan, gelarteetan, eskaileretan, karrerapeetan edo antzeko lekuetan, baldin, eraikinaren zati izanik ere, berez ez badira eraikinaren barrualdea.

3. – Ezaugarriak: makina horiek behar bezala erabiliko direla bermatzeko, mekanismo tekniko egokiak izan beharko dituzte, adingabeek makinak erabiltzea eragozteko.

4. – Bateraezintasunak: makina horien bidez ezin izango da banatu tabakoa ez den ezer.

5. – Erregistroa: Tabako Merkaturako Ordezkaritzak kudeatutako erregistro berezian inskribatuko dira tabako-makinak.

6. – Osasun-ohartarazpena: makinen aurrealdean, argi eta ikusteko moduan, eta euskaraz zein gaztelaniaz, ohar bat agertuko da, tabakoaren erabilerak osasunean eragiten dituen kalteez ohartarazteko, adingabeei dagokienez bereziki.

7. – Saltzeko makinen bitartez saltzeaz gain, eskuz ere saldu ahal izango dira geruza naturala duten zigarroak eta zigarro txikiak artikulu honetako 2. paragrafoan aipatzen diren lokaletan, baldin eta Tabako Merkaturako Ordezkaritzak emandako administrazio-baimena badute lokal horiek.

   21 ter artikulua.– Tabakoaren salmenta eta horniketa debekatzea.

1. – Debekatuta egongo da tabakoa eta tabako-produktu eta -gaiak 18 urtetik beherako pertsonei saltzea edo horien horniketa egitea. Era berean, debekatuta egongo da 18 urtetik beherako pertsonei tabako-imitazioak saltzea edo horien horniketa egitea, tabakoa edo tabako-produktu eta -gaiak erabiltzera bultza baditzake horrek.

2. – 18 urtetik beherakoek ezin izango dituzte tabako-produktuak saldu.

3. – Berariaz debekatuta geratzen da tabako-produktuen txikizkako salmenta edo horniketa zeharka edo modu ez pertsonalean egitea, urrutiko salmentaren edo antzeko sistemen bidez.

1. – Debekatuta izango dute alkoholdun edariak kontsumitzea ondoren zehazten diren zerbitzuak eskaintzen dituzten pertsonek, zerbitzua eskaintzen ari direla:

   1. Zerbitzu publikoko ibilgailuen gidariek.

   2. Osasun arloko langileek.

   3. 18 urtetik beherako ikasleak dituzten irakasleek.

   4. Kidego armatuetako kideek eta beren eginkizunetan armak eraman beharra duten profesionalek.

   5. Beren jarduera alkoholdun edarien eraginpean aurrera eramanez gero, norberaren edo beste pertsona batzuen bizitza nahiz osotasun fisikoa arriskuan jar lezaketen guztiek, orokorrean.

2. – Ohiz kanpoko egoeretan, erregelamendu bidez zehaztutako salbuespenak izango ditu aurreko lerroaldean aipatzen den debekuak zenbait lanbideren kasuan, jarduerak izango duen interes publikoaren arabera.

3. – Zerbitzua eskaintzen ari direnean edo eskaintzeko gertu daudenean, 1. lerroaldean aipatzen diren langileek ezin izango dute odolean 1.000 cc-ko 0,3 gramo alkohol baino alkohol-tasa handiagoa izan. Laneko arriskua saihesteko planetan edo aurrezaintzako neurrietan, 1. lerroaldean aipatzen diren lan-moduetan odoleko gehienezko alkohol-tasa zorrotzagoak jarri ahal izango dituzte. Era berean, tasa horiek egiaztatzeko moduak ere zehaztuko dituzte, eraginkorrak direla ziurtatzeko. Hori guztia negoziazio kolektiboaren baitan egingo da.

1. – Debekatuta egongo da erretzea erabilera publikoko gune itxi eta erdi itxi guztietan. Gune erdi itxitzat jotzen dira lokal itxi baten kanpoaldean kokatutako eremu guztiak, baldin eta haien teilatuek edo hormek azaleraren % 50 baino gehiago estaltzen badute eta eremuak etengabe aireztatuak ez badaude kea era naturalean ezabatzen dela bermatzen duen kanpoko airearen bidez.

2. – Ondoren aipatzen diren lekuetan bereziki, baina ez horietan soilik, debekatuta egongo da erretzea:

   1. Lantoki publikoetan eta pribatuetan, aire zabaleko guneetan izan ezik.

   2. Herri-administrazioen eta zuzenbide publikoko erakundeen zentroetan eta bulegoetan, aire zabaleko guneetan izan ezik.

   3. Osasun-etxe, -zerbitzu eta -establezimenduetan, baita erantsitako eremu itxi, erdi itxi eta aire zabalekoetan ere.

   4. Ikastetxeetan eta prestakuntza-etxeetan, baita erantsitako eremu itxi, erdi itxi eta aire zabalekoetan ere. Unibertsitate-zentroetan eta bereziki helduen prestakuntzara bideratutakoetan, zentroaren zuzendaritzari baimena ematen zaio erretzeko eremuak jartzeko, gune itxi eta erdi itxietatik kanpo.

   5. Kirol-instalazioetan edo ikuskizun publikoak egiteko erabiltzen diren lekuetan, baita aire zabalean daudenean ere baldin eta adingabeentzako jarduerek lehentasuna badute bertan.

      Aire zabalean daudenean eta adingabeentzako jarduerek lehentasunik ez badute bertan, berariaz hartarako prestatutako gunean edo jarlekuetan bakarrik erre ahal izango da.

   6. Haur-parkeetan eta haurrentzako jolas-toki edo -eremuetan, berariaz adingabeen jolaserako eta olgetarako ekipamendua edo egokitzapenak dituztenean eta behar bezala mugarrituta daudenean, baita aire zabalean ere.

   7. Jendea zuzenean artatzeko eremuetan.

   8. Merkataritza-guneetan, azalera handiak eta galeriak barne.

   9. Hoteletan eta antzeko establezimenduetan, aire zabaleko guneetan izan ezik. Hala ere, % 30eraino gorde ahal izango da erretzaileentzat. Erretzaileentzako gelek ondorengo eskakizunak bete beharko dituzte:

      1. Gainerako geletatik bereizita dauden tokietan egotea.

      2. Kartel iraunkorren bidez adierazita egotea sarrerako atearen kanpoaldean eta gelaren barruan.

      3. Bezeroa aurretiaz jakinaren gainean egotea emango zaion gela-motaren inguruan.

      4. Langileek gela barrura sartzerik ez izatea bezeroren bat han dagoen bitartean, larrialdi-kasuetan izan ezik.

   10. Tabernetan, jatetxeetan eta sukaldaritzako gainerako establezimendu itxi edo erdi itxietan.

   11. Aisia-edo olgeta-etxeetan, aire zabaleko guneetan izan ezik.

   12. Gizarte-laguntzako zentro, ostatu eta bestelako establezimenduetan, aire zabaleko guneetan izan ezik.

   13. Kultura-etxeetan, irakurgeletan, erakusketa-aretoetan,liburutegietan, hitzaldi-aretoetan eta museoetan.

   14. Antzokietan, zinema-aretoetan eta gune itxi edo erdi itxietan egiten diren beste ikuskizun publikokoetan.

   16. Dantzalekuetan eta jokorako edo, oro har, erabilera publikoko establezimenduetan, aire zabaleko guneetan izan ezik.

   17. Jakiak egiteko, eraldatzeko, prestatzeko, dastatzeko edo saltzeko tokietan edo establezimenduetan.

   18. Igogailuetan eta jasogailuetan.

   19. Telefono-kabinetan eta kutxazain automatikoentzako leku itxietan.

   20. Autobus-geltokietan, erabat aire zabalean dauden guneetan izan ezik, hiri-barruko eta hirien arteko garraio kolektiborako ibilgailuetan edo garraiobideetan, enpresako garraio-ibilgailuetan, taxietan, anbulantzietan, funikularretan, teleferikoetan eta antzekoetan.

   21. Hiri azpiko garraioko gune guztietan (bagoi, nasa, korridore, eskailera, geltoki eta abar), erabat aire zabalean daudenetan izan ezik.

   22. Geltokietan, portuetan eta trenbide-zein itsas garraiobideetan, aire zabaleko guneetan izan ezik.

   23. Aireportuetan, aire zabaleko guneetan izan ezik.

   24. Zerbitzuguneetan eta antzekoetan.

   25. Beste edozein lekutan, baldin eta erretzea debekatzen bada lege honek edo beste edozein arauk aginduta edo titularraren erabakiz.

3. – Erretzea legez debekatuta dagoen zentro edo dependentzien sarreran, eta ikusteko moduan, kartelak jarri beharko dira euskaraz eta gaztelaniaz, tabakoa kontsumitzea debekatuta dagoela adierazteko.

1 d) artikuluan aipatzen diren gaiak behar ez bezala erabiltzeko aukerari aurrea hartzeko, Eusko Jaurlaritzak ondorengo jarduerak eramango ditu aurrera:

1. – Produktu horiek duten pozoigarritasunaren edo arriskuaren berri emateko etiketak erabiltzea bultzatuko du.

2. – Produktu horiek egiterakoan, beste gai gehigarri batzuk erabiltzea bultzatuko du; gai horiek produktua era arriskutsuan erabiltzeari trabak jartzeko modukoak izan beharko dute eta ez dute erabiltzaileentzat ondorio kaltegarririk izan beharko.

1. – 18 urtez beherakoei inoiz ere ezin izango zaizkie 2.1 d) artikuluan aipatzen diren gaiak saldu edo eskueran jarri.

2. – 2.1 d) artikuluan aipatzen diren gaiak dituzten produktuak ezin izango dira 18 urtez beherakoen arreta bereziki beregana dezaketen kolore, itxura eta grafismoarekin edo bestelako ezaugarriekin eskaini.

1. – Drogamenpekoari laguntza eskaintzerakoan, arreta berezia jarri beharko da batez ere ondorengo eskubideak errespetatzeko:

   1. Eskura ditzakeen zerbitzuei buruzko informazioa jasotzeko eskubidea, eta jaso behar duen tratamenduak eskatzen dituen baldintzak ezagutzeko eskubidea.

   2. Egoera isilpean gordetzeko eskubidea.

   3. Osasun-zerbitzuek aukeran eskaintzen dizkioten tratamenduen artean aukeratzeko eskubidea.

   4. Tratamendua hartzeari uko egiteko eskubidea, indarrean dagoen legeriak aipatzen dituen salbuespenetan izan ezik.

   5. Errespetuzko eta duintasunezko tratua izateko eskubidea.

2. – Euskal Autonomia Erkidegoko aginte publikoek beharrezko jarduerak eramango dituzte aurrera drogamenpekoak, gainerako herritar guztiek bezala, sistema publikoaren kontura osasun-zerbitzu egokiak eskuratuko dituela bermatzeko. Hori guztia Osasun Sistema Nazionalaren laguntzen katalogoan esaten denaz bat egingo da.

Drogamenpekoei zuzendutako osasun-jarduerak Euskal Autonomia Erkidegoko osasun-zerbitzuetan guztiz integratu behar direla oinarri hartuta, eta drogamenpekotasuna jasaten duen gaixoa beste edozein gaixo bezalakoa dela kontuan izanda, osasun-zerbitzuek ondorengo irizpideen arabera jardungo dute:

1. – Drogamenpekoek dituzten osasun-arazoei aurre egiteko, batez ere esparru komunitarioan jardungo da, eta nagusiki ospitalez kanpoko laguntza-baliabideak, ospitaleratze laburren sistema eta etxean emandako laguntza erabiliko dira, ospitaleratzeko premia ahalik eta txikiena izateko.

2. – Ospitalera eraman beharra dakarren gaitzen bat baldin badu gaixoak, ospitalean gaixotasun horri dagokion unitatean egongo da.

3. – Sendatzeko eskaintzen den aukera integrala izango da. Sendabideak jarraitu egingo duela ziurtatzeko, dauden baliabideak -osasun-arlokoak, komunitatekoak eta gizartekoak- koordinatu egingo dira.

4. – Osasun arloko laguntzak batez ere helburu hauek izango ditu: drogamenpekoak pozoigabetzea, ohituragabetzea, dituzten arriskuak gutxitzea, kalteak gutxitzea eta osasun-baldintza orokorrak hobetzea.

5. – Osasun-laguntza emateko ohiko egituren baitan, tratamendua emateko programa integralak jarriko dira, eta tratamendu hori talde profesional egokiek eskainiko dute, eta drogamenpekotasunen antzemateari, orientabideari eta tratamenduari buruzkoan, oinarrizko laguntzaren sarea hobetzeko ahaleginak egingo dira. Zerbitzuak, lurraldeka, zuzentasunez banatuko dira.

6. – Osasun-laguntza ematerakoan, kontuan izango da emakumea izatea, emakumeak diren drogamenpekoek bestelako arazoak ditzaketelako.

28. artikuluan jarri diren irizpideen arabera, ondorengoak egingo ditu osasun-administrazioak:

    1. Drogamenpekotasuna duten pertsonei beharrezko laguntza egokia eskainiko die, ondorengoaren arabera: gai toxiko batzuek eta besteek duten pozoigarritasunaren, menpekotasuna sortzeko gaitasunaren edo pertsonen jokabidea aldatzeko gaitasunaren arabera.

    2. Drogamenpekoak dituen arriskuak eta kalteak gutxitu eta osasun-baldintza orokorrak hobetzeko helburua duten programak aurrera eramatea bultzatuko du. Horien barruan, lehentasuna izango dute osasunean hezitzeko aurreikusita dauden jarduerek eta GIBek kutsatutako droga-hartzaileei eta HIESa duten pertsonei emandako aholkuek.

    3. Programa bereziak landuko ditu aldi luzeko drogamenpekoei eta gaixotzeko joera eta arrisku handiena duten drogamenpekoei laguntzeko. Programa horien barruan, opioaren ordezko gaiekin tratamendua jasotzeko aukera, osasun-kontrola izateko aukera eta laguntza banan-banakoa izateko aukera sartuko dira.

1. – Osasun-zerbitzu egokiak eskaintzen direla eta Euskal Autonomia Erkidegoan dauden baliabide guztiek koordinatuta dihardutela bermatzeko, osasun-administrazioak, dagoenaren osagarri gisa eta baliabide publikoak ahalik eta ondoen erabili ondoren, hitzarmenak izenpetu ahal izango ditu pozoigabetzeko, ohituragabetzeko, arriskuak eta kalteak gutxitzeko eta tarteko helburuak aurrera eramateko lanean diharduten zentro pribatuekin. Hitzarmen horiek izenpetzerakoan, bi erakundek baldintza berak eskaintzen dituztenean, lehentasuna izango dute dirua irabazteko asmorik ez duten erakundeek.

2. – Administrazioak, interes publikoak hala egitea bidezkoa dela erakusten badu, diru-laguntzak eman ahal izango dizkie aurreko lerroaldean aipatzen diren zentro pribatuei, indarrean dagoen legeriak dioena betez.

1. – Diagnostikoaren, pozoigabetzearen eta ohituragabetzearen arloko osasun-laguntza eskaintzen duten zentroek aldez aurretik baimena eskuratu eta dagokion lekuan izena emanda egon beharko dute, gai horren inguruan indarrean dagoen araudiak dioena beteta.

2. – Zentro horiek indarrean dagoen legeriak ezarritako baldintza guztiak bete beharko dituzte beti, ikuskatzeari, ebaluazioari, kontrolari eta estatistika- eta osasun-gaiei nahiz gainerako kontuei dagokienez.

1. – Espetxeetan dauden drogamenpekoentzat, laguntza integrala emateko programak jarriko dira abian (horien barruan, laguntza psikoterapeutikoa dagoela) , legeria penala ezarrita ere laguntza terapeutikorik ez duten gaixoentzat. Era berean, ezaugarri berak dituzten beste programa batzuk eramango dira aurrera adin txikikoentzako babes-zentroetan edo erreforma-zentroetan dauden drogamenpekoekin.

   Programa horiek, beti, ikuskatzearen, ebaluazioaren, kontrolaren eta estatistika eta osasun arloko informazioa ematearen inguruan ezarritako arauak bete beharko dituzte.

2. – Legeria penala ezartzearen ondorioz laguntza terapeutikoa eskuratzea dagokien Euskal Autonomia Erkidegoko espetxeetako drogamenpekoek tratamendua gorago aipatutako programen barruan jaso ahal izateko, beharrezko baliabide materialak jarriko dira.

1. – Drogamenpekoek dituzten gizarteko premiei erantzuteko eginkizuna eta pertsona horiei gizarteratzen laguntzeko neurriak aurrera eramateko eginkizuna gizarte-zerbitzuena izango da, eta gizarte-zerbitzuek lan hori urriaren 18ko 5/1996 Legean, Gizarte Zerbitzuenean, orokorrean jasotako printzipioekin bat eraman beharko dute aurrera.

2. – Gai horri lotuta, gizarte-zerbitzuek lehentasun hauek izango dituzte:

   1. Drogamenpekotasuna duten emakume eta gizonak baztertzea, pertsona horiek bereizkeria jasatea eta horien bizitza autonomoari mugak jartzea eragiten duten arrazoiei aurrea hartzea.

   2. Drogamenpekoa bere ingurunean (pertsonarenean berarenean, familiakoan eta gizartekoan) barneratzen saiatzea, gizarteratzen saiatzeaz gainera.

   3. Drogamenpekoei lan-munduan sartzen laguntzeko, pertsona horiek lanen bat aurkitzeko duten aukera areagotzeko programak aurrera eramatea. Bereziki era honetako jarduerak bultzatuko dira: enplegua lortzeko plan pertsonalak, lan egiteko norberaren ezaugarriak garatzea, lanbideei buruzko informazioa ematea enplegua lortu ahal izateko, eta lana lehiatsu bilatzeko teknikak. Era berean, drogamenpekoak trebatzeko eta lan-munduan errazago sartzeko heziketa-planak ezarriko dira.

   4. Drogamenpekoek osasun-zerbitzuetan bazterkeria jasan dezaten saihestea. Pertsona horiek zerbitzu publiko guztietan normalizatuta dauden jardueren baitan egongo dira.

   5. Gazteei dagokienez, taldeak osatzeko ekintzak bultzatzea; horren bidez, aurrezaintzako lan garrantzitsua burutzeaz gainera, bazterkeria jasaten duten gazteak gizarteratzeko tresna baliagarria edukiko da. Helburu hori lortzeko, bereziki hezkuntzako hainbat programa orokor aprobetxatuko dira, esate baterako lanbiderako gaikuntza lortzekoak, enplegukoak, etxebizitzenak eta gizarte-zerbitzuen sarekoak.

3. – Drogamenpekoak benetan gizarteratzea bultzatzeko asmoz, aginte publikoek, gizarte-zerbitzuen sistemaren bidez, gizarteak drogamenpekotasuna ulertzeko duen modua aldatzeko beharrezko pausoak bultzatuko dituzte, drogamenpekoen ezaugarri bereziak eta pertsona horientzako beharrezko zerbitzuak onartuak izan daitezen.

4. – Administrazio publikoek ebaluatu eta egokitu egingo dituzte gizarteratzera zuzendutako baliabideak, hala nola tutoretzapeko etxebizitzak, lanerako trebatzeko eta laguntza juridiko eta psiko-sozialerako tailerrak.

1. – Atxilotutako pertsonari laguntzeko eta orientabideak emateko zerbitzua izango du Eusko Jaurlaritzak, eta zerbitzu horren bidez, berehalako laguntza eta oinarrizko gizarte-zerbitzu arrunten berri emango zaio, ahal bezain azkar, atxilotutako drogamenpekoari, beste edozein pertsonari bezala. Era berean, zerbitzu horrek prozesu batean inputatuta dauden pertsona horiei buruzko erabakiak hartu behar dituzten organo judizialei informazio egokia emango die; gainera, internatzea erabakiko balitz, horren ordez beste neurri batzuk hartzea proposatuko luke.

2. – Euskal Autonomia Erkidegoko poliziak zerbitzu horrekin elkarlanean jardungo du, eta arauhausleak drogamenpekoak diren kasuetan, pertsona horiei Euskal Autonomia Erkidegoan dauden oinarrizko baliabideen berri emango die.

Legez eratutako elkarri laguntzeko elkarteek eta, orokorrean, antzeko eginkizunak burutzen dituztenek gizarte-zerbitzuen arloan eskumenak dituzten aginte publikoen laguntza jaso ahal izango dute. Laguntza horiaholkularitza teknikoaren, bestelako laguntzen edo diru-laguntzen bidez emango da. Dena den, laguntzak jasotzeko, esparru horretako gizarte-zerbitzuekin koordinatuta jardun beharko dute.

1. – Lege hau aplikatzearen ondorioz burutu behar diren jarduera publikoak eta arau–garapena Eusko Jaurlaritzak, foru-aldundiek eta udalek burutuko dituzte, zeinek bere eskumenaren arabera, hezkuntzan, kulturan, herri–segurtasunean, merkataritzan, osasunean, gizarte–zerbitzuetan eta abarretan.

2. – Edonola ere, Eusko Jaurlaritzaren esku geratuko da lege honetan arauturiko jardueren plangintza eta koordinazioa egitea.

3. – Foru-aldundien esku geratuko da drogamenpekotasunei aurrea hartzeko programak eta gizarteratzeko jarduerak prestatu eta garatzea, lege honen 37.1 artikuluan arauturiko Drogamenpekotasunen Planean jasotako xedapenei jarraiki.

4. – Udalei, banaka edo partzuergoan, Drogamenpekotasunen Udal Plana prestatu eta garatzea dagokie, 37.1 artikuluan arauturiko Drogamenpekotasunen Planean jasotako xedapenei jarraiki.

1. – Eusko Jaurlaritzak Drogamenpekotasunen Plana egin eta Eusko Legebiltzarrari bidaliko dio osoko bilkuran edo batzordean eztabaidatzeko komunikazio gisa, bost urtean behin, onar dezan. Plan horretan Euskal Autonomia Erkidegoko administrazioek epealdi jakin batean burutu behar dituzten programak eta ekintzak jasoko dira modu koordinatu eta orokorrean. Jarduera horiek aurrezaintza, laguntza eta gizarteratzeko arlokoak izango dira, eta arlo horietan diharduten administrazio eta elkarteei aukera emango zaie, plana prestatu bitartean, beren iritziak azaltzeko. Nolanahi ere, ahalegina egingo da plana Estatuko eta Europako planen epe bererako izan dadin.

   Eusko Jaurlaritzak urtero bidaliko dio txosten bat Legebiltzarrari planaren ebaluazioarekin.

2. – 36.4 artikuluan arauturiko Drogamenpekotasunen Udal Planean programak eta ekintzak jasoko dira egoki antolatuak. Programa eta ekintza horiek drogamenpekotasunen arloari dagozkion gizarte-ekimeneko egiturek estrukturatuak eta planifikatuak egongo dira eta egitura horien aholkularitzaz eratuak, dagokien udal-esparruan eta Drogamenpekotasunen Planari buruzkoan.

Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazioak, foru-aldundiek eta udalek, zeinek bere eskumenaren arabera, lege honetan jasotako jarduerak burutzeko behar diren kredituak bereizi behar dituzte beren aurrekontu orokorretan, horretarako onartzen diren programak eta aurrekontu–baliabideak aintzat harturik.

Eusko Jaurlaritzari drogamenpekotasunen politika taxutzen aholkatzeko, eta jarduerak koordinatzen eta kontrolatzen laguntzeko, laguntzako organo bat eratuko da, erregelamendu bidez ezarriko diren egitura eta eginkizunak izango dituena.

1. – Lege honen 39. artikuluko laguntzako organoa atxikitzen den sail berean sortuko da Drogamenpekotasunen Sailen arteko Batzordea, eta hortik koordinatuko dira Eusko Jaurlaritzaren jarduera guztiak drogamenpekotasunen arloan.

2. – Drogamenpekotasunen Sailen arteko Batzordeari dagokio lege honen 37.1 artikuluan arauturiko Drogamenpekotasunen Planaren proposamena egitea. Halaber, batzorde horri dagokio Eusko Jaurlaritzako sailek eta horien menpe dauden erakunde autonomoek, zuzenbide pribatuko erakunde publikoek zein enpresa pribatuek lege honetan zehazten diren konpromisoei aurre egin ahal izateko beharko dituzten kredituen proposamena egitea.

3. – Batzordeburu lehendakaria izango da, edo horren ezean, drogamenpekotasunen arloko sailburua, edo horrek eskuordetzen duena, eta berezko kide izango da 39. artikuluan aipaturiko laguntzako organoko titularra. Horietaz gainera, kide gehiago izango dira, sailburuorde mailakoak, arlo jakinetan eskumena duten sailburuek izendatuak. Hona arloak: osasuna, drogamenpekotasunak, gizarte-zerbitzuak, hezkuntza, herrizaingoa, justizia, enplegua, arautu gabeko prestakuntza, gazteria, kirola, industria, kontsumoa eta lan-osasuna.

4. – Erregelamendu bidez zehaztuko dira batzordearen egitura, antolamendua eta eginkizunak.

1. – Lege honen 39. artikuluko laguntzako organoa atxikitzen den sail berean sortuko da Drogamenpekotasunen Aholku Batzordea. Drogamenpekotasunei aurre egiten saiatzen diren gizarte–sektoreek parte hartzeko organo nagusia izango da, baita kontsulta egiteko eta aholkua emateko organoa ere drogamenpekotasunei buruzko lege, erregelamendu eta planei dagokienez.

2. – Drogamenpekotasunen Aholku Batzordea honela osatuta egongo da:

   • Burua: 39. artikuluan aipatzen den laguntzako organoko titularra.

   • Idazkaria: goian aipatutako organoko teknikari bat, batzordeko buruak izendatua.

   • Kideak:

     1. Drogamenpekotasunen Sailen arteko Batzordean ordezkaritza duten Eusko Jaurlaritzako sailetatik bokal bana.

     2. Hiru foru-aldundietatik ordezkari bana, eta Euskal Udalen Elkarteak (Eudel-ek) izendaturiko sei ordezkari.

     3. Lau bokal, Drogamenpekotasunen Sailen arteko Batzordeak drogamenpekotasunen arloko pertsona ospetsu eta gaituen artetik izendatuak.

     4. Bost bokal, Eusko Legebiltzarrak izendatuak. Bokal horiek legebiltzar-talde desberdinetakoak izango dira.

     5. Bokal bat, enpresarien erakunde mailako ordezkaritza duten Euskal Autonomia Erkidegoko enpresari-elkarteek izendatua, aplikatu beharreko arauen arabera.

     6. Bokal bat, Euskal Autonomia Erkidegoan ordezkaritzarik handiena duten sindikatuek eta sindikatu-konfederazioek izendatuak eta langile-ordezkarien eta enpresa-batzordeetako kideen eta administrazio publikoetako organoetako kideen %10 edo gehiagoko ordezakaritza dutenek izendatuak.

     7. Gizarte Ongizaterako Euskal Kontseiluak izendaturiko bokal bat.

     8. Euskadiko Gazteria Kontseiluak izendaturiko bokal bat.

     9. Euskadiko Eskola Kontseiluak izendaturiko bi bokal.

     10. Euskal Autonomia Erkidegoko Auzitegi Nagusiak izendaturiko bokal bat.

     11. Drogaren aurkako Euskal Autonomia Erkidegoko fiskal berezia.

     12. Bokal bana, Mediku, Botikari, Psikologo, Abokatu, Gizarte Langile, Gizarte Hezitzaile, Erizaintzan Diplomatu, Filosofia eta Letretako Doktore eta Lizentziatu eta Kazetarien elkargoetatik. Gizatalde horiek elkargo gisa eraturik ez daudenean, bokala hautatzea kasuan kasuko arloan hedadura gehien duen lanbide-elkartearen esku egongo da.

     13. Sei bokal, drogamenpekotasunen arloan lan egiten duten gobernuz kanpoko erakundeen izenean, batzordeburuak izendatuak, GKEen proposamenez.

     14. Bokal bat, Emakumearen Euskal Erakundeak (Emakundek) izendatua.

     15. Bokal bana, Euskal Autonomia Erkidegoko unibertsitateetatik.

     16. Euskal Autonomia Erkidego osoan diharduten kontsumitzaileen elkarte edo federazioek izendaturiko bokal bat.

         Kide horietako bakoitzaren ordezkoa ere zehaztuko da.

3. – Egitura, antolamendua eta eginkizunak erregelamendu bidez arautuko dira.

4. – Drogamenpekotasunen Aholku Batzordeak honako eginkizun hauek izango ditu berezko:

   1. Egokitzat jotzen dituen txostenak, iradokizunak, azterlanak eta proposamenak prestatzea, horretarako behar dituen argibideak eskuratu ahal izango dituela. Edonola ere, egindako kudeaketari buruzko analisia jasotzen duen urteko txostena prestatuko du, eta hor urtean zehar gertatu diren aldaketak bilduko dira.

   2. Euskal administrazio publikoek azaldutako gaiei buruzko aholkularitza ematea.

   3. Lege honetako 37.1 artikuluan aipatzen den Drogamenpekotasunen Bosturteko Planaren aurretik derrigorrez eman behar den txostena idaztea.

   4. Euskal administrazio publikoek drogamenpekotasunen arloan prestatzen dituzten planak eta arauak aztertu eta, hala balegokio, iritzia ematea.

   5. Antolakuntza eta funtzionamenduaren erregelamendua prestatzea.

   6. Erregelamendu bidez zehazten den beste edozein eginkizun betetzea.

Foru-aldundiek eta udalek, zeinek bere eskumenaren barruan, drogamenpekotasunen foru batzordeak eta udal batzordeak eratu ahal izango dituzte. Batzorde horiek Drogamenpekotasunen Aholku Batzordearen eginkizunen antzekoak izango dituzte.

1. – Erakunde publikoek, indarrean dauden legeekin bat eginik, hitzarmenak izenpetu eta diru–laguntzak eman ahal izango dituzte, erakunde pribatuek zenbait zerbitzu eskain dezaten.

2. – Aurreko lerroaldean aipaturiko hitzarmenak izenpetzeko edo diru–laguntzak eskuratzeko lehentasuna izango dute gizarte–ekimeneko arlo jakinetan diharduten erakundeek. Hona arloak:

   1. Komunitateko aurrezaintza.

   2. Drogamenpekoen tratamendua eta laguntza.

   3. Osasun–hezkuntza eskolan.

   4. Drogamenpekotasunak direla–eta sortzen den gizarte–bazterketa.

   5. Drogen erabilera ezegokiarekin batera doazen arriskuak nola hautematen diren gizartean.

Drogamenpekoen aurrezaintzan, laguntzan eta gizarteratzean lagunduko duten bolondresen lana sustatuko da.

Drogamenpekotasunen arloan administrazio publikoekin batera elkarlanean aritzen diren irabazi–asmorik gabeko erakundeei daukaten merezimendua aitortuko zaie, horretarako dauden arauekin bat eginez. Hori dela–eta:

1. Herri–onurakotzat jo ahal izango dira, berariazko legeetan ezarritakoari jarraiki.

2. Esandako helburuak betetzearren, lehentasuna izango dute laguntzak eta diru-laguntzak banatzen direnean, baina aurrez homologazioa beharko dute izan.