Liburutegi Zerbitzua

Zioen adierazpena 1982ko Azaroaren 24ko Euskararen Erabilpena Arauzkotzeko Oinarrizko Legeak hiritarrek dituzten hizkuntz-eskubideak aitortzearen ondorioz, betebehar jakin battu ezartzen dizkio EuskaI Herrian kokatzen diren Herri-Administrazioei. Aipatutako Legearen 6. eta 14. atalen garapenak, ezinbestean, Herri-Administrazioetako lanpostu bakoi tzaren hizkuntz eskakizunak zehazteko, arau-esparrua; finkatzea dakar berekin. Hizkuntz eskakizunak zehazteko lanpostu bakoitzaren eginkizun baldintza eta eskaki-' zunei buruzko ikerketa zehatz eta sakon batez osatu beharko da arau-esparru hau. Azpimarratzekoa da Euskararen Erabilpena Arauzkotzeko Oinarrizko Legearen garapen gisa burutu nahi den araupide honekin dagokion erantzuna ematen zaiola Autonomi Elkarte honetako Herri-Adlninistrazio desberdinetan sentitu eta hainbat eta hainbatetan azaldutako beharrari. Aipatutako beharra, Administrazio horiek beren hizkuntz normalizazioa egiteko ahalbideratuko lituzkeen arau esparrurik ez izatearen islada besterik ez zen. Delako arau esparruak, Dekretu honetan begiz jotzen diren xedeak betetzeko beharrezko planak burutzeko ahalmena emango lieke, honenbestez, Administrazioei beren ekintza-eremuetan beren hizkuntz normalizazioa arrazoizko eran Programatzeko bideak eskeiniz. Adierazitako helburua, hau da. Herri-Administrazioen benetako hizkuntz normalizazioa lortzeko. beharrezkoa da hizkuntz politikako zenbait erizpide ezartzea, Administrazio horiek euskara hiritarren zerbitzurako hizkuntza gisa edo-ta lan-hizkuntza gisa hartzera eraman ditzaten erabakia Dekretu hau aplikatuz hartuko delarik. Bigarren erabaki gehigarria, Estatuaren ertzaldeko Administrazioari dagokio. Baldin, hatetik, hizkuntza bien ofizialtasunaren aldarrikapena Euskal Herriko Autonomi Elkartean kokatutako Estatuko Administrazioari atxikitzen bazaio ere, beraz, Estatutoaren arauz ezarritako elebitasun egoerari egokitu behar zaiolarik, bestetik, xede horietarako beharrezko neurriak jartzea, delako Administrazioaren eta Eusko Jaurlaritzaren arteko elkarlanaren ondorioz egin behar da, honela agintzen bait du aipatutako Legearen hirugarren Erabaki Gehigarriak. Dena den, gauza nabarmena da, egitebide honek ezin duela aurrera egin besteez bakandurik eta ezta ere Euskal Herriko Herri-Administrazioei ezarritako bestelako epe, erizpide edo ihardupideez. Horrexegatik, Eusko Jaurlaritzak, ekintzapide horretarako oinarri-iri-, tziak ezartzen ditu, bera bait da erabakiok hartzeko Iegez beharturik dagoena. Azpimarratzekoa da, halaber, Dekretu hau aldarrikatzeko orduan Autonomi Elkarteko Herri-Adnlinistrazioen hizkuntz normalizaziorako bide arrazional, objetibo eta progresibo bat hautatu dela; ez, hala ere, anbiziorik gabeko bidea, Euskal Herriko Autonomi Elkarteko Administrazioen gaur eguneko benetako ahamenei eta horien aldetik Jaurlaritzari Dekretu honetan biltzen diren neurriak hartzeko eskatzen zitzaion premia larriari egokitutakoa baizik. Guzti horregatik, eta aplikagarri diren xedapenen arabera, hots, Azaroaren 24eko 10/ 1982 Euskararen Erabilpena Arauzkotzeko Oinarri Legea Urtarrilaren 17ko 6/1983 Dekretua, Hizkuntz Politikarako Idazkaritza sortuz, Uztailaren 27ko 16/1983 Legea, «Herri-Administrazioaren Euskal Erakundearen zuzenbidezko erregimenari buruzkoa», Toki-Erregimenaren oinarriak arautzen dituen 7/1985 Legearen bigarren Erabaki Gehigarria eta Funtzio Publikoaren Erreformarako Premiazko Neurrien 30/1984 Legea, eta Lehendakaritza eta Zuzen tza Sailburuaren proposamerrez, Gobernu Batzordeak 1986ko Azaroaren 25eko bileran eztabaidatu eta onartu ondoren, ERABAKITZEN DU'T: LEHEN ATALBURUA Erabaki Orokorrak 1. Atala.- 1. Euskara eta gaztelania hizkuntza ofizialak dira, Euskal Herriko Autonomi Elkartean kokatzen diren Herri-Administrazioetan. 2. Hiritarrek Euskadin kokatzen diren Herri-Administrazioekin harremanak euskaraz, Autonomi Elkarteko berenezko hizkuntzan, izateko duten eskubidea bermatzeko, euskara zein gaztelania zerbitzu-hizkuntza ofizialak izateaz gainera, lan-hizkuntza izango dira, horretarako Herri-Aginte eta aipatutako Administrazioek bidezko administrazio neurriak hartuko dituztelarik. Atala: Dekretu honen ezarpen-esparrua Euskal Herriko Autonomi Elkarteko ondoko Administrazioez osatzen da: a) Euskal Herriko Toki-Administrazioak eta beren Agintaritza-Erakundeak. b) Lurralde Historikoetako Foru-Administrazioak eta beren Agintaritza-Erakundeak. c) Euskal Herriko Autonomi Elkarteko Administrazio Orokor eta Erakunde-Administrazioa. 1. Atala: 1. Euskal Herriko Autonomi Elkarteko Administrazioetan lanposturatu eta bertan aritzeko, hizkuntza ofizial biak ezinbestez jakin beharra zehazten duen oinarri-irizpidearen egiazko ezarpena, Dekretu honetan erabakitako neurri eta baldintzen arabera egingo da. 2. Euskara jakitea, merezimendu izango da ezibestekoa ez denetan lanposturatu eta bertan aritzeko. 3. Hizkuntz Politikarako Idazkaritzari dagokio, aldian-aldian, lantoki bakoitzaren hizkuntz eskakizunak finkatzea, Dekreto honetan ezartzen denaren arabera. 4. Atala: Euskal Herriko Autonomi Elkarteko Administrazioek beharrezko neurriak hartuko dituzte bere baitako lanarigoa, lanpostuetarako ezar daitezen hizkuntz eskakizunetara egokitzeko 5. Atala: Euskal Herriko Autonomi Elkarteko Administrazioek beharreko neurriak hartuko dituzte bere baitako lanarigoari euskaraz ere lan egiteko duen eskubidea ziurtatzeko. BIGARREN ATALBURUA Lanpostuen hizkuntz eskakizunak 6. Atala: 1. Hizkuntz Politikarako Idazkaritzak, HerriArduralaritzaren Euskal Erakundearen laguntzarekin, finkatuko ditu, iadanik dauden eta sor daitezkeen lanpostu guztien hizkuntz eskakizunak. Herri-Administrazio desberdinetako lanpostuen zerrendek bere baitako oinarrizko ezaugarri edota bal dintzen artean, lanean aritzuko euskarazko gaitasunari buruzkoak adieraziko dituzte. 3. Horretarako, urteko aurrekontuek aipatutako zerrenda bere baitan har dezaten, hura prestatu bezain laister, Hizkuntz Politikarako Idazkaritzari helaraziko zaio. Honek, zerrendak barne-hartzen dituen lanpostuen hizkuntz eskakizunak finkatuko ditu, eta ondoren helarazi dion Administrazioari, dagokion agirisorta guztiarekin batera. itzuliko din, epearen barnean, horretarako ahalmena duen Ihardutze-Erakundeak onar dezan. 7. Atala: Lanpostu desberdinen hizkuntz eskakizunak finkatu ondoren edota Dekretu honen Aldibaterako Erabakiak aipatzen dituen haietara egokitzeko planek diotenarekin bat etorririk bestela, nahiz sarrera probetarako, nahiz lanpostuen hornidurarako, nahiz barne-sustapenerako deialdeek ezar ditzaten oinarri-arauek ezingo dituzte aldatu aipatutako hizkuntz eskakizunak. 8. Atala: Lanpostu bakoitzerako egin daitezen deialdietan, ezarritako hizkuntz eskakizunak gordetzen dituzten Iagunez beteko dira lanpostuak. 9. Atala: Horri-Arduralaritzaren Euskal Erakundeari dagokio Euskal Herriko Autonomi Elkarteko Administazio Orokor eta Erakunde Administrazioetako eta hala eska dezaten Herri-Administrazioen lanarigoaren hautatze-aldian, lanpostu bakoitzerako aurrez finkatutako hizkuntz eskakizunak gordetzen dituen lanarigoa hautatzen dela bematzea. HIRUGARREN ATALBURUA Hizkuntz eskakizunak finkatzeko erizpideak 10. Atala: Hizkuntz eskakizunak finkatzeko honako erizpideok hartuko dira kontuan, Hizkuntz Politikarako Idazkaritzak, Urtarrilaren 17ko 6/ 1983 Dekretuaren 3.d) zatiak aitortzen dizkion egitekoen arabera, egin dezan zehaztapenaren kaltetan gabe: 1. Lur-eremu edo barrutiaren euskaldun kopurua 2. Lanpostuak jenderarekiko zer-nolako hurbiltasuna duen, hau da, harremanak norekin, nola eta zein maiztasunekin dituen. 3. Lanpostuaren Administrazio barruko harremansarea (norekin, zenbatekoa, nolakoa eta maiztasuna). 4. Lanpostuaren zeregin eta eginkizunen izaera eta ezaugarriak. 5. Lanpostuaren maila eta bere menpe duen lanarigoaren Kopurua. 6. Lanpostuan sortzen diren idazkien azterketa (zenbatekoa eta izaera). 7. Lanpostua kokatuta dagoen zerbitzuaren izaera. Dekretu honetan adierazten denerako Zerbitzuak eta Administrazio Atalak honela sailkatuko dira: a) Gizarte izaera dutenak: Herri-Administrazioaren harreman alderdia estu eta sakonki nabarmentzen dutenak. Bereziki, Irakaskuntza-Zerbitzuak, Kultura-Zabalkundea, Osasun-Zerbitzuak -azoka eta bezeroentzako informazio bulegoak-, Gizarte-Laguntza, Hiritar-Babes eta Segurtasun-Zerbitzuak. b) lzaera orokorra dutenak: Bere eragina funtsean Administrazio barneko alor edo eremuan ageri eta nabarmentzen dutenak. Bereziki, Informatika, Antolakuntza-Zerbitzuak, Lanarigoa, etab. c) Besteak. LAUGARREN ATALBURUA Helburu mailakatuak 11. Atala: Atalburu honetako 12,13,14 eta 15 ataletan ezarritako helburuak, gutxienezkotzat jo behar dira, beti ere edozein Administraziogunek bere buruarentzat goragoko xedeen lorpena erabaki dezakeelarik. LEHEN SAILA Udal-Administrazioak 12. Atala: Ondoko helburuok betetzea dagokiI. Kokaturik dauden eskualdearen euskaldun kopurua %0 eta %20 tartekoa denean (1. eraskineko 1, 2, 3, 6, 11, 12 eta 16 eskualdeak gaurregun), herritarrekin ahoz nahiz idatziz harreman zuzena duten bulego guztietan, harreman horiek euskaraz ere bematzeko adinbat Iangile elebidun izango da, beti. 2. Kokaturik dauden eskualdearen euskaldun-kopurua %20 ete %40 tartekoa denean (1.eraskineko 5 eta 15 eskualdeak gaurregun), 12. 1 ataleko helburua betetzeaz gain, euskaraz sar dadin idazki orori, erabat euskaraz emango zaio tramitazio osoa. Horretarako zirkuitu edo katea elebidunak sortuko dira Gizarte-Izaera eta Izaera Orokorrekoak diren Zerbitzu eta Administrazio-Atal guztietan. 3. Kokaturik dauden eskualdearen euskaldun-kopurua %40 eta %60 tartekoa denean (1. eraskineko 4, 9 eta 10 eskualdeak gaurregun), 12.1 ataleko helburua betetzeaz gain, 12.2 atalekoa Zerbitzu eta Administrazio-Atal guztietara hedatuko da. 4. Kokaturik dauden eskualdearen euskaldun-kopurua %60 eta %80 tarteko denean (I. eraskineko 7, 8, 14, 18, eta 19 eskualdeak gaurregun), 12.1, 12.2 eta 12.3 ataletako helburuak betetzeaz gain, Gizarte-Izaera eta Izaera Orokorrekoak diren Zerbitzu eta Administrazio-Atalak osorik elebietan lanean jarriko da. Horretarako, eta hartu beharreko beste hainbat neurriren artean, langiIeak beren lana euskaraz ere bete ahal izateko gaituko dira. 5. Kokaturik dauden eskualdearen euskaldun-kopurua %80 eta %100 tartekoa denean (I. eraskineko 13, 17 eta 20 eskualdeak gaurregun), 12.1, 12.2 eta 12.3 ataletako helburuak betetzeaz gain, Zerbitzu eta Administrazio- Atal oro osorik ele bietan lanean jarriko da. Horretarako, eta hartu beharreko hainbat neurriren artean, langileak beren lana euskaraz ere bete ahal izateko gaituko dira. 13. Atala: Lurralde Historikoetako hiriburuetako Udal-Administrazioei honako helburu mailakatuok betetzea dagokie: 1.- Gasteiz: 12.2 ataleko helburuak dagozkio. 2.- Bilbo: 12.2 ataleko helburuak dagozkio. 3.- Donostia: 12.4 ataleko helburuak dagozkio. BIGARREN SAILAI.urralde Historikoetako Foru-Administrazioak 14. Atala: Berauei honako helburuok betetzea dagokie: 1. Arabakoei (lurraldearen euskaldun-kopurua gaurregun %0 eta %20 tartekoa delarik), 12.1 eta 12.2 ataletako helburuak betetzea dagokie. 2. Bizkaikoei (lurraldearen euskaldun-kopurua gaurregun %0 eta %20 tartekoa delarik), 12.1, 12.2 eta 12.3 ataletako helburuak betetzea dagokie. 3. Gipuzkoakoei (lurraldearen euskaldun-kopurua gaurregun %40 eta %60 tartekoa delarik), 12.1, 12.2, 12.3, eta 12.4 ataletako helburuak betetzea dagokie. HIRUGARREN SAILA Euskal Herriko Autonomi Elkarteko Administrazio Orokorra 15. Atala: Euskal Herriko Autonomi Elkarteko Administrazio Orokorrak 12.1, 12.2, 12.3 eta 12.4 ataletan adierazitako helhuruak bete beharko ditu. LAUGARREN SAILA Autonomi Elkarteko Herri-Administrazioetako Agintaritza Erakunde eta Erakunde Administrazioak 16. Atala: Hizkuntz Politikarako Idazkaritzak erabakiko ditu Euskal Herriko Autonomi Elkarteko Erakunde Administrazioa osatzen duten Agintaritza-Erakunde edo Iharduntze-Erakunde bakoitzak bete beharko dituen helburu mailakatuak, Dekretu honetan ezarritakoenen artetik. Hizkuntz Politikarako Idazkaritzari dagokio, era berean, Euskal Herriko Autonomi Elkarteko beste Herri- Administrazioetako Agintaritza Erakunde eta Erakunde Administrazioen helburuak finkatzea, sorburu duten Administrazioan horretarako ahalmena duten Ihardutze-Erakundeekin elkar ianean. ERABAKI GEHIGARRIAK Lehena: 1.987.ko Uztailaren 30erako erabakiko dira gaurregun dauden lanpostuen hizkuntz eskakizunak. Horretarako, Hizkuntz Politikarako Idazkaritzaren zuzendaritzapean, ikerketa sakon eta zabalari ekingo zaio, esan bezala, lantoki bakoitzaren zehaztasun eta ezaugarriez ongi jabetzeko. Bigarrena: Dekretu honetan adierazitako xedeak bete nahiean Eusko Jaurlaritzak beharrezko neurriak hartuko ditu, horretarako ahalmena duten Ihardutze-Erakundeekin batera Euskal Herrian kokatzen den Estatuko Administrazioan euskararen erabileraren normalizazioa ari an-arian lortzeko, hori adierazten bait du Azaroaren 24.ko 10/ 1.982 Legearen hirugarren Erabaki Gehigarriak, honenbestez, bai lanhostuen hizkuntz eskakizunak Finkatzeko Ianak eta baita ere haietara egokitzeko planen egituraketa Autonomi Elkarteen Herri Administrazioentzat Dekretu honetan adierazitako erizpide tekniko eta epeak jarraituz egin daitezela bideratuz. ALDlBATERAKO ERABAKIA Bakarra: 1. Herri-Administrazioek, nork bere ahalmenen arabera, Hizkuntz Politikarako Idazkaritzarekin eta Herri Ardularitzaren Euskal Erakundearekin elkar lanean, Dekretu honetan adierazitako helhuruak betetzeko heharrezko pIanak egingo dituzte, Dekretu honetako 6. atalean eta Lehen Erabaki Gehigarrian aipatutako hizkuntz eskakizunak argitaratu eta urtebeteko epean. 2. Hizkuntz eskakizunetara egokitzeko planak aldian-aldian herrikusiko dira. AZKEN ERABAKIAK Lehena: Dekretu hau bete eta egiteratzeko beharrezko ebazpen eta erabakiak emateko baimena ematen zaio Hizkuntz Politikarako Idazkaritzari. Bigarrena: Dekretu hau Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkarian argitaratu dedin biharamunean jarriko da indarrean. Gasteizen, 1986.eko Azaroak 25. Lehendakaria, JOSE ANTONIO ARDANZA GARRO. Lehendakaritza eta Zuzentza-Sailburua, JUAN RAMON GUEVARA SALETA. 1. ERASKINA ERABILlTAKO ESKUALDEKATZEA: BARNE HARTZEN DITUEN UDALERRIAK (*) TAULA