Euskadiko Ekonomia-Arduralaritzako Epaitegia

Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistemaren esku-hartzeko oinarrizko prozedurari dagokionez, pertsona profesionalek, euren jarduna betez, egiaztatzen badute jarraipena eskatzen duen esku-hartze baten beharra dagoela, diagnostiko bat egitea eskatzen duen jarduketa-prozedura bat hasiko dute, Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistemaren 12/2008 Legearen 19.1 artikuluan xedatzen duenaren arabera. Eta, gainera, baldin eta diagnostiko horrek hala eskatuko balu, arreta pertsonalizatuko plan baten lanketa hasiko dute, plan horretako neurriak abian jartzeko prestazioak eta zerbitzuak barne, eta jarraipena eta ebaluazioa ere egingo dute.

Esku-hartzeko oinarrizko prozeduran erabiliko diren tresna tekniko komunak arautzerakoan, 12/2008 Legearen 20. artikuluak ezartzen du euskal administrazio publikoek balioespenerako eta diagnostikorako tresna komunak aplikatuko dituztela gizarte-zerbitzuen esku-hartzeko irizpideen homogeneotasuna bermatzeko. Helburu horrekin, oinarrizko gizarte-zerbitzu guztiek fitxa sozialaren eredua beteko dute eta arreta pertsonalizatuko planaren eredua aplikatuko dute; azken hau izango da bigarren mailako arretako gizarte-zerbitzuek aplikatu beharrekoa. Era berean, eransten da eredu horien diseinuak erabilera- eta ustiapen-ezaugarri batzuei jarraitu beharko dietela, izapidetzean eta kudeaketan arintasun handiagoa bermatzeko.

Aipatu artikuluaren 3. paragrafoaren arabera, Eusko Jaurlaritzak erregelamendu bidez arautuko ditu tresna komun hauek, gainontzeko euskal administrazio publikoekin koordinatzeko dituen eskumenak erabiliz, izan foru- zein udal-esparruan.

Azaldutakoaren arabera, Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistemako pertsona profesionalek behatu beharreko jarduketa sorta ordenatu batek osatzen du esku-hartzeko oinarrizko prozedura; horretarako, tresna multzo bat izango dute, uniformetu beharrekoa, Euskal Sistemaren Gizarte Zerbitzuen esku-hartzeko irizpideen homogeneotasun handiena bermatzeko.

Oro har, hauek dira esku hartzeko faseak, esku-hartzeko oinarrizko prozeduran:

Pertsona erabiltzaileei harrera egitea oinarrizko gizarte-zerbitzuek edo udal-zerbitzuek, edo, hala behar bada, premiazko arreta eman beharrak eraginda, bigarren mailako arretako gizarte-zerbitzuek.

Beharrizanen gizarte-balioespena, oinarrizko gizarte-zerbitzuek edo udal-zerbitzuek egina, pertsona erabiltzaileak gizarte-zerbitzuetara jotzeko duen arrazoia biltzen duen Fitxa Sozial batetik abiatuz.

Egoeraren diagnostikoa, aipatutako pertsona profesionalak egina; bertan, gizarte-beharrizanak zehazteko analisia, horren arrazoiak eta iragarpena jasoko dira, esku-hartzeko tresnarik egokiena zein diren zehaztu ahal izateko gisan. Oinarrizkoa Gizarte Zerbitzuek hasierako diagnostiko bat egingo dute, baina baldin eta intentsitate handiagoko esku-hartzea eskatzen dela irizten badiote edo bigarren mailako arretako gizarte-zerbitzuetara desbideratzea erabakitzen badute, diagnostiko sakona egingo dute.

Diagnostikoak hala aholkatzen badu, arreta pertsonalizatuko plana, antzemandako beharrizanei erantzuteko egoki iritzitako zerbitzuen eta prestazioen zerrenda.

Arreta pertsonalizatuko planean barne hartutako neurri guztien jarraipena.

Esku-hartzearen eraginen eta inpaktuaren emaitzaren ebaluazioa.

Gizarte Zerbitzuen Legeak ez du balioespenerako eta diagnostikorako tresna tekniko komunen zerrenda itxi bat eskaintzen, izan ere, ad hoc landutako balioespenerako eta diagnostikorako tresna erabiliko dira, gizarte-zerbitzuen pertsona erabiltzaileen gizarte-beharrizan motak aintzat harturik.

Honela bada, eta ezinezko denez arau bakarraren bidez eta batera arautzea balioespenerako eta diagnostikorako tresna tekniko komun guztiak, erabaki da dekretu honen bidez jarduketa-prozeduraren hasierako faseetako beharrezko tresna orokorrak garatzea, hau da, Fitxa Sozialaren eredua eta gizarte-diagnostikorako tresna.

Halaber, arauaren esparrutik kanpo utzi da arreta pertsonalizaturako planaren eredua, izan ere, diagnostikoaren emaitzaren arabera egiten baita hori. Diagnostikoa egitea aipatu plana ezarri aurreko ezinbesteko pausua bada ere, egindako diagnostikoak ez du nahitaez ekarriko ondorengo arreta-plan bat ezartzea.

Tresna tekniko orokor hauez gain, zerbitzu espezializatuek diagnostikorako bestelako tresna espezifikoak eta beregainak ere izango dituzte arazo jakin bat balioesterakoan. Tresna komun horietako batzuk badaude jada Euskal Autonomia Erkidegoan haurrak eta nerabeak zaintzeko eta babesteko udaleko eta lurraldeko gizarte-zerbitzuetan arrisku egoeren larritasuna balioesteko tresna (Balora) edo mendetasuna balioesteko baremoak (BVD eta EVE), beste batzuk aldiz, garatu beharrekoak dira, gizarte-bazterketa edo pertsona helduen babes-eza balioesteko tresnak, esaterako. Tresna komun guztiak onartzeak eta arautzeak 12/2008 Legearen 20. artikuluaren mandatua betetzea ekarriko luke.

Fitxa Sozialaren ereduari dagokionez, dekretu honen bidez onartzen da Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistemaren Fitxa Sozialaren eduki formala. Fitxa, gizarte-zerbitzuen pertsona erabiltzaileen oinarrizko datuak bildu eta erregistratzeko eta gizarte-zerbitzuetara jotzeko izan dituen arrazoiak biltzeko balio duen euskarri dokumental gisa definitzen du 2. artikuluak, esku-hartzeko oinarrizko prozeduran inkardinatzen du, eta haren indarraldia ezartzen. I. eranskina da Fitxa Sozialaren eredua: barne hartzen du pertsona erabiltzailearen oinarrizko datu sozio-biografikoei buruzko adierazle sorta bat, gizarte-zerbitzuek pertsona erabiltzaileei arreta emateko arrazoi posibleak eta adituen gizarte-gaitasunen lehenengo balioespen bat.

Diagnostikorako tresna komunari dagokionez, «gizarte-diagnostikoa» erabiltzen da zehazkiago, egiten den diagnostikoaren alderdi soziala aintzat hartuta. Gizarte-diagnostikoa izango da gizarte-zerbitzuetara jotzen duten pertsonei buruzko tresna orokorra, eta, adierazle zehatzen sistema batean oinarrituz, ahalbidetuko du irizpide komunen bidez pertsona erabiltzailearen egoera balioestea eta esku-hartzeko prozedura jarraipena emateko modua zehaztea. 3. artikuluak gizarte-diagnostikoaren definizio bat eta bere eskakizuna ematen du, eta bi diagnostiko-motak ezberdintzen ditu hasierakoa eta sakona, zeinak Oinarrizkoa Gizarte Zerbitzuek egingo baitituzte. Diagnostiko horren emaitzatik etorriko da, hala behar bada, bigarren mailako arretako gizarte-zerbitzuei balioespen eta diagnostiko espezializatu bat eskatzeko beharra.

2. eranskinean adierazleen zerrenda bat jasotzen da alderdika ordenatuak eta bizi-espazioka multzokatuak, zeinek ahalbidetzen baitu Gizarte Zerbitzuen Euskal Sisteman artatu daitekeen edozein kasuren ezaugarriak biltzea, eta pertsona erabiltzearen gizarte-egoera zein den ondorioztatzea. Hautatutako adierazle multzo batek zerikusia dutenak babes-sistemarekin, bizikidetza pertsonalarekin, familia-bizikidetzarekin, gizarte-bizikidetzarekin eta iraupenerako baliabideekin ahalbidetzen du lehen mailako arretako gizarte-zerbitzuek hasierako diagnostikoa egitea, eta zerrenda horrek bere osotasunean, aldiz, balioko du diagnostiko sakona egiteko.

   Azkenik, 4. artikuluak jasotzen du Fitxa Soziala egiteko informatikako aplikagarri komuna eta gizarte-diagnostikoa, epe eta baldintza jakinetan, euskal administrazio publikoen esku uzteko Eusko Jaurlaritzaren konpromisoa.

   Azaldutako guztiagatik, dekretu honen bidez arautzen dira, batetik, Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistemaren Fitxa Soziala, beronen eredua onartuz, eta, bestetik, Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistemaren gizarte-diagnostikoaren tresna, diagnostiko hori egitea ahalbidetzen duten adierazleak onartuz.

   Ondorioz, Enplegu eta Gizarte Gaietako sailburuaren proposamenez, Euskadiko Aholku Batzorde Juridikoaren adostasunarekin eta Jaurlaritzaren Kontseiluak 2013ko maiatzaren 28an egindako bilkuran aztertu eta onartu ondoren, hauxe