5. ETAPA: MARKINA-XEMEIN • GERNIKA-LUMO

Markinatik mundura

Euskal Herriko pilota jokoei buruzko lehen aipamenak Behe Erdi Arokoak dira, eta XVI. mendetik aurrera hasten da kirol horren praktika frogatzen duen dokumentazio gehiago azaltzen. Ez dakigu zein diziplina jokatzen ziren zehazki, baina, egia esan, pilotalekuko pilota-jokoa jada agertzen da Euskal Herri osoan XVII. mendean. XVIII. mendean hasi ziren, oro har, kontzejuak beren kargu frontoiak eraikitzen, eta kirola erabat finkatuta dago herri mailan.

XIX. mendearen amaieran, kirolaren nazioartekotzea gertatu zen, eta frontoiak eraikitzen hasi ziren, hala nola Argentinan, Mexikon eta laster Kuban. Zesta-puntako espezialitatea izango da munduan zehar gehien zabalduko dena. Eta Markina-Xemeingo eta eskualdeko pilotariak protagonistak dira istorio horretan. Historikoak, hala nola Erdotza, kantxan bertan hil zena 53 urterekin partida bat jokatuz; Chino Bengoa, Miamiko apustuen gehiegikeriak bizi izan zituena eta Kuba, Estatu Batuak, Mexiko eta Europako frontoi handietan ibili zena; eta Orbea I, Barrenetxea etab.

Pilotaleku beteranoa

Pilotaren Unibertsitatearen aurrekariak 1798an kokatzen dira, Markina-Xemeingo udal frontoia, Martin Usatorrek eraikia, inauguratu zen urtean. Hala ere, behin eta berriz birmoldatu eta handitu zuten, eta 1928an, zertxa metalikozko estalki bat jarri zioten. Gaur egun, kantxak 54,2 metroko luzera eta 11 metroko zabalera du, eta 900 eserleku baino gehiagoko edukiera du, zutik dauden beste 300 pertsonarentzako tokia gehituta.

Partekatu