Higiezinen salerosketari buruzko estatistikaren definizioak - HSEE

Jabetza Erregistroa erregistro publikoa da, ondasun higiezinak, horien titulartasuna eta izan ditzaketen aldaketa eta muga guztiak inskribatzea xede duena.

Erregistroan inskribatutako eta salerosketei bakarrik dagozkien eskriturak, jabetzaren gaineko jabariaren %100 eskualdatuta dutenak.

Salerosketaren bidez, kontratugileetako batek ondasun jakin baten jabetza eskualdatzeko betebeharra hartzen du bere gain, eta beste kontratugileak, prezio jakin bat ordaintzeko betebeharra.

Eskualdatze eragiketa Jabetza Erregistroan inskribatzen den eguna da.

Ondorio guztietarako, inskripzioaren aurkezte-idazpenaren data hartuko da inskripzio-datatzat, eta hori inskripzioan bertan jaso beharko da. Inskripzioa egiten da Jabetza Erregistroan, eskubideak eskualda daitezkeen ondasunak dauden lurralde-barrutikoan.    

Inskripzio-datak ez du zertan bat etorri transmisioa formalizatzeko datarekin. Eskritura-dataren egunetik, 45 eguneko atzerapena du batez beste. Une bakoitzean aztertzen diren denboratik kanpo dauden eskrituretako eragiketak baztertzeko alderdi hori behar bezala kontrolatuta dago txostenetan

Dagokion jabetza-erregistroan inskribatzen den eskrituran adierazitako zenbatekoa eurotan.  

Formularen zenbakitzailea da higiezinen/finken metro koadroaren prezioa lortzeko.

Zer finka mota den: etxebizitza (hainbat motatakoa izan daiteke, hala nola etxebizitza isolatua, atxikia, pisuak, etab.), merkataritza-lokalak, industria-nabeak, landa-nabeak, etab.

Dagokion jabetza-erregistroan dauden datuen arabera aztertzen den finkaren azalera, metro karratutan. Hedapen posibleak etxebizitzaren izaeraren arabera hartzen dira kontuan: azalera eraikia,  eraikigarritasuna, erabilgarria edo osoa, honako azaleren tratamenduaren bidez:

• Izaera – Etxebizitzak: etxebizitza mota bakoitzari dagokionez, azalera eraikia hartzen da erreferentziatzat, dagokion dokumentu publikoan islatutakoa, dokumentu horretan azalera erabilgarria bakarrik adierazten bada salbu; kasu horretan, azalera hori hartu eta esperientzia-faktorearen bidez zuzentzen da, datu-basearen milioi bat transakzio baino gehiagorekin aldez aurretik alderatuta, eta azalera hori eraikitako metro koadroen balio homogeneo batera proiektatzen da.
• Izaera – Beste batzuk: Kasu batzuetan, beste azalera  batzuk erabiltzen dira, hala nola landa-lurretan edo hiri-lurretan, non azalera osoa erabiltzen den.

Azalera eraikia da itxiturako perimetro-hormen eta mehelinen ardatzen kanpoaldeko inguruneak ixten duena.

Bizitzeko pentsatuta dagoen esparru bat da pertsona batek edo batzuek erabiltzeko. Honako sailkapen hau hartzen da kontuan:

• Pisua (etxebizitza kolektiboa): Etxebizitza bat baino gehiagoko eraikin batean dagoen etxebizitza oro hartzen da pisutzat.
• Familia bakarreko etxebizitza: Familia bakarreko etxebizitzatzat hartzen da eraikin baten barruko etxebizitza bakarra, atxikitako/binakako etxebizitzak eta etxebizitza isolatuak barne.

Atal horren barruan bereizten dira eranskindun etxebizitza, eranskinik gabeko etxebizitza, etxebizitza atxikia/binakatua eta etxebizitza isolatua.

• Eranskindun pisua: Eranskin esaten zaio etxebizitzatik bereizi ezin den elementuari, erabilerarako balio duelako; hau da, epigrafe honetan sartzen dira etxebizitzaz gain garajea edo trastelekua duten etxebizitzak, etxebizitzarako ez direnak eta beste erabilera batzuetarako erabil daitezkeenak. Horrela jasota dago Jabetza Horizontalari buruzko Legean , eta etxebizitzaren eskritura publikoan egiaztatuta dago.
• Eranskinik gabeko pisua: Beren mendeko gelarik ez duten etxebizitzak. Pisuak ere sartzen dira, baldin eta eranskinak badituzte eta horiek eskritura independentea badute.
• Etxebizitza atxikia edo binakatua: Etxebizitza atxikia da eraikin baten barruko etxebizitza bakarra, eta beste eraikin batzuei lotuta dago, aldameneko hormetako biren bidez. Solairu bat edo gehiago izan ditzake, eranskinak izan edo ez, eta eraikinaren tamaina bereko lursail baten edo handiago baten barruan egon daiteke.

Errubrika honetan, binakako etxebizitzak ere idatziko dira; horiek dira etxebizitza bakarrak eraikin baten barruan, eta beste eraikin batzuei lotuta daude horma mugakideetako baten bidez. Solairu batekoak edo gehiagokoak izan daitezke, eranskinak izan edo ez, eta eraikinaren tamaina bereko lursail baten edo handiago baten barruan egon daitezke.

• Etxebizitza isolatua.- Etxebizitza bakarra da eraikin baten barruan, eta haren horma mugakideak ez daude beste eraikin bati lotuta. Solairu bat edo gehiago izan ditzake, eranskinak izan edo ez, eta eraikinaren tamaina bereko lursail baten edo handiago baten     barruan egon daiteke.

• Etxebizitza berria: Obra berria denean, hau da, obra amaitzen denetik .urtebete baino gutxiagoko antzinatasuna duenean.      
• Etxebizitza erabilia: Obra berria ez denean, hau da, obra amaitzen denetik urtebete baino gehiagoko antzinatasuna duenean.

• Etxebizitza librea: Babes publikoko edozein erregimeni lotuta ez dauden eta aldeen artean mugarik gabe eskualdatu daitezkeen etxebizitzak dira.
• Etxebizitza babestua: Oro har, etxebizitza babestutzat joko dira babes publiko baten menpe daudenak.

• Lokal komertziala: Atal honetan jarduera nagusia merkataritza duten lokalak sartzen dira.
• Garajeak: Aparkaleku publikoak edo pribatuak sartzen dira. Etxebizitza-eraikin edo bestelako funtziodun eraikin baten barruan daude, baina eskritura publiko independentea dute.
• Bulegoa: Zerbitzu publikoak emateko erabiltzen diren lokalak, baina merkataritzarako ez direnak.
• Trastelekua: Eskritura independentea duten eta gainerako lokalen errubriketan zehaztu gabeko erabilera duten lokalak hartzen ditu barne, bai jabearen etxebizitzaren eraikinean daudenak bai beste eraikin batean daudenak.
• Industria-nabea: Lantegi bat, biltegi bat edo industria-izaerako beste eraikuntza bat osatzeko hormen artean zabaltzen diren espazioak biltzen ditu. Hirigunean zein landa-eremuan dauden industria-nabeak hartzen ditu barne.
• Etxebizitzetarako eraikina: Gehienbat etxebizitzetarako diren eraikinak dira. Ez du esan nahi garajeak, trastelekuak edo merkataritzako lokalak ere edukitzea posible ez denik.
• Aurretik zehaztu gabeko beste eraikin batzuk: Sailkapen honetan etxebizitza-eraikinak ez diren eraikinak sartuko dira. Adibidez, ikastetxe, ospitale, egoitza, zinema, hotel eta abarrak.

Etxebizitzaren transakzioan deklaratutako prezioa da

Jabetzarako eskubidea transmititzen zaion ondasunaren titularra da, eta bereizi egiten da:

• Pertsona fisikoa: Pertsona fisikoa giza generoko gizaki oro da, eskubideen eta betebeharren subjektu izan daitekeena.
• Pertsona juridikoa: Interes publikoko eta legeak aitortutako korporazio, elkarte edo fundazioa. Ez du banakako existentzia fisikorik. Interes partikularreko elkarte oro ere halakoa da, dela zibila, dela merkataritzakoa, zeinari legeak izaera propioa ematen dion, elkartekideen izaerarekiko independentea.

Ondasunaren titular berria da, hau da, eskualdatzen den ondasunaren eskubidea jasotzen duen pertsona.

Pertsona fisikoarentzako eta pertsona juridikoarentzako definizioak transmititzailearentzako berberak dira.

T aztertutako denbora-aldia bada, eta G aztertutako eremu geografikoa bada. Behatutako datuak honela ematen dira:

Non ρ^t_ij eremu geografikoan kokatutako etxebizitzaren jotagarren (j) transakzioaren metro koadroko prezioa den t datan gauzatua, eta n_it t datan i eremu geografikoan egindako transakzio kopurua den.

G eremu geografikoko metro koadroko batez besteko prezioa T aldian, formula hau erabiliz kalkulatu da:

Non A = {G eremu geografikoan eta T aldian egindako transakzioak diren) eta B = GxT

Kasuan kasuko txostenaren izaera duten finkei buruzko eskrituran adierazitako zenbatekoa eurotan (etxebizitza, adibidez). Hipoteka-kredituaren iraupena. Hasieran kontratatutako aldia, hilabetetan, hipoteka-eskrituran islatuta.

Eragiketa finantzatzen duen erakundea, kredituaren eskrituraren inskripzioaren arabera, estatistika-txostenen arabera hiru motatan taldekatuta: bankuak, kutxak eta beste erakunde batzuk.

Erregistroan inskribatutako kredituaren eskrituraren datuak: tasa efektiboa eta erreferentzia-indizea: finkoa edo aldakorra (MIBOR, EURIBOR, IRPH, etab.).