06. Nazioartekotzeko Esparru Estrategia 2020: Basque Country Estrategia

XI. Legegintzaldian 2020rako BCE egokitzeko beharra sortu da, 2014 urtearekin alderatuta aldatu egin den nazioarteko jokalekura egokitzeko. Estrategiaren pisu nagusia erakundeen kanpo harremanak, enpresak nazioartekotzeak, kulturak eta turismoak izaten jarraitzen du, eta eguneratze honetan, 2020 arteko aldi berrian garatuko duten nazioarteko jarduera garrantzitsuagatik, garapenerako lankidetza eta kirola erantsi dira. Era berean, beste arlo batzuen pisua handitzen jarraituko da.

2020rako BCE eguneratzea Eusko Jaurlaritzak XI. legegintzaldiko 2016-2020 Gobernu Programan zehaztutako ikuspenetik eta nazioartekotzeko konpromisoetatik abiatu da. Nazioartekotzeko bektore komunak, nazioartekotzeko asmoa finkatzeko eta jarduera eramateko ardatz modura zehaztuak, funtsean berdin jarraitzen dute aldaketaren batekin: 2030 Agendan zehaztutako erronka globalei erantzuten laguntzeko konpromisoa gehitu da eta bektore batzuen izena aldatu da beren zertarakoa hobeto islatzeko. 2018-2020 aldirako bektoreak hauek dira:

• Euskadi Basque Country marka atzerrian proiektatzea
• Interes sektorialak bultzatu eta sustatzea
• Garapen iraunkorrerako erronka globalei erantzuten laguntzea
• Europaren proiektuari laguntzea
• Ezagutza biltzea

Izaera integrala eta zeharkakoa duelako, 2020rako BCE zabaldu egin da legegintzaldi honetan 27 ekintza arlotara, zeuden batzuk bananduz eta beste batzuk gehituz, nazioartekotzeko duten potentzialagatik eta horietan jarduera bereizlea egin delako. Halaber, 2014an argitaratu zenean, Estrategiak modu eskematikoan jasotzen zuen gobernuaren nazioartekotzeko jarduera zein arlotan garatuko zen, jarduera hori ikasteko edo irakasteko arloetan sartzen ote zen kontuan hartuta. Estrategia egikaritu den lehen urteetan jarduera horrela zatitzeak erakutsi duen zailtasunen ondorioz bereizketa hori kendu egin da, nazioartekotzeko ekintza asko alde batera nahiz bestera uler baitzitezkeen.

2020rako BCEren eguneratzea martxan jartzeak nazioartekotzean ekintza egituratu eta sistematiko baten moduan sakontzea inplikatzen du, eta gainera zenbait arlo tematikoetan plan ektorialak zehaztu eta onartuz egin ahal izatea. Plan sektorial horiek monitorizatu ahal izango diren eta emaitzak emango dituzten ekintza ildoetan eta ekintzetan konkretatuko dira.

Joan den legegintzaldian, bi izan ziren Estrategiaren itzalpean onartu eta egikaritu ziren nazioartekotzeko plan sektorialak: Kanpo Harremanetarako Plana eta Enpresak Nazioartekotzeko Plana.

XI.Legegintzaldirako, Kanpo Harremanak, Enpresak Nazioartekotzea, Kultura eta Garapenerako Lankidetza arloez gain, bakoitzak bere nazioartekotze plana egingo baitu, sektore askotako kanpo proiekzioa hartu da kontuan, 2020rako BCEren mendean onartutako plan sektorialen kopurua zabaldu ahal izateko.

Horrela Kanpo Harremanetarako Plana 2018-2020, Enpresa Nazioartekotze Plana 2017-2020 nola Turismo, Merkataritza eta Kontsumo Plan Estrategikoa 2017-2020 abian dira, Garapenerako Lankideta IV Plan Zuzentzailea egite prozesuan guztiz barneratua dagoen bitartean.

Jarduteko eremu geografikoek 2018-2020 aldian lehentasunezko arreta jasoko duten lurraldeak markatzen dituzte, eta sailkapena sinplifikatu egin da lehentasunezko izaerako eta lehentasunez esku hartzeko herrialdeen bereizketa kenduz eta irakasteko edo ikasteko aukerak ematen dituzten geografien arteko bereizketa ere kenduz. Aldaketa hori 2014an zehaztu zen eskema hobetu behar zelako egin da, eta horrela Eusko Jaurlaritzako sailen eta bere sektore publikoaren parte hartzea handiagoa izango den herrialde eta eskualdeetan hobeto kontzentratzea lortzen da.

"Euskadi Basque Country" nazioartekotze estrategia Eusko Jaurlaritzak XI. legegintzaldiko giltzarritzat ezartzen dituen 15 plan estrategikoetako bat da. Horrela, Euskadin ber aktibazio ekonomikoa eta enplegua finkatzeko berma guneetako bat da nazioartekotzea. "Euskadi Basque Country" nazioartekotze estrategiak I.1 ardatza du esparru. Hazkuntza sendoa enplegu gehiago eta hobearekin, I. oinarrian: XI. legegintzaldiko 2016-2020 Gobernu Programako Enplegua, Ekonomiaren suspertzea eta jasangarritasuna.

2020rako BCE Ekonomiaren Susperraldiaren eta Enpleguaren aldeko 2017-2020 Esparru Programaren zutabeetako bat da. Programa honek bildu egiten du eta estrategia global bat da, bost plan estrategikotan konkretatzen dena: 2020rako BCE bera, 2017-2020 Enplegu Plan Estrategikoa, Zientzia, Teknologia eta Berrikuntzako Plana (ZTBP 2020), 2017-2020 Industrializazio Plana eta 2020rako Inbertsio Programa.

Era berean, XI. legegintzaldiko 2016-2020 Gobernu Programak ehun eta hirurogeita hamabost programa ditu, eta horietako hamahiruk nazioartekotzea aipatzen dute. Konpromiso horiek kanpo harremanen, enpresak nazioartekotzearen, turismo, azpiegitura eta garraioen, gobernantza publikoaren, kultura eta euskararen, lanbide heziketaren, unibertsitateen eta garapenerako lankidetzaren esparruetan berariazko ekinbideak egikaritzea inplikatzen dute.

Kanpokoekin harremanak josten tradizio luzea izanik, arlo guztietan aldaketa konplexu eta aldakorrak jasaten dituen mundu honetatik at ez da bizi euskal gizartea, eta, horregatik, Euskadi nazioartekotzea lehentasuntzat jotzen da Herrialdearentzat. Ildo horretan, 2014an 2020rako BCE abiarazteak nazioartekotze tresna zeharkako, inklusiozko eta integratzaile bat hezurmamitzea eta abian jartzea ekarri zuen, Euskadiri nazioarteko jokalekuan diziplina anitzetan posizionatzen eta dinamismoa areagotzen laguntzen dion tresna, Jaurlaritzako sail guztiak, herri erakundeak, herritarrak eta eragile sozioekonomiko publiko nahiz pribatuak inplikatzen dituena.

Estrategia aplikatu den lehen lau urteetan (2014-2017) asaldurazko garaiak bizi izan dira nazioartean, mugimendu populisten gorakadagak, Sartaldean erlijioa aitzakia hartuta nazioarteko terrorismoa azaleratzeak eta Europan eta Ameriketan aldaketa politiko erabatekoak gertatzeak bultzatuta.

Gobernu eremu guztietarako nazioartekotze politika integratu eta horizontal bat zehaztea, Euskadi Basque Country marka sortzea, Euskadik Europan duen posizioa hobetzea, erakunde harremanak sendotzea batez ere lehentasunezko herrialdeekin eta kide estrategikoekin, sare tematikoetan txertatzeko akordioak bultzatzea, edo nazioarteko topagune garrantzitsuetan parte hartzea, horra hor 2020rako BCEren itzalpean erdietsitako lorpen nagusietako batzuk nazioartekotze arloan, 2018ra bitartean.

Maila orokorrean, X. legegintzaldian erdietsi den funtsezko lorpen bat nazioartekotze estrategia integratu bat hezurmamitzea izan da, eta horrek, maila guztietan eta eremu guztietan partaidetza eta koordinazio bideak erabiliz, erakundeetako eragileen adostasun eta atxikimendu mailak areagotzea ahalbidetu du. Izan ere, jarduera horren guztiaren jarraipena egiten duten Kanpo Harremanetarako Sail arteko eta Erakunde arteko Batzordeak finkatu egin direnez, sinergia positiboak sortu dira eta Eusko Jaurlaritzaren eta bere sektore publikoaren jarduera eremu guztietan nazioartekotze kultura finkatzen ari da. Beste alde batetik, 2016ko uztailean Kanpo Harremanetarako Aholku Kontseilua sortuaz, euskal nazioartekotze estrategia zehazten eta abiarazten euskal gizartearen partaidetza formalizatu egin da.

Azkenik, hemendik aurrera, erronkarik handiena sailen plangintzan 2020rako BCEren zeharkakotasuna bultzatzen jarraitzea, horren aplikazioan erakundeen arteko koordinazio handiagoa lortzea eta Euskadin maila guztietan eta esparru guztietan, lankidetza eta zabalkunde mekanismoen bidez, nazioartekotzearen kultura barneratuko duten eragile sozioekonomikoak eta erakundeak atxikiaraztea izango da. Horren guztiaren xedea Euskadi Basque Country proiektatzea, atzerrian posizio hobea lortzea, nazioartean abangoardiarekin eta erabaki zentroekin konektatzea, aukerak harrapatzea eta erronka globalei erantzun eraginkor eta efikazak ematea da.

XI. Legegintzaldia

Sustatzaile den Saila:

• Lehendakaritza: Kanpo Harremanetarako Idazkaritza Nagusia.

Tartean dauden Sailak:

Estrategiak kanpo isla duten Gobernuko beste Sailean helburu eta iharduera lerroei aipu egingo die, nagusiki:

• Garapen Ekonomikoa eta Azpiegiturak zeinen menpe dagoen bereziki enpresen nazioartekotzea (sortu berri den Nazioartekotze Euskal Agentziaren eskutik).
• Kultura eta Hizkuntza Politika, euskara eta euskal kulturaren sustapenaren arduradun duena (non Etxepare Institutoak ezinbesteko papera duen), euskal kirolarien Kanpo proiekzioarekin batera (Basque Teamen lidergopean).
• Turismoa zeinaren xede nagusia Euskal Turismo Sistemaren ikuskeraren garapena den.
• Hezkuntza bere nazioarteko islari dagokionean unibertsitate eremu zein lanbide heziketakoan.
• Eta Garapenaren lankidetza eLankidetza buru dela, zeinak bermatuko duen lankidetzarako euskal politika, euskal gizartearen borondatearen espresio gisa munduan pobrezia eta aukera falta pairatzen duten persona multzoarekin batera.

2020rako BCE eguneratu den ardatz nagusia Euskadiren nazioartekotze ekosistemako eragile guztien kontsulta eta parte hartzea izan da, besteak beste, Eusko Jaurlaritzaren Sailak eta bere sektore publikoa eta hezkuntza, kultura, enpresa, industria, turismo, osasun, ingurumen edo kirol munduan nazioarteko jarduera garrantzitsua garatzen ari diren kanpoko beste eragile multisektorial batzuk.

45 elkarrizketa egin zaizkie Eusko Jaurlaritzaren ordezkariei, eta horien bitartez informazio baliotsua jaso izan da hainbat alderditan, hala nola Euskadik zenbait arlotan dituen sendotasunen identifikazioan, 2014-2016 aldian Eusko Jaurlaritzako sailek egin dituzten jardueren balioespenean eta 2018-2020 aldirako ekintza proposamen berrietan. Inkesta egin zaie Euskadiren nazioartekotze ekosistemako 50 erakunde eta eragileri eta, IREKIA plataformaren bitartez, euskal herritarrei ireki zaie prozesua, beren ekarpenak eranstea helburu hartuta.

Era berean, hiru mailatako kontraste prozesu bat egin da: sail arteko mailan, jarduteko arlo tematikoen nondik norakoa Eusko Jaurlaritzako sailei zabalduaz; erakunde arteko mailan, Estrategiaren edukia Kanpo Harremanetarako Erakunde arteko Batzordearekin kontrastatuz; eta Kanpo Harremanetarako Aholku Kontseiluaren partaidetzaren bidez gizartearen ikuspena integratzen dugula ziurtatuz. Kontraste prozesu honetatik ekarpen baliotsuak jaso dira 2018-2020 aldirako Estrategia eguneratzean txertatzeko.

Azken batean, parte-hartze prozesu honen helburua egon dagoen gobernantza sendotzea eta euskal gizartearen parte hartze zabala bultzatzea izan da, aberasteko eta.