Europako Batzordeak ekimen aitzindari eta solidario hau bultzatzen du, EBko eta Ukrainako udalerrien arteko 30 lankidetza-aliantza sortzeko.
Bilbok eta Novomoskovsek, Donostiak eta Kremenchukek, eta Vitoria-Gasteizek eta Nikopolek lankidetza-proiektuak landuko dituzte Ukrainako herritarrei oinarrizko zerbitzuekin laguntzeko –hala nola ur-hornidura eta saneamendua– edo/eta gerraren ondoren ekonomiaren eta hirien garapena bultzatzeko.
Datorren astean, Ukrainako tokiko agintariak Euskadin izango dira, aztertzeko bisita baten esparruan. Euskal hiriburu bakoitza anfitrioia izango da bere bikotekidearen Ukrainan, lankidetza sustatzeko.
2023ko ekainaren 14a. EUDEL Europako Udalerrien eta Eskualdeen Kontseiluak (CMRE) Bridges of Trust (Konfiantzazko Zubiak) ekimenean parte hartzeko hautatutako tokiko gobernuen hamar elkarteetako bat da. Ekimen horrek Errusiaren erasoek gehien kaltetutako Ukrainako herriak berreraikitzen lagunduko du. Bilbo, Donostia eta Gasteizko udalek Europako 30 hiriren zerrenda osatzen dute, Ukrainari laguntzeko aurrerapausoa eman dutenak.
Euskadin, aliantza hirukoitz bat sustatu da. Bilbok Novomoskovskekin lan egingo du eta Gasteizek Nikopolekin, hurrenez hurren. Bi hiri horiek Dnipro eskualdean daude, Zaporiyiatik gertuen dagoen eskualdean. Bestalde, Donostia Poltavan dagoen Kremenchuk hiriarekin arituko da, herrialdearen ekialdeko erdialdean.
Europako Batzordearen eta U-Lead with Europe programaren babespean, esperientzia aitzindari eta berritzailea da nazioarteko lankidetzaren ikuspegitik begiratuta. Ukrainako Hirien Elkartearen (AUC) eta Europako elkarteen arteko koordinazioa funtsezkoa da herrialde bakoitzean tokiko aliantzak saretzeko.
Aurtengo otsailean, EUDELek beste bederatzi elkarterekin batera ekin zion proiektu honi: Espainia, Frantzia, Alemania, Suedia, Hungaria, Polonia, Eslovenia, Letonia eta Txekiako Errepublika. “Bridges” proiektuaren balioa elkartasun-loturak saretzetik haratago doa; izan ere, helburu orokorra indarrak batzea da, baita EBko ahalik eta udalerri gehien berreraikuntzan inplikatzea ere. Aldi berean, tokiko gobernuek Ukraina Europan integratzeko duten ahalmena ere indartu nahi da.
Epe ertain eta luzerako “ibilbide-orri” horiekin, U-Leadek lankidetza-proiektuak bultzatzeko eta jarraipena emateko finantzaketa bilatzen du.
Kooperazio proiektuak
Euskadi-Ukraina lankidetza hiri bakoitzerako berariazko hiru berreraikitze-proiektutan gauzatuko da: uren hornidura- eta saneamendu-sarea berreskuratzea, Bilboren eta Gasteizen kasuan, eta garapen ekonomikoa eta hiri-eraldaketa, Donostiaren kasuan.
Proiektua gauzatzeko, hiriburuek Bilbao Bizkaia Ur Partzuergoaren, AMVISAren (Gasteizko Udal Urak) eta Donostia Sustapenaren laguntza izango dute. Erakunde bakoitzeko talde teknikoak bere esperientzia eta jardunbide egokiak azalduko ditu, Ukrainako udalerriei aholkuak emateko eta proiektua elkarrekin diseinatzeko. Halaber, erakunde lankideak exekuzio-fasean inplikatzea aurreikusten da.
Hiriak “parekatzea” eta gerra egoera
Bilbo – Novomoskovsk (69.855 biztanle, 2022/1/1)
Proiektua: Ur-hornidurako, estolderiako eta hondakin-uren tratamenduko sareak berreraikitzea eta hobetzea. Bilbao Bizkaia Ur Partzuergoaren aholkularitzapean.
Novomoskovskeko garapen ekonomikoa errazten da, hiru eskualde industrial eta hainbat komunikazio-ibilbide bertan gurutzatzen direlako: ubideak, trenbideak eta errepideak.
Inbasioan zehar, petrolio-instalazioei eta erregai-biltegiei egindako bonbardaketa bortitzek kalte material larriak eragin dituzte, baita hildako eta zauritu ugari ere.
Donostia – Kremenchuk (215.271 biztanle, 2022/1/1)
Proiektua: Garapen ekonomikoaren, hiri-eraldaketaren eta Europako proiektuen kudeaketaren sustapena eta estrategia. Donostia Sustapenaren aholkularitzapean.
Kremenchukeko sektore ekonomiko garrantzitsuak ibilgailuen fabrikazioa eta petrolioaren prozesamendua dira, eta oliobide eta gasbideen kokapen ona dute. Gainera, bi unibertsitate handi daude, bata publikoa eta bestea pribatua.
Ekainaren 27an, hirian hildako gehien eragin zituen merkataritza-gunerik garrantzitsuenari misilez egindako bonbardaketaren lehen urteurrena izango da.
Vitoria-Gasteiz – Nikopol (105.200 biztanle, 2022/1/1)
Proiektua: Ur-hornidurako, estolderiako eta hondakin-uren tratamenduko sareak berreraikitzea eta hobetzea. AMVISAren aholkularitzapean.
Gerra aurretik, Nikopol Ukrainako industria-gune handienetako bat zen. Dnieper ibaiaren ondoan dago, Zaporiyiako zentral nuklearretik oso hurbil, gerran gune estrategikoa dena. Azken eraso larriena ekainean jazo da, Kajovka presaren eta zentral hidroelektrikoaren leherketak, hain zuzen. Natura- eta gizarte-larrialdia da, edateko urik eta energiarik gabe utzi baititu eskualdeko biziguneak.
Aztertzeko bisita, ekainaren 19-23.
Topaketa telematiko batzuk egin ondoren, ekainaren 19tik 23ra, Novomoskovsk, Kremenchuk eta Nikopoleko tokiko agintarien ordezkaritza Euskadira etorriko da EAEko hiru hiriburuekin eraikitzeke dauden zubien lehen harria jartzeko. Bilbao, Donostia eta Vitoria-Gasteizeko udalak Ukrainako Udalerrien Elkartearekin batera etorriko diren Ukrainako homologoen anfitrioi izango dira.
EUDELek hasteko eta amaitzeko bilerak egingo ditu, ekainaren 19an (astelehena) eta 23an (ostirala). Ekainaren 20an, 21ean eta 22an, Ukrainako ordezkaritza hiru taldetan banatuko da, tokiko agintari bakoitza euskal hiriburu parekatura joango da, alde biko bilerak egiteko eta dagokion lankidetza-proiektua lantzeko.
Hiru hiriburuek eta erakunde bideratzaileek (CABB, AMVISA eta Donostia Sustapena) jarduera-programa propioa diseinatu dute. Horretan, erakunde-topaketak, lankidetza-proiektuaren azpiegituretara egingo diren bisitak eta beste ekipamendu eta gune enblematiko batzuetarako bisitak daude aurreikusita.