Legebiltzarrak, Merkataritza-Iharduna Antolatzezko Maiatzaren 19ko 8/1983 Legea onartu duela jakinarazten zaie Eus kadiko herritar guztiei. Beraz, lege honi men egiteko eta men eginarazteko agintzen diet Euskadiko herritar, norbanako eta agintari guztiei. Gasteizen, mila bederatzirehun eta larogeita hirugarreneko Maiatzat 30. Lelhendakaria, CARLOS GARAIKOETXEA URRIZA. ZIOEN ADIERAZPENA Estatutoaren 10garren atalaren 27 eta 28 zatiek diotenez, Euskal Herriko Autonomia-Elkartea Barne-Merkataritzaren eta Bezero eta Baliatzaileen Aldezpenaren alorretan bakarreango agintepideen jabe da, prezioekiko orotariko politikaren, ogasunak Erresuma osoan nahi bezala eraman-ekartzearen eta merkataritza-lehiaren aldezpenerako legeen kaltetan gabe. Horregatik, Jaurlaritzak, Eusko Legebiltzarrak azaroaren 18ko 10/1981 Legez onartu zuen Bezeroaren Araudiaren bidez heldu zien bezeroen eta baliatzaileen arazoei. Gaudeneko une honetan, guragarri den merkataritza-askatasunaren eta bezeroen bidezko eskubideekiko begirunearen arteko elkar egokitasuna bi Lege horien bidez lortzezko merkataritza-ihardunaren arduralaritzazko araupeketari ekiten zaio. Oraingo Lege honek askatasunezko lehia leialak, ogasunak nahi bezala eraman-ekarri ahal izateak eta bezeroen zuduekiko aldezpenak eta betmeak jartzen dituen mugaz besterik gabe, nagusi izan behar duen askatasun-irizpidea aldarrikatzen du. Merkataritza-tokiak jartzeko baimenak emateko eta lanean hasteko eta ixteko eta irikita euki beharreko gutxienezko ordua finkatzeko eskua Udalei ematen zaie eta, hori, eginkizun horiek herritarren elkarbizitza antolatzeko horiek dituzten betebeharrei egokitu lekiekeelako. Lege honek, halaber, salmenta berezien arazo, nahaspilatsuari ere aurre egin, eta bai merkatariek bai bezeroek konpondu beharrezkotzat jotzen duten zioari aterapide bat ematen dio. Beherapenak, atzeratutako salgaien salmentak eta biltegi-hustuketak zermugatuta eta araupetuta gelditzen dira. Kaleango eta etxerik-etxeko salmenca-moduez ari da eta horiek antolatzen dira. Bestalde, salgaiei eta prezioei dagozkienak araupetu, eta merkataritza-iragarketaren arazoari ere aurre egiten zaio. Merkataritza-egituren eraldaketari, merkataritzako teknikabide eta moduak hóbetzeari eta, azken baten, salgaien zabalkundea arrazoizkotzeko eta horren gostea gutxitzeko bide guztiez baliatzeari bultza egiteko asmo sendoa ere adierazten da. Halaber, merkataritza-hirigintza araupetuzko Lege-Saloa egin beharra eta Elkarteko Lur-Eremuan irekitako merkataritza-tokien araubidezko zerrenda gisako Errolde bat izan beharra leporatzen da. Eta, bukatzeko, arau-hauspenak sailkatzeko eta horien ondoriozko zigorrak jartzeko arauak jartzen dira. Lege honek azken baten, Euskadiko merkataritza-iharduna arduralaritzari dagozkionetan Autonomia -Estatutoak araupetutako agintepideen arauera antolatzea dakar eta, hori, Eusko Legebiltzarrak onartutako 10/1981 Legeak agintzen duena kontutan izanik eta prezioekiko orotariko politikabideei, merkatu-ekonomiaren hesparruango enpresa-askatasunari, ogasunak Erresuma osoan askatasunez ibiltzeari eta lehiakortasunaren aldezpenarako legeei buruzko Konstituzio-irizpideekiko menpetasuna errepikatuz. AINTZIN-IDAZPURUA Lehenengo Atala Lege honek, Euskal Herriko Autonomia-Elkartearen mugartean egipideratutako merkataritza-iharduna Autonomia-Estatutoaren IOgarren Atalaren 27garren eta 28garren zatietan ohartematen denez arduralaritza-mailan araupetzea du helburu. 2garren Atala Lege honi dagozkionetarako, merkataritza-harremanen gai izan daitekeen ezein ogasun edo zerbitzu bezero eta baliatzaileen esku artez jartzeko norbanakoek nahiz legenortasundunek irabazteko xedez egindako arartekotza joko da merkataritza-iharduntzat. 3garren Atala 1. Lege hau bertan araupetzen diren merkataritza-ekintza guztietarako izango da eragingarri, egin ditzatenak merkatari izan ez izan, eta merkataritzaz gainera horri datxekion edo horren osagarri diren ekoizpidezkoak, gintzazkoak edo eraldatzezkoak egin ditzatenarren. 2. Honako hauek Lege honen erabiltze-eremutik kanpo uzten dira: a) Banku, asegurolaritza eta garraio-zerbitzuak egitea, garraiatze-modua dena dela. b) Karrerako lanbidetango iharduna. c) Edaritegi, jatetxe eta orotariko hostalaritza-zerbitzuak. I IDAZPURUA MERKATARITZA-IHARDUNEAN ARITZEAZ 4garren Atala Merkataritza-ihardunean aritzeari enpresa-askatasunezko irizpidea dario eta, hori, merkataritza-ekonomiaren hesparruan eta horren guztizko egitamuketa egipideratzen da. Merkataritza-legepideetan agintzen denez, eta Lege honetan ohartemandakoaren arauera legez horretarako gai izan daitezenek ari ahal izango dute horretan. 5garren Atala Merkataritzari ekiteko askatasunaren arauerako orotariko irizpidearen kaltetan gabe, eta indarrean dauden araupideen ariora, berarizko esku-ematea den gaiaren edo zerbitzuaren idekoa edo herri-zerbitzuaren alorreko buruzpideak direla eta berarizko jokabide bat dagokien merkataritza-lanetarako gaitasun, baldintza edo titulo batzuk eskatu ahal izango dira. 6garren Atala Zuzkitzaileak eta merkatariak, lehiakortasunaren aldezpenerako legeetan ohartematen direnetan salbu, ez dira bereizkeriaz jokabideetan arituko.II IDAZPURUA BERARIZKO SALMENTA-MODUAK IATALBURUA Zermugapena 7garren Atala.-Berarizko Salmentak Lege honen ondoriotarako, ohizko merkataritzaihardunetik bereizten dituzten zernolakoak izan, toki berean gabe egin, edo salerosketari darizkion eginbehar eta eskubideak egiteratzeko era edo moduari eragin daragioten merkataritza-teknikabidez baliatuz egiten direnak dira berarizko salmenta. 8garren Atala Lehen esandakoaren arauera, ondorengo Atalean araupetzen direnakjoko dira, Lege honen ondoriotarako, berarizko salmenta-moetatzat.II IDAZPURUA Beherapenarekingo salmentak 9garren Atala Urtaroaren edo salmenta-aldiaren aldakuntzaren ondorioz, merkataritzako salmenta-neurriak merkatuz, merkatariak egin ditzan salmentei deituko zaie beherapenarekingo salmenta. Beherapenarekingo salmenta hauetan, lehengo prezioa eta orduan eskaintzen dena jarri beharko dira. Beherapenarekingo salmentak direlakoen iragarpen edo zabalkundea, udarako nahiz neguko salmenta-aldi bakoitzean gahienez hilabetekoa izango da. 10garren Atala Honako salgaiak beherapenarekingo izenez saltzea debekatuta dago: a) Andeatutakoak. b) Horretarakotxe erositakoak. . c) Beherapenarekingo salmenta gisa saltzen hasteko eguna baino hilabete lehenagotik merkatariak berekin izan ez litzanak.III ATALBURUA Ondar-salmenta 11garren Atala Ondar-salmenta, iadanik erabiltzen ez diren edo andeatuta dauden gaiak saltzezkoa izango da. Izen hori, salgaiak horrelakoak izan daitezenean baino ezingo da erabili. 12garren Atala Merkatariak, ondar-salmentaren gai izan daitezen gaien zernolako zehatzez ohartarazi beharko du eroslea. IV ATALBURUA Biltegi-hustuketak 13garren Atala Honako hauetakoren baten ondorioz egindako salmentak baino ez dira biltegiak hustutzezko salmenta gisa iragarriko: - Garazpideari uztea. - Enpresaren edo saltokiaren eraldaketa. - Ezbeharra edo besterik ezinen bat. 14garren Atala Biltegiak hustutzezko salmenta bat egin ahal izateko, asmo hori Merkataritza, Arrantzu eta Turismo-Sailari hogeita hamar egun aurrez jakinarazi beharko zaio, zergatikakoa zehaztu eta salgaien zerrenda bat eratxikita. Sailak behar bezalako arrazoiak emanez aurkako adierazpenik egin gabe hogei egunetako epea igaro ondoren, merkataria, biltegia hustutzeko salmentari eskabidean jarritako egunean ekin ahal izango zaio.V ATALBURUA Bide-salmenta 15karren Atala 1 . Esku-langileek artez edo bere ahaideen laguntzaz besterik gabe merkataldegietatik kanpo, zerupeango orube edo tokitan edo kalean eta toki eta egun aldakorretan egindako salmentari deritza bide-salmenta. 2. Salmenta hori merkataritza edo industria-eremuetarako sarpidetan, hoien erakuste-leiho edo erakustegietan eta herri-baliapidetarako eraikintzetan ezin egongo duten txoznetan edo kendu daitezkeen antolapidetan egingo da. 3. Bide-salmentan aritzeko honako hauek bete beharko dira: a) Industria-Zergaren zerga-ordainkizun finkoaren edo zergalaritza-baimenaren zerrendetan dagokion idazpuruan sartuta egon, eta ordurartekoak ordainduta eukitzea. b) Gizartesegurantzan sartuta egotea. c) Saltzeko euki ditzaten gaiekin erabilgarri diren berarizko araupidetzetan jarritako baldintzak betetzea. d) Toki jakinetan bide-salmentan aritzeko udal-baimenaren jabe izatea. e) Denda-merkataritzarentzat erabilgarri izan eta bidesalmentarentzat udal-mailan ezarrita dauden petxak edo horretarako Agintarau berezietan ohartemanda daudenak ordaintzea. f) Atzerritarrek, gainera, bertan bizi izateko eta berekabuz lan egiteko baimenaren jabe direla eta indarrean dauden legeen eskakizunak bete dituztela egiaztatu beharko dute. 16garren Atala 1. Udalei dagokie bere mugartean bide-salmentan aritzeko baimena ematea. 2. Ihardun hori asteko bi egunetan gehienera egin ahal izango da, 18garren Atalean egiten den salbuespena gertatu ezik. 3. Udalei dagokie, halaber, bide-salmentaren alorreango ikerlaritza eta zigorrak jartzea. 17garren Atala Bide-salmentarako udal-baimena, eskabidea egiten duenak 15garren Atalak dion merkataritza-moduan ihardutzeko indarrean dauden legearen aldetikako baldintzak bete izana Udalak aurrez egiaztatzearen menpe egongo da, eta honako zernolako hauek izango ditu: a) Norberarentzakoa eta inori utzi ezinezkoa izango da. b) Ez du urtebete baino gehiagoko indarraldirik izango. c) Dagokion lurraldea zehazki mugatuko du eta, lurralde horren barruan, egin daitekeeneko tokia edo tokiak, egunak eta orduak zehaztuko ditu. d) Baimenaren gai diren salgaiak zehaztuko dira, funtsean ehungintzazkoak, eskulanak eta apaingarri txikiak baino ezin izan daitezkeela, hurrengo atalean egiten den salbuespena gertatu ezik. 18garren Atala Udalek, kaleko toki berean edo jakineko leku zabaletan astean bi egun baino gehiagotan aurrerago aipatzen diren salmenta-moduak egin daitezeneko baimena eman ahal izango dute, honako baldintza hauekin: Hoien ezarpenerako eta zaingorako baldintzak Udal-Agintarauen bidez aurrez araupetuta egotea horiek, nahitaez, aurreko 15garren Atalean ohartemandakoak barne daramatzatela eta, janarien salmentarako, Elikabide-Legebilduman ezarritako bideen arauera egitea. Salmenta-modu horiek honako hauek izango dira: - Kaleko saltoki iraunkorretango salmenta. - Lehenengo ordutarakoak deritzen saltokietango salmentak. - Urtaroan-urtaroko janari galkorren salmenta. - Kamioe-denden bidezko salmenta, merkatutxikirik ez dagoen hogeíta bost mila biztanletik gorako Udaletan. 19garren Atala Bere egoitza Udalean bertan duten merkatariek izango dute lehentasuna baimen hoiek eman daitezenean. 20garren Atala Baimenak aukeran.eman ahal izango dira eta, beraz, haien zio izandakoak bukatu izanagatik egingarri eritzitakoan eta Lege honek dionaren arauera erabilgarri diren araupidetzak hautsi izanagatik Udalak kendu ahal izango ditu, horrek inolako diruzko edo bestelako ordainik ez dakarrela. 21garren Atala 1. Hogeita bost mila biztanletik gorako Udal guztietan, bide-salmenta hori ezin egin ahal izango deneko "salbuetsitako Udal-marrarte'' bat zehaztuko da. 2. Salbuetsitako Udal-marrarte hori Udalak izendatuko du, dagokion Merkataritza-Etxe Ofizialari entzun ondoren, alderdi hartako merkataritza-antolapideen eta bertako biztanleen erosketarako gaitasun-maila egokitzearen arauera. 3. Izendatu dadin hiri-marrarteak giro bereangoa eta etenik gabekoa izan beharko du eta, nolanahi ere, kaleartearen erdi-unea barne duela. 4. Dagoeneko merkatutxikiak edo azokak egon eta horietarako baimena eman dadineko Udaletan, bide-salmenta ezingo da horretarako tokietan baino egin. 22garren Atala Udalek merkatutxiki eta azoketango salmentarako baimenak eman ahal izango dituzte, azoka bakoitzeko saltokien gehienezko zenbatekoak eta saldu daitezkeen gaiak zehaztuz, horietan arrainik, okela berri nahiz izoztutakorik eta estebeterik ezin sartu daitekeela. Gainontzeko janariak saltzeko baimena emateko, horiekin erabilgarri den araupidetza bete dadineko ardura izan beharko da. 23garren Atala Dagoeneko merkatutxikirik edo azokak egon edo horietarako baimena eman dadineko Udaletan, bide-salmenta ezingo da horretarako tokietan haiek egin daitezen egunetan heuretan baino egin. Horrelakoetan, bide-salmentarako udal-baimenak berariz esan beharko du merkatutxikia edo azoka egin dadin egunetan baimendunari bertan izendatzen zaion tokia. 24garren Atala Berritan sortu daitezen merkatutxiki eta azoketako saltoki baten salmentan aritzeko baimena, bide-salmentarako jarritako baldintzen heuren menpe egongo da. 25garren Atala Merkatutxiki eta azoka berrientzako baimenak ezingo dira merkataritza-giroko kale edo hiriguneetatik kanpo egon daitezenean baino eman, eta horiek egiteko egunak ezingo dute, merkatutxiki edo azoka batentzat, astean bi baino gehiago izan eta, horietatik, bat gutxienez jai-eguna. Lege hau atera baino lehen zeuden merkatutxiki eta azokak ohizko leku eta egunetan egiteri jarraitu ahal izango dute oinezkoentzako merkataritza-giroko kaletan egon daitezenean salbu, orduan tokiz aldatu egin beharko bait-dira. Hogeita bost mila biztanletik gorako hiritan berritan sortarazi daitezenak, 21garren Atalean salbuetsitako hiri-marraztetik kanpo jarri beharko dira. VI ATALBURUA Etxerik-etxekako salmentak 26garren Atala Norbanako nahiz lege-nortasundun izan daitezen merkatariek salgaiak edo zerbitzuak etxerik-etxe saltzea, Lege honetan jartzen diren baldintzapean egingo da. 27garren Atala Salmenta saltzailearen arioz hasi, eta salmenta-hitzarmena bere dendatik kanpo eroslearen etxean eskaintza edo tratuak oinarri direla egiten denean, hori etxerik-etxekako salmenta-hitzarmentzat joko da. 28garren Atala Honako hauek ez dira Lege honen ondoriotarako etxerik-etxekako salmenta-hitzarmentzat joko: a) Dendetan erositako salgaiak banatze hutsa. b) Bezeroaren ario hutsez egindako salmenta-hitzarmenak. Alderantziz, salgai-zerrendak edo txantxiloiak eskatzea ez da eroste-ariotzat joko, eta ez bezeroak etxera joan dakizkion edo bere etxean erakusketa bat egin dakion egindako eskea edo berak erakuskeketa baten eskuhartu izana ere. c) Horietarako aintzin-itunebideak edo tratuak idatzizkoak izandako salmenta-hitzarmenak. d) Sendesle baten aurrean edo erosleak bere eskubide eta egitekoei buruzko argipideak eman diezazkion deitutako eskribu baten aurrean egindakoak. 29garren Atala Nolanahi ere, ontzi-barruan gabeko janariak etxerik-etxe saltzea debekatuta gelditzen da. 30garren Atala Etxerik eaekako salmentan aritzeko honako baldintza hauek bete beharko dira: a) Zergalaritza-Baimenean dagokion idazpuruan edo idazpuruetan sartuta egon ta ordurartekoak ordainduta eukitzea. b) Gizartesegurantzan sartuta egotea. c) Saldu ditzaten gaiekin edo egin ditzaten zerbitzuekin erabilgarri diren berarizko araupidetzek jarri ditzaten baldintza guztiak betetzea. d) Merkataritza, Arrantzu eta Turismo-Sailean horretarako sortarazten den Etxerik-Etxekako saltzaileen Erroldetegian izena emanda egotea. e) Atzerritarrek, gainera, hala behar izanez gero, egoitza-baimenaren eta berekabuz lan egitekoaren jabe direla egiaztatu beharko dute. 31garren Atala Etxerik-etxekako salmentetan saltzaileak honako baldintza hauek bete beharko ditu: a) Bere nortasun-egiaztapena edo behar izanez gero ordezkotza egiten ari den enpresarena. b) Aurreko ataleko d) zatian aipatu den Saltzaileen Erroldean izena emana duela egiaztatuzko agiria berekin eramatea. c) Eskaintzen den salgai edo zerbitzuarekiko eta gaia eskuratzeko edo zerbitzua egiteko, baita prezioari eta ordainketamoduari buruzko argipideak ematea.III IDAZPURUA SALGAIEZ ETA PREZIOEZ 32garren Atala Salgaiek Euskal Herriko Bezero-Araudiaren Legean eta indarrean dauden beste erabaki guztietan agintzen diranak bete beharko dituzte. 33garren AtalaMerkatariek bere salgai eta zerbitzuen prezioak, Lege honetako aginduen arauera, nahi bezala jarri ahal izango dituzte, ekonomiaren araupidetza nagusiari darizkion mugapenez salbu. 34garren Atala Saltzeko gai edo zerbitzu guztien prezioak berariz eta garbi jarri beharko dira agirian, salmentan erabili ohi diren banako ale bakaitzeko pesetatan, argipide bila merkataldegi barrura sartu beharrik izan ez danineko moduan. Halere, Merkataritza, Arrantzu eta Turismo-Sailak, segurantza-zurrean aholkagarri izan daitezen salbuespenezko egoerakontutan hartu ahal izango ditu, beti ere bezero edo baliatzaileari beharrezko argipideak ematearen kaltetango izan ez daitezelarik. IV IZENBURUAI RAGARKETA-ZABALKUND EA 35garren Atala Bezeroek merkataldegi, salgai edo ikur bati arreta egin diezaiotenaren xedezko ekintzapide guztiak jotzen dira iragarketa-zabalkundetzat. 36garren Atala Iragarketak, aukeratze-askatasunaren artezpidetarako, bezeroentzako argipidetarako eta merkatuango bidezko lehiarako eragile denez, egiazkoa eta sinesgarria izan behar du. 37garren Atala Ezein eratan, gezurrezko oharpen edo aurkezte-moduz, nahiz bere zernolakoa bera dela edo izakerari, nolakoari, osagatriei, funtsezkotasunei, baliagarritasunari, moetari, eraginari, erabiltzeerei, saltzeko edo zerbitzu egiteko moduei, iragarketagileak bere gain hartzen duen erantzukizunaren norainokoari, egilearen saltzaileen, zerbitzu-egile edo suztatzailearen nor-denari, tasunei edo gaitasunari buruz iruzur egin dezaketen iragarketa-modu guztiak debekatuta gelditzen dira. 38garren Atala Jaurlaritzak, Merkataritza, Arrantzu eta Turismo-Sailaren bidez, merkataritza-iharduneango iragarketaren egiatasuna zainduko du, horretarako, iragarpenetan egiten diren adierazpen, oharpen edo eskaintza guztiak egiazta ditzaketen xehapen guztiak eskuratu diezazkiola eskatu ahal izango dio iragarpen-egileari.V IDAZPURUA MERKATARITZA-BANAKUNTZAREKIKO ARDURALARITZA-IHARDUNA IATALBURUA Guztizko iharduna 39garren Atala Arduralaritzaren iharduna, merkataritzan aritzeko askatasunaren, indarrean dauden legebideen arauerako askatasunezko lehiakortasun leialarekiko begirunearen, ogasunak Erresuma osoan nahi bezala ibiltzearen, eta bezero eta baliatzaileen segurantza, osasuna eta bidezko ekonomia-zuduak bermatzearen arauzko irizpideei atxikiko zaie. Funtsean ihardun horrek honako hauetara joko du: a) Saltokiak gaurkotzera. b) Merkataritza-bideak arrazoibidezkotze xedezko banakuntza-modu berriak jartzera. c) Merkataritza-egiturak eraldatzera. d) Enpresa txiki eta arteinetara. e) Merkatari-elkarteak sortarazteko ekintzapidetara. f) Esku-langintzari merkataritza-bideak irekitzera. 40garren Atala Jaurlaritzak, merkatuek gardentasunez ihardutzea suztatzeko eta bermatzeko neurri guztiak hartuko ditu, horietan ari diren guztiek salgaiekiko eskaintza-eskeetara eta dabiltzan prezioak ezagutzera aukera-berdintasunez iritsi ahal dezaten. 41garren Atala Merkatariei eta bezeroei aitortutako eskubideen aldezpena eta horiek elkarri egokitzea egiteko, Jaurlaritzak Merkatuaren artarako indarrean dauden araupideei atxikiz ihardungo du, bere ihardunak, batipat, honako hauetara jotzen duela: a) Zuzkiketa-alorreango hutsak kentzera. b) Gehiegikeriazko eta bereizkeriazkojokabideak galeraztera. c) Ebaskeria, andeaketa, iruzurpideak, bezeroari gezurrek eragitea eta leialtasunaren aurkako ezein lehiatze-modu galeraztera. 42garren Atala Jaurlaritzak, artekaritzapeko edo zaingopeko salgaien banakuntza segurtatzeko behar daitezen neurriak hartuko ditu. Halaber, behin-behingoagatik eta aldi baterako, janarien eta/edo lehenbiziko mailako beharrekoen banakuntza eta merkataritza-bideraketarako artezkaritza-neurriak ere hartu ahal izango ditu, horniketa-mentsek hori beharrezko egin dezatenean. Azkeneko hori gertatuz gero, eta hiru eguneko epearen barruan, hartutako erabakiak dagokion Legebiltzar-Batzordeari jakinaraziko zaizkio. 43garren Atala Jaurlaritzak, Merkataritza, Arrantzu eta Turismo-Sailaren bidez, bere arioz nahiz Autonomia-Elkartearen mugartean dautzan beste Bazkun, Iraskunde edo herri nahiz norbanako jabetzapeko Erakunderen batzuekin elkarlanean, merkataritzan aritzeko teknika eta lanbide-hezkunria emateko beharrezko izan daitezen egitarauak egiteratuko ditu, eta bai merkatarien aurrerapenerako, eta hoiek merkataritzaren gaurko erapide eta hazkunde bideei egokitzekoak ere.II ATALBURUA Merkataldegiak irekitzea 44garren Atala Udalei dagokie indarrean dauden araupideen ariora eta Lege honi darizkion manuei atxikiz bere bideak egindako merkataldegiak irekitzeko baimenak ematea. 45garren Atala 1. Gutxikako salmentarako merkataldegi haundiak irekitzeko edo eraldatzeko, Merkataritza, Arrantzu eta Turismo eta Lurralde-Politika eta Gairaio-Sailen baimena beharrezkoa izango da, eta hoiek bere txostena .Eusko Jaurlaritzaren Dekreto bidez horretarako eta aurrez emango diren arauei egokituz egingo dute. 2. Esandako Dekreto horretan honako hauek izango dira kontutan: a) Salmentarako eremuaren edo etxe-oinaren luze-zabalaren metro kuadroak, biltegi eta errekaitutegiak barne. b) Eskaintzen diren salgaien nolakoa. c) Udaleko edo agian saltokiaren eraginpeko izango den eskualdeko biztanle-kopurua. d) Udaleko edo agian saltokiaren eraginpeko izango den eskualdeko merkataritza-ihardunarekiko eragina. 3. Dena dela, salmentak egiteko tokiak berritatik edo haundiagotu izanagatik Bi mila metro kuadro baino gehiago izan ditzatenak joko dira Denda Haunditzat. 46garren Atala Jaurlaritzak, Dekretoz, herrisegurantzaren eta osasunaren aldeetatikako atrazoiegatik, merkataldegiak irikitzeko hoiei atxiki beharreko orotariko udalagintarauak jarriko ditu.III ATALBURUA Orduak 47garren Atala Udalek zehaztuko dute herri bakoitzean lanari ekiteko eta erabat ixteko ordua, eta hoien bitartean merkataldegi ezberdinek jendearentzat irekita egon ahal izango dute. Halaber, zenbait merkataldegi ixteko egunak eta hoiek irikitaeukitzeko gutxieneko orduak ere zehaztu ahal izango dituzte. Dena dela, aste-egunetan, goizeko hamarretatik arratsaldeko zazpiak bitartean, gutxienez bost ordutan irikita euki beharko dira. 48garren Atala Aurreko atalean esaten diren udal-mailako aginduak betez gero, merkataldegi-jabeek askatasun osoz jarri ahal izango dituzte jendearen zerbitzurako eta arreta izateko orduak. Jendearentzat irikita egongo direneko egunak eta orduak toki agiri batean jarri beharko dituzte saltoki guztiek eta, hori jendeak jakin dezan. IV IDAZPURUA Merkataritza-egiturak 49garren Atala Jaurlaritzak, Merkataritza, Arrantzu eta Turismo-Sailaren edo horren menpeko Ihardutze-Erakunde Burujabearen bidez, artezko ekintzapideak egiteratu eta bere merkataritza-politikari ezarritako helburuen arauerako diruzko laguntzak eman ahal izango ditu honako hauek suztatu eta horiei bultz egiteko: a) Autonomia-Elkartearen mugartean merkataritza-egiturak eraldatzea. b) Merkatalbideratze-teknikabideak eta erak hobetzea. c) Banakuntza arrazoibidezkotzea eta merkatzea. d) Gutxikako saltzaileen koperatibak sortaraztea. e) Merkataritza-enpresa, ekoizle edo bezeroz osatutako bazkun edo banakoak eratzea. f) Merkataritza-lanean ihardun-asmo direnentzako lanbideirakaskuntza eratzea, eta enpresariei eta horien lanariei teknikazko laguntza ematea. g) Merkataritzaren egitura eta bideak hobeki ezagutzeko azterlan eta ikerlanak egitea. h) Merkataritza-azpiegiturango mentsak kentzea. 50garren Atala Bilboko eta Gipuzkoako Merkataritza, Gintza eta Itsasketa-Etxeak eta Arabako Merkataritza eta Gintza-Etxeak, edo hala egokituz gero Euskal Herriko Merkataritza, Gintza eta Itsasketa-Etxeen Batzorde Nagusiak, Arduralaritzako aholku ematezka ihardutze-sail direnez, Arduralaritzaren lankide izango dira dagozkien gaiekiko argipideketa-lanean, eta bai merkataritza-ihardunari buruzko egitamu eta egitarauak egiteratzen ere.V IDAZPURUA HAUSPENAK ETA ZIGORRAK 51ganen Atala Lege honetan agindutakoekiko hauspenek, bere mailaren arauera zigortuko den arduralaritza-alorreko erantzun beharra ekarriko dute. Egin daitezkeen hauspenak hauspen arin, larri eta oso larritan sailkatuko dira. - Lege honek dakartzan manuak ekonomiazko garrantzirik eta bezeroentzako kalterik gabe ez betetze soilak hauspen arintzat joko dira. - Honako hauek hauspen larriak izango dira: a) Ekonomiazko garrantzia izan edo bezeroari kaltea dakarkiotenak. , b) Bere egitekoak betetzen ari diren agintedunek egindako ikerlaritza-lanari uko egitea edo eragozpenak jartzea. c) Birrauspenak edo hauspen larriak errepikatzea. - Honako hauek joko dira oso hauspen larritzat: a) Ekonomia-erapidetzarekiko nahaspila haundia edo bezeroarentzako kalte larria ekarri dezaten hauspenak. b) Aurreko zatiak dionaren arauera larritzat jotako hauspenak berriz edo beste batzutan egitea. 52garren Atala Lege honetan agindutakoarekiko hauspenei isun, aldi baterako merkataritza-iharduna galerazte edo, behar izanez gero, saltokia ixte-bidezko zigorra jarriko zaie. Zigor-taula, Jaurlaritzak horretarako jarri ditzan araupideen ariora egingo da. Nolanahi ere, isunak mailakatzeko honako irizpide hauek erabiliko dira: a) Gizartearekiko garrantzia. b) Bezeroarentzako kaltea. c) Hauspen-egilearen irabazte-eginazko jokabidea. d) Hauspenaren gai den salerosketaren guztizko balioa. e) Zilegi ez dela erabakitako irabaziaren zenbatekoa. 53garren Atala Hauspen arinegatikako zigorrak eta berrogeita hamar mila pesetatatik gorakoak izan ez daitezen guztiak Merkataritza, Arrantzu eta Turismo-Sailaren Lurralde-Ordezkariak jarriko ditu, edo hala egokituz gero, Alkateak. Hauspen larriegatikako Bostehun mila pesetatako goren-mugarainoko zigorrak Merkataritza-Sailburuordeak jarriko ditu, eta hauspen larri edo oso larriegatikako Bi miloe pesetarainokoak gehienera Merkataritza, Arrantzu eta Turismo-Sailburuak. Hortik gora jo dezatenak Jaurlaritzak jarriko ditu, eta bai enpresaren iharduna aldi baterako geldiaraztea edo merkataldegia ixtea ere. 54garren Atala Halaber, oso hauspen larriak izan daitezenean, dagokion Ihardutze-Sailak zigorra Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkarian argitarazi ahal izango du hauspena egin duen erakundearekiko eta jarritako isunarekiko xehapénak esanez. 55garren Atala.-Bideak egitea Bere bideak egiteari dagozkionetan, zigor-zehaztapideak indarrean dauden arduralaritza-araupideek diotenez eginaraziko zaizkio. ALDI BATERAKO ERABAKIAK Lehenengoa.-Lege honetan sartutako salmentamoduak araupetzeko Agintarauak iadanik indarrean euki ditzaten Udalek, Lege hau indarreanjarri dedinetik hasi eta gehienezko sei hilabéteko epearen barruan horri egokitu beharko zaizkio. Bigarrena.-Oraingo Lege hau indarrean jarri eta sei hilabeteko epearen barruan, Jaurlaritzak merkatal-hirigintza araupetzezko Lege-Egitasmo bat bidaliko dio Legebiltzarrari. Hirugarrena.-Eusko Jaurlaritzat behar den araubidez beharrezko izan dadin agiri-sorta igorriko dio Eusko Legebiltzarrari honek, Autonomia-Estatutoko 28 b) Atalean agindmako esate-modu eta neurritan, Konstituzioko 87.2 Atalean ohartemandako legegintza-arioa egipideratu dezan eta, hori, honako hauek eskatzeko: a) Etxerik-etxekako salmenta-moduekikoan, akurapena eta horren funtsezko nolakotasunak idatziz egin beharra araupetu daitezeneko araupidetzaren onarpena. b) Etxerik-etxekako salmenta-modurako erabilgarri izan dadin eroslearen aldeko atzera egiteko edo damu-eskubidea sortaraztea, horren erabilpenerako gertatu behar duten zertzeladak beharrezkoak izango direlarik. c) Erosleak bere aldetik hainbeste erosle berri aurkitu edo erosketa-txartelak zabaltzen baditu salgaia merkeago edo dohan eskaintzezko "pilatzezko", "elur-bolazko" edo horrelako izenen bat ematen zaienetako salmenta-moduak debekatzea. d) Galerango salmenta delakotzat eroste-prezioaren eta dagozkion zerga eta arielen guztizkoa baino prezio apalagoan saltzen denean egiten dena jotzen delarik, kasu berezietan izan ezik, salgai-ale bakoitzaren galerazko salmenta hori debekatzea. Laugarrena.-Merkataritza-Artekariek, Autonomia-Elkartean legeak abenduaren 18ko 3.300/1981 Dekretoz jasotako agintepideak erabiliz egitera jotzen ez den bitartean, indarrean dauden legeak izango dituzte bere jaurpide. AZKEN ERABAKIAK Lehenengoa.-Autonomia-Elkartearen Diruegitamu Nagusien Lege-Egitasmoan Jaurlaritzak urteoro merkataritzaren birregituraketarako egitaraua egiteratzeko eta Lege honen V Idazpuruari darizkion laguntzak emateko diruizendapena sartu beharko du. Bigarrena. Jaurlaritzak, berenez edo Merkataritza-Etxeen bidez, Euskal Herriko Merkataritza-Errolde bat egin eta jendearen esku eukiko du, Elkartearen mugartean ihardun diharduten merkataritza-tegien egunean-eguneango errolde gisa. Hirugarrena.-Lege hau behar bezela egiteratzeko eskua ematen zaio Jaurlaritzari. Laugarrena.-Lege hau Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkarian argitaratu dadinetik hilabetera jarriko da indarrean.