Europako Batzordearen adostasunak erabateko berme juridikoa ematen dio ikus-entzunezko ekoizpenetarako tratamendu fiskal lehiakorragoari, atzerrikoak eta formatu digital berriak barne, egindako gastuen % 70erainoko kenkaria izateko eskubidea ematen baitute. Era berean, % 40rainoko kenkari berri bat sortzen da arte eszenikoen eta musikalen zuzeneko ikuskizunetarako, eta egungo kenkariari eusten zaio liburuak argitaratzeko. 

Bizkaiko Foru Aldundiak kultura sustatzeko pizgarri fiskalak eguneratu eta zabaltzen dituen Foru Arauaren Aurreproiektua izapidetzeari ekin dio, eta Europako Batzordearen berariazko baimena jaso du. Horrela, Bizkaia da ikus-entzunezko ekoizpenak, atzerriko ekoizpenak eta formatu digital berrietako ekoizpenak barne, eta arte eszenikoen eta musikalen zuzeneko ikuskizunak fiskalki sustatzeko Europako Batzordearen baimena duen Estatuko lurralde bakarra.

Aurreproiektu honen aurkezpenean, Jose Maria Iruarrizaga Ogasun eta Finantzetako foru diputatuak esan du Aldundiak aurreproiektu honekin lortu nahi dituen helburuak Bizkaiak kultur ekoizpenerako lurralde erakargarri gisa duen posizioa indartzea eta zergadunei berme juridiko osoa eskaintzea direla. Bigarren helburu hori lortzeko, Europako Batzordeak bat etorri behar du foru-arauaren aurreproiektu honetan jasotako zerga-araubidearekin.

Bestalde, kenkari berrien bidez, Bizkaiak kultur ekoizpenerako eta adierazpen artistikorako nazioartean duen erakargarritasuna indartzen da, lurraldearen, euskal kulturaren eta euskararen irudia zabaltzen lagunduz. Ondoren, kenkari berriak zehazten dira, Sozietateen gaineko Zergari buruzko Foru Arauari gehituko zaizkionak:

1. Ikus-entzunezko lanen produkzioagatiko kenkaria

Kenkari hori aplikatzen zaie, nazionalitatea edozein dela ere, film luze eta laburrei eta ikus-entzunezko beste lan batzuei, hala nola fikziozko, animazioko edo dokumentaleko serieei (zinematografikoak, telebistakoak edo formatu digital berrietakoak izan), baldin eta haien kultura-izaera egiaztatzen badute. Kenkariaren oinarria ekoizpenaren kostuak, kopiak lortzeko gastuek eta produktorearen konturako publizitate- eta sustapen-gastuek osatuko dute.

Aplikatu beharreko kenkaria % 35 eta % 60 artekoa izango da Bizkaian egindako gastu eta inbertsioen ehunekoaren arabera, eta beste % 10 handituko da osorik euskaraz filmatutako obra bada. Horrela, gehienezko kenkaria % 70ekoa izango da.

• % 60ko kenkaria, Bizkaian egindako gastuak % 50etik gorakoak badira.
• % 50eko kenkaria, Bizkaian egindako gastuak % 35 eta % 50 artekoak badira.
• % 40ko kenkaria, Bizkaiko gastuak % 20 eta % 35 bitartekoak badira.
• % 35eko kenkaria gainerako kasuetan.
• Aurreko edozein kasutan, kenkaria % 10 handituko da euskaraz filmatutako filmetarako.

Kenkari hori baldintza batzuen mende dago, besteak beste, izaera kulturala egiaztatzen duen ziurtagiria lortzea, kultura-errealitatearekin duen lotura edo kultura-aniztasuna aberasteko egiten duen ekarpena, edo obraren kopia bat Euskadiko Filmategian edo ikus-entzunezko lanak katalogatzeko eta kontserbatzeko eskumena duten erakunde edo erakundeetan uztea.

Gaur egun, ikus-entzunezko produkzioetarako kenkaria ez zaie aplikatzen atzerriko produkzioei, ezta formatu digital berriei ere, eta % 30ekoa edo % 40koa da euskara hutsean filmatutako produkzioetarako.

2. Arte eszenikoen eta musikalen zuzeneko ikuskizunengatiko kenkaria

Arte eszenikoen eta musikalen zuzeneko ikuskizunak ekoiztean eta erakustean egindako gastuek Sozietateen gaineko Zergaren kuota likidoan % 30eko kenkaria izateko eskubidea ematen dute. Ikuskizuna euskaraz bada, kenkaria % 40ra arte igoko da.

Kenkariaren oinarria arte-, teknika- eta sustapen-arloko zuzeneko kostuek osatzen dute, eta sortutako kenkariak ezin izango du 1.000.000 euroko zenbatekoa gainditu.

Betekizunen artean ezartzen da zergadunak gutxienez irabazien % 50 berrinbertitzea hurrengo lau urteetan arte eszeniko eta musikalen zuzeneko ikuskizun berriak egiteko.

3. Liburuak argitaratzeagatiko kenkaria

Industria-ekoizpen seriatuaren aurretik euskarri fisiko bat egitea ahalbidetzen duten liburuak argitaratzeko inbertsioek kuota likidoaren % 5eko kenkaria izateko eskubidea emango dute.

4. 64.bis artikulua

Kulturaren eremura zabaltzen da Sozietateen gaineko Zergari buruzko Foru Arauaren 64.bis artikuluan ezarritako mekanismoa, I+G+b inbertsioengatik sortutako kenkarien transferentziaren bidez proiektu berrien finantzaketa sustatzeko.

Horrela, kulturaren edo ikus-entzunezkoen sektorekoak ez diren enpresek ekoizpenak finantzatzea errazten da, ondoren kenkari horiek ikus-entzunezko ekoizpenengatik, arte eszenikoen zuzeneko ikuskizunengatik edo liburuak argitaratzeagatik aplikatzeko. Finantzatzaileen gehieneko errentagarritasuna ekarpenaren % 120 izango da.

161 filmaketa Bizkaian 2021ean

Foru Arau Aurreproiektu honen aurkezpenean, Ekonomi Sustapeneko foru diputatu Ainara Basurkok nabarmendu du kultura, sormen eta ikus-entzunezko industrien aldeko urrats irmoa dela. Ildo horretan, gogorarazi du Bizkaia izan dela 2021ean sektoreko ekoiztetxe handiak filmatzeko gehien eskatu den agertokietako bat, eta pandemiak eragindako murrizketak gorabehera, 161 produkziok aukeratu zutela lurraldeak bere filmaketak egiteko eskaintzen dituen eszenatokietako bat.

Bilbao Bizkaia Film Commission-en datuen arabera, ikus-entzunezko ekoizpen horiek guztiek 598 eguneko filmaketa izan zuten iaz. Jarduera horren eragin ekonomikoa 13,85 milioi eurokoa izango dela kalkulatzen da, hau da, % 6,4ko igoera pandemia aurreko datuekin alderatuta, eta 1.186 kontratazio egon ziren Bizkaian egindako filmaketekin lotuta.

Bizkaian kultura sustatzeko tresna bat

Bestalde, Lorea Bilbao Euskara, Kultura eta Kiroleko foru diputatuak neurri horiek nabarmendu ditu, izan ere, "Bizkaian kultura sustatzeko pisu handiko tresna bat" dira, eta gaineratu duenez, neurri horiek "Aldundiak lurraldearen kulturaren eta erakarpen turistikoaren talentua, kontsumoa eta hedapena sustatzeko dagoeneko martxan jarri dituen beste neurri batzuetara batuko dira". Era berean, diputatuaren hitzetan, "kulturak bere inguruan sortzen duen industria bultzatzen du, bere balio ekonomikoa, betiere gizarte kohesionatuagoa, aurreratuagoa eta mundura proiektatzeko nortasun propioa duena lortzeko azken helburuarekin.  Kultura delako bereizten gaituena".