Euskadiko NPB 23-27 laguntzak
- Jasangarritasunerako errentarako oinarrizko laguntza (ABRS)
- Ordainketa birbanatua
- Errentarako laguntza osagarria gazteentzat
- EKO-erregimenak
- NPB 23-27 Lotutako laguntzak
Zuzeneko Laguntzen DEIALDIA - 2023ko kanpaina
Jasangarritasunerako Errentarako Oinarrizko Laguntza (JEOL)
JEOLen helburua nekazarien errentari laguntzeko beharrari erantzutea da. Nekazaritzako ustiategien ordainsaria handitzeko eta haien erresilientzian laguntzeko helburuarekin, Espainiak errentara bideratuko du zuzeneko laguntzetarako ordainketa zuzenen aurrekontuaren % 61, jasangarritasunerako errentarako oinarrizko laguntzaren bidez (% 51) eta ordainketa birbanatuaren (% 10) bidez.
Onuradunak nekazari aktiboa izan behar du, hau da, nekazaritzako ustiategi baten titularra izan behar du eta Nekazaritzako Ustiategien Erregistroan agertu behar du. Era berean, nekazaritza-jarduera gauzatu behar du bere ustiategian diruz lagun daitezkeen hektareetan, eta JEOL ordaintzeko eskubideak izan behar ditu.
Errentarako oinarrizko laguntza jasotzeko eskubidea izango dute, jabetza-, gozamen- edo errentamendu-erregimenean, 2022ko abenduaren 31n oinarrizko ordainketarako eskubideak zituzten nekazariek, baita errentarako oinarrizko laguntza jasotzeko eskubideen titulartasuna dutenek ere, erreserba nazionalaren esleipen bidez edo 2023ko kanpainatik aurrera errentarako oinarrizko laguntza jasotzeko eskubideen lagapen bidez.
Laguntzak jasotzeko eskubideak justifikatzeko erabiltzen diren diruz laguntzeko moduko hektareetako nekazaritza-lurzatiek nekazariaren eskura egon beharko dute eskaera bakarraren eskaera aldatzeko epea amaitzen denean, jabetza-, gozamen-, errentamendu-, edo apartzeria-erregimenean edo herri- ondasun bat kudeatzen duen agintaritza publiko batek esleitu duenean.
Laguntzak jasotzeko eskubide bakoitza lurralde nazionalean kokatuta dagoen eta diruz lagun daitekeen hektarea batekin justifikatu beharko da, eta 2003an eskubidea esleitu zaion eskualdeko hektarea batekin bakarrik aktibatu ahal izango da, edo erreserba nazionalekoa denean, mekanismo horrekin esleitu den urtean; izan ere, kontuan izan behar da laguntzak eman ahal izateko lurzorua eduki behar dela, eta, beraz, eskubide guztiak aktibatuta egongo direla.
Ondoz ondoko bi kanpainetan aktibatu gabe edo erabili gabe geratu diren ordainketa-eskubideak kendu egingo dira, erreserba nazionalaren alde. Bestalde, erreserba nazionaletik datozen errentarako oinarrizko laguntza-eskubideen kasuan –eskubide horiek berriak izan nahiz zenbatekoak eskualdeko batez besteko balioraino gehitu zaizkien zenbatekoen eskubideak izan–, horiek erreserba nazionalera itzuliko dira berriro, lehen bost kanpainetako bakoitzean aktibatzen ez badira, hau da, esleipen-kanpainan eta hurrengo lau kanpainetan aktibatzen ez badira, agintaritza eskudunak aitortutako ezinbesteko kausetan salbu.
Ordainketa birbanatua Jasangarritasunerako Errentarako Oinarrizko Laguntzaren (JEOL) ordainketa osagarri bat da, ustiategi bakoitzeko lehen hektareetarako.
Espainiak ordainketa birbanatura bideratuko du zuzeneko laguntza guztien % 10, eta laguntza osagarri bat emango du ustiategi bakoitzeko lehen hektareengatik. Laguntza horrekin tamaina handieneko ustiategiei ematen zaien laguntza birbanatuko da ustiategi ertain eta txikiekin.
Esku-hartze hori diseinatzean, Espainiak atalase bikoitzeko sistema bat aukeratu du. Horrela, ordainketa birbanatuaren laguntza txikiagoa izango da ustiategi bakoitzeko lehen hektareetan (lehen atalaseraino), eta handiagoa lehen atalase horren eta bigarrenaren artean.
Ordainketa birbanatua: (Ha 1. tartea x 1. tartearen zenbatekoa) + (Ha 2. tartea x 2. tartearen zenbatekoa)
Gazteentzako Laguntza Osagarria
Ordainketa horretara bideratutako aurrekontua Espainiako zuzeneko laguntzen % 2 izango da Espainian, hau da, 220 milioi euroko aurrekontu espezifikoa izango da urtean, belaunaldien arteko erreleborako pizgarrietarako soilik. Gainera, nekazari gazteek gainerako laguntzak jaso ahal izango dituzte.
Gazteentzako errentarako oinarrizko laguntzaren ordainketa osagarriak ez du desberdintasunik aurreko erreforman egin zenaren aldean:
- 40 urtera arteko gazteak, gazteentzako laguntza osagarriaren lehen eskaeraren urte naturalean.
- Ustiategiko buru gisa lehenengoz eta duela gutxi instalatzea.
- Ustiategiaren kontrol eraginkorra egiten duena.
- Nekazaritzaren arloko gutxieneko prestakuntzaeta/ edo gaikuntza-irizpide batzuk betetzea.
- Laguntza honen zenbatekoa ordainketa-eskubideen eskualdeko batez besteko balioa izango da, gehienez 100 hektareakoa. Onuraduna emakumea, ustiategiaren titularra edo titularkidea bada, laguntza % 15 handituko da.
Eko-erregimenekin ordainketak egingo zaizkie klimarako eta ingurumenerako onuragarriak diren nekazaritza- edo abeltzaintza-jardunbideak egiten dituzten ustiategiei, urteko borondatezko konpromisoen bidez.
Praktika horiek baldintzazkotasuna betetzetik eratorritakoa baino eskakizun-maila handiagoa izan behar dute, hori baita abiapuntuko oinarrizko lerroa, baita ingurumen-arloan indarrean dagoen beste edozein legeriatik eratorritakoa baino ere, legeria horrek nahitaez bete beharreko baldintzak barne hartzen baditu.
Lau Eko-erregimen mota daude, eta jasotzen dute lurzoruak izan ditzakeen erabilera guztiak barne hartzen dituzte: larre iraunkorrak eta aldi baterako larreak, labore belarkaren lurrak eta labore iraunkorreko lurrak.
Ustiapen-ereduaren arabera interes gehien sortzen duten praktiken artean hauta daiteke, baina hektarea berean praktika bat bakarrik zenbatu ahal izango da (kasuren batean, lurzati berean bi praktika ere egin daitezke; laboreak txandakatzean eta zuzenean ereitean, adibidez, behin bakarrik jasotzen da laguntza).
Eko-eskeman sartutako praktikak:
1. Larre-eremua
• P1: Larratze estentsiboa.
• P2A: Sega jasangarria edo P2B: Biodibertsitate-uharteak.
2. Laborantza-lurren eremua (lehorrekoa, lehorreko lur hezea, lur ureztatua)
• P3: Laboreen txandakatzea.
• P4: Zuzeneko ereintza.
• P5: Biodibertsitate-espazioak.
3. Zurezko laboreen eremua (lur lauak, batez besteko aldapa duten lurrak, malda handiko lursailak eta lursail bankalak)
• P6: Landare-estalkiak.
• P7: Estalki geldoak.
• P5: Biodibertsitate-espazioak.
NPE 23-27 Planeko Lotutako Laguntzak
NPEren plan estrategikoan neurri sektorialen barruan sartzen dira, eta orain arte indarrean egon diren lotutako laguntzen ondorengoak dira. Ekoizpenarekin lotuta daude, eta gizartearen, ekonomiaren eta ingurumenaren ikuspegitik zaurgarriak diren sektore jakin batzuk mantentzen laguntzea dute helburu.
Laguntza horiek jasotzeko ezinbestekoa da nekazari aktiboa izatea.
Bi motatakoak dira, nekazaritza- edo abeltzaintza-ekoizpenarekin lotuak (azken horiek jasotzen dute aurrekontu gehien):
• Abeltzaintza:
– Behi-esnearen ekoizpen jasangarria: 122 M €
– Jaiotza-ustiategiko behi estentsiboa/txahalak gizentzea: 199 M €
– Txahalak modu jasangarrian gizentzea: 25,9 M €
– Ardi-Ahuntzak (abeltzaintza erdi-/estentsiboa eta larrerik gabekoa barne): 196,3 M €
• Nekazaritza:
–Erremolatxaren ekoizpen jasangarria: 17 milioi €
– Landare-jatorriko proteinen ekoizpen jasangarria: 51,2 milioi €
– Eraldaketarako tomatearen ekoizpen jasangarria: 9,3 milioi €
– Fruitu lehorren lehorreko ekoizpena: basamortutze-arriskuan dauden eremuak: 14 milioi €
– Mahaspasaren ekoizpen tradizionala: 0,68 milioi €
– Arrozaren ekoizpen jasangarria: 14,2 milioi €
– Zailtasun espezifikoak eta ingurumen-balio handia duten olibadiak: 27,6 milioi €
Azken aldaketako data:
