Liburutegi Zerbitzua

Biosfera Erreserbak Unescok bere Man & Biosphere programaren barnean sortutako figurak dira, eta hiru helburu dituzte: natura kontserbatzea, garapen jasangarria eta laguntza logistikoa, ezagutza zientifikora eta jasangarritasunerako hezkuntzara zuzendua. Esperimentazio-eremu eta esperientzia-laborategi gisa konfiguratzen dira, haietan bizi diren pertsonen bizi-baldintzak hobetzeko kontserbazioaren eta garapen jasangarriaren arteko oreka lortzeko helburuarekin.

Urdaibaiko Biosfera Erreserba Urdaibaiko Biosfera Erreserba Babesteari eta Antolatzeari buruzko uztailaren 6ko 5/1989 Legearen bitartez arautzen da. Hala, legearen 1. artikuluak Urdaibaiko Biosfera Erreserbarako araubide juridiko berezia ezartzea du helburu, hark dituen ekosistemen osotasuna babesteko eta horiek lehengoratzeko xedearekin; eta Erabilera eta Kudeaketa Zuzentzeko Plan (EKZP) bat idaztea aurreikusten du 15. artikuluan. Aurreikuspen horri jarraikiz, abuztuaren 2ko 242/1993 Dekretua onartu zen, Urdaibaiko Biosfera Erreserbaren Erabilera eta Kudeaketa Zuzentzeko Plana ezarri zuena; hari aldaketa batzuk gehitu zaizkio otsailaren 11ko 27/2003 Dekretuaren eta uztailaren 22ko 181/2003 Dekretuaren bitartez.

5/1989 Legearen 15. artikuluan eta Plan Gidariaren 9. artikuluan, hura berrikustea aurreikusten zen indarrean jarri eta hamar urtera. Agindu hori betetzeko, eta Urdaibaiko Biosfera Erreserbaren Patronatuaren 2009ko abenduaren 11ko osoko bilkuraren akordioa lortu ostean, Plan Gidaria aldatzeko prozesua abiarazi zen Ingurumen, Lurralde Antolamendu, Nekazaritza eta Arrantza Sailburuaren 2010eko urtarrilaren 28ko Agindu bidez. Prozesu horretan, hautemandako premiei aurre egiteko aldaketa bat nahikoa ez zela eta aurrekoa ordeztuko zuen Urdaibaiko Biosfera Erreserbaren Erabilera eta Kudeaketa Zuzentzeko Plan berri bat idatzi behar zela egiaztatu zen.

Plan honek 5/1989 Legearen 15. artikuluan aipatutako zehaztapenei erantzuten die. Bere konfigurazioan, Biosfera Erreserbek espazioaren antolaketa izan behar dute, eta, bertan, honako hauek jaso behar dira: Guneko zonak, Gunea Babesteko zonak, eta Trantsizioko zonak, Unescoren Estatutu Esparruan eta Natura Ondareari eta Biodibertsitateari buruzko 42/2007 Legean aurreikusiarekin bat etorriz. Alderdi hori behar bezala islatzen da Plan honetan.

Plan hau bost tituluz osaturiko testu artikulatu batean egituratzen da, eta horiek, dokumentazio grafikoarekin batera, planaren arau-multzoa osatzen dute.

1. tituluak hiru kapitulu hauek ditu: lehenengoak ohar orokorrak jasotzen ditu, hala nola tresnaren aplikazio-eremua eta xedea, egitura, eskumen-araubidea, helburuak lortzeko aurreikusi diren partaidetza publikorako bitartekoak eta organoak, eta horretarako aurreikusi diren bitarteko finantzarioak; bigarrenak, Plana berrikusteko eta aldatzeko aukerak identifikatzen ditu, baita horiek izapidetzeko prozedura ere; eta, amaitzeko, hirugarrenak, Biosfera Erreserben hiru helburu nagusiekin (kontserbazioa, garapen jasangarria eta laguntza logistikoa) lotutako egiturazko ikuspegi batetik, Planaren helburu nagusiak zerrendatzen ditu; azken horiek bertan jasotako arauak eta zehaztapenak zehazteko kontuan hartu dira, eta behar bezala bete beharko dira haren garapenean, V. tituluan aurreikusten diren tresnen bidez.

2. tituluak Biosfera Erreserbako lurraldean bereizten diren hiru kategoria nagusien (Gunea, Gunearen Babesa edo Amortiguazioa eta Trantsizioa) ezaugarriak definitzen eta deskribatzen ditu. Era berean, kategoria horietako bakoitzaren barnean bereizten diren eremuak eta zonak identifikatzen ditu. Plan honek, haren interpretazioa bateratzeko eta ahalbidetzeko asmoz, berriz izendatzen eta jasotzen ditu lehengo kalifikazioak, Euskal Autonomia Erkidegoko Lurralde Antolamenduaren Gidalerroetan (LAG) eta horien garapenean zehar onartu diren lurralde-plan sektorialetan erabiltzen den terminologiara egokitzeko helburuarekin.

   Era berean, II. tituluak zenbait berrikuntza jasotzen ditu aurreko EKZParekin alderatuta. Kasu batzuetan, arloko araudian aldez aurretik zehaztutako babes-elementuak Gune Planean txertatzeak eragin ditu berrikuntza horiek, eta beste batzuetan, berriz, lurraldean ordura arte bere izaerari egokitutako tratamendurik ez duten eremuak identifikatzeak. Hala, eremu berri bat sortu da Gune kategorian, eta, hari esker, babes bereziko erregimen horretan sartu ahal izango dira Biosfera Erreserbako ibai-ibilguak. Era berean, Gunearen Babes edo Amortiguazio kategoriak itsasadarreko eta kostaldeko zonetatik bereizten ditu ibai-ibilguak babesteko zonak. Bigarren multzoan, Gunea Babesteko kategoria berriak sortzen dira, hala nola Baso Autoktonoen Eremua, erabilgarritasun publikoko mendiak edo ibai-sarearen arro isurleak Babesteko Zonak.

3. tituluaren xedea da orain arte definizio zehatzik izan ez duten alderdi batzuetan sakontzea eta horiei ekitea, hala, Urdaibaiko Biosfera Erreserbaren erregulazioa eta kudeaketa modu eraginkorrean eta positiboan egin ahal izateko. Hala, ahalik eta zehaztasun handienarekin identifikatzen eta sailkatzen ditu lurzoruaren erabilerak eta eraikuntza-ekintzak, baita eraikuntzako esku-hartzeen tipifikazioa ere. Gainera, eraikinak, instalazioak eta azpiegiturak egiteko beharrezko ohar estetikoak jasotzen ditu, eta partzelazioaren balizkoak zehazten eta erregulatzen ditu bere aplikazio-eremuan, bereizte balizkoak zehaztearekin batera. Planak lurzoru urbanizaezineko bizitegi-eraikinak zatitzeko esku-hartzeen eta ordezkapenerako esku-hartzeen tipifikazioa jasotzen duela azpimarratu behar da, eta hori guztia Biosfera Erreserbako lurzoru urbanizaezinean urte hauetan guztietan zehar egindako eraikuntzako esku-hartzeei dagokienez egindako azterlanean, jarraipenean eta ikerkuntzan oinarrituta.

4. titulua Planaren exekuzio zuzenari buruzkoa da, eta bertan zehaztutako erabilerak xehatuta ezartzera bideratuta dago.

   Azkenik, V. tituluak Planaren garapenerako aurreikusten diren tresnak identifikatzen eta erregulatzen ditu, tresna horiek ingurumen, lurralde eta hirigintzaren arloko legediaren zeharkako integrazioaren emaitza baitira. Era berean, txostenen gai diren espedienteak izapidetzeko prozedura jasotzen du, hura birformulatu egin baita sinplifikazio administratiboa lortu eta administrazioen arteko erantzunkidetasuna bilatzeko helburuarekin.

   Bestalde, Urdaibaiko Biosfera Erreserbaren eremuan Natura 2000 Sareko 4 leku daudela azpimarratu behar da: Urdaibaiko Ibai Sarea (ES2130006), Urdaibaiko kostalde- eta padura-zonak (ES2130007), Urdaibaiko Artadi Kantauriarrak (ES2130008) Kontserbazio Bereziko Eremuak, eta Urdaibaiko Itsasadarraren (ES0000144) Hegaztientzako Babes Bereziko Zona. Horrenbestez, Plan honetako IV. tituluak ekainaren 4ko 358/2013 Dekretuan zehaztutako arauak txertatzeari ekin dio. Haren bidez, Kontserbazio Bereziko Eremu (KBE) izendatzen dira Urdaibai eta Gaztelugatxeko Donieneko eremuan dauden Batasunaren Garrantzizko 4 Leku, eta KBE horien eta Urdaibaiko itsasadarreko HBBEaren kontserbazio-neurriak onartzen dira. Ez da gauza bera gertatzen aipatutako Dekretuak jasotzen dituen beste kontserbazio-neurriekin, horiek indarrean jarraitzen baitute.

   Horrenbestez, Urdaibaiko Biosfera Erreserba Babesteari eta Antolatzeari buruzko uztailaren 6ko 5/1989 Legearen 15. artikuluarekin bat etorriz, Ingurumen eta Lurralde Antolamenduko sailburuak proposatuta, eta Gobernu Kontseiluak 2016ko irailaren 27an egindako bileran aztertu eta onartu ondoren, honako hau