Euskadiko Ekonomia-Arduralaritzako Epaitegia

Erregelamendu honen xedea da Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legean ezarritakoa garatzea, diru-sarrerak bermatzeko errentari dagokionez.

1. Egoitzatzat hartuko dira, etxebizitzari buruzko legediaren arabera definitutako etxebizitza eta zuzkidura-bizitokiez gainera, bizikidetza-unitateetako kideak bizi diren esparru fisiko hauek:

   1. Turismoaren uztailaren 28ko 13/2016 Legearen 38. artikuluan edo ordezten duen arauan xedatutako ostatu-establezimenduak, lege horretan eta legea garatzeko araudian ezarritako betekizunak eta baldintzak betetzen badituzte, eta bizikidetza-unitateen erabilera independente eta esklusiborako badira.

   2. Edozein titulu dela-eta bizikidetza-unitateen erabilera independente eta esklusiborako diren etxebizitza bateko eremuak, baldin eta ekainaren 28ko 80/2022 Dekretuaren 5.5 artikuluan edo ordezten duen arauan ezarritako okupazio-ratioak betetzen badira eta erabilera esklusiboko garbitasun-eremu bat badute (80/2022 Dekretua, ekainaren 28koa, Euskal Autonomia Erkidegoan etxebizitzen eta zuzkidura-bizitokien gutxieneko bizigarritasun-baldintzak eta diseinu-arauak arautzen dituena).

   3. Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistemako Prestazio eta Zerbitzuen Katalogoko gizarte-zerbitzuetako ostatu-zerbitzu eta egoitza-zerbitzu hauek, titulartasun publikokoak edo pribatukoak (ituna, hitzarmena edo zerbitzuak kudeatzeko kontratua dutenak):

      1. a Harrera-etxeak.

      2. a Bazterketa-arriskuan daudenentzako tutoretzapeko etxebizitzak.

      3. a Adinekoentzako tutoretzapeko apartamentuak eta etxebizitza komunitarioak, baldin eta aldi baterako bizilekuak badira.

      4. a Adinekoentzako egoitza-zentroak, aldi baterako bizileku direnean.

      5. a Desgaitasuna dutenentzako eta buruko gaixotasunak dituztenentzako laguntzadun etxebizitzak.

      6. a Desgaitasuna dutenentzako eta buruko gaixotasuna dutenentzako egoitza-zentroak, aldi baterako bizileku direnean.

      7. a Emantzipazio-etxebizitzak.

      8. a Gizarte-inklusiorako laguntzadun etxebizitzak eta gizarte-inklusiorako egoitza-zentroak.

      9. a Etxeko tratu txarren biktima diren emakumeentzako egoitza-zentroak eta emakumeentzako beste egoitza-zerbitzu batzuk, bai berehalako harrerarako zerbitzuak bai harrera-zentroak.

      10. a Gaueko harrera-zerbitzuak, pertsonak bere kabuz moldatzeko dituen mugetatik eratorritako premiei erantzuteko gaueko zentroak eta inklusio-premiei erantzuteko gaueko harrera-zentroak.

      11. a Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistemako Prestazio eta Zerbitzuen Katalogoan sartutako aldi baterako beste edozein ostatu-zerbitzu.

   4. Aldi baterako beste bizitoki- eta egoitza-zerbitzu batzuk, gizarte-zerbitzuen legeriaren arabera eskuduna den gizarte-zerbitzuen erregistroan inskribatuta daudenak, erakunde publiko edo pribatuek ematen dituztenak, betiere azken horiek behar bezala baimenduta badaude.

   5. Aldi baterako ostatu- eta egonaldi-zerbitzu oro, etxebizitza gisa balio duena, titulartasun publikokoa zein pribatukoa, ofizialki onartua eta aplikatu behar den araudi sektorialean aurreikusitako baldintzak betetzen dituena.

2. Ez da egoitzatzat hartuko ostatu-establezimendu bat, etxebizitza bat edo zuzkidura-bizitoki bat zuzenbidean baliozkoa den titulurik gabe erabiltzea. Nolanahi ere, kasu egin behar zaio egoitzarik gabeko pertsonei dagokienez udal-errolda kudeatzeari buruzko jarraibide teknikoak udalei aplikatzetik ondorioztatzen denari.

   Zuzenbidean baliozkoa den titulua alde batera utzi gabe, artikulu honen ondorioetarako, nahikoa izango da etxe berean bizi den beste pertsona batek emandako erroldatze-baimena ere, baldin eta azken horrek benetako edukitza egiaztatzen duen titulu bat badu.

Erregelamendu honen jarduketa-esparruan egindako datu pertsonalen tratamenduak ez du beharko pertsonen baimena, salbu eta espresuki ezartzen bada, Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 87. artikuluan xedatutakoaren arabera, eta legezko betebehar bat betetzean oinarrituta egingo da, baita interes publikoaren eta ahal publikoen egikaritzearen esparruan ere, bat etorrita artikulu hauekin: (EB) 2016/679 Erregelamenduaren 6.1.c) eta e) eta 9.2.b) eta h) artikuluak [(EB) 2016/679 Erregelamendua, 2016ko apirilaren 27koa, Europako Parlamentuarena eta Kontseiluarena, datu pertsonalen tratamenduari eta datu horien zirkulazio askeari dagokienez pertsona fisikoak babesteari buruzkoa, eta 95/46/CE Zuzentaraua indargabetzen duena]. Halaber, tratamendua bat etorriko da Datu Pertsonalak Babesteko eta Eskubideak Bermatzeko abenduaren 5eko 3/2018 Lege Organikoan ezarritakoarekin.

Tratamenduaren oinarria datu pertsonalen titularraren adostasuna denean, 2016/679 (EB) Erregelamenduaren 4. eta 7. artikuluetan xedatutakoa beteko da.

1. Diru-sarrerak bermatzeko errenta jasotzeko eskubidearen titular izan ahalko dira honako betekizunak hauek betetzen dituzten 18 eta 23 urte bitarteko pertsonak:

   1. Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 16.1 artikuluko a), b), c), e), f) eta g) letretan ezarritakoak.

   2. Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuan enplegu-zerbitzuen eskatzaile gisa izena emanda egotea eskaera egin aurreko urtean.

   3. Pertsona langabea bada, enplegu-plan pertsonalizatua sinatua izatea enpleguaren arloko legedian ezarritako epeen barruan, enplegagarritasuna hobetzeko jarduerak eta prestakuntza-ekintzak eginak izatea, irakastorduak beteak izatea, planak ezarritako gaitasun- eta trebetasun-ebaluazioak eginak izatea eta enplegu-eskaintza egokiak onartuak izatea, 2. apartatuan ezarritakoarekin bat.

   4. Aurreko letran xedatutakoa ez da aplikatuko pertsonak Gizarte Segurantzaren Sistema osatzen duten araubideetako edozeinetan alta emanda egon badira gutxienez 240 egunez azken bi urteetan.

      Halaber, ez da aplikatuko eskaera egiten den egunean pertsonak araubide horietako edozeinetan alta emanda badaude. Kasu horretan, baldintza izango da b) eta c) letretan ezarritakoa bete izana aurreko urtean eta araubide horietan baja emanda egon den aldietan.

2. Artikulu honen ondorioetarako, egokitzat jotzen dira enplegu-plan pertsonalizatuan zehaztutako enplegu-eskaintzak. Plan horrek ezin izango du ezarri enplegu-eskatzailearen prestasunerako baldintzarik eta mugarik. Nolanahi ere, bat etorri behar dute pertsona horrek adierazitako lehentasunekin, edo, bestela, hura azken urtean jardun den lanbidearekin, eta Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuaren enplegurako orientazio-zerbitzuak proposatutako prestakuntzarekin, edo korrelazioa izan behar dute haren gaitasun fisikoekiko eta prestakuntza-gaitasunekin.

3. Hauek ezin dira izan diru-sarrerak bermatzeko errentaren titular:

   1. Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 16.2 artikuluan aipatutako egoeretakoren batean daudenak.

   2. Prestazioa eskatzen den unean edo aurreko urtean Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 31.1.a) artikuluan eta erregelamendu honen 28. artikuluan jasotako ikasketak egiten dabiltzanak edo egiten izan direnak, non eta enplegu-plan pertsonalizatuak ez duen jasotzen edo ez zuen jaso prestakuntza hori enplegagarritasuna hobetzeko neurri gisa.

   3. Prestazioa eskatu baino lehenagoko urtearen barruan 1.c) apartatuan aipatutako betebeharrak bete ez dituztenak, arrazoi justifikaturen bat izan denean izan ezik.

      Betebeharrak ez betetzea justifikatuta egongo da Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 45.3 artikuluan eta 48. artikuluaren 2., 3. eta 4. apartatuetan ezarritako kasuetan eta egoitzaren eta lantokiaren edo ikasteko lekuaren arteko distantzia 70 km-koa edo hortik gorakoa denean.

   4. Enplegu-plan pertsonalizatuan lanaldi partzialeko enplegu-eskaintzak adostu dituztenak, eta, betiere, prest egoteko baldintzak eta mugak ezarri dituztenak.

4. Baldin eta, interesdunari egotzi ahal zaion arrazoi baten ondorioz, enplegu-plan pertsonalizatua sinatzeko epeak gainditzen badira, hots, enpleguaren arloko legedian ezarritakoak, orduan, ezin izango da prestazioa eskuratu plana sinatu eta bederatzi hilabete igaro arte.

5. Artikulu honetan xedatutakoa ez zaie aplikatuko Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 17., 18. eta 19. artikuluetan ezarritako egoeretakoren batean dauden 18 eta 23 urte bitarteko pertsonei.

1. Aberrigabeek eta aitorpenerako eskabidea izapidetzeko onartu zaien pertsonek, eskabidea ebazten ez den bitartean, diru-sarrerak bermatzeko errenta eskuratu ahal izango dute, baldin eta Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 17.1 artikuluan ezarritako betekizunak betetzen badituzte.

2. Pertsona hauek izan daitezke diru-sarrerak bermatzeko errentaren titular: adin-nagusitasunera iritsi aurreko aldiren batean adingabeak babesteko edo adingabe arau-hausleei gizarte- eta hezkuntza-arreta emateko sistemaren mende egon direnak edo adingabeak babesteko legedian bizitza independenterako aurreikusitako prestakuntza-programetan parte hartu dutenak. Horretarako, honako betekizun hauek bete behar dituzte:

   1. Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 17.2 artikuluaren a), b) eta d) letretan ezarritakoak.

   2. Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistemaren prestazio eta zerbitzuen zorroari buruzko urriaren 6ko 185/2015 Dekretuarekin edo ordezten duen arauarekin bat etorrita, gizarte-diagnostikoan eta, halakorik badago, arreta pertsonalizatuko planean xedatutako Gizarte Zerbitzuen Zorroko gizarte-inklusiorako zerbitzuen erabiltzaile izatea.

3. Ez da eskatuko aurreko apartatuko b) letran ezarritako betekizuna gizarte-zerbitzuek egindako hasierako ebaluazioak zehazten duenean ez dela beharrezkoa Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistemaren esku-hartzea, premia unean uneko esku-hartze baten bidez bete ahal dela eta ez duela jarraipenik behar, baldin eta bete izana jasota uzten bada, eta hala zehazten badu arreta pertsonalizatuko planaren jarraipenak.

   Era berean, ez da eskatuko gizarte-diagnostikoak behar bezala identifikatutako beste arreta-sistema batera bideratzea erabakitzen badu, egokiagoa delako. Kasu horretan, pertsonek egiaztatu beharko dute azken sistema horren erabiltzaile direla, araudi erregulatzaileak ezartzen dituen baldintzetan.

4. Prestaziorako eskubidea aitortuz gero, artikulu honetan aipatutako pertsonek gizarte-diagnostikoan eta, halakorik badago, arreta pertsonalizatuko planean eta inklusiorako programa integratu eta pertsonalean ezartzen den epean izan beharko dute 2.b) apartatuan adierazitako zerbitzuen erabiltzaile.

1. Premia larriko egoeratzat joko da pertsonaren egoera inguruabar hauetakoren bat dagoenean:

   1. Kaltetua izatea larrialdiak kudeatzeko eta babes zibilerako legediaren arabera hondamenezkotzat jotako egoera batean.

   2. Gizarte-larrialdiko eta lehentasunezko arretako egoeran egotea, Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistemaren prestazio eta zerbitzuen zorroari buruzko urriaren 6ko 185/2015 Dekretuaren 28. artikuluan edo hura ordezten duen arauan xedatutakoarekin bat.

   3. Gizarte-bazterketa larriaren diagnostikoa izatea, Gizarte Bazterkeria Balioesteko Tresna onartzen duen uztailaren 16ko 385/2013 Dekretuan edo hura ordezten duen arauan ezarritakoarekin bat.

   4. Edozein gertaerak eragindako kalte pertsonal edo materialak kontuan hartuta Eusko Jaurlaritzak une bakoitzean ezarritakoak, nahiz eta ez izan arrisku larriko egoera, hondamendia edo zoritxar publikoa. Halaber, kalteberatasun-egoera berezi bat jasatea eragiten duten baldintza pertsonal edo sozialak kontuan hartuta ezarritakoak.

2. Premia larriko egoeretan dauden adin nagusikoak edo adingabe emantzipatuak diru-sarrerak bermatzeko errentaren titular izan ahalko dira, baldin eta honako betekizun hauek betetzen badituzte:

   1. Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 19.2 artikuluaren a), b) eta c) letretan ezarritakoak.

      1.b apartatuan ezarritako kasuetan, Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistemaren prestazio eta zerbitzuen zorroari buruzko urriaren 6ko 185/2015 Dekretuaren 28. artikuluan edo hura ordezten duen arauan xedatutakoarekin bat etorrita, aplikatzekoak diren Gizarte Zerbitzuen Zorroko baliabideen eta zerbitzuen erabiltzaile izatea.

      1.c) apartatuan ezarritako kasuetan, arreta pertsonalizatuko plan bat izatea eta, hala badagokio, plan hori garatzen duen programazio indibidual bat, eta tresna horietan ezarritako eta aldizkako jarraipenean eta ebaluazioetan zehaztutako zerbitzu eta prestazioen erabiltzaile izatea.

      1.d) apartatuan ezarritako kasuetan, Eusko Jaurlaritzak zehaztutakoak.

1. Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 19.1.a) artikuluan ezarritakoaren ondorioetarako, erabateko zurztasunaren antzeko egoeratzat jotzen dira egoera hauek:

   1. Bizirik dagoen gurasoa epai irmo bidez giza hilketaren dolozko edozein delitugatik, lesio-delituagatik edo askatasunaren, osotasun moralaren edo sexu-askatasunaren aurkako delituagatik kondenatua izan denean, eta delituaren biktima hildako gurasoa izan denean.

   2. Bizirik dagoen gurasoari epai irmo baten bidez guztiz kendu zaionean guraso-ahala eta berreskuratzea adostu ez denean.

   3. Semeak edo alabak diru-sarrerak bermatzeko errenta eskatzen duenean bizirik dagoen gurasoa Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 16.2 artikuluan ezarritako egoeretakoren batean dagoenean edo mendekotasunaren III. gradua, ezintasun iraunkor absolutua edo baliaezintasun handia aitortua duenean.

2. Aurreko apartatuan xedatutakoa ez da aplikatuko kasu hauetan: bizirik dagoen gurasoak semeari edo alabari jatekoak ematen dizkionean eta egoitza berean bizi denean, eta semea edo alaba odol-ahaidetasun edo ezkontza-ahaidetasuneko bigarren mailara arteko lotura duten pertsonekin bizi denean.

Pertsona berak Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 17., 18. eta 19. artikuluetan eta erregelamendu honen 5., 6. eta 7. artikuluetan ezarritako inguruabarretatik bi edo gehiago dituenean, diru-sarrerak bermatzeko errentaren titular izateko betekizunak manu horien hurrenkeraren arabera aztertuko dira. Horrenbestez, lehenengoan ezarritako betekizunak betez gero, ez dira aztertuko ondoz ondoko artikuluetan ezarritakoak.

Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 21. artikuluan xedatutakoaren ondorioetarako, ezkontidearena edo ezkontzaren antzeko lotura duen bikotekidearena ez den egoitza batean bizitzea justifikatutzat joko da inguruabar hauetakoren bat gertatzen denean:

1. Ezkontidearen edo bikotekidearen egoitzaren eta lantokiaren edo ikasteko lekuaren arteko distantzia 70 km-koa edo hortik gorakoa denean.

2. Egoitzatik lantokira edo ikasteko lekura garraio publikoan joateko egunero behar den denbora lanaldi arruntaren eguneko batezbestekoaren % 25etik gorakoa denean.

3. Egoitzatik lantokira edo ikasteko lekura garraio publikoan joateak hilean eragindako kostua etxebizitza edo ostatu-establezimendu oso baten edo zati baten erabilera eta luperketari lotutakoa baino handiagoa denean.

4. Ezkontidea edo bikotekidea Espainian bizi ez denean familia berrelkartzeko ezintasunagatik edo antzeko inguruabar batengatik.

5. Ezkontidea edo bikotekidea tratamendu medikoa edo errehabilitaziokoa hartzen ari denean eta Gizarte Zerbitzuen Zorroko aldi baterako egoitzazko gizarte-zerbitzu baten edo behar bezala inskribatutako eta baimendutako entitate batek emandako ostatu- eta egoitza-zerbitzu baten erabiltzaile denean, hamabi hilabetetik beherako epe batean betiere.

6. Ezkontidea edo bikotekidea Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 16.2 artikuluan aipatutako egoeretako batean dagoenean.

Diru-sarrerak bermatzeko errentaren onuradunek titularraren egoitza berean bizi behar dutela ezartzen duen betebeharra ez da bete beharko ikasketak, lana, tratamendu medikoa, errehabilitazioa edo antzeko beste arrazoi batzuk direla-eta aurreko artikuluaren a), b), c) eta e) letretako kasuetan eta bertan ezarritako baldintzetan.

1. Diru-sarrerak bermatzeko errentaren titular eta onuradun izateko betekizunak, bizikidetza-unitatearen egoitza eta kapitulu honetan aipatutako gainerako inguruabarrak I. eranskinean ezarritako eran egiaztatuko dira. Hala ere, erregelamendu honetan ezarritako prozedurak izapidetzen ari direnean, alegatutako egitateen egiazkotasuna egiaztatzeko beharrezkoa eta ezinbestekoa den beste edozein dokumentu eskatu ahal izango da.

2. Paperezko dokumentuak eta elektronikoak aurkeztu ahal izango dira; Elkarreragingarritasunaren Eskema Nazionalarekin, Segurtasunaren Eskema Nazionalarekin eta Eusko Jaurlaritzak dokumentuak kudeatzeko dituen politika eta ereduarekin bat etorrita une bakoitzean onetsitako formatuak eta estandarrak bete beharko dituzte.

   Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuaren eta Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazioaren egoitza elektronikoetan argitaratuko da apartatu honetan ezarritako eskakizunei buruzko informazioa.

3. Aurkeztutako dokumentuak kopia autentikoak, autentifikatuak edo behar bezala konpultsatutakoak izan ahalko dira, eta, atzerriko erakundeek emandakoak direnean, Espainian baliozkoak izateko legeztatze-baldintzak bete beharko dituzte. Dokumentu elektronikoak aurkezteari, paperean aurkeztutako dokumentuak digitalizatzeari eta kopia elektroniko autentikoak emateari dagokienez, Herritarrei arreta integrala eta kanal anitzekoa emateko eta zerbitzu publikoak bitarteko elektronikoen bidez eskuratzeko ekainaren 20ko 91/2023 Dekretuan eta Sektore publikoak bitarteko elektronikoen bidez jarduteko eta funtzionatzeko erregelamendua onartzen duen martxoaren 30eko 203/2021 Errege Dekretuan edo horien ordezko arauetan xedatutakoa beteko da.

   Ez da eskatuko jatorrizko dokumentuak aurkeztea, Administrazio Publikoen Administrazio Prozedura Erkidearen urriaren 1eko 39/2015 Legearen 28.5 artikuluan edo hura ordezten duen xedapenean ezarritako kasuan ez bada.

4. Halaber, egiaztapena datuak transmititzeko sistemen, bitartekaritzarako plataformen, elkarreragingarritasun-zerbitzuen eta administrazio publikoen artean informazioa trukatzeko gaitutako edozein sistemaren bidez egin ahal izango da, EAEko sektore publikoaren legedian eta Sektore publikoak bitarteko elektronikoen bidez jarduteko eta funtzionatzeko aipatutako Erregelamenduan ezarritakoa kontuan hartuta.

   Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuak sistema horien bidez bilduko ditu datuak eta dokumentuak, salbu eta interesdunak berariaz aurka egiten duenean edo aplikatu beharreko lege bereziak interesdunaren adostasun espresua eskatzen duenean. Ezin izango da aurka egin aurkezpen hori kontrol- eta zehapen-prozeduren esparruan eskatzen denean.

5. Halaber, Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 89. artikuluan aipatutako pertsona fisiko edo juridiko pribatuek eta nortasunik gabeko erakundeek eman beharreko informazioaren bidez egiaztatu ahal izango dira betekizunak.

6. Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuaren eta Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazioaren egoitza elektronikoek informazio eguneratua emango dute sistema horien bidez egiazta daitezkeen betekizunei buruz.

7. Artikulu honetan xedatutakoak ez du eragozten erantzukizunpeko adierazpena aurkezteko aukera. Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 79. eta 80. artikuluetan eta erregelamendu honetan aukera hori berariaz ezartzen duten artikuluetan eta eranskinetan ezarritako baldintzak beteta aurkeztu beharko da.

1. Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 25.2 artikuluarekin bat etorrita, 25.1 artikuluan aipatutako loturarik ez duten pertsonek, egoitza berean bizi badira, pertsona bakarreko bizikidetza-unitatea edo egoiliar guztiak edo batzuk biltzen dituen bizikidetza-unitate bat eratu ahal izango dute. Halakoetan, bizikidetza-unitate hori osatzen duten pertsona guztien adostasuna eskatuko da, eta adostasun hori beren-beregi jasoko da eskaeran.

2. Aurreko apartatuan xedatutakoaren ondorioetarako, bizikidetza-unitate bat eratzen bada, kasu bakoitzaren arabera, diru-sarrerak bermatzeko errenta eskuratzeko 14/2022 Legearen 16. artikulutik 19. artikulura eta erregelamendu honen 4. artikulutik 7.era ezarritako betekizunak bete beharko dituzte unitatea osatzen duten kideek.

1. Bizikidetza-unitateak osatzen dituzte Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 26.1 artikuluan ezarritako inguruabarretakoren bat dutenek eta erregelamendu honen 14. artikulutik 16.era ezarritakoak dituztenek, egoitza berean bizi diren pertsonekin dituzten loturak aintzat hartu gabe.

2. Aipatutako lege horren 26.3 artikuluarekin bat etorrita, bizikidetza-unitateak hauek osatuko dituzte: aurreko apartatuan adierazitako pertsonek eta, haiekin batera badaude, haien seme-alabek edo adopziorako edo familia-harrera iraunkorrerako zaintza-erregimenean dauden adingabeek, baita ekonomikoki haien kargura dauden pertsonek ere, baldin eta % 33ko edo hortik gorako desgaitasuna edo mendekotasun-kalifikazioa badute, betiere pentsiodunak ez badira.

   Seme-alabei buruzko aipamenetan, adingabeez gainera, gurasoen mendekotasun ekonomikoa duten adin nagusikoak sartzen dira.

3. Pertsona bat ekonomikoki mendekoa dela ulertuko da inolako baliabiderik ez duen eta bakarrik dagoen pertsonari dagokion gehieneko errenta bermatuaren zenbatekoa gainditzen duen etekin konputagarririk ez duenean.

4. Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 26.3 artikuluarekin bat etorrita, ezkontideek eta ezkontzaren antzeko lotura duten pertsonek osatuko dituzte, 2. apartatuan ezarritako pertsonez gainera, pentsiodunek osatutako bizikidetza-unitateak eta lehen semea edo alaba izateagatik edo adoptatzeagatik, adingabe bat harrera iraunkorrean hartzeagatik edo % 33ko edo hortik gorako desgaitasuna duen adin nagusiko pertsona bat edo mendekotasun-kalifikazioa duen pertsona bat hartzeagatik eratutakoak edo errentak ez ordaintzeagatiko utzarazpenaren, hipoteka betearazteko prozedura baten, bertan bizitzeko egoki ez izatearen edo etxebizitzako irisgarritasun-arazoen ondorioz ohiko egoitza uzteagatik eratutakoak.

1. Bizikidetza-unitateak eratu ditzakete egoera hauetakoren batean daudenek, etxebizitza berean bizi diren pertsonekin zer lotura dituzten alde batera utzita:

   1. Premia larria eragiten duten egoerak, 6. artikuluan aurreikusitako moduan.

   2. Diru-sarrerak bermatzeko errenta aitortu ondoren autonomia pertsonala galtzea eragin duen istripu edo gaixotasun larri bat izana.

2. Artikulu honen ondorioetarako, bizitza arruntaren oinarrizko jarduerak egitea eragozten edo mugatzen duen kalte fisiko, intelektual, sentsorial edo organikoa jotzen da autonomia pertsonalaren galeratzat.

   Bizitza arruntaren oinarrizko jardueratzat jotzen dira hauek: jatea, edatea, garbitzea, janztea, esertzea, altxatzea eta etzatea, esfinterrak kontrolatzea, lekualdatzea, etxeko lanak egitea, gailuak erabiltzea, erabakiak hartzea eta autosufizientzia fisiko, intelektual, sentsorial edo organikoari buruzko antzeko bestelako jarduerak egitea.

3. Artikulu honetan aipatutako ezohiko bizikidetza-unitateen iraupenari dagokionez, Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 26.2 artikuluan xedatutakoa beteko da.

   Hala ere, iraupen hori gertaera eragileari lotuta egongo da, eta ez da inoiz izango hiru urtetik gorakoa, salbu eta pentsiodunaren izaera aitortzen bada.

1. Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 26.1.f) artikuluan xedatutakoarekin bat, bizikidetza-unitateak osatu ahal izango dituzte, egoitza berean bizi diren pertsonen artean dauden loturak edozein direla ere, ohiko egoitza etxebizitzako irisgarritasun-arazoengatik utzi behar izan dutenek, baldin eta arazo horiek sortu badira irisgarritasun unibertsalari eta desgaitasuna duten pertsonak eraikinetara sartzeko eta eraikinak erabiltzeko ez diskriminatzeari lotutako baldintzei buruzko araudia ez betetzeagatik eta ekainaren 28ko 80/2022 Dekretuan (80/2022 Dekretua, ekainaren 28koa, Euskal Autonomia Erkidegoan etxebizitzen eta zuzkidura-bizitokien gutxieneko bizigarritasun-baldintzak eta diseinu-arauak arautzen dituena) eta udal-ordenantzetan ezarritako sarbide- eta irisgarritasun-baldintzak ez betetzeagatik. Halaber, baldintza hauetakoren bat izan behar dute:

   1. 65 urtetik gorakoa izatea.

   2. Desgaitasuna duten pertsonak izatea, mugikortasun urria edo zentzumen-desgaitasuna dutenak.

2. Halaber, ezohiko bizikidetza-unitateak osatu ahal izango dituzte ekainaren 28ko 80/2022 Dekretuan (Euskal Autonomia Erkidegoan etxebizitzen eta zuzkidura-bizitokien gutxieneko bizigarritasun-baldintzak eta diseinu-arauak arautzen ditu) edo dekretu hori ordezten duen arauan eta udal-ordenantzetan ezarritako gutxieneko bizigarritasun-baldintzak ez betetzeagatik sortutako bizigarritasun-arazoen ondorioz ohiko etxebizitza utzi dutenek.

1. Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 27. artikuluarekin bat etorrita, pentsioduntzat hartuko da honako egoera hauetako bati dagokion pentsioaren onuraduna: kotizaziopeko erretiroa; ezintasun iraunkorra; alarguntasuna; zahartzaroko eta baliaezintasuneko nahitaezko asegurua; kotizazio gabeko baliaezintasuna edo erretiroa, eta zurztasuna, baldin eta onuraduna adin nagusikoa eta ezindua bada, ezintasun iraunkor absolutuko edo baliaezintasun handiko graduan. Pentsioduntzat hartuko dira adin nagusiko pertsonak ere, baldin eta ardurapeko seme edo alaba bakoitzeko familia-prestazio baten kausatzaile badira. Halaber, pentsioduntzat hartuko da Gizarte Ongizateko Funtsaren prestazio ekonomikoren bat, gutxieneko diru-sarrerak bermatzeko subsidioa edo hirugarren pertsona baten laguntzaren subsidioa aitortua duen pertsona, baldin eta kotizazio gabeko pentsio bat jasotzera igaro ez bada.

2. Nolanahi ere, izaera hori izango dute Estatuaren 1989rako Aurrekontu Orokorren abenduaren 28ko 37/1988 Legearen 42. artikuluan ezarritakoaren arabera pentsio publikoen onuradun direnek, pentsio horiek aurreko apartatuan ezarritako kontingentziak edo antzekoak estaltzen dituztenean. Halaber, izaera bera izango dute norbere konturako langileen edo autonomoen Gizarte Segurantzako araubide bereziaren ordezko gizarte-aurreikuspeneko mutualitateek aitortutako erretiro-prestazioen edo ezintasun iraunkorragatiko prestazioen onuradunek.

1. Ezohiko bizikidetza-unitateak eratzeko aukera ematen duten gertaera eragileak 11. artikuluan eta I. eranskinean ezarritakoaren arabera egiaztatuko dira.

2. Gertaera eragilearen datatzat joko da gertaera badela egiaztatzen duen agiriaren data. Bat baino gehiago bada, zaharrena hartuko da kontuan.

   Hala ere, seme edo alaba bat izan edo adoptatu bada, gertaera eragilearen data jaiotzarena edo adopzioa eratu zen unearena izango da, hurrenez hurren.

3. Ezohiko bizikidetza-unitateen eraketa ezin da oinarritu hiru urte lehenagoko edo hori baino lehenagoko gertaeretan.

1. Diru-sarrerak bermatzeko errentaren titularrek eta onuradunek, prestazioa jasotzen duten bitartean, bete egin beharko dituzte Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 29. artikuluan eta erregelamendu honen hurrengo artikuluetan ezarritako betebeharrak.

2. Desgaitasuna dutenek hurrengo artikuluetan aipatzen diren betebeharrak lagunduta bete ahal izango dituzte, beren gaitasun juridikoa erabiltzeko laguntza ematen dieten pertsonek, egitezko zaintzaileek, kuradoretzan dihardutenek edo defendatzaile judiziala izendatuta daudenek lagunduta, edo haien bitartez, baldin eta betebeharraren izaerarekin bateragarria bada.

1. Diru-sarrerak bermatzeko errentaren titularrek eta onuradunek laguntza eman beharko diote Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuari, diru-sarrerak bermatzeko errentarekin lotutako eskumenak baliatzen dituenean, eta betebehar hauek izango dituzte:

   1. Erantzukizunpeko adierazpenetan informazio zehatza eta egiazkoa ematea. Halakotzat joko da adierazten duen errealitatea zehatz islatzen duena, eta egiaztagarria dena.

   2. Prestazioa eskuratzeko eta eskuratzen jarraitzeko, gerora sortutako beharrizan-egoera deklaratzeko, zenbatekoa eguneratzeko eta erregelamendu honetan araututako gainerako prozeduretarako betekizunak betetzen direla egiaztatzea.

   3. Diru-sarrerak bermatzeko errenta kudeatzeko eta kontrolatzeko agiri garrantzitsuak aurkeztea, hala eskatzen zaienean.

      Erregelamendu honetan ezarritako kasuetan erantzukizunpeko adierazpenak aurkeztu ahal badira ere, diru-sarrerak bermatzeko errentaren titularrek eta onuradunek betekizunak betetzen dituztela egiaztatzen duten agiriak izan beharko dituzte, eta Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuari eman beharko dizkiote horretarako errekerimendua egiten zaienean.

   4. Jakinarazpenak eta komunikazioak jaso direla bermatzea, hurrengo apartatuan ezarritakoaren arabera.

2. Diru-sarrerak bermatzeko errentaren titularrek eta onuradunek posta-helbide bat eman beharko diote Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuari, paperezko jakinarazpenak egin ditzan, baldin eta jakinarazpenak bitarteko elektronikoen bidez jasotzea aukeratu ez badute. Halaber, hauek eman beharko dizkiote: telefono finkoaren eta sakelakoaren zenbakia, helbide elektronikoa, eta, hala badagokio, baimendutako beste gailu elektroniko baten identifikazioa.

3. Aurreko apartatuan adierazitako gailu telefonikoak edo elektronikoak operatibo egoteari uzten badiote edo erabiltzeko aukera desagertzen bada, prestazioaren titularrek edo onuradunek horren berri eman beharko diote Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuari, inguruabar hori gertatzen denean.

1. Diru-sarrerak bermatzeko errentaren titularrek eta onuradunek triaje-tresna aplikatzeko behar den informazio guztia eman beharko dute.

2. Halaber, informazioa eman beharko dute eta lan- edo gizarte-diagnostikoa egiteko ezartzen diren elkarrizketetan, inkestetan eta behar bezala egituratutako gainerako tresnetan parte hartu beharko dute.

3. Artikulu honetan xedatutakoa betetzea eragozten duen edozein inguruabar gertatuz gero, prestazioaren titularrek eta onuradunek horren berri eman beharko diote Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuari, inguruabarra azter dadin eta triaje-tresna aplikatzea eta gizarte- eta lan-balorazioa eta -diagnostikoa egitea ahalbidetzen duten neurriak har daitezen.

   Eragozpena pertsona horiei egotzi ahal bazaie, erreferentziako profesionalak inguruabar hori agerraraziko du espedientean, Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 45. eta 46. artikuluetan ezarritako ondorioetarako.

1. Diru-sarrerak bermatzeko errentaren titularrek eta onuradunek inklusiorako programa integratu eta pertsonala egiteko laguntza eman beharko diote Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuari, eta esku hartzeko proposamenak eta enplegu-zerbitzuen jarduketak definitzeko eta, hala dagokionean, gizarte-, etxebizitza-, hezkuntza- edo osasun-zerbitzuen jarduketak definitzeko eskatzen zaien behar-beharrezko informazioa eman beharko dute.

   Halaber, Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuak eta aipatutako gainerako zerbitzuek bideratutako elkarrizketetan, inkestetan eta behar bezala egituratutako tresna guztietan parte hartu beharko dute.

2. Prestazioaren titularrek eta onuradunek Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuarekin edo, bestela, gizarte-zerbitzuekin edo osasunaren, hezkuntzaren edo etxebizitzaren arloko zerbitzuekin negoziatu beharko dituzte esku-hartzeei, jarduketei eta zereginei buruzko proposamenak inklusiorako programa integratu eta pertsonalean sartzeko.

3. Negoziatzeko betebeharra betetzat joko da aipatutako zerbitzuen eskaintzako esku-hartze, jarduketa edo zereginen bat onartzen dutenean, baita pertsona horiek ageriki bidegabeak ez diren proposamenak egiten dituztenean ere.

   Negoziazioa fede onaren printzipioan oinarrituko da, eta alderdiek benetako ahalegina egin beharko dute hurbiltzeko eta akordioa egiteko.

4. Horrez gainera, inklusiorako programa integratu eta pertsonala sinatu beharko dute behin eginda dagoenean eta ematen zaienean, eta, edonola ere, sinatzeko eskatzen zaienetik hamabost egun naturaleko epearen barruan, hala egitea eragozten duen behar bezala egiaztatutako inguruabar bat dagoenean izan ezik. Kasu horretan, inguruabar horren berri eman beharko zaio Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuari.

   Apartatu honetan ezarritakoak ez du baztertzen Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 120.2 artikuluan ezarritakoa.

5. Hala badagokio, artikulu honetan ezarritakoa betetzen ez bada, erreferentziako profesionalak espedientean agerraraziko du ez-betetzea, Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 45. artikulutik 49.era ezarritako ondorioetarako.

1. Diru-sarrerak bermatzeko errentaren titularrek eta onuradunek inklusiorako programa integratu eta pertsonalean ezarri diren konpromisoak eta betebeharrak bete beharko dituzte, eta gerora izan diren eta betetze horretan eragina izan dezaketen aldaketen berri eman beharko dute.

2. Halaber, laguntza eman beharko dute haien jarraipena eta ebaluazioa egiteko. Horretarako, behar den informazioa eman beharko dute eta eskatzen zaien elkarrizketetan, inkestetan eta behar bezala egituratutako gainerako tresnetan parte hartu beharko dute.

3. Inklusiorako programa integratu eta pertsonalaren jarraipen eta ebaluaziotik ondorioztatzen bada berrikusi edo aldatu egin behar dela, edo alderdiek hala adosten badute, aurreko artikuluaren 2. apartatuan xedatutakoa bete beharko da.

1. Diru-sarrerak bermatzeko errentaren titularrek eta onuradunek prest egon behar dute enplegurako edo enpleguaren aurreko zerbitzuetarako, Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuan enplegu-eskatzaile, enplegu-zerbitzuen eskatzaile edo enpleguaren aurreko zerbitzuen eskatzaile gisa inskribatuta egon beharko dute, erakunde horrek enplegagarritasuna hobetzeko abian jartzen dituen estrategietan parte hartu beharko dute eta enpleguaren arloko legedian ezarritako betebeharrak bete beharko dituzte.

2. Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 29.2 artikuluan ezarritako debekuak izango dituzte aurreko apartatuan aipatutako pertsonek.

   Hori dela eta, justifikatutzat joko da prestakuntza-ikastaro bat egitea edo enplegurako hautaketa-prozesu batean parte hartzea errefusatzea, bertan behera uztea edo hartara ez joatea edo enplegu-eskaintza bat errefusatzea, lege horren 45.3 eta 48.2 artikuluetan ezarritako kasuetan ez ezik, prestakuntza-zentroa, hautaketa-prozesua egiten den zentroa edo eskainitako enpleguari dagokion lantokia prestazioaren onuradunaren edo titularraren egoitzatik 70 km-ko edo hortik gorako distantziara dagoenean ere.

Diru-sarrerak bermatzeko errentaren titularrek eta onuradunek kontzeptu hori dela-eta bidegabe jasotako kopuruak itzuli beharko dituzte, Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 64. artikuluan eta erregelamendu honen 54. eta 146. artikuluetan ezarritakoarekin bat.

1. Diru-sarrerak bermatzeko errentaren titularrek eta onuradunek Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legean eta erregelamendu honetan ezartzen diren betekizunak eta betebeharrak betetzeari eragiten dioten inguruabarren berri eman beharko diote Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuari, baita prestaziorako eskubidea aldatzea, etetea edo azkentzea eragin ahal dutenena eta zenbatekoa eguneratzeko edo gerora sortutako beharrizan-egoera deklaratzeko garrantzitsuak diren inguruabarrena ere.

2. Horretarako, diru-sarrerak bermatzeko errentaren titularrek eta onuradunek gertaera hauen berri eman beharko dute, gertatu eta hamabost egun naturaleko epearen barruan:

   1. Bizileku den egoitzari dagokionez, diru-sarrerak bermatzeko errentaren titularraren, ezkontidearen, izatezko bikotekidearen edo ezkontzaren antzeko lotura duen pertsonaren egoitzan eta onuradunen egoitzan izandako edozein aldaketa, egoitza berria identifikatuta, eta titularrarena ez den egoitzan bizitzeko arrazoiak ere bai, egoera hori denean.

   2. Bizikidetza-unitatearen osaerari dagokionez, osaera horretan izandako edozein aldaketa, eta, bereziki, hauek:

      1. a Bizikidetza-unitatean odolkidetasuneko edo ezkontza-ahaidetasuneko bigarren mailarainoko lotura duen pertsona bat sartzea, eta titularrarekin ezkontzaren bidez edo antzeko loturaren bidez lotuta dagoena sartzea.

      2. a Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 25.2 artikuluan aipatutako bizikidetza-unitateak direnean, egoitza berean ahaidetasun-loturarik edo ezkontza bidezko loturarik edo ezkontzaren antzeko loturarik ez duten pertsonak bizi badira, unitate horietan pertsona bat gehitzea.

      3. a Adopzioa, familia-harrera iraunkorra edo adopzio aurrekoa.

      4. a Titularra edo onuradunetako bat espetxeratzea edo osorik funts publikoekin finantzatuta dagoen izaera sozial, sanitario edo soziosanitarioko egoitza-zerbitzu batean sartzea.

      5. a Bizikidetza-unitateko kideren bat hiltzea.

      6. a Bizikidetza-unitatea uztea eta titularra edo onuradunetako bat ohiko egoitzatik ateratzea.

      7. a Ezohiko bizikidetza-unitateak eratzea eragin dezaketen gertaerak.

      8. a Bizikidetza-unitatearen osaeran eragina duen beste edozein aldaketa, aurrekoen artean ez dagoena.

   3. Euskal Autonomia Erkidegoan bizitzeari dagokionez, titularrak edo onuradunak autonomia-erkidegoko lurraldetik kanpora egiten dituen ateraldiak, ateraldi horiek hogeita hamar egun naturaletik gorakoak badira, jarraian izan zein ez. 2. apartatuan ezarritakoa gorabehera, honako arau hauen arabera jakinaraziko dira:

      1. a Ateraldiak planifikatuta badaude, jakinarazteko betebeharra ateraldiak egin aurretik egiaztatu ahal izango da, dagozkion datak adierazita, eta, betiere, aurreko paragrafoan aipatutako hogeita hamar egun naturaleko aldia gainditzen den unean egin beharko da.

      2. a Ateraldiak planifikatuta ez badaude, Euskal Autonomia Erkidegotik kanpo hogeita hamar egun natural baino gehiago igarotzen diren unean beteko da betebehar hori.

   4. Etekinei dagokienez, diru-sarrerak bermatzeko errenta aitortzeko, zenbatekoa eguneratzeko edo gerora sortutako beharrizan-egoera adierazteko kontuan hartutako etekinetan izandako edozein aldaketa. Bereziki, hileko diru-sarreren tipoan edo zenbatekoan izandako edozein aldaketaren berri eman beharko da diru-sarrera horiek aldizkakoak izan zein ez, baita ondarean izandako gehikuntza edo murrizketena ere.

   5. Bizikidetza-unitatea batean egoitza berean bizi den pertsona bat sartzea.

   6. Aurrekoen artean sartuta ez dagoen eta prestazioa aitortzeko eskatutako betekizunetako bat aldi baterako edo behin betiko galtzea ekar dezakeen beste edozein gertakari edo egoera.

3. Aurreko apartatuan adierazitako epeak ez dio eragingo 37.1 eta 38.3 artikuluetatik eratorritako epeari, eta lehentasunez aplikatuko dira.

4. Artikulu honetan aipatutako gertaerak 11. artikuluan eta I. eta II. eranskinetan ezarritako eran egiaztatu behar dira.

1. Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 30. artikuluarekin bat etorrita, diru-sarrerak bermatzeko errentaren titularrei eta onuradunei dei egin ahalko zaie Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuaren bulegoetan ager daitezen, berariaz egiaztatzeko benetako bizilekua Euskal Autonomia Erkidegoan dutela edo lege horretan ezarritako betekizunak edo betebeharrak betetzen dituztela, bai eta lege horren 29. artikuluan eta kapitulu honetan aipatzen den lankidetzarako betebeharra betearazteko ere.

2. Agerraldirako deian berariaz adieraziko da Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuaren zer bulegotara joan behar den, zer egunetan, zer ordutan eta zergatik, eta, horrez gain, ez agertzearen ondorioak zeintzuk diren.

   Behartutako pertsona ez bada agertzen hitzorduan adierazitako egunean eta orduan, espedientean agerraraziko da inguruabar hori.

3. Agerraldiaren xedea bada egiaztatzea benetan bizilekua Euskal Autonomia Erkidegoan duela, pertsona ez bada agertzen adierazitako lekuan, egunean eta orduan, beste hitzordu bat eman ahal izango da, 14/2022 Legearen 30.3 artikuluan eta hurrengo paragrafoan ezarritako ondorioekin.

   Betebeharpeko pertsona ez bada agertzen zitazioaren leku, egun eta orduan, eta betebehar hori ez betetzeko behar bezala egiaztatutako kausa justifikaturik ez badago, ulertuko da aipatutako datan edo aldian ez dela bizi Euskal Autonomia Erkidegoan, bata bestearen ondorengo agertze-zitazio erantzun gabeak gertatzen direnean.

4. Agerraldietan, beharrezkoak diren jakinarazpenak egin ahal izango dira administrazio-jarduketen efikazia bermatzeko.

5. Halaber, agerraldiaren egiaztagiria emango da agertu den pertsonak hala eskatzen duenean.

1. Bere xedearekin bateraezina ez denean, agerraldia bitarteko elektronikoen bidez egin ahalko da, interesdunak eta Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuak eskatuta. Kasu horretan, interesdunak ados egon beharko du, eta edozein unetan egin ahalko du atzera.

   Adostasuna atzera botatzeak ez du eragotziko agerraldia egitea, eta aurreko artikuluan ezarritakoarekin bat etorrita egingo da. Ez da beharko beste dei bat, Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuak besterik ezartzen ez badu. Horretarako, agerraldia bitarteko elektronikoen bidez egiteko zitazioan, agerraldia Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuaren zer bulegotan egin beharko litzatekeen zehaztuko da.

2. Agerraldia sistema elektronikoen bitartez egiteko bideokonferentzia bitartez edo ikus-entzunezko transmisiorako beste bitarteko batzuen bitartez, sistema horiek hauek ahalbidetu behar dituzte: irudiaren eta soinuaren noranzko biko eta aldibereko komunikazioa eta agertu behar duenaren eta Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuko langileen arteko ikusizko, entzunezko eta ahozko interakzioa. Gainera, bermatu behar dute egindako jarduketen emaitza jasotzen duten dokumentuak modu seguruan transmititzen eta jasotzen direla, benetakoak direla eta osorik daudela eta dokumentuen egilea dagokiena dela.

3. Agerraldi elektronikoa erregelamendu honetan ezarritako prozedura baten barruan egiten denean, agerraldiaren dokumentu-euskarria dagokion espedienteari batuko zaio.

   Agertutako pertsonak hala eskatzen badu, haren kopia emango zaio, honako hauetan xedatutakoaren arabera: Sektore publikoak bitarteko elektronikoen bidez jarduteko eta funtzionatzeko Erregelamendua onartzen duen martxoaren 30eko 203/2021 Errege Dekretua, Herritarrei arreta integrala eta kanal anitzekoa emateko eta zerbitzuak bitarteko elektronikoen bidez eskuratzeko ekainaren 20ko 91/2023 Dekretua edo horiek ordezten dituzten arauak.

4. Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuaren egoitza elektronikoak eta Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazioarenak agerraldiak bitarteko elektronikoen bidez egiteko behar diren bitarteko teknikoak argitaratuko dituzte.

5. Baldin eta agerraldia ezin bada bitarteko elektronikoen bidez egiaztatu, kasuan kasuko aplikazioaren edo aplikazioen mantentze-lan teknikoak edo operatiboak direla-eta planifikatu eta justifikatutako inguruabarrengatik edo haien funtzionamenduari eragiten dioten ustekabeko inguruabarrengatik, Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuak egoera horren berri emango du, eta, hala badagokio, agertzeko beste zitazio bat egingo du, zerbitzua etetearen ondorioak adierazita, zeinek ezingo baitute eragin negatiborik izan prestazioaren titularren eta onuradunen eskubideetan.

6. Artikulu honetan xedatutakoa ez zaie aplikatuko Euskal Autonomia Erkidegoan benetan bizi direla egiaztatzeko agerraldiei.

1. Enpleguarekin bateragarriak ez diren ikasketa arautuak egiten ari diren prestazioaren titularrak eta onuradunak salbuetsita egongo dira Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 29.1 artikuluaren b), c) eta d) letretan eta erregelamendu honen 20. artikulutik 23.era ezarritako betebeharrak betetzetik.

2. Aurreko apartatuan adierazitako salbuespena aplikatzeko, betekizun hauek bete beharko dira:

   1. Ikasketa hauetakoren bat egiten aritzea, aurrez aurreko edo urruneko modalitatean:

      1. a Derrigorrezko Lehen edo Bigarren Hezkuntza, helduentzako oinarrizko hezkuntza izan ezik.

      2. a Batxilergoa.

      3. a Lanbide-heziketa.

      4. a Arte plastikoetako eta diseinuko ikasketa profesionalak, erdi-mailakoak nahiz goi-mailakoak.

      5. a Goi-mailako arte-ikasketak.

      6. a Kirol-ikasketak.

      7. a Unibertsitateko graduaren eta masterraren titulu ofiziala lortzeko unibertsitateko ikasketak, doktorego-ikasketak izan ezik.

   2. Aurreko apartatuan adierazitako ikasketetako batean ikasturte oso bateko ikastorduei edo ikasgai guztiei dagozkien gutxienez 60 kredituren edo moduluetarako matrikula egina izatea, jardun osokoa.

      Ikasgaiak edo moduluak baliozkotuz edo haiek egitetik osorik edo partez salbuetsiz gero edo kredituak aitortu eta baliozkotuz gero, egiaztatu egin beharko da matrikula osoa egiteko ezintasuna, eta ez dira izango ikasturte bakoitzerako curriculum edo ikasketa-planetan ezarritako ikasgaien, moduluen edo kredituen % 15 baino gehiago.

   3. Ikasketa bakoitzean egin daitekeen gehieneko denbora gainditua ez izatea.

3. Ezin izango zaie salbuespena aplikatu diru-sarrerak bermatzeko errentaren titularrei eta onuradunei ikasketak direla-eta betebeharretatik salbuesteko aukeraz baliatuta, ikasketa bakoitzean onartuta dagoen gehieneko denbora bete badute ikasketa horiek egiten eta dagokien titulua lortu ez badute.

   Unibertsitateko ikasketak badira, unibertsitate bakoitzean ezarritako iraupen-araudian xedatutakoa hartuko da kontuan.

4. Ikasketaz aldatzen denean aurrekoa amaitu eta titulua lortu baino lehen, nahiz eta bertan egin daitekeen gehieneko denbora ez bete, artikulu honetan araututako salbuespena aplikatzeko, ikasmailan gora egiteko aukera ematen duten ikasgaiak edo moduluak gaindituta eduki beharko dira edo aldaketa egin den urtearen aurre-aurreko ikasturtean pertsona matrikulatuta egon den ikasgaien, moduluen edo kredituen % 80 gutxienez gaindituta eduki.

   Apartatu honen ondorioetarako, gehienez ere bi aldaketa onartuko dira ikasketetan.

5. Artikulu honetan aipatutako betekizunak 11. artikuluan eta I. eranskinean ezarritako eran egiaztatuko dira.

6. Erreferentziako profesionalak espedientean agerraraziko ditu artikulu honetan araututako inguruabarrak.

1. Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuak eredu normalizatu bat jarriko du diru-sarrerak bermatzeko errentaren titularrek eta onuradunek 19. eta 25. artikuluetan adierazitako datuak eta informazioa jakinarazteko erabil dezaten. Eredu horiek enplegu-bulegoetan, Lanbideren egoitza elektronikoan eta Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazioaren egoitza elektronikoan eskuratu ahal izango dira.

   Eredu normalizatuek 57.2 artikuluan xedatutakoa beteko dute.

2. Kapitulu honetan ezarritako betebeharrak bitarteko elektronikoen bidez bete ahal izango dira, baldin eta bateragarriak badira betebeharraren izaerarekin eta interesdunak hala eskatzen badu. Edozein unetan errebokatu ahal izango da 1. apartatuan aipatzen diren betebeharrak bitarteko elektronikoen bidez egiaztatzeko adostasuna.

3. Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuaren egoitza elektronikoak eta Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazioarenak betebeharrak bitarteko elektronikoen bidez egiteko behar diren bitarteko guztiak argitaratuko dituzte.

1. Helbide elektronikoaren bidez, telefono finkoaren edo sakelakoaren bidez edo Internet bidez eta une bakoitzean baimendutako kanalen bidez egingo ditu Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuak informazio-eskaerak eta gainerako komunikazioak bai triajea, balorazioa eta lan-diagnostikoa egiteko tresna aplikatzeko eta bai inklusiorako programa integratu eta pertsonala egin, negoziatu eta sinatzeko, baita enplegurako edo enpleguaren aurreko zerbitzuetarako prestasunarekin lotutako komunikazioak eta agertzeko zitak ere, diru-sarrerak bermatzeko errentaren titularrek eta onuradunek ematen dituzten datuak baliatuta.

   Desgaitasuna duten pertsonen kasuan, Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuak jakinarazpenak egin ahal izango dizkie interesdunei, gaitasun juridikoa gauzatzeko laguntza ematen dietenei, izatezko zaintzaileei, kuradoretzan daudenei edo defendatzaile judizialaren izendapena dutenei, hala eskatzen dutenean.

2. Komunikazioek bermatu beharko dute jasota geratzen dela komunikazioa bidali eta jaso dela, baita haren data eta eduki osoa ere.

   Horretarako, komunikazio elektroniko ziurtatuko sistemak, SMS mezuak eta mezu elektronikoak onartuko dira bi horietan, mezu ziurtatuak betiere, baita beste edozein komunikazio-sistema ere, aipatutako betekizunak betetzen dituela egiaztatu ondoren, Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuaren estatutuek ezarritako organoak onetsi badu.

3. Komunikazioak telefonoz egiten direnean, grabatu egingo da elkarrizketa, datu pertsonalak babesteko araudiarekin bat etorrita, eta inguruabar horren berri emango zaio pertsonari grabazioa hasten denean. Grabazioa egiten den data eta ordua agerrarazi beharko dira.

   Gainerako komunikazio-kanalak erabiltzeko, datu pertsonalen tratamendua eskatzen duen bitartean, 3. artikuluan xedatutakoa bete beharko da, baina ez da interesdunaren adostasunik beharko.

4. Gailu telefonikoak edo elektronikoak erabilgarri ez badaude edo erabiltzeko eskura ez badaude, komunikazioak onetsitako beste komunikazio-bitarteko edo -sistema baten bidez egingo dira, betiere prestazioaren titularrek eta onuradunek horren berri eman badiote Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuari.

1. Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 35.1 artikuluarekin bat etorrita, bizikidetza-unitate bati hilero dagokion diru-sarrerak bermatzeko errenta zehazteko, kontuan hartuko da, batetik, gehieneko errenta bermatuaren eta, bestetik, bizikidetza-unitatea osatzen duten pertsona guztien errenta eta diru-sarrera eskuragarrien osotasunaren arteko aldea hurrengo kapituluan ezarritakoaren arabera zenbatuta, enplegurako pizgarriak aplikatu ondoren.

2. Prestazioaren aitorpenean, honako hauek hartuko dira kontuan: eskabidea egiten den hilabetean eskuragarri dauden errenta eta diru-sarrera guztiak, baita data horretako gehieneko errenta bermatua eta bizikidetza-unitatea ere.

3. Zenbatekoa eguneratzeko prozedura, bizikidetza-unitatea, errenta eta diru-sarrera erabilgarri guztiak eta gehieneko errenta bermatua 77. artikuluan ezarritakoak izango dira.

   Dauden errenta eta diru-sarrera guztien eta gehieneko errenta bermatuaren arteko aldea zati hiru egingo da, eta zatidura diru-sarrerak bermatzeko errentaren hileko zenbatekoa izango da dagokion hiruhilekoan.

4. Gerora sortutako beharrizan-egoera adierazteko prozeduran, 92. artikuluan ezarritako bizikidetza-unitatea, errenta eta diru-sarrera erabilgarri guztiak eta gehieneko errenta bermatua hartuko dira kontuan. Zenbatekoa kalkulatzeko, 99. eta 102. artikuluetan xedatutakoa beteko da.

5. Artikulu honetako 2., 3. eta 4. apartatuetan adierazitako diru-sarrera konputagarriak aldatzen badira, diru-sarrerak bermatzeko errentaren hurrengo eguneratzea egin behar den datatik aurrera izango ditu ondorioak aldaketak, eta gerora sortutako beharrizan-egoera adierazteko prozedura sustatzen denean, halakorik eskatzen bada.

6. Halaber, bizikidetza-unitatea osatzen dutenen inguruabar pertsonalak edo unitatearen osaera aldatzen badira, eta aldaketak diru-sarrerak bermatzeko errenta igotzea edo jaistea badakar, aldaketak aurreko apartatuan ezarritako datetatik aurrera izango ditu ondorioak.

7. Artikulu honetan xedatutakoak ez du kentzen diru-sarrerak bermatzeko errenta etetea edo azkentzea.

Inklusiorako eta Diru-sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 33.2 artikuluan edo beste arau batzuetan xedatutakoaren arabera, prestazio horren titularrentzako aplikazio orokorreko aldaketen ondorio diren diru-sarrerak bermatzeko errentaren zenbatekoen aldaketak automatikoki aplikatuko dira aldaketa eragin duen xedapena indarrean jartzen denean.

1. Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 32. artikuluan xedatutakoaren arabera, bizikidetza-unitate bati dagokion gehieneko errenta bermatua zehazteko, honako hauei dagozkien zenbatekoen batura egin behar da: oinarrizko zenbatekoa, bizikidetza-unitateko kide bakoitzeko osagarri indibidualak eta bizikidetza-unitatearen ezaugarriei lotutako osagarriak.

2. Oinarrizko zenbatekoaren hileko kopurua 14/2022 Legearen 33.2 artikulua aplikatuta ateratzen dena izango da. Osagarri indibidualak eta bizikidetza-unitatearen ezaugarriei lotutakoak lege beraren 34. artikuluko 1. eta 2. apartatuetan ezarritakoaren arabera zenbatetsiko dira.

3. Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 34.2 artikuluaren hirugarren paragrafoarekin bat etorrita, bizikidetza-unitatearen ezaugarriei lotutako osagarriak batera aplikatu ahal izango dira, pentsiodunaren osagarria izan ezik. Osagarri hori bateraezina izango da desgaitasunaren ondoriozko osagarriarekin, baldin eta pentsiodunari baino ez bazaio aitortu desgaitasuna. Hurrengo apartatuetan xedatutakoarekin bat etorrita aplikatuko da.

4. Bizikidetza-unitatearen ezaugarriei lotutako balio desberdineko bi osagarri baino ezin izango dira aplikatu, haietako bat pentsiodunek osatutako bizikidetza-unitateei dagokielako, eta bestea, berriz, guraso bakarreko bizikidetza-unitateei eta gizakien salerosketaren, genero-indarkeriaren, sexu-esplotazioaren edo etxeko indarkeriaren biktimek osatutakoei, edo % 33ko edo gehiagoko desgaitasuna edo mendekotasun-kalifikazioa duten pertsona batek edo gehiagok osatutakoei, arrazoi horrengatik pentsiorik jasotzen ez badute.

5. Ezin izango dira inola ere batera aplikatu balio bereko osagarriak, nahiz eta bizikidetza-unitate batean aurreko apartatuan aipatutako inguruabarretako batzuk batzearen ondorio izan, alde batera utzita inguruabarrok kide bakar bati edo gehiagori lotuak diren.

6. Zaintza eta jagoletza partekatua ezarria duten kasuetan, seme-alaba komunei dagozkien osagarri indibidualen eta bizikidetza-unitatearen ezaugarriei lotutako osagarrien balioaren % 50 zenbatuko da integratuta dauden bizikidetza-unitate bakoitzean, kontuan hartu gabe bi gurasoak diru-sarrerak bermatzeko errentaren titularrak edo onuradunak diren.

7. Aipatutako 14/2022 Legearen 34.3 artikuluan aipatzen diren inguruabarrak gertatzen direnean seme-alaba edo ondorengo adingabeetakoren bati dagokionez, baina beste seme-alaba batzuei dagokienez beste gurasoarekin partekatutako zaintza eta jagoletza dagoenean, bizikidetza-unitatearen ezaugarriei lotutako osagarria aplikatuko da, aurreko apartatuan zaintza eta jagoletza partekatzen zaien seme-alabei lotutako osagarriei buruz xedatutakoaz gain.

1. Egoitza berean bizikidetza-unitate bat baino gehiago bizi bada, diru-sarrerak bermatzeko errentaren onuradun izan zein ez, bizikidetza-unitate bakoitzari hilero dagokion prestazioaren zenbatekoa kalkulatzeko, % 15eko beheranzko indize zuzentzailea aplikatuko zaio Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 35. artikuluan eta kapitulu honetan xedatutakotik ateratzen den zenbatekoari; kendu beharreko zenbatekoak ezin izango ditu gainditu jarraian aipatzen diren mugak:

   1. Pertsona bakarreko bizikidetza-unitatea: 98,25 euro.

   2. Gainerako bizikidetza-unitateak: 30 euro gehituko zaizkio aurreko letran ezarritako mugari bizikidetza-unitateko kide bakoitzeko, titularra kanpoan utzita.

      Urtero berrikusiko dira apartatu honetako a) eta b) letretan aipatzen diren kopuruak.

2. Indize zuzentzailea aplikatuko da, betiere, gastuak etxebizitza berean bizi diren bizikidetza-unitateen artean banatzen direnean.

3. Hala ere, 2.1.b) artikuluan aipatzen diren kasuetan, ez da aplikatuko indize zuzentzailea, baldin eta titulu juridikoan prezio finko bat itundu bada etxebizitzako eremu jakin batzuk bizikidetza-unitate batek modu independentean eta esklusiboan erabiltzeagatik, eta berariaz baztertu bada legokiokeen horniduren kostua jasanaraztea.

4. Ez da aplikatuko indize zuzentzailea egoitza ostatu-establezimendu batean edo gizarte-zerbitzuetako ostatu- eta egoitza-zerbitzu batean ezartzen denean, 2.1 artikuluko a), c) eta d) letretan ezarritakoaren arabera.

1. Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 37. artikuluarekin bat etorrita, premia ekonomikoko egoeratzat joko da bizikidetza-unitate batek oinarrizko premiei eta inklusio-prozesuari lotutako gastuei aurre egiteko dituen baliabide guztiek ez gainditzea muga hauetakoren bat:

   1. Bizikidetza-unitatearen hileko etekinak handiagoak izatea haren osaeraren arabera legokiokeen gehieneko errenta bermatuaren zenbatekoa baino, alde batera utzita erregelamendu honen 34. artikuluan ezarritako indize zuzentzailearen aplikazioa.

   2. Ondasun higiezinak, higigarriak eta, oro har, beste edozein ondasun eskura izatea, balio hau edo handiagokoa dutenak: bizikidetza-unitateari urtebetean egokituko litzaiokeen gehieneko errenta bermatuaren zenbatekoa halako bost.

2. Aurreko apartatuan ezarritakoa gorabehera, kasu hauetan ez zaio irizten premia ekonomikoko egoera dagoenik:

   1. Bizikidetza-unitateko kideetako batek ondasunak eta zerbitzuak eskuratzen dituenean eta mantentzen dituenean eta inguruabar horrek diru-sarrerak bermatzeko errenta eskuratzeko aitortutako baliabideak eta zenbatekoa eguneratzeko eta gerora sortutako beharrizan-egoera deklaratzeko prozeduretan aitortutakoak ez bezalakoak diren baliabideak izatea eragiten duenean.

      Halaber, aitortutako baliabideak gastuen eta kanpoko beste zeinu batzuen mailaren azpitik daudenean.

   2. Bizikidetza-unitatearen diruzko ondarea aitortutako baliabideak eta diru-sarrerak bermatzeko errentaren bidez lortutako baliabideak baino gehiago dela salatzen duen proportzioan handitu dela egiaztatzen denean.

3. Aurreko apartatuan xedatutakoa aplikatzeko arrazoia izan beharko da ezinezkoa dela ondasun eta zerbitzu jakin batzuk eskuratzea edo ondarearen gehikuntza justifikatzea, kontuan hartuta unitateko kideek beren egoera ekonomikoari buruz egiten duten aitorpena edo informazioa trukatzeko edo datuak transmititzeko sistemetatik lortutako informazioa.

   Horien kuantifikazio zehatza posible den guztietan, ondasun eta zerbitzuak eskuratzeko erabilgarri dauden baliabideen zenbaketak edo ondarearen gehikuntza zehazten dutenek 1. apartatuan ezarritako mugak gainditu beharko dituzte.

   Hala ere, aurreko paragrafoan aipatutako baliabideak kuantifikatzeko ezintasunak ez du eragotziko 2. apartatuan ezarritakoa aplikatzea.

1. Premia ekonomikoko egoera zehazteko, bizikidetza-unitatea osatzen dutenen baliabide guztiak konputatuko dira, hau da, etekinak nahiz ondarea.

2. Kideetako bat gainerako kideak bizi diren egoitza ez den batean bizi denean, arau hauek aplikatuko dira:

   1. Titularra ezkontidearen edo ezkontzaren antzeko harremana duen bikotekidearen egoitzaz bestelako batean bizi bada Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 21.2 artikuluko a) eta c) letretan eta erregelamendu honen 9. artikuluko a), b), c) eta e) letretan ezarritako arrazoiengatik, baliabide guztiak zenbatuko dira.

      Halaber, bizikidetza-unitatearen gehieneko errenta bermatua kalkulatzeko, pertsona horri dagokion osagarri indibiduala zenbatuko da, baita bizikidetza-unitatearen ezaugarriei lotutako osagarriak ere, hala dagokionean.

   2. Titularra ezkontidearen edo ezkontzaren antzeko harremana duen bikotekidearen egoitzaz bestelako batean bizi bada 14/2022 Legearen 21.2.b) artikuluan eta erregelamendu honen 9.d) artikuluan ezarritako arrazoiengatik, ez dira zenbatuko haren baliabideak, eta ez da kontuan hartuko dagokion osagarri indibiduala, ezta, halakorik dagoenean, bizikidetza-unitatearen ezaugarriei lotutako osagarriak ere.

   3. Titularra edo haren ezkontidea edo ezkontzaren antzeko harremana duen bikotekidea izaera sozial, sanitario edo soziosanitarioko egoitza-zerbitzu bateko plaza iraunkor baten erabiltzaile bada, bien baliabide guztien % 50 zenbatuko da, eta bizikidetza-unitateko gainerako kideen baliabideak gehituko, eta ez dira sartuko egoitza-zerbitzuaren erabiltzaileari dagokion osagarri indibiduala eta bizikidetza-unitatearen ezaugarriei lotutako osagarriak, horiek zerbitzu horren erabiltzailearen egoerari zor bazaizkio.

   4. Diru-sarrerak bermatzeko errentaren onuradun bat bizikidetza-unitatearen egoitzaz bestelakoan bizi bada 14/2022 Legearen 24.2 artikuluan eta erregelamendu honen 10. artikuluan ezarritako arrazoiengatik, a) letran ezarritako arauak aplikatuko dira.

      2.d) apartatuan aurreikusitako inguruabarrak gertatzen ez badira, ulertuko da bizikidetza-unitatearena ez den beste bizileku batean hilabete baino gehiagoz bizi den onuradunak unitate horretako kide izateari uzten diola.

      Kasu horretan, ez dira zenbatuko ez haren baliabideak, ez dagokion osagarri indibiduala, ez eta, hala badagokio, bizikidetza-unitatearen ezaugarriei lotutako osagarriak ere.

      2. atala

         Etekinak zein diren zehaztea

1. Pertsona fisiko batek arrunki, modu pertsonalean eta zuzenean irabaziak lortzeko jarduera ekonomikoak eta profesionalak egiten dituenean beste pertsona baten antolaketa- eta zuzendaritza-eremutik kanpo, titularrek eta onuradunek aitortutakoarekin bat etorrita zenbatuko dira jarduera horietatik ateratzen diren norberaren konturako lanaren etekinak.

   Aitorpenak hiru hilean behin aurkeztu beharko dira, eta aurkezpenak bat egingo du zenbatekoak eguneratzeko prozeduraren hasierarekin.

2. Aurreko apartatuan aipatutako betebeharra betetzen ez denean, ulertuko da norberaren konturako lan-etekinengatiko hileko diru-sarrerak direla, eta horien zenbatekoa lanbide arteko gutxieneko soldataren % 75 izango da lehenengo hiru urteetan, eta hurrengo urteetan, berriz, aurreko hiru ekitaldietako batezbestekoa, edo horietako bitakoa, aurre-aurreko urteko pertsona fisikoen errentaren gaineko zergari buruzko informazioa kontsolidatuta ez badago. Informazio hori ez badago, hileko diru-sarreratzat hartuko dira, lanbide arteko gutxieneko soldataren baliokidea den zenbatekoagatik.

   Kontrol- eta zehapen-prozeduren emaitza eragotzi gabe ulertuko da apartatu honetan xedatutakoa.

3. Urtero erregularizatuko dira kontzeptu honen ondoriozko etekin konputagarriak, pertsona fisikoen errentaren gaineko zergaren aitorpena erreferentziatzat hartuta, aplikatu beharreko zerga-araudiak ezarritako prozedurarekin bat etorrita.

4. Norberaren konturako jarduerek galerak eraginez gero, ez dira kontuan hartuko prestazioaren zenbatekoa zehazteko, ezta diru-sarrerak bermatzeko errenta eskuratzeko betekizunak betetzen diren zehazteko ere.

1. Erregelamendu honen ondorioetarako, besteren konturako lanaren etekintzat joko dira lan-harreman batetik eratorritako diru-sarrerak eta aldi baterako ezintasuna dela-eta lortutakoak, langileak prestazioaren titularra edo onuraduna alta emanda jarraitzen badu Gizarte Segurantzako edozein araubidetan.

2. Lansarietatik eta soldatetatik datozen besteren konturako lanaren etekinak zehazteko, langilearen kargura gizarte-kotizazioak direla-eta hilero ordaindutako kopuruen zenbatekoa kenduko da kotizazio-oinarritik. Halako kotizaziotzat joko dira Gizarte Segurantzari ordaindutako gizarte-kotizazioak, eskubide pasiboengatik eta nahitaezko mutualitateengatik hilero ordaindutako kopuruak eta umezurtzen ikastetxeei edo antzeko erakundeei hilero ordaindutako nahitaezko kotizazioak.

3. Aurreko apartatuan adierazitako datuak elkarreragingarritasun-sistemen bidez lortzeari uko egiten badiote, titularrek eta onuradunek hiru hilean behin aurkeztu beharko dituzte beren nominei dagozkien agiriak. Zenbatekoa eguneratzeko prozeduraren hasieran aurkeztu beharko dituzte.

4. Halaber, nominak eskatu ahal izango zaizkie, 2. apartatuan xedatutakoa aplikatuta, lortutako lan-etekinak ondo islatzen ez dituzten Gizarte Segurantzako araubide bereziak dituztenei.

1. Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 27. artikuluan edo erregelamendu honen 16. artikuluan adierazitako pentsioetatik datozen hileko etekinak eta prestazio publikoetatik edo langabeziako subsidioetatik edo antzeko beste edozein gizarte-prestaziotatik datozenak zenbatzeko, urteko zenbatekoa hartuko da, hamabi hilabetetan hainbanatuta.

2. Pentsioa edo prestazioa onuraduna integratuta dagoen bizikidetza-unitatean zenbatuko da. Hala ere, ardurapeko seme edo alaba bakoitzeko familiako prestazioetan, pertsona eragilearen bizikidetza-unitatean zenbatuko da, pertsona hori adin nagusikoa bada.

3. Hileko zenbatekoa zenbatuko da pentsio-planetatik, pentsio-funtsetatik, biziarteko errentetatik eta antzeko beste diru-sarrera batzuetatik lortutako aldizkako diru-sarreretan.

1. Ondarearen etekinen artean, bizikidetza-unitateko kideek duten ondarea ustiatzetik sortutako etekin guztiak sartuko dira, ustiatzeko modua edozein dela ere; eta, edozein kasutan, landa-ondasunen edo hiri-ondasunen errentamenduetatik, azpierrentamenduetatik, eskualdatzeetatik edo lagapenetatik eskuratutako etekinak, baita diru-sarrera finantzario guztiak ere.

2. Erregelamendu honen ondorioetarako, ondare higiezinaren etekintzat hartuko da ondasun higiezinen gaineko jabetza- eta gozamen-eskubideen balioari % 4 aplikatuta ateratako zenbatekoa, gutxienez. Balio hori 46. artikuluan ezarritakoaren arabera kalkulatuko da, 45.2 artikuluan aipatutako ondasun higiezinak zenbaketatik kendu ondoren, salbu eta horietatik etekina lortzen bada, zeina hurrengo apartatuko lehenengo paragrafoaren arabera zenbatuko baita. Emaitza hamabi hilabetetan hainbanatuko da.

3. Aurreko apartatuan xedatutakoa aplikatuta lortutako zenbatekoaren azpitik dauden etekinak soilik hartuko dira kontuan hala egin behar denean haien titulu juridikoen edo foru-ogasunetan edo Zerga Administrazioko Estatu Agentzian dauden datuen ondorioz. Hortik etekin handiagoa ateratzen bada, balio hori zenbatuko da.

   Inolako etekinik ez badago, 2. apartatuan ezarritako araua aplikatuko da.

4. Ondasun higigarrien etekinen ondoriozko hileko diru-sarrerak kalkulatzeko, kontuan hartuko dira prestazioaren eskabideari, zenbatekoaren eguneratzeari edo gerora sortutako beharrizan-egoera deklaratzeko eskabideari dagokion ekitaldiaren aurreko ekitaldi ekonomikoan lortutakoak, baldin eta etekinak eragin dituzten ondasunak bizikidetza-unitatearen ondarean badaude oraindik. Emaitza hamabi hilabetetan hainbanatuko da.

5. Erregelamendu honen ondorioetarako, eta aurreko apartatuan ezarritakoa alde batera utzi gabe, etekintzat jotzen da hemen aipatzen diren titulu eta baloreen gaineko jabetza- eta gozamen-eskubideei diruaren legezko interesa aplikatzetik ateratako zenbatekoa, balioa guztira 3.000 eurotik gorakoa bada aurreko ekitaldi ekonomikoko abenduaren 31n. Hauek dira tituluak eta baloreak:

   1. Kontu korronteetako eta aurrezki-kontuetako gordailuen batez besteko saldoa.

   2. Eperako ezarpenak.

   3. Inbertsio-funtsak.

   4. Balore-tituluak.

   5. Diru bihurtu ez diren gizarte-aurreikuspeneko planak, pentsio-planak eta pentsio-funtsak, baldin eta aurreko ekitaldian edo haren aurrekoetan kontingentzia hauek gertatu badira: erretiroa, ohiko lanbidean aritzeko ezintasun iraunkor osoa, edozein lan egiteko ezintasun iraunkor absolutua, eta partaidearen baliaezintasun handia, mendekotasun larria edo mendekotasun handia, eta langabezia, gizarte-aurreikuspeneko planen, pentsio-planen eta pentsio-funtsen arloko legediak eskubide ekonomiko bateratuen likideziarako eskatutako baldintzetan.

6. Hala ere, aurreko apartatuko c), d) eta e) letretan aipatutako tituluak eta baloreak doan edo irabaziak lortzeko eskualdatu badira, 4. apartatuan xedatutakotik ateratzen den etekina aplikatuko da, eta, hala badagokio, 42. artikuluan xedatutakoa betetzen bada, diru-sarrera atipiko gisa zenbatuko da.

7. Gizarte-aurreikuspeneko planak, pentsio-planak eta pentsio-funtsak aldizka diru bihurtzen direnean, berriz, balorazioa 39.3 artikuluan xedatutakoaren arabera egingo da. Kobrantza, bakarra edo mistoa bada, diru-sarrera atipikotzat joko da eta 42. artikuluan ezarritakoaren arabera zenbatuko da.

8. Ondare-elementuek galerak eragiten dituztenean, ez dira kontuan hartuko prestazioaren zenbatekoa zehazteko, ezta prestazioa eskuratzeko betekizunak betetzen diren zehazteko ere.

1. Bizikidetza-unitateko kideek aurreko artikuluetan ezarritako tituluak ez direnetatik lortu dituzten etekinak zenbatu egingo dira, eta, betiere, hauek zenbatuko dira:

   1. Aldizka jasotzen direnak, kontraprestrazioa egon zein ez.

   2. Bizikidetza-unitatekoak ez diren pertsona fisiko edo juridikoen aldizkako laguntzak, 44.1.a) artikuluan ezarritako xedeetarako erabiltzen direnean izan ezik.

2. Aldizkakotasuna hilabetetik gorakoa bada, dagozkion hilabeteetan hainbanatuko da.

1. Diru-sarrera atipikotzat joko dira aldizkakoak ez diren diruzko sarrerak edo erraz diru bihur daitezkeen ondasunak, kontraprestazioa egon zein ez, baldin eta prestazioaren indarraldiaren barruan lortu badituzte bizikidetza-unitateko kideek, eta, betiere, hauek:

   1. Sariak.

   2. Kalte-ordainak edo edozein izaeratako atzerakinak; 43.1 artikulua aplikatuta zenbatutako zenbatekoak kenduko zaizkie.

   3. Mantenu-eskubide gisa, konpentsazio-pentsio gisa eta Elikagaien Ordainketa Bermatzeko Funtsaren aurrerakin gisa eta antzeko beste kontzeptu batzuengatik jasotako atzerapenak; horietatik 43. artikuluaren 3. eta 4. apartatuak aplikatuta zenbatutako zenbatekoak kenduko dira.

   4. Diruzko ondasunak edo erraz diru bihurtu daitezkeen ondasunak, jaraunspen, legatu edo dohaintza bidez jasotakoak. Titulu horien bidez jasotako ondasun higiezinak ez dira zenbatuko diru-sarrera atipiko gisa, haien ondare-balorazioa edozein dela ere.

   5. Ondarearen salmentatik lortutako etekinak.

   6. Izaera erregularrik ez duten laguntzak, dohaintzak eta maileguak, bizikidetza-unitatekoak ez diren pertsona fisiko edo juridikoek emandakoak.

   7. Aurreko letretan jaso ez den bestelako edozein diru-sarrera, erregularra ez bada.

2. Artikulu honetan xedatutakoaren ondorioetarako, erraz diru bihur daitezkeen ondasuntzat joko dira, besteak beste, tituluak, baloreak, epe finkoko ezarpenak, eperako gordailuak, inbertsio-funtsak, akzioak eta partizipazioak, gizarte-aurreikuspeneko planak eta pentsio-planak, nahiz eta ez erreskatatu.

3. Diru-sarrera atipikoak haiek baliatu ahal izan diren hilabetearen hurrengoetan zenbatuko dira, arau hauen arabera:

   1. 750,00 eurotik beherako zenbatekoak: jasotako zenbatekoa hurrengo hiru hilabeteetan hainbanatuko da.

   2. 750,01 eta 3.000,00 euro artean: jasotako zenbatekoa hurrengo hamabi hilabeteetan hainbanatuko da.

      3.000,01 eta 6.000,00 euro artean: jasotako zenbatekoa hurrengo hogeita lau hilabeteetan hainbanatuko da.

      6.000,01 eta 12.000,00 euro artean: jasotako zenbatekoa hurrengo berrogeita zortzi hilabeteetan hainbanatuko da.

      12.000,00 eurotik gorako zenbatekoak: jasotako zenbatekoa hurrengo hirurogei hilabeteetan hainbanatuko da.

4. Ez dira zenbatuko baliatu ahal izan zirenetik urte bateko epean xede hauetarako erabiltzen diren diru-sarrerak:

   1. Ohiko etxebizitza eskuratzea edo berritzea, eraikina kontserbatzea eta birgaitzea, bai eta jabekideen batzarrak onartutako derramak ere.

   2. Ohiko etxebizitzari lotutako hipoteka-zorra edo etxebizitzari dagozkion enbargoak edo kargak ordaintzeko.

   3. Lehen ibilgailua eta mugikortasun urriko pertsonentzat egokitutakoak erosteko.

   4. Bizikidetza-unitateko kide batek lan-jarduera bati ekiteko, edo lan-jarduerarako diren edo jarduera horrek sortu dituen kredituak edo maileguak amortizatzeko.

   5. Desgaitasuna duten pertsonen autonomia pertsonalerako laguntza-produktuak eta irisgarritasun-gailuak eskuratzeko.

   6. Erregelamendu honen garapenean ezartzen diren beste xedeetarako.

1. Dagokien zenbatekoarekin zenbatuko dira pentsio eta prestazio publikoak eskatuz gero lortuko ziratekeen kopuruak, baldin eta haien zenbatekoa kopuru finko eta zehatza bada, haien gehieneko zenbatekoa zehaztuta badago edo kontzeptu hori dela-eta aitortu beharko litzatekeen edo zatekeen kopuruaren datu frogagarririk badago. Zenbatekoak dagokien hilabeteen kopuruaren arabera hainbanatuko dira.

   Artikulu honen ondoreetarako, ez dira pentsio eta prestazio publikotzat hartuko Elikagaien Ordainketa Bermatzeko Funtsaren aurrerakinak eta antzeko helburua duten beste batzuk; baina, aitortutakoan, zenbatu egin behar dira.

2. Bestela, ezin bada zehaztu zenbatekoa, Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 42.1.b) artikuluan xedatutakoa beteko da.

   Diru-sarrerak bermatzeko errenta hiru hilabeterako etengo da eta zenbatekoa eguneratzeko prozeduran edo kontrol-prozeduran hartuko da eteteko erabakia.

3. Diru-sarrerak bermatzeko errenta eskatzen denetik sei hilabete igarotakoan, hilero zenbatuko dira aurreko apartatuetan ezarritakoez bestelako eskubide ekonomikoak baliatuz lortutako zenbatekoak, sorburu duten titulu juridikoan agertzen den zenbatekoan. Beste aldizkakotasun bat badago ezarrita, dagozkion hilabeteetan hainbanatuko da.

4. Aurreko apartatuan aipatutako epea igaro ondoren ez bada eskatu mantenurako edo konpentsazio-pentsiorako eskubidea aitortzeko, hilero diru-sarrera gisa zenbatuko da eskubide edo pentsio horren onuradunari dagokion osagarri indibidualaren zenbatekoa.

5. Bizikidetza-unitateko kide batek bere ondarea osorik edo haren zati bat dohaintzan ematen badu, hari uko egiten badio, desbideratzen badu edo ezkutatzen badu eta horren ondorioz premia ekonomikoko egoera sortzen bada, diru-sarrera atipiko eta ondare-etekin gisa zenbatuko da dohaintzan eman den, desbideratu den, uko egin zaion edo ezkutatu den kopurua, eta ez da aplikatu beharko aurreko artikuluaren 4. apartatuan xedatutakoa.

6. Halaber, aurreko apartatuan xedatutakoa aplikatuko da bertan aipatutako egintzak diru-sarrerak bermatzeko errenta eskatu aurreko hiru hilabeteetan izan direnean.

7. Kontrol- eta zehapen-prozeduren emaitza eragotzi gabe ulertuko da 5. eta 6. apartatuetan ezarritakoa.

1. Ez dira konputatuko diru-sarrera hauek:

   1. Laguntza finalistak. Halakotzat joko dira, haiek arautzen dituen araudiarekin eta aplikatu beharreko deialdiarekin bat etorrita, bertan ezarritako helburua betetzeko, portaera jakin bat izateko edo jarduera jakin bat egiteko erabili behar direnak. Halakotzat joko dira, betiere, osorik edo partez gastu hauetako bat ordaintzeko direnak:

      1. a Ikasketak (maila edo gradua edozein dela ere), gastu osagarriak barne direla, hala nola materiala, garraioa, ostatua eta beste batzuk. Ez da sartuko mantenu-gastuak betetzeko dena, 2. apartatuan ezarritakoaren arabera zenbatuko baita.

      2. a Agindutako tratamendu medikoak, gastu farmazeutikoak, eta osasun-laguntzak eragindako garraio eta ostatua.

      3. a Garraioa.

      4. a Etxebizitza eskuratzeko direnak, 45.3 artikuluan ezarritakoarekin bat etorrita aparteko balioa duenean izan ezik, eta etxebizitza birgaitzeko, eraikinak birgaitzeko eta irisgarritasuna, konektagarritasuna eta energia-efizientzia hobetzeko direnak.

      5. a Gizarte-larrialdietarako laguntzak.

   2. Pertsonaren lanbide-, enpresa- eta prestakuntza-jardunari lotutako gastuak osorik edo partez ordaintzeko diren laguntzak, baita enplegua sustatzeko eta ekintzailetza babesteko programak ere.

   3. Gizarte Segurantzaren kotizazioko etekin fiskalak eta hobariak.

   4. Desgaitasuna eta mendekotasuna aitortua duten pertsonentzako laguntza ekonomikoak, subsidioak, gizarte-prestazioak edo laguntza-prestazioak, haien autonomia pertsonala, garapena, errekuperazioa, errehabilitazioa, gaitasunak eta arreta espezializatua sustatzeko direnean; zainketetarako laguntzak; pertsonari ohiko bizimoduan normal jarduteko beharrezkoak diren laguntza teknikoen edo tresnen bidez laguntza emateko direnak; mugikortasuna eta komunikazioa hobetzekoak, garraiorako laguntzak eta etxearen irisgarritasuna eta egokitzapenak hobetzeko direnak, baita errehabilitaziorako garraiorako eta egoitzarako laguntza osagarriak ere.

      Ez dira letra honetan sartzen desgaitasuna duen semea edo alaba ardurapean izatearen ondoriozko prestazioak.

   5. Langabezia kapitalizatzeagatiko diru-sarrerak.

   6. Etxebizitzarako prestazio ekonomikoa eta etxebizitzarako prestazio osagarria.

   7. Erregelamendu honen garapenean ezartzen diren bestelakoak.

2. Aurreko apartatuan aipatutako laguntza ekonomikoek, subsidioek eta prestazioek mantenuaren osagaia dutenean, osorik zenbatuko dira kontzeptu hori dela-eta aitortutako kopuruak.

   Laguntzak, subsidioak edo prestazioak aitortzeko egintzek, arauek edo dagokien deialdiak ez badute zehazten haiek ordaintzeko zenbateko zehatz eta jakina, aplikatzekoa den osagarri indibidualaren zenbateko baliokidea zenbatuko da.

3. Guraso-ahalak berekin dakartzan betebeharrak, senideen arteko mantenu-betebeharra edo Kode Zibilaren 97. artikulutik eratorritako betebeharrak betetzeko zenbatekoek murriztu egingo dute bizikidetza-unitatearen errenta eta diru-sarrera erabilgarri guztiak, behin horiek epaian edo dagokion hitzarmen arautzailean agindutako moduan betetzen direla egiaztatuz gero.

4. Diru-sarrerak bermatzeko errentaren arloan eskumena duen Eusko Jaurlaritzako saileko titularrak erabaki dezake artikulu honetan jasota ez dauden diru-sarrera eta errenta jakin batzuk zenbatzetik salbuestea inguruabar ekonomiko eta sozial bereziak daudenean, inguruabar horiek oinarrizko beharrizanak betetzeko gastua nabarmen handitzea eragiten badute.

   Erregelamendu honen ondorioetarako, oinarrizko beharrizantzat joko dira elikagaiekin, jantziekin, oinetakoekin, etxebizitzarekin, uraren eta energia elektrikoaren hornidurarekin eta informazio- eta telekomunikazio-zerbitzuen hornidurarekin lotutakoak.

1. Erregelamendu honen ondorioetarako, ondare higiezintzat jotzen dira jabetza-, edukitza- edo gozamen-titulu juridiko batekin lotutako ondasun higiezin guztiak.

2. Ez da zenbatuko zerrendatutako higiezin hauen balioa:

   1. Ohiko etxebizitza, aparteko balioa duenean izan ezik, eta garaje bat eta trasteleku bat, halakorik izanez gero etxebizitzaren higiezin berean egon daitezke edo hurbil dagoen beste batean. Landa-izaerako etxebizitza denean, bereizita ez dagoen izaera bereko lurzati erantsia ere ez da zenbatuko.

      Era berean, eta hiru urtez, letra honetan sartuko da 15.1 artikuluan aurreikusitako baldintzak betetzen dituzten irisgarritasun-arazoengatik utzitako etxebizitza, salbu eta etekinak lortzen badira hura errentan emanda, azpierrentan emanda, eskualdatuta edo lagata; etekin horiek 40.1 artikuluan xedatutakoaren arabera zenbatuko dira. Nolanahi ere, etxebizitzaren erabilera kontraprestazio ekonomikorik gabe lagatze hutsak ez du eragotziko ondare-errendimendua 40.2 artikuluan aurreikusitako moduan baloratzea.

   2. Norberaren konturako jarduerak egiteko baliatzen diren higiezinak edo haien zatiak jarduerak bertan edo bertatik egiten dira, baldin eta aparteko baliorik ez badute, eta, betiere, lonjak, dendak, bulegoak edo nekazaritzako eta abeltzaintzako ustiategiak.

   3. Negozioa edo jarduera amaitu eta hurrengo urtean zehar norberaren konturako jarduerak egiteko erabilitako higiezinak edo higiezinen zatiak.

   4. Euskal Autonomia Erkidegoan etxebizitzen eta zuzkidura-bizitokien gutxieneko bizigarritasun-baldintzak eta diseinu-arauak arautzen dituen ekainaren 28ko 80/2022 Dekretuan edo hura ordezten duen arauan eta udal-ordenantzetan ezarritako gutxieneko bizigarritasun-baldintzak betetzen ez dituzten higiezinak, betetzen ez dituzten bitartean.

   5. Diru bihurtzea zaila duten higiezinak. Halakotzat joko dira baldintza hauetakoren bat betetzen dutenak:

      1. a Jabeak jabetza soila baino ez duen higiezinak, zeinaren gozamen-eskubidea bizikidetza-unitatekoa ez den hirugarren pertsona bati baitagokio.

         Gozamena baldintza suntsiarazle bati lotuta dagoenean, baldintza bete ondoren, higiezinaren balioa hurrengo artikuluan xedatutakoaren arabera zehaztuko da.

      2. a Jabekide den pertsona batek uko egiten diolako edo beste edozein inguruabar dela-eta saldu ezin diren higiezinak.

      3. a Enbargo, hipoteka betearazteko prozedura edo hartzekodunen konkurtso bati lotuta daudelako benetan erabilgarri ez dauden higiezinak.

         Enkantearen deialdia eta iragarkia Estatuaren Aldizkari Ofizialean argitaratuz gero iritziko zaio higiezinak benetan ezin direla erabili.

3. Higiezin batek aparteko balioa duela ulertuko da haren katastroko balioa 400.000 eurotik gorakoa denean. Kasu horretan, zenbateko hori gainditzen duen kopurua zenbatuko da.

1. Ondasun higiezinak katastroko balioaren arabera baloratuko dira, hipoteka-kargarik duten ala ez aintzat hartu gabe.

2. Inongo gozamen-eskubideri edo erabiltze- edo biztantze-eskubide erreali lotuta ez dagoen ondasun higiezin baten jabetza izanez gero, haren katastroko balioaren zenbateko osoa zenbatuko da, edo, jabe bat baino gehiago badago, partaidetza-kuotaren zati proportzionala.

3. Ondasun higiezin baten jabetza izanez gero eta haren gainean gozamen-eskubidea eratu bada edo halakorik izan bada diru-sarrerak bermatzeko errenta eskatu eta gero, haren katastroko balioaren zenbateko osoa zenbatuko da, edo, jabe bat baino gehiago badago, partaidetza-kuotaren zati proportzionala.

   Apartatu honetan xedatutakoa ez da aplikatuko gozamena jaraunspen, legatu edo dohaintza batetik datorrenean.

4. Jabetzakoa ez den ondasun higiezin baten gaineko gozamen-eskubidea izanez gero, ohiko etxebizitza denean izan ezik, zenbaketarako, higiezinaren katastroko balioaren % 5 aplikatuko da urte bateko epe bakoitzeko, balio haren % 70 gainditu gabe. Gozamena biziartekoa bada, ondasunaren katastroko balioaren % 70 zenbatuko da gozamenduna 20 urtetik beherakoa denean, eta, adinak gora egin ahala, murriztuz joango da ehuneko hori, adin horretatik gorako urte bakoitzeko % 1eko proportzioan. Azken zenbaketa ezin da izan katastroko balioaren % 10etik beherakoa.

1. Ondare higigarritzat jotzen dira ondasun higigarri guztiak, haien gainean jabetza-, edukitza- edo gozamen-titulu juridiko bat edukiz gero.

2. Hauek sartuko dira, gutxienez: tituluak, baloreak, kreditu-eskubideak edo eskudirua, errenta aldakorreko edo finkoko tituluak, ibilgailu motordunak eta familiaren ostilamendua (aparteko balioa duenean). Haien balorazioa hurrengo artikuluetan xedatutakoaren arabera egingo da.

1. Bizikidetza-unitateko edozein kideren titulu, balore eta kreditu-eskubideak nahiz haien titulartasuneko banku-gordailuetan eskudirutan dagoen dirua exekuzio-balioaren arabera zenbatuko dira.

2. Errenta aldakorreko tituluak burtsan duten kotizazioaren arabera baloratuko dira, eta, burtsan kotizatzen ez baldin badute, kontabilitate-balioaren arabera.

3. Errenta finkoko tituluak balio nominalaren arabera baloratuko dira.

4. Gozamen-eskubideak arau hauen arabera baloratuko dira:

   1. Aldi baterako gozamenaren balioa gozamena dagokion ondasunaren balio osoaren proportzioan zenbatuko da, % 5 urte bateko epe bakoitzeko, % 70 gainditu gabe. Biziarteko gozamenetan, balioa ondasunaren balioaren % 70 dela balioetsiko da gozamenduna 20 urtetik beherakoa bada, eta, adinak gora egin ahala, murriztuz joango da ehuneko hori, adin horretatik gorako urte bakoitzeko % 1eko proportzioan, baina ezin da izan guztizko balioaren % 10etik beherakoa.

   2. Erabilera- eta biztantze-eskubide errealen balioa izango da ondasunaren balioaren % 75ari aldi baterako edo biziarteko gozamenen balorazioari dagozkion erregelak aplikatzetik ateratzen dena.

1. Ondare-eskualdaketen eta egintza juridiko dokumentatuen gaineko zergaren, oinordetzen eta dohaintzen gaineko zergaren eta zenbait garraiobideren gaineko zerga bereziaren kudeaketan aplikatu beharreko batez besteko salmenta-prezioak onartzen dituen araudian ezarritakoaren arabera baloratuko dira ibilgailuak.

2. Aurrekoa gorabehera, bizikidetza-unitate bakoitzeko ibilgailu bat baloraziotik salbuetsita egongo da, bai eta mugikortasun urriko pertsonentzako ibilgailu egokituak ere, baldin eta, azken kasu horretan, gehieneko errenta bermatua kalkulatzeko, desgaitasunagatik edo mendekotasun-kalifikazioagatik bizikidetza-unitatearen ezaugarriei lotutako osagarria aplikatzen bada.

1. Familiaren ostilamenduaren eta aurreko artikuluetan jasota ez dauden gainerako ondasunen balioa salbuetsita egongo da ondarearen zehaztapenetik, aparteko balioa dutenean izan ezik.

2. Ostilamenduak eta ondasunak 150.000 eurotik gorako merkatu-balioa dutenean jotzen dira aparteko baliokotzat.

1. Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 60. artikuluarekin bat etorrita, diru-sarrerak bermatzeko errentarako eskubidea eskaera aurkeztu eta hurrengo hilabeteko lehen egunetik aurrera sortuko da.

2. Prestazioa hilean behin ordainduko da, prestazioaren titularraren kontu baterako banku-transferentziaren bidez edota behar bezala baimendutako beste ordainketa-modalitate batzuen bidez, Euskal Autonomia Erkidegoko finantzen legedian xedatutakoari jarraikiz.

   Kasu bakoitzean egin beharreko ordainketa hilabete naturalak amaitu ondoren egingo da.

3. Prestazioaren titularraren kontu batean ordaindu ezin denean, kreditu-erakundeak ukatu egin duelako oinarrizko ordainketa-kontu batera sartzeko aukera, eta egoera horrek irauten duen bitartean, honako arau hauei jarraituko zaie:

   1. Ordainketa bizikidetza-unitateko kideren baten titulartasuneko kontu batean egingo da, baldin eta adinez nagusi badira, 140.4 artikuluan aurreikusitako lehentasun-ordenaren arabera.

   2. Aurreko letran xedatutakoa betetzea ezinezkoa bada, Euskadiko hirugarren sektore sozialeko erakundeari egin ahal izango zaio ordainketa, zeina titularrak aukeratuko baitu laneratzeko eta gizarteratzeko prozesuetan laguntzaile gisa aitortutako erakundeen artetik erakunde horiek gizarteratzeko zerbitzuak emango dituzte eta gizarte-laguntzako, diagnostikoko, programazioko, jarraipeneko eta ebaluazioko eginkizunak beteko dituzte.

      Erakundeak egiaztatu beharko du prestazioaren zenbatekoa titularraren esku jarri duela, hala eskatzen zaionean.

   3. Espedientean jasoko da bizikidetza-unitateko kideak edo Euskadiko hirugarren sektore sozialeko erakundeak prestazioaren ordainketa onartu duela, bai eta ordainketa egiaztatuko den banku-kontuaren titulartasuna akreditatu dela ere.

4. Diru-sarrerak bermatzeko errentaren titularrak edozein unetan eskatu ahalko du prestazioa ordaintzeko adierazitako banku-kontua aldatzeko. Horretarako, eredu normalizatua erabili beharko du eta izendatutako kontuaren titulartasuna egiaztatu beharko du, ereduan bertan adierazitako eran.

5. Artikulu honetan ezarritakoak 3. apartatuan xedatutakoa salbu ez dio eragingo diru-sarrerak bermatzeko errenta titularra ez den pertsona bati ordaintzeko aukerari, 138. artikulutik 141.era xedatutakoarekin bat.

1. Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 62. artikuluan xedatutakoarekin bat etorrita, diru-sarrerak bermatzeko errenta dela-eta kopuru bat oroharreko prezioan eta behin bakarrik jasotzeko eskubidea urtebetera iraungiko da, prestazioaren aitorpena jakinarazi eta hurrengo egunetik aurrera zenbatzen hasita.

   Oroharreko zenbatekotzat hartuko dira atzerapenak edo diru-sarrerak bermatzeko errenta gisa aitortutako beste edozein zenbateko, baldin eta aldizka sortzen ez bada.

2. Diru-sarrerak bermatzeko errentaren hileko bakoitza jasotzeko eskubidea dagokion muga-egunetik urtebetera iraungiko da.

1. Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 63. artikuluan ezarritakoarekin bat etorrita, urteko zenbatekoak kontuan hartuta, bizikidetza-unitatearen diru-sarrerei gehituz gero bizikidetza-unitate berari eman zaizkion Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren prestazio eta laguntzak, batura horrek ezin izango du gainditu gehieneko errenta bermatu honen % 200: titularraren bizikidetza-unitatearen ezaugarri berdinak dituen bizikidetza-unitate bati urtean egokituko litzaiokeen diru-sarrerak bermatzeko errentari aplikatu beharrekoa.

   Artikulu honetan ezarritakoak ez die eragingo bizitzeko gutxieneko diru-sarrerari dagozkion babes-ekintzari eta zenbatekoaren zehaztapenari, Bizitzeko Gutxieneko Diru Sarrera ezartzen duen abenduaren 20ko 19/2021 Legea izango baitute arau.

2. Dagokion prozeduran aurreko apartatuan aipatzen den inguruabarra badela egiaztatu ondoren, pentsatuko da premia ekonomikoko egoeran egotea eskatzen duen betekizuna aldi baterako ez dela betetzen, urte naturala amaitu arte, eta Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 42. eta 46. artikuluetan ezarritako ondorioak izango ditu. Ez dio eragingo bidegabe jasotako kopuruak itzultzeko betebeharrari, betebehar hori izanez gero.

1. Bidegabe jasotako diru-sarrerak bermatzeko errenta itzultzeko betebeharra bat etorriko da Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 64. artikuluan xedatutakoarekin. Zor osoa behingoan eta borondatez ordaintzen denean izan ezik, prestazioa itzultzeko betebeharra konpentsazio bidez beteko da, zor den zenbatekoa aitortutako prestazioen zenbatekotik deskontatuz, hurrengo apartatuetan ezarritakoarekin bat, eta 146. artikuluan ezarritakoa eragotzi gabe.

   Artikulu honetan xedatutakoa ez zaio aplikatuko bizitzeko gutxieneko diru-sarrera gisa bidegabe jasotako zenbatekoen itzulketari, diru-sarrera hura bere araudiak erregulatuko baitu.

2. Diru-sarrerak bermatzeko errenta dela-eta bidegabe jasotako kopuruak itzultzeko betebeharra konpentsazio bidez gauzatu behar denean, arau hauek beteko dira prestazioaren ordainketaren zenbatekoan egin beharreko deskontuak zehazteko:

   1. Zorra bizikidetza-unitateari dagokion gehieneko errenta bermatuaren % 150etik beherakoa bada, hilero gehieneko errenta bermatuaren % 20 deskontatuko da, gehienez.

   2. Zorra gehieneko errenta bermatuaren % 150ekoa edo hortik gorakoa eta % 200etik beherako bada, gehieneko errenta bermatuaren % 25 deskontatuko da, gehienez, hilero.

   3. Zorra gehieneko errenta bermatuaren % 200ekoa edo hortik gorakoa eta % 300etik beherako bada, gehieneko errenta bermatuaren % 30 deskontatuko da, gehienez, hilero.

   4. Zorra gehieneko errenta bermatuaren % 300ekoa edo hortik gorakoa bada, hilero gehieneko errenta bermatuaren % 35 deskontatuko da, gehienez.

3. Aitortutako prestazioaren zenbatekoa kontuan hartuta ezin badira egin deskontuak aurreko apartatuan ezarritako mugen barruan, aitortutako hileko zenbatekoaren arabera doituko dira.

4. Bigarren apartatuan ezarritako deskontuen zenbatekoa handitu egingo da, haien bidez zorra ezin bada kitatu gehienez ere bost urteko epean, egin beharreko deskontuak ondorioak izan behar dituen datatik aurrera zenbatuta. Epe horren barruan itzultzea ahalbidetuko duen kopuruan handituko dira deskontuak.

   Epea luzatu ahal izango da oinarrizko zenbatekoa jasoko dela bermatzeko behar den denboraz, baldin eta, 2. eta 3. apartatuak aplikatuta, diru-sarrerak bermatzeko errenta gisa jaso beharreko zenbatekoa hura baino txikiagoa bada. Luzapena ez da bidezkoa izango, baldin eta interesdunak, oro har eta aurreko kapituluan xedatutakoaren arabera zenbatuta, oinarrizko zenbatekotik gorako etekinak baditu.

5. Ordaindu gabeko zor irmo bat baino gehiago egonez gero administrazio-bidean, metatu egingo dira, eta, deskontuak egiteko, 2. apartatuan xedatutakoa zor den kopuru osoaren gainean aplikatuko da. Horrez gainera, Euskal Autonomia Erkidegoko Ogasun Nagusiaren Diru-bilketa Erregelamenduan urtarrilaren 12ko 1/2021 Dekretuaren bidez onartua bera edo hura ordezten duen arauan ordainketak egozteko ezarritako arauak aplikatuko dira.

   Deskontatu beharreko ehunekoa zehazten duen egintzak zor bakoitza identifikatuko du, baita aitortutako diru-sarrerak bermatzeko errentaren zenbatekoa ere, interesdunari entzun ondoren. Hamabost eguneko epea izango da entzunaldi horretarako.

6. Prestaziorako eskubiderik ez badago edo jaso beharreko zenbatekoa itzuli beharreko zenbatekoa baino txikiagoa bada, bidegabe jasotako zenbateko bat itzultzeko betebeharra administrazio-bidetik deklaratzen duen ebazpenaren irmotasunak edo ordaindu gabeko zorra administrazio-bidetik erreklamatzeko egintzaren irmotasunak hasiera emango dio dirua biltzeko prozedurari, Euskal Autonomia Erkidegoko Ogasun Nagusiaren Diru-bilketa Erregelamenduan xedatutakoari jarraikiz; erregelamenduaren arabera, zorraren ordainketa geroratu edo zatikatu ahal izango da, borondatezko epean zein exekutiboan, betebeharra duen pertsonak aldez aurretik hala eskatuta.

7. Artikulu honetan xedatuta ez dagoen guztian, eta Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen aurka ez doan guztian, Euskal Autonomia Erkidegoko Ogasun Nagusiaren Diru Bilketako Erregelamendua aplikatuko da betebeharrak azkentzeari eta horiek biltzeari dagokienez.

Titulu honetan jasotako prozedurak izapidetzean, Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 69. artikuluan aitortutako eskubideak bermatuko ditu Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuak.

1. Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuaren enplegu-bulego guztiek aurrez aurreko arreta eta laguntza emango diete pertsonei titulu honetan ezarritako prozedurekin lotutako izapideak egin ditzaten, erakundearekin harremanetan jartzeko aukeratu duten bitartekoa edozein dela ere.

2. Halaber, Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuak lineako laguntza emango du, eta aplikazioak erabiltzeko eta izapideak bitarteko elektronikoen bidez egiteko irisgarritasun osoa bermatuko die desgaitasuna duten pertsonei, adinekoei eta bitarteko elektronikoak erabiltzeko zailtasunak dituztenei.

3. Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuak eta artikulu honetan adierazitako arreta eta laguntza ematen duten langileek ez dute inolako erantzukizunik izango eskabide bat ukatzeagatik edo prozedura bat interesdunak nahi ez duen edo haren asmoen kontrakoa den emaitzarekin ebazteagatik edo amaitzeagatik, salbu eta administrazio publikoen, agintarien edo haien zerbitzura dauden langileen ondare-erantzukizuna aitortzeko betekizunak betetzen badira, diziplina-erantzukizuna edo erantzukizun penala.

4. Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuaren zerbitzu-kartak zerbitzu-mailako konpromisoak identifikatuko ditu desgaitasuna duten pertsonei titulu honetako prozedurekin lotutako izapideak betetzeko arreta eta laguntza jasotzean dagokien ulertzeko eta ulertuak izateko eskubidea benetakoa izan dadin.

   Halaber, zerbitzu-mailako konpromisoak zehaztuko ditu adineko pertsonei dagokienez, bai eta alde horretatik zailtasun bereziak dituzten pertsonei dagokienez ere.

1. Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuak eguneratuta edukiko ditu interesdunei titulu honetan aipatzen diren prozedurekin lotutako izapideak egiteko aukera emango dieten eredu normalizatuak.

2. Eredu normalizatuak hizkera argian idatzita egongo dira, Euskal Autonomia Erkidegoko bi hizkuntza ofizialetan, eta sektore publikoko webguneen eta gailu mugikorretarako aplikazioen irisgarritasunari buruzko araudian aurreikusitako irisgarritasun-betekizunak beteko dituzte. Halaber, interesdunentzako beharrezko informazioa jasoko dute, honako hauetan xedatutakoa betez: 2016ko apirilaren 27ko 2016/679 (EB) Erregelamenduaren 13. eta 14. artikuluak (Europako Parlamentuarena eta Kontseiluarena, datu pertsonalen tratamenduari dagokionez pertsona fisikoen babesari eta datu horien zirkulazio askeari buruzko arauak ezartzen dituena eta 95/46/EE Zuzentaraua indargabetzen duena), edo hura ordezten duen araua.

3. Eskuragarri egongo dira enplegu-bulegoetan eta Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuaren eta Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazioaren egoitza elektronikoetan.

4. Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuaren zerbitzu-kartak zehaztuko ditu ulertzeko moduko eskaera-eredu normalizatuak idazteko metodologiak aplikatzearekin lotutako zerbitzu-konpromisoak.

1. Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 70. eta 71. artikuluetan xedatutakoaren arabera, Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuak bermatuko du pertsonek eskubidea dutela titulu honetan aipatzen diren prozedurak izapidetzean bitarteko elektronikoen bidez harremana izateko, hargatik eragotzi gabe erakunde horrekin harremanetan jartzeko bidea une oro aukeratzeko eskubidea.

2. Horretarako, erregelamendu honen 56. artikuluan aipatzen den laguntzaz eta ekainaren 20ko 91/2023 Dekretuaren 66. artikuluan xedatutakotik ondorioztatzen denaz gain (91/2023 Dekretua, Herritarrei arreta integrala eta kanal anitzekoa emateko eta zerbitzu publikoak bitarteko elektronikoen bidez eskuratzekoa), Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuak eguneratuta edukiko du titulu honetan aipatzen diren prozedurekin lotutako izapideak egitea ahalbidetzen duten konektagarritasun-puntuei buruzko informazioa puntu horiek doakoak, seguruak eta kalitate handikoak izango dira.

   Informazioa eskuragarri egongo da enplegu-bulegoetan eta Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuaren eta Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazioaren egoitza elektronikoetan.

3. Nolanahi ere, Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuak bitarteko elektronikoen bidez bideratuko ditu titulu honetan araututako prozedurak.

1. Datuak eta informazioa datuen transmisio-sistemen, bitartekaritza-plataformen, elkarreragingarritasun-zerbitzuen eta informazioa trukatzeko beste edozein sistemaren bidez lortzen direnean, espedientean jasota utziko da zein egunetan eta ordutan egin den transmisioa, bai eta zer prozedura, izapide edo jarduketari dagokion ere, honako hauetan xedatutakoarekin bat etorrita: martxoaren 30eko 203/2021 Errege Dekretuaren 62.1 artikuluan (Sektore publikoak bitarteko elektronikoen bidez jarduteko eta funtzionatzeko Erregelamendua onartzen duena) eta ekainaren 20ko 91/2023 Dekretuaren 63.2 artikuluan (Herritarrei arreta integrala eta kanal anitzekoa emateko eta zerbitzu publikoak bitarteko elektronikoen bidez eskuratzekoa) edo horiek ordezten dituzten arauetan.

2. Aurreko apartatuan aipatutako sistemen bidez lortutako datuen eta informazioaren zehaztasuna egiaztatu ahal izango dute Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuaren ikuskatzaileek eta fiskalizazio- eta kontrol-organoek, baita kontrol- eta zehapen-prozedurak izapidetzeko eta ebazteko eskumena duten organoek ere.

3. Artikulu honetan xedatutakoa 11.5 artikuluan adierazitako pertsona fisiko edo juridiko pribatuek eta nortasunik gabeko erakundeek emandako informazioari aplikatuko zaio.

1. Titulu honetako prozedurekin lotutako izapideak bitarteko elektronikoen bidez egiteko, beharrezkoa denean, une bakoitzean Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazioaren egoitza elektronikoak onartzen dituen identifikaziorako eta sinadura elektronikorako sistemen bidez identifikatu beharko dira interesdunak, eta haiekin sinatu beharko dute.

2. Era berean, identifikazio eta sinadura elektronikoko sistema gehigarriak onartu ahal izango dira, baldin eta honako hauetan ezarritakoa betetzen badute: Herritarrei arreta integrala eta kanal anitzekoa emateko eta zerbitzuak bitarteko elektronikoen bidez eskuratzeko ekainaren 20ko 91/2023 Dekretuaren 71.2 eta 3. artikuluak eta Sektore publikoak bitarteko elektronikoen bidez jarduteko eta funtzionatzeko Erregelamendua onartzen duen martxoaren 30eko 203/2021 Errege Dekretuaren 26.etik 29.era bitarteko artikuluak, edo horiek ordezten dituzten arauak.

   Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuaren egoitza elektronikoan kontsultatu ahalko dira onartuta dauden identifikaziorako eta sinadura elektronikorako sistemak.

3. Aurreko apartatuetan xedatutakoak ez ditu hauek eragotziko: funtzionarioek identifikatzea eta autentifikatzea interesdunek egindako jarduerak, aipatutako 91/2023 Dekretuaren 66. artikuluan aurreikusitako baldintzetan; Euskadiko hirugarren sektore sozialeko erakundeak gaitzea, interesdunen ordezkari gisa zenbait jarduera elektroniko egin ditzaten, Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 70.3 artikuluarekin bat etorriz, eta, hala badagokio, herritarrei arreta emateko eskumena duen administrazio-organoaren titularrak erabakitako gaikuntza orokorrak.

   Apartatu honetan aipatzen diren gaikuntzak ekainaren 20ko 91/2023 Dekretuaren 79. artikuluan edo hura ordezten duen arauan ezarritakoaren mende egongo dira.

4. Diru-sarrerak bermatzeko errentaren titularrek eta onuradunek titulu honetako prozedurak bitarteko elektronikoen bidez izapidetzeko behar dituzten identifikaziorako eta sinadura elektronikorako sistemak doan erabili ahal dituztela bermatuko du Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuak.

1. Administrazio-egintzak jakinarazteko, administrazio publikoen administrazio-prozedura erkidearen legedian xedatutakoa beteko da.

2. Jakinarazpenak bitarteko elektronikoen bidez egiteko, Herritarrei arreta integrala eta kanal anitzekoa emateko eta zerbitzuak bitarteko elektronikoen bidez eskuratzeko ekainaren 20ko 91/2023 Dekretuaren VIII. Tituluaren V. kapituluan eta Sektore publikoak bitarteko elektronikoen bidez jarduteko eta funtzionatzeko Erregelamendua onartzen duen martxoaren 30eko 203/2021 Errege Dekretuan edo horiek ordezten dituzten arauetan xedatutakoa beteko da.

3. Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuak bitarteko telefonikoak, helbide elektronikoa edo baimendutako beste kanal batzuk erabiliko ditu jakinarazpena eskura jarri zaiela adierazteko interesdunei, eta jakinarazpen horretara sartzeko bidea emateko.

   Apartatu honetan aipatutako komunikazioa informazioa emateko baino ez da, eta komunikazio hori ez egiteak ez dio eragingo jakinarazpenaren balioari.

1. Prozedura interesdunak eskatuta hasiko da. Horretarako, eredu normalizatua aurkeztu beharko du, hemen aipatzen diren alderdiak egiaztatzen dituzten agiriekin batera:

   1. Eskatzailearen eta bizikidetza-unitateko gainerako kideen izenak, baita, hala dagokionean, haien artean dauden ahaidetasun-loturak, ezkontza-harremana edo antzekoak.

   2. Diru-sarrerak bermatzeko errentaren titular izateko Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 16. artikulutik 19. artikulura eta erregelamendu honen 4. artikulutik 7. artikulura ezarritako betekizunak.

   3. Bizikidetza-unitatearen egoitza, eta, hala denean, titularra eta onuradunak egoitza banatan bizitzea justifikatzen duten inguruabarrak.

   4. Bizikidetza-unitatearen ezaugarriak, guraso bakarreko bizikidetza-unitateak direnean, bai eta gizakien salerosketaren, genero-indarkeriaren, sexu-esplotazioaren edo etxeko indarkeriaren biktimek osatutakoak badira ere, edo pentsiodunek osatutakoak edo % 33ko edo gehiagoko desgaitasuna edo mendekotasun-kalifikazioa duten pertsonek osatutakoak badira.

   5. Premia ekonomikoko egoera.

   6. Halakorik badago, ezohiko bizikidetza-unitateak eratzea eragin duten inguruabarrak.

   7. Eskatzaileak ordezkari baten bidez diharduenean, izena eta dagokion ordezkaritza.

   8. Eskaera desgaitasuna duten pertsonei laguntza ematen dien pertsona batek aurkezten badu, izena eta egoera egiaztatzen duen dokumentazioa.

2. Aurreko apartatuan aipatutako betekizunak eta inguruabarrak egiaztatzeko, I. eta II. eranskinetan adierazitako dokumentazioa aurkeztu behar da, erregelamendu honen 11. artikuluan ezarritako eran. Horrez gainera, Administrazio Publikoen Administrazio Prozedura Erkidearen urriaren 1eko 39/2015 Legearen 28. artikuluaren 2. eta 3. apartatuetan ezarritakoa hartuko da kontuan.

3. Eskabidearekin batera, erantzukizunpeko adierazpen bat aurkeztu ahal izango da, 64. artikuluan ezarritakoaren arabera eta bertan ezarritako ondorioekin.

4. Eskabidea, ahal dela, Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuaren erregistro elektronikoan aurkeztuko da, hargatik eragotzi gabe interesdunek administrazio publikoetako organoei zuzendutako dokumentuak aurkezteari buruz administrazio publikoen administrazio-prozedura erkidearen legediak xedatu duena.

5. Eskabidea aurkezteak eskabide-eredu normalizatuan ezarritako konpromisoak hartzea ekarriko du.

Eskabide-eredu normalizatuak erreferentzia hauek izango ditu:

1. Eskatzaileak aurkeztu behar duen dokumentazioa, Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuaren esku ez dagoelako edo beste administrazio publiko batzuekin informazioa trukatzeko sistemen bidez lortu ezin delako, bai eta erantzukizunpeko adierazpenekin ordezteko aukera ere.

2. Bankuko datuak, prestazioa ordaintzeko. Nahitaezkoa da eskatzailea kontuaren titularra izatea, hargatik eragotzi gabe 51.3 artikuluan xedatutakoa.

3. Eskaera ebazteko epeari eta Administrazioaren isiltasunaren ondorioei buruzko informazioa.

4. Eskatzailearentzako informazioa, jakinarazten duena eskatzailea behartuta dagoela eskaeraren datuetan izandako edozein aldaketaren berri ematera eta, errekerimendua egiten zaionean, aldaketa horiek egiaztatzeko dokumentazioa aurkeztera.

5. Eskatzailearen adierazpen bat, eskaeran eta hari erantsitako dokumentazioan bildutako datuak egiazkoak direla dioena eta datuak faltsuak edo okerrak izatearen edo datuak ezkutatzearen ondorioen berri ematen duena.

6. Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuak 14/2022 Legearen 72.2 artikuluan eta erregelamendu honen 30. eta 61.3 artikuluetan aipatzen diren komunikazioak egiteko telefono finkoaren, gailu mugikorren, helbide elektronikoaren identifikazioa.

7. Eskatzaileak Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuarekin harremanetan jartzeko aukeratutako bitartekoa eta hizkuntza ofiziala, eta, jakinarazpenetarako kanal hau hautatuz gero, posta-helbidea.

8. Beharrezkoa denean, beste administrazio publiko batzuetatik dokumentuak edo informazioa biltzeko baimena, eta interesdunak aurka egiteko eskubidea baliatzeko aukera.

9. Eskatzailearen edo haren ordezkariaren sinadura.

10. Datuak babesteko legedia betetzeko interesdunei eman beharreko informazioa.

11. Eskabidea betetzeko jarraibideak, eta harekin batera aurkeztu beharreko dokumentazioa.

12. Aurkeztutako dokumentazioa gordetzeko epeei buruzko informazioa.

1. Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 79. artikuluaren arabera, diru-sarrerak bermatzeko errentaren eskatzaileek erantzukizunpeko adierazpen bat aurkeztu ahal izango dute eskabidearekin batera, zeina eredu normalizatura egokituko baita.

2. Erantzukizunpeko adierazpenean, betekizun hauek baino ez dira zehaztu behar: Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuak datuak transmititzeko sistemen bidez, datu-bitartekaritzarako plataformen bidez, elkarreragingarritasun-zerbitzuen bidez eta administrazio publikoen artean informazioa trukatzeko beste edozein sistemaren bidez egiaztatu ezin dituen betekizunak edo erakunde horrek ez dituen dokumentuen bidez egiaztatuko direnak.

3. Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuak prestazioa aitortuko du, eta horrek ondorioak izango ditu erantzukizunpeko adierazpena erantsi zaion eskabidea aurkeztu eta hurrengo hilabeteko lehen egunetik aurrera. Lanbidek, nolanahi ere, esleituak dituen kontrol- eta ikuskapen-ahalmenak balia ditzake.

4. Hala ere, diru-sarrerak bermatzeko errenta ez da aitortuko eta hurrengo atalean aipatzen den izapidetzeari jarraitu beharko zaio, baldin eta, Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuaren esku dagoen dokumentazioa edo eskatzaileak aurkeztutakoa egiaztatu ondoren edo 2. apartatuan aipatutako sistemen bidez egiaztatu ondoren, agerian geratzen bada ez dela bete prestazioa eskuratzeko betekizunen bat.

   Halakoetan, zirkunstantzia hori jakinaraziko zaio interesdunari, prestazioa aitortzea eragozten duten egitate edo datuen berri emango zaio, eta bultzada emango zaio prozeduraren izapidetzeari. Egintza horren aurka ezin izango da errekurtsorik jarri.

5. Erantzukizunpeko adierazpenetan oinarritutako diru-sarrerak bermatzeko errentaren aitorpenaren kontrola dagokion urteko laguntza-, ikuskapen- eta kontrol-planaren esparruan egingo da, titulu honen V. kapituluan ezarritakoarekin bat etorrita.

1. Aurkeztutako eskabidean edo dokumentazioan hutsune, errore edo kontraesanik detektatuz gero, edo aurkeztutakoari irizten bazaio osatu beharra duela eskatutako betekizunak egiaztatzeko, eskatzaileari errekerimendua egingo zaio, hamar eguneko epean akatsa zuzendu dezan edo eskatutako dokumentuak aurkeztu ditzan, eta adieraziko zaio hori egiten ez badu eskaeran atzera egin duela pentsatuko dela, horretarako ebazpena eman ondoren.

2. Ebazpena emateko eta jakinarazteko epea etenda geratuko da interesdunari zuzenketa egiteko errekerimendua egiten zaionean, errekerimendua jakinarazten denetik benetan betetzen den arteko aldian.

1. Eskabideak aurkeztu diren hurrenkeran bideratuko dira.

2. Hala ere, diru-sarreren bermearen arloan eskumena duen organoak hurrenkera hori aldatu ahal izango du, arrazoituta, aurkeztutako eskabideen kopuruak nabarmen gora egiten badu edo prozedurak normal izapidetzea eta ebaztea eragozten duen beste edozein inguruabar gertatzen bada.

   Halakoetan, eskabideak izapidetzeko ezartzen den hurrenkerak kalteberatasun bereziko egoerak hobeto babestea izango du oinarri.

3. Aurreko apartatuan ezarritakoa gorabehera, bete egin beharko da Administrazio Publikoen Administrazio Prozedura Erkidearen urriaren 1eko 39/2015 Legearen 21.5 eta 23. artikuluetan edo lege hura ordezten duen arauan ezarritakoa, eta kudeaketa-gomendioak egitea erabaki ahal izango da, euskal sektore publikoaren legediarekin bat etorrita.

2. atala

   Instrukzioa

1. Prozeduraren instrukzioan, diru-sarrerak bermatzeko errenta aitortzeko betekizun erabakigarriak betetzen direla egiaztatuko da, administrazio publikoen administrazio-prozedura erkideari buruzko araudian aurreikusitako moduan.

2. Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuko organo eskudunak egiaztatuko du eskatzaileak diru-sarrerak bermatzeko errenta aitortzeko betekizunak betetzen dituela eskabidea aurkeztu duen datan, hargatik eragotzi gabe hurrengo artikuluan xedatutakoa.

   Horretarako, une bakoitzean gaituta dauden datuak transmititzeko sistemak, datu-bitartekaritzarako plataformak, elkarreragingarritasun-zerbitzuak eta administrazio publikoen artean informazioa trukatzeko beste edozein sistema erabiliko ditu, eta legez eta erregelamenduz ezarritako betekizunak betetzen direla egiaztatzeko behar diren datuak eta txostenak eskatuko dizkie beste erakunde batzuei.

3. Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuak, uste badu interesdunek alegatutako egitateak ez direla egiazkoak, nahiz eta I. eta II. eranskinetan aipatutako dokumentuak aurkeztu, frogaldi bat zabalduko du, hamar egunekoa, datuak egiaztatzeko beharrezkotzat jotzen dituen frogak egiteko. Administrazio publikoen administrazio-prozedura erkidearen legedian xedatutakoaren arabera egingo da frogaldia.

1. Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuak, zehazki, egiaztatuko du interesdunak eta bizikidetza-unitatea osatzen dutenek eskubidez legozkiekeen pentsioak eta prestazio publikoak eskatu dituztela.

   Halaber, egiaztatuko du eskaeran atzera ez dutela egin eta ez dietela uko egin aitortuak zituzten pentsioei edo prestazioei.

2. Aurreko paragrafoan aipatutako pertsonek ez badituzte eskatu eskubidez dagozkien pentsio eta prestazio publikoak, Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuak interesdunari jakinaraziko dio, dagokionak eskaera egin dezan, gehienez ere hamar eguneko epean.

   Interesdunak, eskaeran atzera eginez gero edo aitortutako eskubideari uko eginez gero, epe berean beste eskaera bat egin beharko du, baita egiaztagiriak aurkeztu ere, baldin eta eskubideak edo eskubideek preskribatu ez badute, edo iraungi ez badira; kasu horretan, 44.1 artikuluan xedatutakoa beteko da, prestazioaren zenbatekoa zehaztu ahal bada.

3. Aurreko apartatuan aurreikusitako epea igaro eta eskabidea egiaztatu ez bada, prestazioa ukatzeko ebazpena emango da.

4. Bigarren apartatuan xedatutakoa ez da aplikatuko baldin eta pentsioa edo prestazio publikoa eta diru-sarrerak bermatzeko errenta bateraezinak badira eta pentsioaren edo prestazio publikoaren zenbatekoa bizikidetza-unitateari kontzeptu hori dela-eta hilero legokiokeena baino txikiagoa bada. Kasu horretan, interesdunak uko egin beharko dio, aurretiaz, pentsio edo prestazio publiko hori jasotzeko aitortutako eskubideari.

1. Interesdunei entzunaldiaren izapidea bermatuko zaie, hamar egunean, baina izapide hori egin gabe utz daiteke, baldin eta prozeduran ez badira azaltzen eta ebazpenean ez badira kontuan hartzen interesdunek azaldutako egitate, alegazio eta frogak besterik.

2. Interesdunek edozein unetan egin ahal izango dituzte alegazioak, eta egokitzat jotzen duten dokumentazioa aurkeztu ahal izango dute, betiere ebazpena eman baino lehen.

3. atala

   Amaiera

Diru-sarrerak bermatzeko errenta aitortzeko prozedurari amaiera emango diote ebazpenak, atzera egiteak eta iraungipenaren deklarazioak.

1. Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 76.1 artikuluarekin bat etorrita, Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuak dagokion ebazpena emango du, eta gehienez ere hiru hilabeteko epean jakinaraziko du, eskabidea organo eskudunaren erregistroan sartzen den egunetik aurrera zenbatzen hasita.

   Epe hori igaro eta ebazpenik jakinarazi ez bada, eskaera onartutzat jo beharko da. Hala ere, ebazpen espresua eman beharko da, Administrazio Publikoen Administrazio Prozedura Erkidearen urriaren 1eko 39/2015 Legeak 24.3 artikuluan edo lege hori ordezten duen arauan ezarritakoarekin bat.

2. Aurreko apartatuan xedatutakoaren ondorioetarako, eskabidea organo eskudunaren erregistroan sartu den data Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuaren erregistroan sartu den data izango da.

1. Prozeduraren instrukzioa egin ondoren, diru-sarrerak bermatzeko errenta jasotzeko eskubidea aitortzen duen ebazpena emango du Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuak, edo, bestela, eskaera ezesten duena.

2. Prestazioa aitortzen duen ebazpenak hilean jasoko den zenbatekoa finkatuko du, baita aitorpenak zer egunetatik aurrera izango dituen ondorio ekonomikoak ere.

   Halaber, hauek identifikatuko ditu: gehieneko errenta bermatua; bizikidetza-unitatearen ezaugarriak eta osaera; kontuan hartu diren errenta eta diru-sarrera erabilgarriak, eta prestazioaren zenbatekoa eguneratu behar den eguna.

3. Eskaera ezesten duen ebazpena arrazoitua izango da beti.

1. Ebazpena eman baino lehen, eskatzaileak edozein unetan egin dezake atzera diru-sarrerak bermatzeko errenta aitortzeko eskaeran.

2. Eskatzaile bat baino gehiago egonez gero, atzera egiteak aukera hori eskatu duenari baino ez dio eragingo, eta prozedura izapidetzen jarraituko da beste eskatzaileekin, hurrengo apartatuetan ezarritako ondorioekin.

3. Eskatzaileak Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 25.1 eta 26. artikuluetan eta erregelamendu honen 13. artikulutik 15. artikulura adierazitako bizikidetza-unitateetako batean sartuta daudenean, haietako batek atzera egiteak ez du eragotziko haren errenta eta diru-sarrera erabilgarriak zenbatzea sartuta dagoen bizikidetza-unitatearen premia ekonomikoko egoera egiaztatzeari dagokionez.

   Diru-sarrerak bermatzeko errenta jasotzeko eskabidea aitortzen duen ebazpena emanez gero, atzera egin duen pertsonak bizikidetza-unitateko gainerako onuradunek dituzten betebehar eta eskubide berberak izango ditu.

4. Atzera egin duen pertsona aipatu den legearen 25.2 artikuluan adierazitako bizikidetza-unitateetako batean sartuta egonez gero, ez dira kontuan hartuko haren errenta eta diru-sarrera erabilgarriak bizikidetza-unitatea osatzen dutenen premia ekonomikoko egoera zehazteko, iritziko baitzaio ez dela unitateko kide; gainera, ez dio eragingo ematen den ebazpenak.

5. Atzera egitea espresua izan beharko da, eta eredu normalizatuan aurkeztuko da. Atzera egin duten pertsonen sinadura beharko da.

6. Artikulu honetan xedatutakoak ez du ezertan eragozten 65.1 artikuluan ezarritakoa.

Prozedura iraungitzat joko da Administrazio Publikoen Administrazio Prozedura Erkidearen urriaren 1eko 39/2015 Legearen 95. artikuluan edo lege hori ordezten duen arauan ezarritako inguruabarrak gertatzen direnean.

1. Zenbatekoa eguneratzeko prozeduraren xedea da hurrengo hiruhilekoan jaso beharreko diru-sarrerak bermatzeko errentaren zenbatekoa zehaztea.

2. Diru-sarrerak bermatzeko errenta hiru hilean behin eguneratuko da.

3. Ez da prozedura honen xede izango 32. artikuluan aipatzen diren aplikazio orokorreko aldaketen ondoriozko zenbatekoak aldatzea.

Zenbatekoa izapidetze sinplifikatuaren bidez eguneratuko da, Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 82.3 artikuluan eta administrazio publikoen administrazio-prozedura erkidearen legedian xedatutakoarekin bat etorrita.

1. Zenbatekoa eguneratzeko prozedurak kontuan hartuko ditu prozedura hasten denean bizikidetza-unitateak dituen osaera eta ezaugarriak.

   Bizikidetza-unitateko kide guztiak beste bizikidetza-unitate bereizi batean integratzen direnean, kontuan hartuko da zenbatekoa eguneratzeko unean azken horrek duen osaera.

2. Kontuan hartuko dira indarrean dagoen zenbatekoa eguneratzeko ebazpenean aintzat hartutako hiruhilekoaren hurrengoan kideek erabilgarri dituzten errenta eta diru-sarrera guztiak.

   Zenbatekoa eguneratzeko prozedura lehen aldiz sustatzen bada, eskaera egin den hilabeteko eta hurrengo bietako errenta eta diru-sarrera erabilgarriak hartuko dira kontuan.

3. Artikulu honetan xedatutakoaren ondorioetarako, kontuan hartuko dira diru-sarrerak bermatzeko errentaren titularrek eta onuradunek Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 29.1.g) artikuluan eta erregelamendu honen 25. artikuluan xedatzen dena betetzeko aurkeztutako datuak eta 11. artikuluaren 4. eta 5. apartatuetan adierazten diren bitartekoen bidez lortzen direnak, titularrak eta onuradunak espresuki kontra agertzen direnean izan ezik edo aplikatzekoa den legedi bereziak haien baimen espresua behar dela ezartzen duenean eta baimen hori eman ez denean izan ezik.

2. atala

   Hasiera

1. Prozedura ofizioz hasiko da, Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuaren estatutuetan ezarritako organoaren erabaki baten bidez, zenbatekoa eguneratu behar den hilabetearen barruan.

2. Prozedura hasteko erabakiak hauetakoren bat jaso behar du:

   1. Diru-sarrerak bermatzeko errentaren zenbatekoaren behin-behineko likidazioa.

   2. Prestaziorako eskubide subjektiboa eteteko proposamena.

   3. Datuen eta dokumentazioaren errekerimendua.

3. Kasu hauetan ez da hasiko zenbatekoa eguneratzeko prozedura:

   1. Prestazioaren ordainketa osorik kautelaz eteteko erabakia hartu denean, behin-behineko neurria indarrean dagoen bitartean.

      Kautelazko etetea kendu ondoren, prozedurari hasiera emateko erabakia hartuko da, hala badagokio.

   2. Kontrol-prozedura prestazioaren ordainketa osorako eskubidearen etetearekin amaitu denean, etetearen arrazoia premia ekonomikoko egoeran ez egotea denean izan ezik.

   3. Zenbatekoa eguneratzeko prozeduraren ebazpena diru-sarrerak bermatzeko errentarako eskubidearen etetea izan denean, ebazpena indarrean dagoen bitartean.

   4. Hurrengo kapituluan jasotako gerora sortutako beharrizan-egoera adierazteko prozedura hasita dagoenean, ebazpena eman arte edo administrazio-isiltasunez baietsitzat jotzen den arte.

4. Aurreko apartatuko d) letran aipatzen den eskaera ez bada onartzen edo ezetsi egiten bada, prozedura hasteko erabakia hartuko da zenbatekoa eguneratzea dagokion hilabetean.

   Gerora sortutako beharrizan-egoera deklaratzeko eskaera baietsiz gero, 101.3 artikuluan xedatutakoari jarraituko zaio.

1. Behin-behineko likidazioak dagokion hiruhilekorako kuantifikatuko du diru-sarrerak bermatzeko errenta, bizikidetza-unitatearen osaera eta errenta eta diru-sarrera erabilgarri guztiak kontuan hartuta, 77. artikuluan ezarritakoarekin bat etorrita.

2. Behin-behineko likidazioan datu hauek jasoko dira:

   1. Aztertutako bizikidetza-unitatearen ezaugarriak eta osaera, eta dagokion gehieneko errenta bermatua.

   2. Errenta eta diru-sarrera erabilgarriak, III. tituluan ezarritakoaren arabera zenbatuta, hilabeteka banakatuta.

   3. Diru-sarrerak bermatzeko errentaren hileko behin-behineko zenbatekoa, baldin eta premia ekonomikoaren betekizuna betetzen bada.

      Behin-behineko likidazioak hauek zehaztuko ditu: oinarrizko zenbatekoa, osagarri indibidualak eta aplikatzekoak diren bizikidetza-unitatearen ezaugarriei lotutako osagarriak, Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 43., 44. eta 45. artikuluetan adierazitako inguruabarretako bat gertatzeagatik zenbaketatik salbuetsitako osagarriak, baita, hala badagokio, lege horren 36. artikuluan eta erregelamendu honen 34. artikuluan adierazitako indize zuzentzailea ere.

1. Zenbatekoa eguneratzeko prozedura hasteko erabakian, diru-sarrerak bermatzeko errenta jasotzeko eskubide subjektiboa eteteko proposamena egingo da kasu hauetan:

   1. Premia ekonomikoko egoerarik ez dagoenean.

   2. Prestazioaren titularrak edo onuradunek ez dituztenean eskatu eskubidez legozkiekeen pentsio edo prestazio publikoak; 68.4 artikuluan xedatutakoa da salbuespena. Pentsio eta prestazio publiko horiek identifikatu beharko dira.

   3. Bizikidetza-unitatea osatzen duten pertsona guztiak Euskal Autonomia Erkidegotik kanpo bizi izan direnean hogeita hamar egunetik gora eta laurogeita hamar egun naturaletik behera jarraituak edo ez urte naturalaren barruan.

2. Aurreko apartatuko b) letran xedatutakoa gorabehera, behin-behineko likidazioa emango da, 79. artikuluarekin bat etorrita, premia ekonomikoko egoera dagoela zehazten bada, eta eskatu ez diren pentsio edo prestazio publiko horien zenbatekoak zenbatuko dira inguruabar hauetakoren bat gertatzen bada:

   1. Pentsio eta prestazio publikoen zenbatekoa kopuru finko eta zehatz bat bada.

   2. Pentsio eta prestazio publikoen zenbatekoa finkoa ez bada, baina gehieneko zenbatekoa zehaztuta badago edo modu frogagarrian jasota badago kontzeptu horrengatik legokiokeen zenbatekoa. Zenbateko horiek 43.1 artikuluan xedatutakoaren arabera zenbatuko dira.

1. Zenbatekoa eguneratzeko prozeduraren hasieran, datuak eta dokumentazioak aurkezteko errekerimendua egingo da bost egun emango dira horretarako, inguruabar hauetakoren bat gertatzen denean:

   1. Ez izatea bizikidetza-unitateko kideek balia ditzaketen errenta eta diru-sarreren daturik.

   2. Ez jakitea bizikidetza-unitatearen osaera edo ezaugarriak zein diren.

   3. Behin-behineko likidazioa edo, hala badagokio, prestaziorako eskubidea eteteko proposamena egitea eragozten duen beste edozein.

2. Errekerimenduan adieraziko da ezen, eskatutakoa betetzen ez bada, diru-sarrerak bermatzeko errenta jasotzeko eskubide subjektiboa eteteko proposamena egingo dela ezin delako prestazioaren zenbatekoa zehaztu.

3. Eskatutakoa bete dela egiaztatu ondoren, aurkeztutako datuak eta agiriak kontuan hartuta, instrukzio-organoak behin-behineko likidazioa egingo du, 79. artikuluarekin bat etorrita, edo, bestela, prestaziorako eskubide subjektiboa eteteko proposamena egingo du, 80. artikuluarekin bat etorrita.

4. Errekerimenduak eten egingo du 87. artikuluan ebazteko ezarritako epea, errekerimendua jakinarazten denetik benetan betetzen den arte, edo, bestela, errekerimenduan eskatutakoa betetzeko emandako epea bete arte.

3. atala

   Instrukzioa

Prozeduraren instrukzioaren xedea izango da bizikidetza-unitatearen osaera eta ezaugarriak zehaztea eta egiaztatzea, baita aztertutako aldian lortutako diru-sarrerak eta errentak zehaztea ere, haietan oinarrituta emango baita zenbatekoa eguneratzeko prozeduraren ebazpena.

1. Prestazioaren titularrak alegazioak egin ahal izango ditu eta egokitzat jotzen dituen datu eta dokumentu guztiak aurkeztu, bost eguneko epearen barruan, zenbatekoa eguneratzeko prozedura hasteko erabakiaren jakinarazpena jaso eta hurrengo egunetik aurrera zenbatuta.

   Prozedura datuen eta dokumentazioaren errekerimenduaren bidez hasi bada, likidazioaren edo eteteko proposamenaren jakinarazpena egin denetik zenbatuko da epea.

2. Beste bost egun emango dira entzunaldiaren izapidea egiteko, ordura arte aitortutako diru-sarrerak bermatzeko errentaren hileko zenbatekoa murriztea proposatzen bada edo prestaziorako eskubide subjektiboa etetea proposatzen bada. Horretarako, izapidea, betiere, datu eta dokumentu hauetan oinarritu behar da: prestazioaren titularrak alegatutakoak ez diren eta prozedura hasteko erabakian prozedura dokumentazioaren errekerimenduaren bidez hasi bada, behin-behineko likidazioan edo haren osteko eteteko proposamenean kontuan hartu ezin izan ziren datuetan eta dokumentuetan.

   Entzunaldiaren izapidea ezartzeko egintzan, dagozkion datuak eta dokumentuak identifikatuko dira, baita zenbatekoaren eguneratzean duten eragina ere.

3. Aurreko apartatuetan adierazitako epeak igaro aurretik prestazioaren titularrak adierazten badu ez duela alegaziorik egingo ez beste dokumentu edo justifikaziorik aurkeztuko, izapidea egintzat joko da.

4. Espedienteari erantsiko zaizkio ebazpena eman baino lehen aurkezten diren alegazio eta dokumentu guztiak.

Prozeduraren izapidetzeak agerian uzten badu ezinezkoa dela diru-sarrerak bermatzeko errentaren zenbatekoa zehaztea interesdunari egotz dakiokeen arrazoiren batengatik, prestazioa kautelaz etengo da, Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 47.2.c) eta 82.4 artikuluetan xedatutakoaren arabera. Horrez gainera, hasiera eman ahalko zaio kontrol-prozedurari, hala badagokio.

4. atala

   Amaiera

Zenbatekoa eguneratzeko prozedurari amaiera emango diote ebazpenak, titularrak diru-sarrerak bermatzeko errenta jasotzeko eskubideari uko egiteak eta gerora sortutako arrazoiengatik prozedura izapidetzen jarraitzea ezinezkoa izateagatik artxibatzeak.

1. Prestazioaren titularrak egindako alegazioak eta aurkeztutako dokumentazioa jaso ondoren, eta, halakorik izan bada, entzunaldiaren izapidea egin ondoren edo horretarako epea igaro ondoren, ebazpen arrazoitua emango da, zeinaren bidez diru-sarrerak bermatzeko errenta eguneratzea edo prestaziorako eskubidea etetea xedatuko baita. Ebazpenarekin, administrazio-bidea amaituko da.

2. Diru-sarrerak bermatzeko errenta eguneratzea xedatzen duen ebazpenak hau zehaztuko du:

   1. Aztertutako bizikidetza-unitatearen ezaugarriak eta osaera.

      1 artikuluaren bigarren paragrafoan ezarritakoarekin bat bizikidetza-unitate bateko kide guztiak beste unitate batean integratzen direnean, azken unitate horri dagokion zenbatekoa eguneratzeko prozeduraren ebazpenak baliorik gabe utziko ditu lehenengoak aitortuak dituen eskubideak.

   2. Errenta eta diru-sarrera erabilgarriak, hilabeteka banakatuta eta aintzat hartutako azken eguna zehaztuta.

   3. Diru-sarrerak bermatzeko errentaren hileko zenbatekoa eta eguneratzearen indarraldia.

      Hauek banakatuko dira: oinarrizko zenbatekoa osagarri indibidualak, bizikidetza-unitatearen ezaugarriei lotuta aplikatu diren osagarriak eta, hala badagokio, indize zuzentzailea. Hala badagokio, zenbaketan sartu ez diren osagarriak identifikatuko dira eta ez sartzeko arrazoiak adieraziko dira.

3. Diru-sarrerak bermatzeko errenta jasotzeko eskubidea etetea xedatzen duen ebazpenak egitate eragilea identifikatu behar du eta etenaldiaren iraupena zehaztu behar du.

   Halaber, prozeduraren instrukzioak agerian uzten badu ezinezkoa dela diru-sarrerak bermatzeko errentaren zenbatekoa zehaztea, eten egingo da prestaziorako eskubidea. Horrez gainera, kontrol-prozedura hasi ahalko da.

4. Ebazpena aplikatu behar den aldian ezin izango da eskatu diru-sarrerak bermatzeko errenta berriro ordaintzen hasteko. Eskaera hori eginez gero, ez da onartuko eskabidea, hurrengo kapituluan gerora sortutako beharrizan-egoera deklaratzeko prozedurari dagokionez xedatutakoa gorabehera.

5. Ebazpenak behin-behineko likidazioaren edo diru-sarrerak bermatzeko errenta jasotzeko eskubide subjektiboa eteteko proposamenaren eduki bera izango du alegaziorik egin ez denean edo alegaziorik ez egiteko erabakia adierazi denean.

6. Zenbatekoa eguneratzeko ebazpenaren ondorio ekonomikoak bertan ezarritako aldian aplikatuko dira, baina bete beharko da dagokion administrazio-egintza jakinarazteko betebeharra.

1. Zenbatekoa eguneratzeko ebazpena hogeita hamar eguneko epearen barruan eman eta jakinaraziko da, prozedura hasteko erabakia jakinarazi eta hurrengo egunetik zenbatuta.

2. Epe hori igaro eta ebazpena eman eta jakinarazten ez bada, pentsatuko da prestazioaren zenbatekoa aurreko aldian aitortutakoaren berdina dela, hargatik eragotzi gabe ebazteko betebeharra betetzetik eta, hala badagokio, kontrolatzeko ahala baliatzetik eta 4. apartatuan xedatutakotik ondorioztatzen dena.

3. Epe barruan ebazteko betebeharra urratzen bada Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuari egotz dakiokeen arrazoiren baten ondorioz, ez da deklaratuko bidegabe jasotako zenbatekoak itzuli behar direla. Hala ere, hala badagokio, atzerakinak aitortuko dira.

4. Atzerapena prestazioaren titularrari egotzi behar bazaio, honako arau hauek aplikatuko dira:

   1. Prestazioaren zenbatekoak 2. apartatuan aurreikusitako moduan irauten badu, ez da atzerakinik sortuko interesdunaren alde.

   2. Aurreko letran xedatutakoa gorabehera, Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuak konturako ordainketak egin ahal izango ditu, behin-behineko likidazioan aurreikusitako zenbatekoan, zenbateko hori txikiagoa bada aurre-aurreko aldian aitortutako diru-sarrerak bermatzeko errentaren zenbatekoa baino, hargatik eragotzi gabe ordainketak erregularizatu behar izatea zenbatekoa eguneratzeko prozeduraren ebazpena eman ondoren.

      Apartatu hori ez da aplikatuko, baldin eta 80.1 artikuluan aipatzen den prestaziorako eskubide subjektiboa eteteko proposamenarekin hasi bada prozedura.

   3. Bidegabe jasotako zenbatekoak itzultzeko betebeharra ezertan galarazi gabe ulertuko da aurreko letretan ezarritakoa.

1. Titularrak diru-sarrerak bermatzeko errentarako eskubideari uko egiteak ez dio eragingo prozedura izapidetzen jarraitzeari, dagokion itzulketak Administrazioaren aldeko eskubideak aitortzea ekar badezake.

2. Kasu hauetan, jarduketak artxibatu egingo dira, ezinezkoa bada, gerora sortutako arrazoien ondorioz, zenbatekoa eguneratzeko prozedura izapidetzen jarraitzea:

   1. Zenbatekoa eguneratzeko prozedura hasi ondoren, diru-sarrerak bermatzeko errentaren prestazioaren ordainketa osorik eteteko kautelazko erabakia hartzen denean beste prozedura baten barruan.

      Kautelazko etetea kendu ondoren, zenbatekoa eguneratzeko prozedura hasteko erabakia hartuko da, 78. artikuluan ezarritakoaren arabera.

   2. Zenbatekoa eguneratzeko prozedura hasi ondoren, kontrol-prozeduran prestazioaren ordainketa osoa jasotzeko eskubidea eteteko ebazpena ematen denean.

      Hala ere, etenaldia epe jakin baterako ezartzen bada eta epe hori zenbatekoa eguneratzeko prozedura izapidetzen ari den bitartean amaitzen bada, ez da artxibatuko, eta prozedura izapidetzen jarraitu beharko da.

      Prestaziorako eskubideari berrekinez gero, zenbatekoa eguneratzeko prozedura hasiko da, 78. artikuluan xedatutakoaren arabera, hala badagokio.

   3. Zenbatekoa eguneratzeko prozedura hasi ondoren, prestazioa azkentzea erabakitzen denean, adierazten duen ebazpena betearazlea denetik aurrera.

3. Jarduketak artxibatzeko erabakiak amaiera emango dio administrazio-bideari.

1. Gerora sortutako beharrizan-egoeratzat joko da baldintza hauek betetzen dituena:

   1. Bizikidetza-unitateak gehieneko errenta bermatuaren % 40tik beherako diru-sarrerak eta errentak izatea kontzeptu guztiak batuta, diru-sarrerak bermatzeko errentaren zenbateko aitortua barne.

   2. Eskaera egiten den unean indarrean dagoen zenbatekoaren aurre-aurreko zenbatekoa eguneratzeko ebazpena aplikatzeko aldian, bizikidetza-unitateak legokiokeen gehieneko errenta bermatuaren % 150etik beherako etekinak izatea kontzeptu guztiak batuta, diru-sarrerak bermatzeko errentaren zenbateko aitortua barne.

   3. Indarrean dagoen zenbatekoa eguneratzeko ebazpena aplikatu behar den aldian, bizikidetza-unitateko kideek gutxienez gehieneko errenta bermatuaren % 15eko zenbatekoko ordainketak egin behar izatea hauek direla bide: hipoteka-maileguak edo kredituak, kontsumorako kredituaren kontratuak, errentamendu-kontratua edo finantza-errentamenduarena eta mailegu-hartzaile gisa sinatu dituzten bestelako kreditu-kontratuak.

   4. Bizikidetza-unitateko kideak ez izatea honako hauen gaineko jabetza- edo gozamen-eskubideen titularrak, eta berauen balioa ez izatea 3.000 eurotik gorakoa: tituluak, entitateen akzio eta partizipazioak, eperako ezarpenak eta gordailuak, inbertsio-funtsak, kontu korronteak, eskudirua eta 40.5.e) artikuluan xedatutakoa betetzen duten gizarte-aurreikuspeneko planak eta pentsio-planak.

2. Hala ere, ez da hartuko gerora sortutako beharrizan-egoeratzat aurreko apartatuko a) letran xedatutakoa betetzearen kausa bada prestazioa osorik edo partez etetea salbuetsirik Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 42.1.a) artikuluan ezarritakoa eta diru-sarrerak bermatzeko errenta dela-eta bidegabe jasotako kopuruak itzultzeko betebeharra.

1. Prozeduraren xedea da gerora sortutako beharrizan-egoera deklaratzea eta diru-sarrerak bermatzeko errentaren zenbatekoa eguneratzea Inklusiorako eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren abenduaren 22ko 14/2022 Legearen 35.1.b) eta 82.1 artikuluetan ezarritako epeak amaitu baino lehen.

2. Prozeduraren izapidetzeak ez dio eragingo zenbatekoa eguneratzeko prozeduraren ebazpenari, halako ebazpenik indarrean badago. Hala ere, 101. artikuluan xedatutakoa bete beharko da eskabidea baiesten duen ebazpenari dagokionez.

Zenbatekoa eguneratzeko prozeduran, administrazio publikoen administrazio-prozedura erkidearen legedian ezarritako izapidetze sinplifikatua bete behar da.

1. Eskabidea egiten den datan dauden bizikidetza-unitatearen osaera eta ezaugarriak eta egoitza hartuko dira kontuan.

2. Bizikidetza-unitatearen errenta eta diru-sarrera erabilgarriei dagokienez aitortutako diru-sarrerak bermatzeko errenta barne, indarrean dagoen zenbatekoa eguneratzeko prozeduraren ebazpenean kontuan hartutako azken dataren hurrengotik eskabidea egin aurreko hilabeteko azken egunera arte izandakoak hartuko dira kontuan.

   Emaitzaren eta iragandako hilabeteen kopuruaren arteko zatiketa egingo da, eta zatiketa horren zatidura izango da 89.1.a) artikuluan ezarritako ondorioetarako kontuan hartu beharko den kopurua.

3. Diru-sarrerak bermatzeko errenta jasotzeko eskubidearen etete partzialak eta 54. eta 146. artikuluetan xedatutakoa dela-eta deskontatzen diren kopuruek ez dute gutxituko aurreko apartatuan adierazitako errenta eta diru-sarrera erabilgarrien kuantifikazioa.

2. atala

   Hasiera

1. Prozedura diru-sarrerak bermatzeko errentaren titularrak eskatuta hasiko da. Horretarako, hurrengo artikuluan adierazitako eskabide-eredu normalizatua aurkeztu beharko du.

   1. eta II. eranskinekin bat etorrita, inguruabar hauek egiaztatzen dituzten agiriak erantsiko dira:

      1. Bizikidetza-unitatearen osaera eta ezaugarriak, unitateak aldaketak izan baditu indarrean dagoen zenbatekoa eguneratzeko prozeduraren ebazpenean kontuan hartutakoari dagokionez.

      2. Premia ekonomikoko egoera.

2. Indarrean dagoen zenbatekoa eguneratzeko prozeduraren ebazpena jakinarazten den egunetik ebazpena indarrean dagoen azken hilabeteko lehen egunera arte egin ahal izango da eskaera.

3. Zenbatekoa eguneratzeko prozedura ebazteko epea amaituta ez bada ebazpenik jakinarazi, artikulu honetan adierazitako eskabidea aurreko apartatuan finkatutako amaiera-egunera arte aurkeztu ahal izango da, eta ulertuko da ematen den ebazpenari dagokiola.

Gerora sortutako beharrizana deklaratzeko eskabide-eredu normalizatuak datu hauek izango ditu:

1. Eskatzailearen eta, hala badagokio, bizikidetza-unitateko kideen izenak, baita haien artean dauden ahaidetasun-loturak, ezkontza-harremana edo antzekoak ere.

2. Eskatzaileak ordezkari baten bidez diharduenean, ordezkaritza duenaren identitatea.

3. Eskaera desgaitasuna duten pertsonei laguntza ematen dien pertsona batek aurkezten badu, inguruabarraren izaera eta egiaztagiria, eta pertsona jardulearen identitatea.

4. Bizikidetza-unitatearen egoitza eta, hala denean, titularra eta onuradunak egoitza banatan bizitzea justifikatzen duten inguruabarrak.

5. Premia ekonomikoko egoera.

6. Hipoteka- edo kreditu-maileguak, kontsumorako kredituaren kontratuak, errentamendu-kontratuak edo finantza-errentamendukoak eta beste kontratu batzuk direla-eta ordaintzeko betebeharren zenbateko banakatua.

7. Eskaera ebazteko epeari eta Administrazioaren isiltasunaren ondorioei buruzko informazioa.

8. Eskatzailearentzako informazioa, jakinarazten duena eskatzailea behartuta dagoela eskaeraren datuetan izandako edozein aldaketaren berri ematera eta, errekerimendua egiten zaionean, aldaketa horiek egiaztatzeko dokumentazioa aurkeztera.

9. Eskatzailearen adierazpen bat, eskaeran eta hari erantsitako dokumentazioan bildutako datuak egiazkoak direla dioena, eta datuak faltsuak edo okerrak izatearen edo datuak ezkutatzearen ondorioei buruzko informazioa.

10. Eskatzaileak Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuarekin harremanak izateko aukeratu dituen bitartekoa eta hizkuntza ofiziala.

11. Beharrezkoa denean, beste administrazio publiko batzuetatik dokumentuak edo informazioa biltzeko baimena, eta interesdunak aurka egiteko eskubidea baliatzeko aukera.

12. Eskatzailearen edo haren ordezkariaren sinadura.

13. Datuak babesteko legedia betetzeko interesdunei eman beharreko informazioa.

14. Eskabidea betetzeko jarraibideak, eta harekin batera aurkeztu beharreko dokumentazioa.

15. Aurkeztutako dokumentazioa gordetzeko epeei buruzko informazioa.

Eskabidea ez da onartuko kasu hauetan, behar bezala arrazoitutako ebazpen baten bidez:

1. Argi eta garbi funtsik gabea denean.

2. Funtsa ebatzi denean edo garai berari buruzko beste eskabide bat izapidetzen ari denean.

3. Eskabidea abusuzkoa denean Kode Zibilaren 7.2 artikuluan xedatutakoarekin bat, edo lege-iruzurra agerikoa denean.

   93.2 artikuluan ezarritako epetik kanpo aurkezten denean.

4. Xedea diru-sarrerak bermatzeko errenta aitortzeko ebazpenean finkatutako zenbatekoa eguneratzea denean.

1. Aurkeztutako eskabidean edo dokumentazioan hutsune, errore edo kontraesanik detektatuz gero, edo aurkeztutakoari irizten bazaio osatu beharra duela eskatutako betekizunak egiaztatzeko, eskatzaileari errekerimendua egingo zaio, bost eguneko epean akatsa zuzendu dezan edo eskatutako dokumentuak aurkeztu ditzan, eta adieraziko zaio hori egiten ez badu eskaeran atzera egin duela pentsatuko dela, horretarako ebazpena eman ondoren.

2. Ebazpena emateko eta jakinarazteko epea etenda geratuko da interesdunari zuzenketa egiteko errekerimendua egiten zaionean, errekerimendua jakinarazten denetik benetan betetzen den arteko aldian.

3. atala

   Instrukzioa

Prozeduraren instrukzioaren xedea izango da gerora sortutako beharrizan-egoeraren betekizun eragileak betetzen direla egiaztatzea eta diru-sarrerak bermatzeko errentaren zenbatekoa zehaztea, halakorik eman behar bada.

1. Prestazioaren titularrak alegazioak egin ahal izango ditu eta egokitzat jotzen dituen datu eta dokumentu guztiak aurkeztu, prozeduraren hasieran, bost eguneko epearen barruan, jakinarazpenaren egunetik aurrera.

   Zuzentzeko errekerimendurik egin bada, errekerimendua jakinarazten denetik aurrera hasiko da epea.

2. Beste bost egun emango dira entzunaldiaren izapidea egiteko ebazpenak indarrean dagoen zenbatekoa eguneratzeko prozeduraren ebazpenean aitortutako diru-sarrerak bermatzeko errentaren hileko zenbatekoa murriztea dakarrenean, baldin eta prestazioaren titularrak alegatutakoak ez diren datuetan eta dokumentuetan oinarritzen bada izapidea.

3. Aurreko apartatuan adierazitako epeak igaro aurretik prestazioaren titularrak adierazten badu ez duela alegaziorik egingo ez beste dokumentu edo justifikaziorik aurkeztuko, izapidea egintzat joko da.

4. Nolanahi ere, espedienteari erantsiko zaizkio ebazpena eman baino lehen aurkezten diren alegazio eta dokumentu guztiak.

Kontuan hartuko dira 92.2 artikuluan ezarritakoaren arabera dauden errenta eta diru-sarrera erabilgarri guztiak, baita aldiari dagokion gehieneko errenta bermatua ere. Aldearen eta kontuan hartutako hilabeteen kopuruaren arteko zatiketa egingo da, eta zatidura diru-sarrerak bermatzeko errentaren hileko zenbatekoa izango da dagokion hiruhilekoan, ezertan eragotzi gabe 102. artikuluan xedatutakoa.

4. atala

   Amaiera

   100. artikulua. Amaiera.

   Gerora sortutako beharrizan-egoera deklaratzeko prozedurari amaiera emango diote ebazpenak, uko egiteak eta prozedura izapidetzen jarraitzeko ezintasunaren ondorioz jarduketak artxibatzeak.

   101. artikulua. Ebazpena.

1. Prestazioaren titularrak egindako alegazioak eta aurkeztutako dokumentazioa jaso ondoren, eta, halakorik izan bada, entzunaldiaren izapidea egin ondoren edo horretarako epea igaro ondoren, ebazpen arrazoitua emango da, non hau adieraziko baita:

   1. Eskabidea baietsi dela eta gerora sortutako beharrizan-egoera deklaratu dela, edo ezetsi egin dela.

      86.2 artikuluaren a), b) eta c) letretan adierazitako edukiak.

      Kasu bakoitzean eman beharreko hileko zenbatekoa hurrengo artikuluan ezarritakoaren arabera doitu beharko da.

2. Eskabidea ezetsi egingo da kasu hauetan:

   89.1 artikuluan ezarritako betekizunak betetzen ez direnean.

   1. Kapitulu honetan araututako prozeduraren instrukziotik ateratzen den diru-sarrerak bermatzeko errentaren zenbatekoa indarrean dagoen zenbatekoa eguneratzeko prozeduraren ebazpenean aitortutakoa baino txikiagoa denean.

   2. Prozeduraren instrukzioak agerian uzten duenean ezinezkoa dela diru-sarrerak bermatzeko errentaren zenbatekoa zehaztea.

3. Eskabidea baiesten duen ebazpenak hiruhileko bateko indarraldia izango du, eta baliorik gabe utziko du zenbatekoa eguneratzeko prozeduraren ebazpena. Haren ondorio ekonomikoak eskabidea egin den datatik ebazpenean zehaztutako hiru hilabeteko epea amaitu arte aplikatuko dira.

4. Indarrean dagoen bitartean, ezin izango da eskatu gerora sortutako beharrizan-egoera deklaratzeko; eskatuz gero, ez da onartuko.

5. Ezespenak ez dio eragingo zenbatekoa eguneratzeko prozeduraren ebazpenaren efikaziari, eta indarrean jarraituko du.

6. Gerora sortutako premia-egoera deklaratzeko prozeduraren ebazpenak amaiera emango dio administrazio-bideari.

   102. artikulua. Zenbatekoaren haztapena.

   Gerora sortutako beharrizan-egoera deklaratzen duen ebazpenak arau hauen arabera finkatuko du diru-sarrerak bermatzeko errentaren zenbatekoa:

   89.1.b) artikuluan adierazitako aldian errentak % 130 eta % 150 artean handiagoak badira bizikidetza-unitateari zegokion gehieneko errenta bermatua baino, % 5eko koefiziente murriztailea aplikatuko zaio aitortutako diru-sarrerak bermatzeko errentaren zenbatekoari.

   1. % 115 eta % 129 artean handiagoak badira, % 3ko koefiziente murriztailea aplikatuko da.

   2. % 101 eta % 114 artean handiagoak badira, % 2ko koefiziente murriztailea aplikatuko zaio zenbatekoari.

      103. artikulua. Ebazteko epea.

      Ebazpena hogeita hamar eguneko epearen barruan eman eta jakinaraziko da, eskabidea egin eta hurrengo egunetik aurrera zenbatuta. Epe hori igarota ebazpenik eman ez bada, eskabidea baietsitzat joko da.

      104. artikulua. Amaitzeko beste modu batzuk.

      1. Prozedurari amaiera emango dio titularrak diru-sarrerak bermatzeko errenta jasotzeko eskubideari uko egiteak eta hurrengo apartatuan aipatzen diren jarduketak artxibatzeak.

      2. Prozedura izapidetzen jarraitzeko ezintasuna dela-eta jarduketak artxibatzeko erabakia hartuko da egoera hauetakoren bat izaten bada prozedura hasi ondoren:

         1. Diru-sarrerak bermatzeko errentaren prestazioaren ordainketa osorik eteteko kautelazko erabakia hartu denean beste prozedura baten barruan.

         2. Kontrol-prozeduran prestazioaren ordainketa osoa jasotzeko eskubidea eteteko ebazpena ematen denean.

         3. Prestazioa azkentzea erabakitzen denean, deklaratzen duen ebazpena betearazlea denetik aurrera.

      3. Aurreko apartatuko a) eta b) letretan adierazitako etetea kendu ondoren, beste eskabide bat egin ahal izango da, hala nahi izanez gero.

      4. Jarduketak artxibatzeko erabakiak amaiera emango dio administrazio-bideari.