Toki Araubidea

Turismoa lehen mailako jarduera ekonomikoa da, eta modu eraginkorrean lagundu behar du desberdintasuna gutxitzen eta gizarte baketsu eta inklusiboak sustatzen, hala jasota baitago +20 Turismo Jasangarriaren Munduko Gutuna agirian, zeina Euskadiko Turismo Jasangarriaren Munduko Gailurrean sinatu baitzen, 2015ean. Bestalde, turismoa aldaketa sakoneko eta etengabeko dinamismoko garai batean murgilduta dago, non aldi baterako ostatu mota berriak eta zerbitzu-prestaziorako plataforma berriak agertzen ari baitira Interneti esker, eta, ondorioz, lehia globalizatu da eta bezero-profil berriak sortu dira.

Turismoaren uztailaren 28ko 13/2016 Legearen 10. artikuluak xedatzen du Lurralde Plan Sektorial baten bidez antolatuko direla EAEko baliabide turistikoak, eta bertan jasoko dela Euskal Autonomia Erkidegoko turismoko lurralde-garapeneko eredua, Euskal Autonomia Erkidegoko Lurralde Antolakuntzari buruzko maiatzaren 31ko 4/1990 Legean ezarritako lurralde-antolamenduko tresnak aplikatuz. Aipatutako lurralde-planaren bitartez, lurraldeko baliabideen inbentarioa egingo da, haiek antolatuko dira, eta haien erabilera eta garapen turistikoa arautuko dira, baina, horrez gain, zenbait arlo egituratzeko ere balioko du: batetik, baliabideen eta lurraldearen arteko egituraketa ahalbidetuko du, haien kontsumoa errazteko hainbat produktu turistiko eskainiz, eta, bestetik, lurraldea bera artikulatuko du, kontsumo eta jarduera turistikoen gertaleku gisa.

Lurralde Antolakuntzari buruzko maiatzaren 31ko 4/1990 Legearen 16. artikuluan ezarritakoarekin bat etorriz, eta Lurralde Antolamenduaren Gidalerroak garatuz eta aplikatuz, Eusko Jaurlaritzako sailek sortzen dituzten lurralde-eragineko planak Lurralde Plan Sektorialak izango dira.

Bestalde, Lurralde Antolamenduaren Gidalerroak, behin betiko onetsi zirenak uztailaren 30eko 128/2019 Dekretuaren bidez, printzipio gidari batzuetan oinarrituta daude, zeintzuek lurralde-eredua definitzen baitute elementu jakin batzuen arabera, besteak beste, kultura- eta natura-ondarea, eta baliabide turistikoak. Hala, jarduera turistikoari hainbesteko garrantzia ematen diote, ezen planifikatu egin behar baita, jasangarria izango bada eta lurralde-desorekarik eragingo ez badu. 24. artikuluaren 5. paragrafoak, baliabide turistikoen gidalerroei buruzkoak, ezartzen du Baliabide Turistikoen Lurralde Plan Sektorialak definitu beharko duela Euskal Autonomia Erkidegoko turismoko lurralde-garapeneko eredua, eta plana idaztean kontuan hartu beharko diren honako alderdi hauek arautzen ditu:

Baliabide turistikoen babesa.

Ingurumen-ebaluazioaren irizpideak eta turismo-jardueraren jasangarritasun-ratioak.

Hobetzeko neurriak, hala lurraldeari buruzkoak nola gizarte, ekonomia eta kulturari buruzkoak.

Turismoko azpiegiturak kuantifikatzeko jarraibideak, lurralde- eta hirigintza-plangintza zehazteko.

Laguntza-ekipamenduak.

Saturazio-egoerak prebenitzeko behar diren neurriak.

Azaldutakoa kontuan hartuta, Baliabide Turistikoen Lurralde Plan Sektorialak arautuko ditu Eusko Jaurlaritzaren turismoko sektore-antolamenduko tresnak, lurralde-eraginekoak. Horietan zehaztuko da lurralde-antolamenduaren izaera integratzailea, baita Lurralde Antolamenduaren Gidalerroekiko errespetua ere. EAEn lurralde-eragina duten hirigintza-planek, lurralde-plan partzialek eta jarduketek turismoko Lurralde Plan Sektoriala kontuan hartu beharko dute.

Martxoaren 24ko 46/2020 Dekretuaren 3. artikuluaren arabera, lurralde- edo hirigintza-antolamenduko edozein figura formulatu, berrikusi edo aldatzeko hasierako erabakiarekin edo ebazpenarekin batera, parte hartzeko programa bat egin beharko da. Plan horretan, behar adina helburu, estrategia eta mekanismo ezarriko dira, herritarrek eta elkarteek parte hartzeko eskubidea izan dezaten. Herritarrek parte hartzeko programa hori laburbilduta argitaratuko da Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkarian edo dagokion lurralde historikoko aldizkarian, administrazio publiko sustatzailearen arabera; informazioaren teknologia berrien bidez zabalduko da, eta, gutxienez, parte hartzeko gida bat, jendaurreko azalpen-saioen aurreikuspena eta prestatu beharko den dibulgazio-materiala izango ditu. Era berean, Lurralde Antolamenduaren Gidalerroek eskatzen dute parte hartzeko prozesu albait zabalena abiatu behar dela Lurralde Plan Sektoriala idaztean, kontuan hartuta une bakoitzean plana idazteko aukera ematen duten inguruabarrak.

Konpromiso horrekin bat etorriz, Eusko Jaurlaritzak Euskal Autonomia Erkidegoko Turismoaren Kode Etikoa ezarri du, lurraldean turismo jasangarriko politiken garapena gidatzen duena. Kode horretan azpimarratzen da garrantzitsua dela tokiko komunitateen parte-hartze osoa eta orekatua sustatzea, eta xedatzen da turismoa ezin dela EAEko gizartearen osotasunetik bereizi. Gainera, egungo antolamendu-politiketan nabarmentzen da egungo baliabideak etorkizuneko belaunaldientzat zaindu behar direla, eta gure ondare komun material eta immaterial baliotsuaren osotasuna eta babesa bermatu behar direla. Euskal Autonomia Erkidegoan, beraz, turismoa printzipio horien araberako praktika bat bihurtuko da, esperientzia jasangarria izango da eta ingurunearekin harmonian egongo da. Eta, horregatik guztiarengatik, turismo jasangarriko politikak garatzean, nabarmendu eta errespetatu egin behar da tokiko komunitateen parte-hartze erabatekoa eta orekatua sustatzearen garrantzia.

Gainera, Administrazio Publikoen Administrazio Prozedura Erkideari buruzko urriaren 1eko 39/2015 Legearen 133.1 artikuluan adierazitakoari jarraituz herritarren parte-hartzea arautzen du lege-lerruneko arauak eta erregelamenduak egiteko prozeduran, xedapen hau egin aurretik dagokion kontsulta publikoa egin da.

Euskal Autonomia Erkidegoko Lurralde Antolamenduari buruzko maiatzaren 31ko 4/1990 Legearen lehen xedapen gehigarrian eta Lurralde Antolamenduko Planak eta Hirigintza Antolamenduko Tresnak onartzeko prozedurak arautzen dituen martxoaren 24ko 46/2020 Dekretuaren 17. artikuluan ezarritakoaren babesean, Lurralde Plan Sektorial hau batera egingo dute Turismo, Merkataritza eta Kontsumo Sailak eta Lurralde Plangintza, Etxebizitza eta Garraio Sailak, eta lurralde-plan partzialentzat ezarritako prozedurarekin bat etorriz izapidetuko da, hau da, Euskal Autonomia Erkidegoko Lurralde Antolamenduari buruzko maiatzaren 31ko 4/1990 Legearen 13. artikuluarekin bat etorriz, bai eta Lurralde Antolamenduko Planak eta Hirigintza Antolamenduko Tresnak onartzeko prozedurak arautzen dituen martxoaren 24ko 46/2020 Dekretuaren 17. eta 3.1 artikuluekin bat etorriz ere.

Hori dela-eta, honako hau