Joseph Rowntree Fundazioak txosten bat argitaratu du, pobrezia eta pobreziatik eratorritako arazoak lantzeko gomendio politikoak biltzen dituena, ordaindu gabeko zaintzaileek aurre egin behar dietenak, bizitako esperientziak dituzten pertsonen ahotsen eta haien ikaskuntzen ebidentzian eta babesean oinarrituta.

Ekimena London Unemployed Strategiesekin (LUS) batera egin da eta bertan zortzi zaintzailek parte hartu dute, guraso zaharren, helduen, haurren eta haurren zaintzan hamarkadetako esperientzia zuzena dutenak. Pertsona horiek, gainera, askotariko egoerei erantzuten diete: langabeak, desgaitasunen bat dutenak, gutxiengo etniko batekoak, etab. Haiekin berrogeita hamar lan-ordu egin ziren urte eta erdian, eta ordaindu gabeko zaintzaile, ekintzaile, laguntza-erakunde eta abarrek aktiboki parte hartu zuten.  Ordaindu gabeko zaintzekin eta pobreziarekin lotutako gaietan duten ezagutza eta esperientzia aztertzeko.

Bilera eta eztabaida horiek lantaldearen barruan egindako analisi kualitatibo eta kuantitatiboekin osatu ziren, pobreziari eta ordaindu gabeko zaintzaileei eragiten dieten arazo eratorriei aurre egiteko gomendio politikoen multzo bat lantzeko helburuarekin.

Txostenak proiektua egitea eragin duen egoeraren testuingurua jasotzen du, eta Erresuma Batuko zaintzaile batzuek egoera horri egin behar diote aurre. Datuek ondorengo informazioa ematen dute:

• 5 milioi pertsonak ordaindu gabeko zaintzak eskaini zizkioten gaixo, adineko edo desgaitutako senitarteko bati edo lagun bati Ingalaterran eta Galesen 2021ean, horietatik 1,5 milioik astean 50 ordu baino gehiago emanez. Horrek esan nahi du biztanleriaren beherakada txiki bat izan dela, 2011tik ordaindu gabeko zainketak ematen dituena, nahiz eta biztanleriaren proportzio esanguratsua izan. % 9 versus % 11,4, eta ordaindu gabeko arreta 20 eta 49 ordu bitartean eta 50 ordu edo gehiago ematen duten pertsonen ehunekoa hazten ari dela.
• 2022an Erresuma Batuko zaintzaileei laguntzeko erakunde nagusiak (Carers UK, 60 urte baino gehiagoko ibilbidea duena) inkestatutako pertsonen % 25ek adierazi zuten murrizketak egiten zituztela elikaduran eta berokuntzan, eguneroko bizitzako oinarrizko gastuei aurre egiteko. Eta % 75ek adierazi zuen kezkatuta zegoela bizitzaren kostua handitzeagatik.
• Aldi berean, egiaztatu da zaintzaileek jasotzen duten prestazioa ez dela handitu – ia aldaketarik gabe 1970ean sartu zenetik –, eta bai, ordea, beste prestazio batzuen balioa.
• Ordaindu gabeko zaintzaileek pobrezia-egoerei aurre egiteko askoz aukera handiagoa dute zainketa-ardurarik ez dutenek baino.
• eta 2021. urteen artean, Erresuma Batuko zaintzaileen arteko pobrezia-tasari buruzko datuak % 24tik % 29ra igo ziren.

Gomendio politikoak batera diseinatzeko prozesuak agerian uzten du zainketen bidez ematen den arreta, ordainduak izan edo ez, sozialki gutxietsita dagoela. Eta hori agerian geratzen da ordaindu gabeko zainketak beren gain hartzen dituzten pertsonentzako eguneroko erronka batzuen bidez. Taldeekin egindako lanean ondorioztatzen denez, arretaren orekan aukeraketa eta malgutasuna bermatzeko eta ordaindu gabeko zainketen balioa aitortzeko modurik egokiena da gizarte-segurantzako sistemaren bidez ordaindu gabeko zaintzaileentzako finantza-laguntza hobetzea, eta, aldi berean, arreta profesionaleko zerbitzuen prestazioak eta kalitatea hobetzea (bai arreta behar duten pertsonentzat, bai errelebo-zerbitzuen bidez ordaindu gabeko zaintzaileentzat).

Zaintzaileen erronken artean daude diru-sarrera txikiekin nola bizi, sorospen estandarra eta osagarria zaintzaile gisa jasotzen dutenek zenbatekoak funtsezko gastuei aurre egiteko nahikoak ez direla egiaztatzen dutenean. Ondorioz, zaintzaileek aurrezkietara eta oinarrizko ondasunen (elikadura eta berokuntza) kontsumoaren gastu-murrizketara jotzen dute egunerokotasunari aurre egiteko. Horrez gain, osagarriak ez diren prestazioak eskatzeko zailtasunak daude, eta, beraz, baita arauetatik eratorritako hautagarritasuna ere, aldi berean sorospen desberdinak jasotzeari dagokionez. Era berean, agerian geratzen da zaintza-premien izaera ez-estatikoa – zaintza-orduetan ere bai –, astean edo hilean behin gorabeherak izan baititzakete. Alderdi hori ez da islatzen zaintzaileek jasotzen dituzten prestazioetan, eta zaildu egiten du lana uztartzea zainketa-erantzukizunak beren gain hartuta. Batzuetan, zaintzaileek, gizarte-zerbitzuek emandako laguntzen onuradun izateko zain, beren lanorduak murriztu behar dituzte, eskatutako arreta-mailak osatzeko.

Azterketa-lanean sortutako beste alderdi interesgarri bat jatorri etniko minoritarioko zaintzaileak familia-sare ugariekin lotzen dituzten kultura-estereotipoak dira. Familia-sare horietara jo dezakete arreta jasotzeko, eta, beraz, laguntza ez da hain proaktiboa izan behar. Aldi berean, jatorri etniko minoritarioen zaintzaileek adierazi dute erresistentziak aurkitzen dituztela beren beharrizan kultural, erlijioso eta sozialak eta maite dituzten pertsonenak asetzen saiatzean.

Egindako eztabaida-prozesuan, eta eskura dagoen ebidentziaren laguntzarekin, lanaren ardatza finantza-segurtasunarekin eta zaintzaileen ikusgarritasunarekin lotutako gaiak dira, gomendio politikoak egiteko. Ordaindu gabeko zaintzaileek arduradun politikoei helarazten dizkieten gomendio horien artean, arduradun politikoek honako gai hauetako batzuk lehenetsi behar dituztela uste da:

• Gobernuek eta arduradun politikoek ordaindu gabeko zaintzaileekin lan egin behar dute, zainketak emateko sistema bat diseinatzeko. Sistema horrek tratu hobea eskainiko die zaintzaileei eta zaintzen dituzten pertsonei.
• Gizarte-segurantzako sistemak nahikoa diru eta laguntza eman beharko luke bizitza duina izateko, bai enplegu bat dagoenean, bai enplegurik ez duenean.
• Zaintzaileentzako sorospen-maila eta lotutako onurak handitzea gomendatzen da, ordaindu gabeko zaintzaileek zailtasun ekonomikorik izan ez dezaten. Prestazioen zenbatekoa maila egokian ezarri behar da, bizitzaren eta zainketen kostuaren arabera.
• Gizarte-prestazioen sistemak irisgarria eta ulergarria izan beharko luke zaintzaile guztientzat, segurtasun-sare gisa jarduteko eginkizuna bete dezan, zenbait kasutan lan-kontziliazioa erraztuz, beste batzuetan enplegagarritasuna erraztuz, zaintza-prestazioak jasotzearekin bateragarri egiteko soldata-mugen baldintzak berrikusiz, errelebo-zainketen eskaintza bat edukiz (atsedenaldiak edo lan-kontziliazioa errazteko), etab.
• Horniduraren esparruan, batez ere toki-eremura bideratuta, tokiko agintariek finantza-baliabide nahikoak dituztela bermatzea, ordaindu gabeko zaintzaileei eta kalitate handiko errelebo-zainketei zuzeneko laguntza-ordainketa hobeak emateko, kulturalki egokiak eta neuro-askotarikoei eta osasun mentaleko arazoak dituztenei laguntzeko.
• Oinarrizko zerbitzuetarako eta parekoen arteko laguntza-taldeetarako finantza-laguntza izatea, tokiko edo komunitateko zaintzaileei laguntza praktikoa emateko.
• Eta pertsonen arretarako zerbitzuak behar bezala diruz laguntzea. Horrela, ordaindu gabeko zainketak beren gain hartzen dituztenei eta zaintza jasotzen dutenei arreta hori nork emango dieten modu eraginkorrean aukeratzeko gaitasuna emango litzaieke, behar bezala finantzatutako arreta-paketeen bidez eta bientzako laguntzaren bidez: zaindua eta zaintzailea.

Londresko langabeentzako estrategiak (London Unemployed Strategies, LUS) Londresko enplegu-eskatzaileen defentsa-taldeen sare bat da, eta eskatzaileen eskubideak sustatzeko lan egiten du, parekoen artean gaikuntza eta laguntza emanez.

Joseph Rowntree Fundazioa erakunde independentea da, eta Erresuma Batuan pobrezia-arazoak arintzera eta konpontzera eta gizarte-aldaketa sustatzera bideratzen du bere lana, lankidetzaren, ikerketaren eta gomendioak eta politikak egitearen bidez.

Gai honi buruz informazio gehiago nahi izanez gero, ondorengo argitalpenaren edukietara jo dezakezu: Ordaindu gabeko zainketak eta pobrezia: ordaindu gabeko zaintzaileen lehentasunak aldaketarako, baterako diseinu parte-hartzailearen bidez. (Unpaid care and poverty: unpaid carers' priorities for change through participatory co-design, Joseph Rowntree Foundation: 2023).